महाभारत 7.43 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

महाभारत

←द्रोण पर्व→

←अध्याय 43→

[mh-7-43] • 21 श्लोकाः

संजय उवाच। सैन्धवेन निरुद्धेषु जयगृद्धिषु पाण्डुषु। सुघोरम् अभवद् युद्धं त्वदीयानां परैः सह।

saṃjaya uvāca. saindhavena niruddheṣu jayagṛddhiṣu pāṇḍuṣu. sughoram abhavad yuddhaṃ tvadīyānāṃ paraiḥ saha.

प्रविश्य त्व् आर्जुनिः सेनां सत्यसंधो दुरासदाम्। व्यक्षोभयत तेजस्वी मकरः सागरं यथा।

praviśya tv ārjuniḥ senāṃ satyasaṃdho durāsadām. vyakṣobhayata tejasvī makaraḥ sāgaraṃ yathā.

तं तथा शरवर्षेण क्षोभयन्तम् अरिंदमम्। यथाप्रधानाः सौभद्रम् अभ्ययुः कुरुसत्तमाः।

taṃ tathā śaravarṣeṇa kṣobhayantam ariṃdamam. yathāpradhānāḥ saubhadram abhyayuḥ kurusattamāḥ.

तेषां तस्य च संमर्दो दारुणः समपद्यत। सृजतां शरवर्षाणि प्रसक्तम् अमितौजसाम्।

teṣāṃ tasya ca saṃmardo dāruṇaḥ samapadyata. sṛjatāṃ śaravarṣāṇi prasaktam amitaujasām.

रथव्रजेन संरुद्धस् तैर् अमित्रैर् अथार्जुनिः। वृषसेनस्य यन्तारं हत्वा चिच्छेद कार्मुकम्।

rathavrajena saṃruddhas tair amitrair athārjuniḥ. vṛṣasenasya yantāraṃ hatvā ciccheda kārmukam.

तस्य विव्याध बलवाञ् शरैर् अश्वान् अजिह्मगैः। वातायमानैर् अथ तैर् अश्वैर् अपहृतो रणात्।

tasya vivyādha balavāñ śarair aśvān ajihmagaiḥ. vātāyamānair atha tair aśvair apahṛto raṇāt.

तेनान्तरेणाभिमन्योर् यन्तापासारयद् रथम्। रथव्रजास् ततो हृष्टाः साधु साध्व् इति चुक्रुशुः।

tenāntareṇābhimanyor yantāpāsārayad ratham. rathavrajās tato hṛṣṭāḥ sādhu sādhv iti cukruśuḥ.

तं सिंहम् इव संक्रुद्धं प्रमथ्नन्तं शरैर् अरीन्। आराद् आयान्तम् अभ्येत्य वसातीयो ऽभ्ययाद् द्रुतम्।

taṃ siṃham iva saṃkruddhaṃ pramathnantaṃ śarair arīn. ārād āyāntam abhyetya vasātīyo 'bhyayād drutam.

सो ऽभिमन्युं शरैः षष्ट्या रुक्मपुङ्खैर् अवाकिरत्। अब्रवीच् च न मे जीवञ् जीवतो युधि मोक्ष्यसे।

so 'bhimanyuṃ śaraiḥ ṣaṣṭyā rukmapuṅkhair avākirat. abravīc ca na me jīvañ jīvato yudhi mokṣyase.

तम् अयस्मयवर्माणम् इषुणा आशुपातिना। विव्याध हृदि सौभद्रः स पपात व्यसुः क्षितौ।

tam ayasmayavarmāṇam iṣuṇā āśupātinā. vivyādha hṛdi saubhadraḥ sa papāta vyasuḥ kṣitau.

वसात्यं निहतं दृष्ट्वा क्रुद्धाः क्षत्रियपुंगवाः। परिवव्रुस् तदा राजंस् तव पौत्रं जिघांसवः।

vasātyaṃ nihataṃ dṛṣṭvā kruddhāḥ kṣatriyapuṃgavāḥ. parivavrus tadā rājaṃs tava pautraṃ jighāṃsavaḥ.

विस्फारयन्तश् चापानि नानारूपाण्य् अनेकशः। तद् युद्धम् अभवद् रौद्रं सौभद्रस्यारिभिः सह।

visphārayantaś cāpāni nānārūpāṇy anekaśaḥ. tad yuddham abhavad raudraṃ saubhadrasyāribhiḥ saha.

तेषां शरान् सेष्वसनाञ् शरीराणि शिरांसि च। सकुण्डलानि स्रग्वीणि क्रुद्धश् चिच्छेद फाल्गुनिः।

teṣāṃ śarān seṣvasanāñ śarīrāṇi śirāṃsi ca. sakuṇḍalāni sragvīṇi kruddhaś ciccheda phālguniḥ.

सखड्गाः साङ्गुलित्राणाः सपट्टिशपरश्वधाः। अदृश्यन्त भुजाश् छिन्ना हेमाभरणभूषिताः।

sakhaḍgāḥ sāṅgulitrāṇāḥ sapaṭṭiśaparaśvadhāḥ. adṛśyanta bhujāś chinnā hemābharaṇabhūṣitāḥ.

स्रग्भिर् आभरणैर् वस्त्रैः पतितैश् च महाध्वजैः। वर्मभिश् चर्मभिर् हारैर् मुकुटैश् छत्रचामरैः।

sragbhir ābharaṇair vastraiḥ patitaiś ca mahādhvajaiḥ. varmabhiś carmabhir hārair mukuṭaiś chatracāmaraiḥ.

अपस्करैर् अधिष्ठानैर् ईषादण्डकबन्धुरैः। अक्षैर् विमथितैश् चक्रैर् भग्नैश् च बहुधा युगैः।

apaskarair adhiṣṭhānair īṣādaṇḍakabandhuraiḥ. akṣair vimathitaiś cakrair bhagnaiś ca bahudhā yugaiḥ.

अनुकर्षैः पताकाभिस् तथा सारथिवाजिभिः। रथैश् च भग्नैर् नागैश् च हतैः कीर्णाभवन् मही।

anukarṣaiḥ patākābhis tathā sārathivājibhiḥ. rathaiś ca bhagnair nāgaiś ca hataiḥ kīrṇābhavan mahī.

निहतैः क्षत्रियैः शूरैर् नानाजनपदेश्वरैः। जयगृद्धैर् वृता भूमिर् दारुणा समपद्यत।

nihataiḥ kṣatriyaiḥ śūrair nānājanapadeśvaraiḥ. jayagṛddhair vṛtā bhūmir dāruṇā samapadyata.

दिशो विचरतस् तस्य सर्वाश् च प्रदिशस् तथा। रणे ऽभिमन्योः क्रुद्धस्य रूपम् अन्तरधीयत।

diśo vicaratas tasya sarvāś ca pradiśas tathā. raṇe 'bhimanyoḥ kruddhasya rūpam antaradhīyata.

काञ्चनं यद् यद् अस्यासीद् वर्म चाभरणानि च। धनुषश् च शराणां च तद् अपश्याम केवलम्।

kāñcanaṃ yad yad asyāsīd varma cābharaṇāni ca. dhanuṣaś ca śarāṇāṃ ca tad apaśyāma kevalam.

तं तदा नाशकत् कश् चिच् चक्षुर्भ्याम् अभिवीक्षितुम्। आददानं शरैर् योधान् मध्ये सूर्यम् इव स्थितम्।

taṃ tadā nāśakat kaś cic cakṣurbhyām abhivīkṣitum. ādadānaṃ śarair yodhān madhye sūryam iva sthitam.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...