महाभारत 7.37 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

महाभारत

←द्रोण पर्व→

←अध्याय 37→

[mh-7-37] • 23 श्लोकाः

धृतराष्ट्र उवाच। तथा प्रमथमानं तं महेष्वासम् अजिह्मगैः। आर्जुनिं मामकाः सर्वे के त्व् एनं समवाकिरन्।

dhṛtarāṣṭra uvāca. tathā pramathamānaṃ taṃ maheṣvāsam ajihmagaiḥ. ārjuniṃ māmakāḥ sarve ke tv enaṃ samavākiran.

संजय उवाच। शृणु राजन् कुमारस्य रणे विक्रीडितं महत्। बिभित्सतो रथानीकं भारद्वाजेन रक्षितम्।

saṃjaya uvāca. śṛṇu rājan kumārasya raṇe vikrīḍitaṃ mahat. bibhitsato rathānīkaṃ bhāradvājena rakṣitam.

मद्रेशं सादितं दृष्ट्वा सौभाद्रेणाशुगै रणे। शल्याद् अवरजः क्रुद्धः किरन् बाणान् समभ्ययात्।

madreśaṃ sāditaṃ dṛṣṭvā saubhādreṇāśugai raṇe. śalyād avarajaḥ kruddhaḥ kiran bāṇān samabhyayāt.

स विद्ध्वा दशभिर् बाणैः साश्वयन्तारम् आर्जुनिम्। उदक्रोशन् महाशब्दं तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत्।

sa viddhvā daśabhir bāṇaiḥ sāśvayantāram ārjunim. udakrośan mahāśabdaṃ tiṣṭha tiṣṭheti cābravīt.

तस्यार्जुनिः शिरोग्रीवं पाणिपादं धनुर् हयान्। छत्रं ध्वजं नियन्तारं त्रिवेणुं शम्युपस्करम्।

tasyārjuniḥ śirogrīvaṃ pāṇipādaṃ dhanur hayān. chatraṃ dhvajaṃ niyantāraṃ triveṇuṃ śamyupaskaram.

चक्रे युगेषां तूणीरान् अनुकर्षं च सायकैः। पताकां चक्रगोप्तारौ सर्वोपकरणानि च। व्यधमल् लाघवात् तच् च ददृशे नास्य कश् चन।

cakre yugeṣāṃ tūṇīrān anukarṣaṃ ca sāyakaiḥ. patākāṃ cakragoptārau sarvopakaraṇāni ca. vyadhamal lāghavāt tac ca dadṛśe nāsya kaś cana.

स पपात क्षितौ क्षीणः प्रविद्धाभरणाम्बरः। वायुनेव महाचैत्यः संभग्नो ऽमिततेजसा। अनुगाश् चास्य वित्रस्ताः प्राद्रवन् सर्वतोदिशम्।

sa papāta kṣitau kṣīṇaḥ praviddhābharaṇāmbaraḥ. vāyuneva mahācaityaḥ saṃbhagno 'mitatejasā. anugāś cāsya vitrastāḥ prādravan sarvatodiśam.

आर्जुनेः कर्म तद् दृष्ट्व प्रणेदुश् च समन्ततः। नादेन सर्वभूतानि साधु साध्व् इति भारत।

ārjuneḥ karma tad dṛṣṭva praṇeduś ca samantataḥ. nādena sarvabhūtāni sādhu sādhv iti bhārata.

शल्यभ्रातर्य् अथारुग्णे बहुशस् तस्य सैनिकाः। कुलाधिवासनामानि श्रावयन्तो ऽर्जुनात्मजम्।

śalyabhrātary athārugṇe bahuśas tasya sainikāḥ. kulādhivāsanāmāni śrāvayanto 'rjunātmajam.

अभ्यवर्तन्त संक्रुद्धा विविधायुधपाणयः। रथैर् अश्वैर् गजैश् चान्ये पादातैश् च बलोत्कटाः।

abhyavartanta saṃkruddhā vividhāyudhapāṇayaḥ. rathair aśvair gajaiś cānye pādātaiś ca balotkaṭāḥ.

बाणशब्देन महता खुरनेमिस्वनेन च। हुंकारैः क्ष्वेडितोत्क्रुष्टैः सिंहनादैः सगर्जितैः।

bāṇaśabdena mahatā khuranemisvanena ca. huṃkāraiḥ kṣveḍitotkruṣṭaiḥ siṃhanādaiḥ sagarjitaiḥ.

ज्यातलत्रस्वनैर् अन्ये गर्जन्तो ऽर्जुननन्दनम्। ब्रुवन्तश् च न नो जीवन् मोक्ष्यसे जीवताम् इति।

jyātalatrasvanair anye garjanto 'rjunanandanam. bruvantaś ca na no jīvan mokṣyase jīvatām iti.

तांस् तथा ब्रुवतो दृष्ट्वा सौभद्रः प्रहसन्न् इव। यो यः स्म प्राहरत् पूर्वं तं तं विव्याध पत्रिभिः।

tāṃs tathā bruvato dṛṣṭvā saubhadraḥ prahasann iva. yo yaḥ sma prāharat pūrvaṃ taṃ taṃ vivyādha patribhiḥ.

संदर्शयिष्यन्न् अस्त्राणि चित्राणि च लघूनि च। आर्जुनिः समरे शूरो मृदुपूर्वम् अयुध्यत।

saṃdarśayiṣyann astrāṇi citrāṇi ca laghūni ca. ārjuniḥ samare śūro mṛdupūrvam ayudhyata.

वासुदेवाद् उपात्तं यद् यद् अस्त्रं च धनंजयात्। अदर्शयत तत् कार्ष्णिः कृष्णाभ्याम् अविशेषयन्।

vāsudevād upāttaṃ yad yad astraṃ ca dhanaṃjayāt. adarśayata tat kārṣṇiḥ kṛṣṇābhyām aviśeṣayan.

दूरम् अस्यन् गुरुं भारं साधयंश् च पुनः पुनः। संदधद् विसृजंश् चेषून् निर्विशेषम् अदृश्यत।

dūram asyan guruṃ bhāraṃ sādhayaṃś ca punaḥ punaḥ. saṃdadhad visṛjaṃś ceṣūn nirviśeṣam adṛśyata.

चापमण्डलम् एवास्य विस्फुरद् दिक्ष्व् अदृश्यत। तमो घ्नतः सुदीप्तस्य सवितुर् मण्डलं यथा।

cāpamaṇḍalam evāsya visphurad dikṣv adṛśyata. tamo ghnataḥ sudīptasya savitur maṇḍalaṃ yathā.

ज्याशब्दः शुश्रुवे तस्य तलशब्दश् च दारुणः। महाशनिमुचः काले पयोदस्येव निस्वनः।

jyāśabdaḥ śuśruve tasya talaśabdaś ca dāruṇaḥ. mahāśanimucaḥ kāle payodasyeva nisvanaḥ.

ह्रीमान् अमर्षी सौभद्रो मानकृत् प्रियदर्शनः। संमिमानयिषुर् वीरान् इष्वासांश् चाप्य् अयुध्यत।

hrīmān amarṣī saubhadro mānakṛt priyadarśanaḥ. saṃmimānayiṣur vīrān iṣvāsāṃś cāpy ayudhyata.

मृदुर् भूत्वा महाराज दारुणः समपद्यत। वर्षाभ्यतीतो भगवाञ् शरदीव दिवाकरः।

mṛdur bhūtvā mahārāja dāruṇaḥ samapadyata. varṣābhyatīto bhagavāñ śaradīva divākaraḥ.

शरान् विचित्रान् महतो रुक्मपुङ्खाञ् शिलाशितान्। मुमोच शतशः क्रुद्धो गभस्तीन् इव भास्करः।

śarān vicitrān mahato rukmapuṅkhāñ śilāśitān. mumoca śataśaḥ kruddho gabhastīn iva bhāskaraḥ.

क्षुरप्रैर् वत्सदन्तैश् च विपाठैश् च महायशाः। नाराचैर् अर्धनाराचैर् भल्लैर् अज्ञलिकैर् अपि। तांस् तथा द्रवतो दृष्ट्वा सौभद्रः प्रहसन्न् इव।

kṣuraprair vatsadantaiś ca vipāṭhaiś ca mahāyaśāḥ. nārācair ardhanārācair bhallair ajñalikair api. tāṃs tathā dravato dṛṣṭvā saubhadraḥ prahasann iva.

अवाकिरद् रथानीकं भारद्वाजस्य पश्यतः। ततस् तत् सैन्यम् अभवद् विमुखं शरपीडितम्।

avākirad rathānīkaṃ bhāradvājasya paśyataḥ. tatas tat sainyam abhavad vimukhaṃ śarapīḍitam.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...