महाभारत 5.83 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 83→

[mh-5-83] • 18 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। तथा दूतैः समाज्ञाय आयान्तं मधुसूदनम्। धृतराष्ट्रो ऽब्रवीद् भीष्मम् अर्चयित्वा महाभुजम्।

vaiśaṃpāyana uvāca. tathā dūtaiḥ samājñāya āyāntaṃ madhusūdanam. dhṛtarāṣṭro 'bravīd bhīṣmam arcayitvā mahābhujam.

द्रोणं च संजयं चैव विदुरं च महामतिम्। दुर्योधनं च सामात्यं हृष्टरोमाब्रवीद् इदम्।

droṇaṃ ca saṃjayaṃ caiva viduraṃ ca mahāmatim. duryodhanaṃ ca sāmātyaṃ hṛṣṭaromābravīd idam.

अद्भुतं महद् आश्चर्यं श्रूयते कुरुनन्दन। स्त्रियो बालाश् च वृद्धाश् च कथयन्ति गृहे गृहे।

adbhutaṃ mahad āścaryaṃ śrūyate kurunandana. striyo bālāś ca vṛddhāś ca kathayanti gṛhe gṛhe.

सत्कृत्याचक्षते चान्ये तथैवान्ये समागताः। पृथग्वादाश् च वर्तन्ते चत्वरेषु सभासु च।

satkṛtyācakṣate cānye tathaivānye samāgatāḥ. pṛthagvādāś ca vartante catvareṣu sabhāsu ca.

उपयास्यति दाशार्हः पाण्डवार्थे पराक्रमी। स नो मान्यश् च पूज्यश् च सर्वथा मधुसूदनः।

upayāsyati dāśārhaḥ pāṇḍavārthe parākramī. sa no mānyaś ca pūjyaś ca sarvathā madhusūdanaḥ.

तस्मिन् हि यात्रा लोकस्य भूतानाम् ईश्वरो हि सः। तस्मिन् धृतिश् च वीर्यं च प्रज्ञा चौजश् च माधवे।

tasmin hi yātrā lokasya bhūtānām īśvaro hi saḥ. tasmin dhṛtiś ca vīryaṃ ca prajñā caujaś ca mādhave.

स मान्यतां नरश्रेष्ठः स हि धर्मः सनातनः। पूजितो हि सुखाय स्याद् असुखः स्याद् अपूजितः।

sa mānyatāṃ naraśreṣṭhaḥ sa hi dharmaḥ sanātanaḥ. pūjito hi sukhāya syād asukhaḥ syād apūjitaḥ.

स चेत् तुष्यति दाशार्ह उपचारैर् अरिंदमः। कृत्स्नान् सर्वान् अभिप्रायान् प्राप्स्यामः सर्वराजसु।

sa cet tuṣyati dāśārha upacārair ariṃdamaḥ. kṛtsnān sarvān abhiprāyān prāpsyāmaḥ sarvarājasu.

तस्य पूजार्थम् अद्यैव संविधत्स्व परंतप। सभाः पथि विधीयन्तां सर्वकामसमाहिताः।

tasya pūjārtham adyaiva saṃvidhatsva paraṃtapa. sabhāḥ pathi vidhīyantāṃ sarvakāmasamāhitāḥ.

यथा प्रीतिर् महाबाहो त्वयि जायेत तस्य वै। तथा कुरुष्व गान्धारे कथं वा भीष्म मन्यसे।

yathā prītir mahābāho tvayi jāyeta tasya vai. tathā kuruṣva gāndhāre kathaṃ vā bhīṣma manyase.

ततो भीष्मादयः सर्वे धृतराष्ट्रं जनाधिपम्। ऊचुः परमम् इत्य् एवं पूजयन्तो ऽस्य तद् वचः।

tato bhīṣmādayaḥ sarve dhṛtarāṣṭraṃ janādhipam. ūcuḥ paramam ity evaṃ pūjayanto 'sya tad vacaḥ.

तेषाम् अनुमतं ज्ञात्वा राजा दुर्योधनस् तदा। सभावास्तूनि रम्याणि प्रदेष्टुम् उपचक्रमे।

teṣām anumataṃ jñātvā rājā duryodhanas tadā. sabhāvāstūni ramyāṇi pradeṣṭum upacakrame.

ततो देशेषु देशेषु रमणीयेषु भागशः। सर्वरत्नसमाकीर्णाः सभाश् चक्रुर् अनेकशः।

tato deśeṣu deśeṣu ramaṇīyeṣu bhāgaśaḥ. sarvaratnasamākīrṇāḥ sabhāś cakrur anekaśaḥ.

आसनानि विचित्राणि युक्तानि विविधैर् गुणैः। स्त्रियो गन्धान् अलंकारान् सूक्ष्माणि वसनानि च।

āsanāni vicitrāṇi yuktāni vividhair guṇaiḥ. striyo gandhān alaṃkārān sūkṣmāṇi vasanāni ca.

गुणवन्त्य् अन्नपानानि भोज्यानि विविधानि च। माल्यानि च सुगन्धीनि तानि राजा ददौ ततः।

guṇavanty annapānāni bhojyāni vividhāni ca. mālyāni ca sugandhīni tāni rājā dadau tataḥ.

विशेषतश् च वासार्थं सभां ग्रामे वृकस्थले। विदधे कौरवो राजा बहुरत्नां मनोरमाम्।

viśeṣataś ca vāsārthaṃ sabhāṃ grāme vṛkasthale. vidadhe kauravo rājā bahuratnāṃ manoramām.

एतद् विधाय वै सर्वं देवार्हम् अतिमानुषम्। आचख्यौ धृतराष्ट्राय राजा दुर्योधनस् तदा।

etad vidhāya vai sarvaṃ devārham atimānuṣam. ācakhyau dhṛtarāṣṭrāya rājā duryodhanas tadā.

ताः सभाः केशवः सर्वा रत्नानि विविधानि च। असमीक्ष्यैव दाशार्ह उपायात् कुरुसद्म तत्।

tāḥ sabhāḥ keśavaḥ sarvā ratnāni vividhāni ca. asamīkṣyaiva dāśārha upāyāt kurusadma tat.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...