महाभारत 5.74 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 74→

[mh-5-74] • 18 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। तथोक्तो वासुदेवेन नित्यमन्युर् अमर्षणः। सदश्ववत् समाधावद् बभाषे तदनन्तरम्।

vaiśaṃpāyana uvāca. tathokto vāsudevena nityamanyur amarṣaṇaḥ. sadaśvavat samādhāvad babhāṣe tadanantaram.

अन्यथा मां चिकीर्षन्तम् अन्यथा मन्यसे ऽच्युत। प्रणीतभावम् अत्यन्तं युधि सत्यपराक्रमम्।

anyathā māṃ cikīrṣantam anyathā manyase 'cyuta. praṇītabhāvam atyantaṃ yudhi satyaparākramam.

वेत्थ दाशार्ह सत्त्वं मे दीर्घकालं सहोषितः। उत वा मां न जानासि प्लवन् ह्रद इवाल्पवः। तस्माद् अप्रतिरूपाभिर् वाग्भिर् मां त्वं समर्छसि।

vettha dāśārha sattvaṃ me dīrghakālaṃ sahoṣitaḥ. uta vā māṃ na jānāsi plavan hrada ivālpavaḥ. tasmād apratirūpābhir vāgbhir māṃ tvaṃ samarchasi.

कथं हि भीमसेनं मां जानन् कश् चन माधव। ब्रूयाद् अप्रतिरूपाणि यथा मां वक्तुम् अर्हसि।

kathaṃ hi bhīmasenaṃ māṃ jānan kaś cana mādhava. brūyād apratirūpāṇi yathā māṃ vaktum arhasi.

तस्माद् इदं प्रवक्ष्यामि वचनं वृष्णिनन्दन। आत्मनः पौरुषं चैव बलं च न समं परैः।

tasmād idaṃ pravakṣyāmi vacanaṃ vṛṣṇinandana. ātmanaḥ pauruṣaṃ caiva balaṃ ca na samaṃ paraiḥ.

सर्वथा नार्यकर्मैतत् प्रशंसा स्वयम् आत्मनः। अतिवादापविद्धस् तु वक्ष्यामि बलम् आत्मनः।

sarvathā nāryakarmaitat praśaṃsā svayam ātmanaḥ. ativādāpaviddhas tu vakṣyāmi balam ātmanaḥ.

पश्येमे रोदसी कृष्ण ययोर् आसन्न् इमाः प्रजाः। अचले चाप्य् अनन्ते च प्रतिष्ठे सर्वमातरौ।

paśyeme rodasī kṛṣṇa yayor āsann imāḥ prajāḥ. acale cāpy anante ca pratiṣṭhe sarvamātarau.

यदीमे सहसा क्रुद्धे समेयातां शिले इव। अहम् एते निगृह्णीयां बाहुभ्यां सचराचरे।

yadīme sahasā kruddhe sameyātāṃ śile iva. aham ete nigṛhṇīyāṃ bāhubhyāṃ sacarācare.

पश्यैतद् अन्तरं बाह्वोर् महापरिघयोर् इव। य एतत् प्राप्य मुच्येत न तं पश्यामि पूरुषम्।

paśyaitad antaraṃ bāhvor mahāparighayor iva. ya etat prāpya mucyeta na taṃ paśyāmi pūruṣam.

हिमवांश् च समुद्रश् च वज्री च बलभित् स्वयम्। मयाभिपन्नं त्रायेरन् बलम् आस्थाय न त्रयः।

himavāṃś ca samudraś ca vajrī ca balabhit svayam. mayābhipannaṃ trāyeran balam āsthāya na trayaḥ.

युध्येयं क्षत्रियान् सर्वान् पाण्डवेष्व् आततायिनः। अधः पादतलेनैतान् अधिष्ठास्यामि भूतले।

yudhyeyaṃ kṣatriyān sarvān pāṇḍaveṣv ātatāyinaḥ. adhaḥ pādatalenaitān adhiṣṭhāsyāmi bhūtale.

न हि त्वं नाभिजानासि मम विक्रमम् अच्युत। यथा मया विनिर्जित्य राजानो वशगाः कृताः।

na hi tvaṃ nābhijānāsi mama vikramam acyuta. yathā mayā vinirjitya rājāno vaśagāḥ kṛtāḥ.

अथ चेन् मां न जानासि सूर्यस्येवोद्यतः प्रभाम्। विगाढे युधि संबाधे वेत्स्यसे मां जनार्दन।

atha cen māṃ na jānāsi sūryasyevodyataḥ prabhām. vigāḍhe yudhi saṃbādhe vetsyase māṃ janārdana.

किं मात्यवाक्षीः परुषैर् व्रणं सूच्या इवानघ। यथामति ब्रवीम्य् एतद् विद्धि माम् अधिकं ततः।

kiṃ mātyavākṣīḥ paruṣair vraṇaṃ sūcyā ivānagha. yathāmati bravīmy etad viddhi mām adhikaṃ tataḥ.

द्रष्टासि युधि संबाधे प्रवृत्ते वैशसे ऽहनि। मया प्रणुन्नान् मातङ्गान् रथिनः सादिनस् तथा।

draṣṭāsi yudhi saṃbādhe pravṛtte vaiśase 'hani. mayā praṇunnān mātaṅgān rathinaḥ sādinas tathā.

तथा नरान् अभिक्रुद्धं निघ्नन्तं क्षत्रियर्षभान्। द्रष्टा मां त्वं च लोकश् च विकर्षन्तं वरान् वरान्।

tathā narān abhikruddhaṃ nighnantaṃ kṣatriyarṣabhān. draṣṭā māṃ tvaṃ ca lokaś ca vikarṣantaṃ varān varān.

न मे सीदन्ति मज्जानो न ममोद्वेपते मनः। सर्वलोकाद् अभिक्रुद्धान् न भयं विद्यते मम।

na me sīdanti majjāno na mamodvepate manaḥ. sarvalokād abhikruddhān na bhayaṃ vidyate mama.

किं तु सौहृदम् एवैतत् कृपया मधुसूदन। सर्वांस् तितिक्षे संक्लेशान् मा स्म नो भरता नशन्।

kiṃ tu sauhṛdam evaitat kṛpayā madhusūdana. sarvāṃs titikṣe saṃkleśān mā sma no bharatā naśan.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...