महाभारत 5.41 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 41→

[mh-5-41] • 11 श्लोकाः

धृतराष्ट्र उवाच। अनुक्तं यदि ते किं चिद् वाचा विदुर विद्यते। तन् मे शुश्रूषवे ब्रूहि विचित्राणि हि भाषसे।

dhṛtarāṣṭra uvāca. anuktaṃ yadi te kiṃ cid vācā vidura vidyate. tan me śuśrūṣave brūhi vicitrāṇi hi bhāṣase.

विदुर उवाच। धृतराष्ट्र कुमारो वै यः पुराणः सनातनः। सनत्सुजातः प्रोवाच मृत्युर् नास्तीति भारत।

vidura uvāca. dhṛtarāṣṭra kumāro vai yaḥ purāṇaḥ sanātanaḥ. sanatsujātaḥ provāca mṛtyur nāstīti bhārata.

स ते गुह्यान् प्रकाशांश् च सर्वान् हृदयसंश्रयान्। प्रवक्ष्यति महाराज सर्वबुद्धिमतां वरः।

sa te guhyān prakāśāṃś ca sarvān hṛdayasaṃśrayān. pravakṣyati mahārāja sarvabuddhimatāṃ varaḥ.

धृतराष्ट्र उवाच। किं त्वं न वेद तद् भूयो यन् मे ब्रूयात् सनातनः। त्वम् एव विदुर ब्रूहि प्रज्ञाशेषो ऽस्ति चेत् तव।

dhṛtarāṣṭra uvāca. kiṃ tvaṃ na veda tad bhūyo yan me brūyāt sanātanaḥ. tvam eva vidura brūhi prajñāśeṣo 'sti cet tava.

विदुर उवाच। शूद्रयोनाव् अहं जातो नातो ऽन्यद् वक्तुम् उत्सहे। कुमारस्य तु या बुद्धिर् वेद तां शाश्वतीम् अहम्।

vidura uvāca. śūdrayonāv ahaṃ jāto nāto 'nyad vaktum utsahe. kumārasya tu yā buddhir veda tāṃ śāśvatīm aham.

ब्राह्मीं हि योनिम् आपन्नः सुगुह्यम् अपि यो वदेत्। न तेन गर्ह्यो देवानां तस्माद् एतद् ब्रवीमि ते।

brāhmīṃ hi yonim āpannaḥ suguhyam api yo vadet. na tena garhyo devānāṃ tasmād etad bravīmi te.

धृतराष्ट्र उवाच। ब्रवीहि विदुर त्वं मे पुराणं तं सनातनम्। कथम् एतेन देहेन स्याद् इहैव समागमः।

dhṛtarāṣṭra uvāca. bravīhi vidura tvaṃ me purāṇaṃ taṃ sanātanam. katham etena dehena syād ihaiva samāgamaḥ.

वैशंपायन उवाच। चिन्तयाम् आस विदुरस् तम् ऋषिं संशितव्रतम्। स च तच् चिन्तितं ज्ञात्वा दर्शयाम् आस भारत।

vaiśaṃpāyana uvāca. cintayām āsa viduras tam ṛṣiṃ saṃśitavratam. sa ca tac cintitaṃ jñātvā darśayām āsa bhārata.

स चैनं प्रतिजग्राह विधिदृष्टेन कर्मणा। सुखोपविष्टं विश्रान्तम् अथैनं विदुरो ऽब्रवीत्।

sa cainaṃ pratijagrāha vidhidṛṣṭena karmaṇā. sukhopaviṣṭaṃ viśrāntam athainaṃ viduro 'bravīt.

भगवन् संशयः कश् चिद् धृतराष्ट्रस्य मानसे। यो न शक्यो मया वक्तुं तम् अस्मै वक्तुम् अर्हसि। यं श्रुत्वायं मनुष्येन्द्रः सुखदुःखातिगो भवेत्।

bhagavan saṃśayaḥ kaś cid dhṛtarāṣṭrasya mānase. yo na śakyo mayā vaktuṃ tam asmai vaktum arhasi. yaṃ śrutvāyaṃ manuṣyendraḥ sukhaduḥkhātigo bhavet.

लाभालाभौ प्रियद्वेष्यौ यथैनं न जरान्तकौ। विषहेरन् भयामर्षौ क्षुत्पिपासे मदोद्भवौ। अरतिश् चैव तन्द्री च कामक्रोधौ क्षयोदयौ।

lābhālābhau priyadveṣyau yathainaṃ na jarāntakau. viṣaheran bhayāmarṣau kṣutpipāse madodbhavau. aratiś caiva tandrī ca kāmakrodhau kṣayodayau.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...