महाभारत 5.28 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 28→

[mh-5-28] • 14 श्लोकाः

युधिष्ठिर उवाच। असंशयं संजय सत्यम् एतद्; धर्मो वरः कर्मणां यत् त्वम् आत्थ। ज्ञात्वा तु मां संजय गर्हयेस् त्वं; यदि धर्मं यद्य् अधर्मं चरामि।

yudhiṣṭhira uvāca. asaṃśayaṃ saṃjaya satyam etad; dharmo varaḥ karmaṇāṃ yat tvam āttha. jñātvā tu māṃ saṃjaya garhayes tvaṃ; yadi dharmaṃ yady adharmaṃ carāmi.

यत्राधर्मो धर्मरूपाणि बिभ्रद्; धर्मः कृत्स्नो दृश्यते ऽधर्मरूपः। तथा धर्मो धारयन् धर्मरूपं; विद्वांसस् तं संप्रपश्यन्ति बुद्ध्या।

yatrādharmo dharmarūpāṇi bibhrad; dharmaḥ kṛtsno dṛśyate 'dharmarūpaḥ. tathā dharmo dhārayan dharmarūpaṃ; vidvāṃsas taṃ saṃprapaśyanti buddhyā.

एवम् एताव् आपदि लिङ्गम् एतद्; धर्माधर्मौ वृत्तिनित्यौ भजेताम्। आद्यं लिङ्गं यस्य तस्य प्रमाणम्; आपद्धर्मं संजय तं निबोध।

evam etāv āpadi liṅgam etad; dharmādharmau vṛttinityau bhajetām. ādyaṃ liṅgaṃ yasya tasya pramāṇam; āpaddharmaṃ saṃjaya taṃ nibodha.

लुप्तायां तु प्रकृतौ येन कर्म; निष्पादयेत् तत् परीप्सेद् विहीनः। प्रकृतिस्थश् चापदि वर्तमान; उभौ गर्ह्यौ भवतः संजयैतौ।

luptāyāṃ tu prakṛtau yena karma; niṣpādayet tat parīpsed vihīnaḥ. prakṛtisthaś cāpadi vartamāna; ubhau garhyau bhavataḥ saṃjayaitau.

अविलोपम् इच्छतां ब्राह्मणानां; प्रायश्चित्तं विहितं यद् विधात्रा। आपद्य् अथाकर्मसु वर्तमानान्; विकर्मस्थान् संजय गर्हयेत।

avilopam icchatāṃ brāhmaṇānāṃ; prāyaścittaṃ vihitaṃ yad vidhātrā. āpady athākarmasu vartamānān; vikarmasthān saṃjaya garhayeta.

मनीषिणां तत्त्वविच्छेदनाय; विधीयते सत्सु वृत्तिः सदैव। अब्राह्मणाः सन्ति तु ये न वैद्याः; सर्वोच्छेदं साधु मन्येत तेभ्यः।

manīṣiṇāṃ tattvavicchedanāya; vidhīyate satsu vṛttiḥ sadaiva. abrāhmaṇāḥ santi tu ye na vaidyāḥ; sarvocchedaṃ sādhu manyeta tebhyaḥ.

तदर्था नः पितरो ये च पूर्वे; पितामहा ये च तेभ्यः परे ऽन्ये। प्रज्ञैषिणो ये च हि कर्म चक्रुर्; नास्त्य् अन्ततो नास्ति नास्तीति मन्ये।

tadarthā naḥ pitaro ye ca pūrve; pitāmahā ye ca tebhyaḥ pare 'nye. prajñaiṣiṇo ye ca hi karma cakrur; nāsty antato nāsti nāstīti manye.

यत् किं चिद् एतद् वित्तम् अस्यां पृथिव्यां; यद् देवानां त्रिदशानां परत्र। प्राजापत्यं त्रिदिवं ब्रह्मलोकं; नाधर्मतः संजय कामये तत्।

yat kiṃ cid etad vittam asyāṃ pṛthivyāṃ; yad devānāṃ tridaśānāṃ paratra. prājāpatyaṃ tridivaṃ brahmalokaṃ; nādharmataḥ saṃjaya kāmaye tat.

धर्मेश्वरः कुशलो नीतिमांश् चाप्य्; उपासिता ब्राह्मणानां मनीषी। नानाविधांश् चैव महाबलांश् च; राजन्यभोजान् अनुशास्ति कृष्णः।

dharmeśvaraḥ kuśalo nītimāṃś cāpy; upāsitā brāhmaṇānāṃ manīṣī. nānāvidhāṃś caiva mahābalāṃś ca; rājanyabhojān anuśāsti kṛṣṇaḥ.

यदि ह्य् अहं विसृजन् स्याम् अगर्ह्यो; युध्यमानो यदि जह्यां स्वधर्मम्। महायशाः केशवस् तद् ब्रवीतु; वासुदेवस् तूभयोर् अर्थकामः।

yadi hy ahaṃ visṛjan syām agarhyo; yudhyamāno yadi jahyāṃ svadharmam. mahāyaśāḥ keśavas tad bravītu; vāsudevas tūbhayor arthakāmaḥ.

शैनेया हि चैत्रकाश् चान्धकाश् च; वार्ष्णेयभोजाः कौकुराः सृञ्जयाश् च। उपासीना वासुदेवस्य बुद्धिं; निगृह्य शत्रून् सुहृदो नन्दयन्ति।

śaineyā hi caitrakāś cāndhakāś ca; vārṣṇeyabhojāḥ kaukurāḥ sṛñjayāś ca. upāsīnā vāsudevasya buddhiṃ; nigṛhya śatrūn suhṛdo nandayanti.

वृष्ण्यन्धका ह्य् उग्रसेनादयो वै; कृष्णप्रणीताः सर्व एवेन्द्रकल्पाः। मनस्विनः सत्यपराक्रमाश् च; महाबला यादवा भोगवन्तः।

vṛṣṇyandhakā hy ugrasenādayo vai; kṛṣṇapraṇītāḥ sarva evendrakalpāḥ. manasvinaḥ satyaparākramāś ca; mahābalā yādavā bhogavantaḥ.

काश्यो बभ्रुः श्रियम् उत्तमां गतो; लब्ध्वा कृष्णं भ्रातरम् ईशितारम्। यस्मै कामान् वर्षति वासुदेवो; ग्रीष्मात्यये मेघ इव प्रजाभ्यः।

kāśyo babhruḥ śriyam uttamāṃ gato; labdhvā kṛṣṇaṃ bhrātaram īśitāram. yasmai kāmān varṣati vāsudevo; grīṣmātyaye megha iva prajābhyaḥ.

ईदृशो ऽयं केशवस् तात भूयो; विद्मो ह्य् एनं कर्मणां निश्चयज्ञम्। प्रियश् च नः साधुतमश् च कृष्णो; नातिक्रमे वचनं केशवस्य।

īdṛśo 'yaṃ keśavas tāta bhūyo; vidmo hy enaṃ karmaṇāṃ niścayajñam. priyaś ca naḥ sādhutamaś ca kṛṣṇo; nātikrame vacanaṃ keśavasya.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...

Project Home / Contents