महाभारत 5.195 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 195→

[mh-5-195] • 20 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। एतच् छ्रुत्वा तु कौन्तेयः सर्वान् भ्रातॄन् उपह्वरे। आहूय भरतश्रेष्ठ इदं वचनम् अब्रवीत्।

vaiśaṃpāyana uvāca. etac chrutvā tu kaunteyaḥ sarvān bhrātṝn upahvare. āhūya bharataśreṣṭha idaṃ vacanam abravīt.

धार्तराष्ट्रस्य सैन्येषु ये चारपुरुषा मम। ते प्रवृत्तिं प्रयच्छन्ति ममेमां व्युषितां निशाम्।

dhārtarāṣṭrasya sainyeṣu ye cārapuruṣā mama. te pravṛttiṃ prayacchanti mamemāṃ vyuṣitāṃ niśām.

दुर्योधनः किलापृच्छद् आपगेयं महाव्रतम्। केन कालेन पाण्डूनां हन्याः सैन्यम् इति प्रभो।

duryodhanaḥ kilāpṛcchad āpageyaṃ mahāvratam. kena kālena pāṇḍūnāṃ hanyāḥ sainyam iti prabho.

मासेनेति च तेनोक्तो धार्तराष्ट्रः सुदुर्मतिः। तावता चापि कालेन द्रोणो ऽपि प्रत्यजानत।

māseneti ca tenokto dhārtarāṣṭraḥ sudurmatiḥ. tāvatā cāpi kālena droṇo 'pi pratyajānata.

गौतमो द्विगुणं कालम् उक्तवान् इति नः श्रुतम्। द्रौणिस् तु दशरात्रेण प्रतिजज्ञे महास्त्रवित्।

gautamo dviguṇaṃ kālam uktavān iti naḥ śrutam. drauṇis tu daśarātreṇa pratijajñe mahāstravit.

तथा दिव्यास्त्रवित् कर्णः संपृष्टः कुरुसंसदि। पञ्चभिर् दिवसैर् हन्तुं स सैन्यं प्रतिजज्ञिवान्।

tathā divyāstravit karṇaḥ saṃpṛṣṭaḥ kurusaṃsadi. pañcabhir divasair hantuṃ sa sainyaṃ pratijajñivān.

तस्माद् अहम् अपीच्छामि श्रोतुम् अर्जुन ते वचः। कालेन कियता शत्रून् क्षपयेर् इति संयुगे।

tasmād aham apīcchāmi śrotum arjuna te vacaḥ. kālena kiyatā śatrūn kṣapayer iti saṃyuge.

एवम् उक्तो गुडाकेशः पार्थिवेन धनंजयः। वासुदेवम् अवेक्ष्येदं वचनं प्रत्यभाषत।

evam ukto guḍākeśaḥ pārthivena dhanaṃjayaḥ. vāsudevam avekṣyedaṃ vacanaṃ pratyabhāṣata.

सर्व एते महात्मानः कृतास्त्राश् चित्रयोधिनः। असंशयं महाराज हन्युर् एव बलं तव।

sarva ete mahātmānaḥ kṛtāstrāś citrayodhinaḥ. asaṃśayaṃ mahārāja hanyur eva balaṃ tava.

अपैतु ते मनस्तापो यथासत्यं ब्रवीम्य् अहम्। हन्याम् एकरथेनाहं वासुदेवसहायवान्।

apaitu te manastāpo yathāsatyaṃ bravīmy aham. hanyām ekarathenāhaṃ vāsudevasahāyavān.

सामरान् अपि लोकांस् त्रीन् सहस्थावरजङ्गमान्। भूतं भव्यं भविष्यच् च निमेषाद् इति मे मतिः। यावद् इच्छेद् धरिर् अयं तावद् अस्ति न चान्यथा।

sāmarān api lokāṃs trīn sahasthāvarajaṅgamān. bhūtaṃ bhavyaṃ bhaviṣyac ca nimeṣād iti me matiḥ. yāvad icched dharir ayaṃ tāvad asti na cānyathā.

यत् तद् घोरं पशुपतिः प्रादाद् अस्त्रं महन् मम। कैराते द्वन्द्वयुद्धे वै तद् इदं मयि वर्तते।

yat tad ghoraṃ paśupatiḥ prādād astraṃ mahan mama. kairāte dvandvayuddhe vai tad idaṃ mayi vartate.

यद् युगान्ते पशुपतिः सर्वभूतानि संहरन्। प्रयुङ्क्ते पुरुषव्याघ्र तद् इदं मयि वर्तते।

yad yugānte paśupatiḥ sarvabhūtāni saṃharan. prayuṅkte puruṣavyāghra tad idaṃ mayi vartate.

तन् न जानाति गाङ्गेयो न द्रोणो न च गौतमः। न च द्रोणसुतो राजन् कुत एव तु सूतजः।

tan na jānāti gāṅgeyo na droṇo na ca gautamaḥ. na ca droṇasuto rājan kuta eva tu sūtajaḥ.

न तु युक्तं रणे हन्तुं दिव्यैर् अस्त्रैः पृथग्जनम्। आर्जवेनैव युद्धेन विजेष्यामो वयं परान्।

na tu yuktaṃ raṇe hantuṃ divyair astraiḥ pṛthagjanam. ārjavenaiva yuddhena vijeṣyāmo vayaṃ parān.

तथेमे पुरुषव्याघ्राः सहायास् तव पार्थिव। सर्वे दिव्यास्त्रविदुषः सर्वे युद्धाभिनन्दिनः। वीरव्रतधराः सर्वे सर्वे सुचरितव्रताः।

tatheme puruṣavyāghrāḥ sahāyās tava pārthiva. sarve divyāstraviduṣaḥ sarve yuddhābhinandinaḥ. vīravratadharāḥ sarve sarve sucaritavratāḥ.

वेदान्तावभृथस्नाताः सर्व एते ऽपराजिताः। निहन्युः समरे सेनां देवानाम् अपि पाण्डव।

vedāntāvabhṛthasnātāḥ sarva ete 'parājitāḥ. nihanyuḥ samare senāṃ devānām api pāṇḍava.

शिखण्डी युयुधानश् च धृष्टद्युम्नश् च पार्षतः। भीमसेनो यमौ चोभौ युधामन्यूत्तमौजसौ।

śikhaṇḍī yuyudhānaś ca dhṛṣṭadyumnaś ca pārṣataḥ. bhīmaseno yamau cobhau yudhāmanyūttamaujasau.

विराटद्रुपदौ चोभौ भीष्मद्रोणसमौ युधि। शङ्खश् चैव महाबाहुर् हैडिम्बश् च महाबलः। पुत्रो ऽस्याञ्जनपर्वा तु महाबलपराक्रमः। शैनेयश् च महाबाहुः सहायो रणकोविदः। अभिमन्युश् च बलवान् द्रौपद्याः पञ्च चात्मजाः। स्वयं चापि समर्थो ऽसि त्रैलोक्योत्सादने अपि।

virāṭadrupadau cobhau bhīṣmadroṇasamau yudhi. śaṅkhaś caiva mahābāhur haiḍimbaś ca mahābalaḥ. putro 'syāñjanaparvā tu mahābalaparākramaḥ. śaineyaś ca mahābāhuḥ sahāyo raṇakovidaḥ. abhimanyuś ca balavān draupadyāḥ pañca cātmajāḥ. svayaṃ cāpi samartho 'si trailokyotsādane api.

क्रोधाद् यं पुरुषं पश्येस् त्वं वासवसमद्युते। क्षिप्रं न स भवेद् व्यक्तम् इति त्वां वेद्मि कौरव।

krodhād yaṃ puruṣaṃ paśyes tvaṃ vāsavasamadyute. kṣipraṃ na sa bhaved vyaktam iti tvāṃ vedmi kaurava.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...