महाभारत 5.191 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 191→

[mh-5-191] • 20 श्लोकाः

भीष्म उवाच। एवम् उक्तस्य दूतेन द्रुपदस्य तदा नृप। चोरस्येव गृहीतस्य न प्रावर्तत भारती।

bhīṣma uvāca. evam uktasya dūtena drupadasya tadā nṛpa. corasyeva gṛhītasya na prāvartata bhāratī.

स यत्नम् अकरोत् तीव्रं संबन्धैर् अनुसान्त्वनैः। दूतैर् मधुरसंभाषैर् नैतद् अस्तीति संदिशन्।

sa yatnam akarot tīvraṃ saṃbandhair anusāntvanaiḥ. dūtair madhurasaṃbhāṣair naitad astīti saṃdiśan.

स राजा भूय एवाथ कृत्वा तत्त्वत आगमम्। कन्येति पाञ्चालसुतां त्वरमाणो ऽभिनिर्ययौ।

sa rājā bhūya evātha kṛtvā tattvata āgamam. kanyeti pāñcālasutāṃ tvaramāṇo 'bhiniryayau.

ततः संप्रेषयाम् आस मित्राणाम् अमितौजसाम्। दुहितुर् विप्रलम्भं तं धात्रीणां वचनात् तदा।

tataḥ saṃpreṣayām āsa mitrāṇām amitaujasām. duhitur vipralambhaṃ taṃ dhātrīṇāṃ vacanāt tadā.

ततः समुदयं कृत्वा बलानां राजसत्तमः। अभियाने मतिं चक्रे द्रुपदं प्रति भारत।

tataḥ samudayaṃ kṛtvā balānāṃ rājasattamaḥ. abhiyāne matiṃ cakre drupadaṃ prati bhārata.

ततः संमन्त्रयाम् आस मित्रैः सह महीपतिः। हिरण्यवर्मा राजेन्द्र पाञ्चाल्यं पार्थिवं प्रति।

tataḥ saṃmantrayām āsa mitraiḥ saha mahīpatiḥ. hiraṇyavarmā rājendra pāñcālyaṃ pārthivaṃ prati.

तत्र वै निश्चितं तेषाम् अभूद् राज्ञां महात्मनाम्। तथ्यं चेद् भवति ह्य् एतत् कन्या राजञ् शिखण्डिनी। बद्ध्वा पाञ्चालराजानम् आनयिष्यामहे गृहान्।

tatra vai niścitaṃ teṣām abhūd rājñāṃ mahātmanām. tathyaṃ ced bhavati hy etat kanyā rājañ śikhaṇḍinī. baddhvā pāñcālarājānam ānayiṣyāmahe gṛhān.

अन्यं राजानम् आधाय पाञ्चालेषु नरेश्वरम्। घातयिष्याम नृपतिं द्रुपदं सशिखण्डिनम्।

anyaṃ rājānam ādhāya pāñcāleṣu nareśvaram. ghātayiṣyāma nṛpatiṃ drupadaṃ saśikhaṇḍinam.

स तदा दूतम् आज्ञाय पुनः क्षत्तारम् ईश्वरः। प्रास्थापयत् पार्षताय हन्मीति त्वां स्थिरो भव।

sa tadā dūtam ājñāya punaḥ kṣattāram īśvaraḥ. prāsthāpayat pārṣatāya hanmīti tvāṃ sthiro bhava.

स प्रकृत्या च वै भीरुः किल्बिषी च नराधिपः। भयं तीव्रम् अनुप्राप्तो द्रुपदः पृथिवीपतिः।

sa prakṛtyā ca vai bhīruḥ kilbiṣī ca narādhipaḥ. bhayaṃ tīvram anuprāpto drupadaḥ pṛthivīpatiḥ.

विसृज्य दूतं दाशार्णं द्रुपदः शोककर्शितः। समेत्य भार्यां रहिते वाक्यम् आह नराधिपः।

visṛjya dūtaṃ dāśārṇaṃ drupadaḥ śokakarśitaḥ. sametya bhāryāṃ rahite vākyam āha narādhipaḥ.

भयेन महताविष्टो हृदि शोकेन चाहतः। पाञ्चालराजो दयितां मातरं वै शिखण्डिनः।

bhayena mahatāviṣṭo hṛdi śokena cāhataḥ. pāñcālarājo dayitāṃ mātaraṃ vai śikhaṇḍinaḥ.

अभियास्यति मां कोपात् संबन्धी सुमहाबलः। हिरण्यवर्मा नृपतिः कर्षमाणो वरूथिनीम्।

abhiyāsyati māṃ kopāt saṃbandhī sumahābalaḥ. hiraṇyavarmā nṛpatiḥ karṣamāṇo varūthinīm.

किम् इदानीं करिष्यामि मूढः कन्याम् इमां प्रति। उपयास्यति हि क्षिप्रं सहामात्यैर् नराधिपः। शिखण्डी किल पुत्रस् ते कन्येति परिशङ्कितः।

kim idānīṃ kariṣyāmi mūḍhaḥ kanyām imāṃ prati. upayāsyati hi kṣipraṃ sahāmātyair narādhipaḥ. śikhaṇḍī kila putras te kanyeti pariśaṅkitaḥ.

इति निश्चित्य तत्त्वेन समित्रः सबलानुगः। वञ्चितो ऽस्मीति मन्वानो मां किलोद्धर्तुम् इच्छति।

iti niścitya tattvena samitraḥ sabalānugaḥ. vañcito 'smīti manvāno māṃ kiloddhartum icchati.

किम् अत्र तथ्यं सुश्रोणि किं मिथ्या ब्रूहि शोभने। श्रुत्वा त्वत्तः शुभे वाक्यं संविधास्याम्य् अहं तथा।

kim atra tathyaṃ suśroṇi kiṃ mithyā brūhi śobhane. śrutvā tvattaḥ śubhe vākyaṃ saṃvidhāsyāmy ahaṃ tathā.

अहं हि संशयं प्राप्तो बाला चेयं शिखण्डिनी। त्वं च राज्ञि महत् कृच्छ्रं संप्राप्ता वरवर्णिनि।

ahaṃ hi saṃśayaṃ prāpto bālā ceyaṃ śikhaṇḍinī. tvaṃ ca rājñi mahat kṛcchraṃ saṃprāptā varavarṇini.

सा त्वं सर्वविमोक्षाय तत्त्वम् आख्याहि पृच्छतः। तथा विदध्यां सुश्रोणि कृत्यस्यास्य शुचिस्मिते। शिखण्डिनि च मा भैस् त्वं विधास्ये तत्र तत्त्वतः।

sā tvaṃ sarvavimokṣāya tattvam ākhyāhi pṛcchataḥ. tathā vidadhyāṃ suśroṇi kṛtyasyāsya śucismite. śikhaṇḍini ca mā bhais tvaṃ vidhāsye tatra tattvataḥ.

क्रिययाहं वरारोहे वञ्चितः पुत्रधर्मतः। मया दाशार्णको राजा वञ्चितश् च महीपतिः। तद् आचक्ष्व महाभागे विधास्ये तत्र यद् धितम्।

kriyayāhaṃ varārohe vañcitaḥ putradharmataḥ. mayā dāśārṇako rājā vañcitaś ca mahīpatiḥ. tad ācakṣva mahābhāge vidhāsye tatra yad dhitam.

जानतापि नरेन्द्रेण ख्यापनार्थं परस्य वै। प्रकाशं चोदिता देवी प्रत्युवाच महीपतिम्।

jānatāpi narendreṇa khyāpanārthaṃ parasya vai. prakāśaṃ coditā devī pratyuvāca mahīpatim.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...