महाभारत 5.184 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 184→

[mh-5-184] • 18 श्लोकाः

भीष्म उवाच। ततो ऽहं निशि राजेन्द्र प्रणम्य शिरसा तदा। ब्राह्मणानां पितॄणां च देवतानां च सर्वशः।

bhīṣma uvāca. tato 'haṃ niśi rājendra praṇamya śirasā tadā. brāhmaṇānāṃ pitṝṇāṃ ca devatānāṃ ca sarvaśaḥ.

नक्तंचराणां भूतानां रजन्याश् च विशां पते। शयनं प्राप्य रहिते मनसा समचिन्तयम्।

naktaṃcarāṇāṃ bhūtānāṃ rajanyāś ca viśāṃ pate. śayanaṃ prāpya rahite manasā samacintayam.

जामदग्न्येन मे युद्धम् इदं परमदारुणम्। अहानि सुबहून्य् अद्य वर्तते सुमहात्ययम्।

jāmadagnyena me yuddham idaṃ paramadāruṇam. ahāni subahūny adya vartate sumahātyayam.

न च रामं महावीर्यं शक्नोमि रणमूर्धनि। विजेतुं समरे विप्रं जामदग्न्यं महाबलम्।

na ca rāmaṃ mahāvīryaṃ śaknomi raṇamūrdhani. vijetuṃ samare vipraṃ jāmadagnyaṃ mahābalam.

यदि शक्यो मया जेतुं जामदग्न्यः प्रतापवान्। दैवतानि प्रसन्नानि दर्शयन्तु निशां मम।

yadi śakyo mayā jetuṃ jāmadagnyaḥ pratāpavān. daivatāni prasannāni darśayantu niśāṃ mama.

ततो ऽहं निशि राजेन्द्र प्रसुप्तः शरविक्षतः। दक्षिणेनैव पार्श्वेन प्रभातसमये इव।

tato 'haṃ niśi rājendra prasuptaḥ śaravikṣataḥ. dakṣiṇenaiva pārśvena prabhātasamaye iva.

ततो ऽहं विप्रमुख्यैस् तैर् यैर् अस्मि पतितो रथात्। उत्थापितो धृतश् चैव मा भैर् इति च सान्त्वितः।

tato 'haṃ vipramukhyais tair yair asmi patito rathāt. utthāpito dhṛtaś caiva mā bhair iti ca sāntvitaḥ.

त एव मां महाराज स्वप्नदर्शनम् एत्य वै। परिवार्याब्रुवन् वाक्यं तन् निबोध कुरूद्वह।

ta eva māṃ mahārāja svapnadarśanam etya vai. parivāryābruvan vākyaṃ tan nibodha kurūdvaha.

उत्तिष्ठ मा भैर् गाङ्गेय भयं ते नास्ति किं चन। रक्षामहे नरव्याघ्र स्वशरीरं हि नो भवान्।

uttiṣṭha mā bhair gāṅgeya bhayaṃ te nāsti kiṃ cana. rakṣāmahe naravyāghra svaśarīraṃ hi no bhavān.

न त्वां रामो रणे जेता जामदग्न्यः कथं चन। त्वम् एव समरे रामं विजेता भरतर्षभ।

na tvāṃ rāmo raṇe jetā jāmadagnyaḥ kathaṃ cana. tvam eva samare rāmaṃ vijetā bharatarṣabha.

इदम् अस्त्रं सुदयितं प्रत्यभिज्ञास्यते भवान्। उपस्थास्यति राजेन्द्र स्वयम् एव तवानघ। येन शत्रून् महावीर्यान् प्रशासिष्यसि कौरव। विदितं हि तवाप्य् एतत् पूर्वस्मिन् देहधारणे।

idam astraṃ sudayitaṃ pratyabhijñāsyate bhavān. upasthāsyati rājendra svayam eva tavānagha. yena śatrūn mahāvīryān praśāsiṣyasi kaurava. viditaṃ hi tavāpy etat pūrvasmin dehadhāraṇe.

प्राजापत्यं विश्वकृतं प्रस्वापं नाम भारत। न हीदं वेद रामो ऽपि पृथिव्यां वा पुमान् क्व चित्।

prājāpatyaṃ viśvakṛtaṃ prasvāpaṃ nāma bhārata. na hīdaṃ veda rāmo 'pi pṛthivyāṃ vā pumān kva cit.

तत् स्मरस्व महाबाहो भृशं संयोजयस्व च। न च रामः क्षयं गन्ता तेनास्त्रेण नराधिप।

tat smarasva mahābāho bhṛśaṃ saṃyojayasva ca. na ca rāmaḥ kṣayaṃ gantā tenāstreṇa narādhipa.

एनसा च न योगं त्वं प्राप्स्यसे जातु मानद। स्वप्स्यते जामदग्न्यो ऽसौ त्वद्बाणबलपीडितः।

enasā ca na yogaṃ tvaṃ prāpsyase jātu mānada. svapsyate jāmadagnyo 'sau tvadbāṇabalapīḍitaḥ.

ततो जित्वा त्वम् एवैनं पुनर् उत्थापयिष्यसि। अस्त्रेण दयितेनाजौ भीष्म संबोधनेन वै।

tato jitvā tvam evainaṃ punar utthāpayiṣyasi. astreṇa dayitenājau bhīṣma saṃbodhanena vai.

एवं कुरुष्व कौरव्य प्रभाते रथम् आस्थितः। प्रसुप्तं वा मृतं वापि तुल्यं मन्यामहे वयम्।

evaṃ kuruṣva kauravya prabhāte ratham āsthitaḥ. prasuptaṃ vā mṛtaṃ vāpi tulyaṃ manyāmahe vayam.

न च रामेण मर्तव्यं कदा चिद् अपि पार्थिव। ततः समुत्पन्नम् इदं प्रस्वापं युज्यताम् इति।

na ca rāmeṇa martavyaṃ kadā cid api pārthiva. tataḥ samutpannam idaṃ prasvāpaṃ yujyatām iti.

इत्य् उक्त्वान्तर्हिता राजन् सर्व एव द्विजोत्तमाः। अष्टौ सदृशरूपास् ते सर्वे भास्वरमूर्तयः।

ity uktvāntarhitā rājan sarva eva dvijottamāḥ. aṣṭau sadṛśarūpās te sarve bhāsvaramūrtayaḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...