महाभारत 5.18 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 18→

[mh-5-18] • 25 श्लोकाः

शल्य उवाच। ततः शक्रः स्तूयमानो गन्धर्वाप्सरसां गणैः। ऐरावतं समारुह्य द्विपेन्द्रं लक्षणैर् युतम्।

śalya uvāca. tataḥ śakraḥ stūyamāno gandharvāpsarasāṃ gaṇaiḥ. airāvataṃ samāruhya dvipendraṃ lakṣaṇair yutam.

पावकश् च महातेजा महर्षिश् च बृहस्पतिः। यमश् च वरुणश् चैव कुबेरश् च धनेश्वरः।

pāvakaś ca mahātejā maharṣiś ca bṛhaspatiḥ. yamaś ca varuṇaś caiva kuberaś ca dhaneśvaraḥ.

सर्वैर् देवैः परिवृतः शक्रो वृत्रनिषूदनः। गन्धर्वैर् अप्सरोभिश् च यातस् त्रिभुवनं प्रभुः।

sarvair devaiḥ parivṛtaḥ śakro vṛtraniṣūdanaḥ. gandharvair apsarobhiś ca yātas tribhuvanaṃ prabhuḥ.

स समेत्य महेन्द्राण्या देवराजः शतक्रतुः। मुदा परमया युक्तः पालयाम् आस देवराट्।

sa sametya mahendrāṇyā devarājaḥ śatakratuḥ. mudā paramayā yuktaḥ pālayām āsa devarāṭ.

ततः स भगवांस् तत्र अङ्गिराः समदृश्यत। अथर्ववेदमन्त्रैश् च देवेन्द्रं समपूजयत्।

tataḥ sa bhagavāṃs tatra aṅgirāḥ samadṛśyata. atharvavedamantraiś ca devendraṃ samapūjayat.

ततस् तु भगवान् इन्द्रः प्रहृष्टः समपद्यत। वरं च प्रददौ तस्मै अथर्वाङ्गिरसे तदा।

tatas tu bhagavān indraḥ prahṛṣṭaḥ samapadyata. varaṃ ca pradadau tasmai atharvāṅgirase tadā.

अथर्वाङ्गिरसं नाम अस्मिन् वेदे भविष्यति। उदाहरणम् एतद् धि यज्ञभागं च लप्स्यसे।

atharvāṅgirasaṃ nāma asmin vede bhaviṣyati. udāharaṇam etad dhi yajñabhāgaṃ ca lapsyase.

एवं संपूज्य भगवान् अथर्वाङ्गिरसं तदा। व्यसर्जयन् महाराज देवराजः शतक्रतुः।

evaṃ saṃpūjya bhagavān atharvāṅgirasaṃ tadā. vyasarjayan mahārāja devarājaḥ śatakratuḥ.

संपूज्य सर्वांस् त्रिदशान् ऋषींश् चापि तपोधनान्। इन्द्रः प्रमुदितो राजन् धर्मेणापालयत् प्रजाः।

saṃpūjya sarvāṃs tridaśān ṛṣīṃś cāpi tapodhanān. indraḥ pramudito rājan dharmeṇāpālayat prajāḥ.

एवं दुःखम् अनुप्राप्तम् इन्द्रेण सह भार्यया। अज्ञातवासश् च कृतः शत्रूणां वधकाङ्क्षया।

evaṃ duḥkham anuprāptam indreṇa saha bhāryayā. ajñātavāsaś ca kṛtaḥ śatrūṇāṃ vadhakāṅkṣayā.

नात्र मन्युस् त्वया कार्यो यत् क्लिष्टो ऽसि महावने। द्रौपद्या सह राजेन्द्र भ्रातृभिश् च महात्मभिः।

nātra manyus tvayā kāryo yat kliṣṭo 'si mahāvane. draupadyā saha rājendra bhrātṛbhiś ca mahātmabhiḥ.

एवं त्वम् अपि राजेन्द्र राज्यं प्राप्स्यसि भारत। वृत्रं हत्वा यथा प्राप्तः शक्रः कौरवनन्दन।

evaṃ tvam api rājendra rājyaṃ prāpsyasi bhārata. vṛtraṃ hatvā yathā prāptaḥ śakraḥ kauravanandana.

दुराचारश् च नहुषो ब्रह्मद्विट् पापचेतनः। अगस्त्यशापाभिहतो विनष्टः शाश्वतीः समाः।

durācāraś ca nahuṣo brahmadviṭ pāpacetanaḥ. agastyaśāpābhihato vinaṣṭaḥ śāśvatīḥ samāḥ.

एवं तव दुरात्मानः शत्रवः शत्रुसूदन। क्षिप्रं नाशं गमिष्यन्ति कर्णदुर्योधनादयः।

evaṃ tava durātmānaḥ śatravaḥ śatrusūdana. kṣipraṃ nāśaṃ gamiṣyanti karṇaduryodhanādayaḥ.

ततः सागरपर्यन्तां भोक्ष्यसे मेदिनीम् इमाम्। भ्रातृभिः सहितो वीर द्रौपद्या च सहाभिभो।

tataḥ sāgaraparyantāṃ bhokṣyase medinīm imām. bhrātṛbhiḥ sahito vīra draupadyā ca sahābhibho.

उपाख्यानम् इदं शक्रविजयं वेदसंमितम्। राज्ञा व्यूढेष्व् अनीकेषु श्रोतव्यं जयम् इच्छता।

upākhyānam idaṃ śakravijayaṃ vedasaṃmitam. rājñā vyūḍheṣv anīkeṣu śrotavyaṃ jayam icchatā.

तस्मात् संश्रावयामि त्वां विजयं जयतां वर। संस्तूयमाना वर्धन्ते महात्मानो युधिष्ठिर।

tasmāt saṃśrāvayāmi tvāṃ vijayaṃ jayatāṃ vara. saṃstūyamānā vardhante mahātmāno yudhiṣṭhira.

क्षत्रियाणाम् अभावो ऽयं युधिष्ठिर महात्मनाम्। दुर्योधनापराधेन भीमार्जुनबलेन च। संग्रामे संक्षयो घोरो भविष्यत्य् अचिराद् इव।

kṣatriyāṇām abhāvo 'yaṃ yudhiṣṭhira mahātmanām. duryodhanāparādhena bhīmārjunabalena ca. saṃgrāme saṃkṣayo ghoro bhaviṣyaty acirād iva.

आख्यानम् इन्द्रविजयं य इदं नियतः पठेत्। धूतपाप्मा जितस्वर्गः स प्रेत्येह च मोदते।

ākhyānam indravijayaṃ ya idaṃ niyataḥ paṭhet. dhūtapāpmā jitasvargaḥ sa pretyeha ca modate.

न चारिजं भयं तस्य न चापुत्रो भवेन् नरः। नापदं प्राप्नुयात् कां चिद् दीर्घम् आयुश् च विन्दति। सर्वत्र जयम् आप्नोति न कदा चित् पराजयम्।

na cārijaṃ bhayaṃ tasya na cāputro bhaven naraḥ. nāpadaṃ prāpnuyāt kāṃ cid dīrgham āyuś ca vindati. sarvatra jayam āpnoti na kadā cit parājayam.

वैशंपायन उवाच। एवम् आश्वासितो राजा शल्येन भरतर्षभ। पूजयाम् आस विधिवच् छल्यं धर्मभृतां वरः।

vaiśaṃpāyana uvāca. evam āśvāsito rājā śalyena bharatarṣabha. pūjayām āsa vidhivac chalyaṃ dharmabhṛtāṃ varaḥ.

श्रुत्वा शल्यस्य वचनं कुन्तीपुत्रो युधिष्ठिरः। प्रत्युवाच महाबाहुर् मद्रराजम् इदं वचः।

śrutvā śalyasya vacanaṃ kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ. pratyuvāca mahābāhur madrarājam idaṃ vacaḥ.

भवान् कर्णस्य सारथ्यं करिष्यति न संशयः। तत्र तेजोवधः कार्यः कर्णस्य मम संस्तवैः।

bhavān karṇasya sārathyaṃ kariṣyati na saṃśayaḥ. tatra tejovadhaḥ kāryaḥ karṇasya mama saṃstavaiḥ.

शल्य उवाच। एवम् एतत् करिष्यामि यथा मां संप्रभाषसे। यच् चान्यद् अपि शक्ष्यामि तत् करिष्याम्य् अहं तव।

śalya uvāca. evam etat kariṣyāmi yathā māṃ saṃprabhāṣase. yac cānyad api śakṣyāmi tat kariṣyāmy ahaṃ tava.

वैशंपायन उवाच। तत आमन्त्र्य कौन्तेयाञ् शल्यो मद्राधिपस् तदा। जगाम सबलः श्रीमान् दुर्योधनम् अरिंदमः।

vaiśaṃpāyana uvāca. tata āmantrya kaunteyāñ śalyo madrādhipas tadā. jagāma sabalaḥ śrīmān duryodhanam ariṃdamaḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...