महाभारत 5.169 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 169→

[mh-5-169] • 21 श्लोकाः

भीष्म उवाच। रोचमानो महाराज पाण्डवानां महारथः। योत्स्यते ऽमरवत् संख्ये परसैन्येषु भारत।

bhīṣma uvāca. rocamāno mahārāja pāṇḍavānāṃ mahārathaḥ. yotsyate 'maravat saṃkhye parasainyeṣu bhārata.

पुरुजित् कुन्तिभोजश् च महेष्वासो महाबलः। मातुलो भीमसेनस्य स च मे ऽतिरथो मतः।

purujit kuntibhojaś ca maheṣvāso mahābalaḥ. mātulo bhīmasenasya sa ca me 'tiratho mataḥ.

एष वीरो महेष्वासः कृती च निपुणश् च ह। चित्रयोधी च शक्तश् च मतो मे रथपुंगवः।

eṣa vīro maheṣvāsaḥ kṛtī ca nipuṇaś ca ha. citrayodhī ca śaktaś ca mato me rathapuṃgavaḥ.

स योत्स्यति हि विक्रम्य मघवान् इव दानवैः। योधाश् चास्य परिख्याताः सर्वे युद्धविशारदाः।

sa yotsyati hi vikramya maghavān iva dānavaiḥ. yodhāś cāsya parikhyātāḥ sarve yuddhaviśāradāḥ.

भागिनेयकृते वीरः स करिष्यति संगरे। सुमहत् कर्म पाण्डूनां स्थितः प्रियहिते नृपः।

bhāgineyakṛte vīraḥ sa kariṣyati saṃgare. sumahat karma pāṇḍūnāṃ sthitaḥ priyahite nṛpaḥ.

भैमसेनिर् महाराज हैडिम्बो राक्षसेश्वरः। मतो मे बहुमायावी रथयूथपयूथपः।

bhaimasenir mahārāja haiḍimbo rākṣaseśvaraḥ. mato me bahumāyāvī rathayūthapayūthapaḥ.

योत्स्यते समरे तात मायाभिः समरप्रियः। ये चास्य राक्षसाः शूराः सचिवा वशवर्तिनः।

yotsyate samare tāta māyābhiḥ samarapriyaḥ. ye cāsya rākṣasāḥ śūrāḥ sacivā vaśavartinaḥ.

एते चान्ये च बहवो नानाजनपदेश्वराः। समेताः पाण्डवस्यार्थे वासुदेवपुरोगमाः।

ete cānye ca bahavo nānājanapadeśvarāḥ. sametāḥ pāṇḍavasyārthe vāsudevapurogamāḥ.

एते प्राधान्यतो राजन् पाण्डवस्य महात्मनः। रथाश् चातिरथाश् चैव ये चाप्य् अर्धरथा मताः।

ete prādhānyato rājan pāṇḍavasya mahātmanaḥ. rathāś cātirathāś caiva ye cāpy ardharathā matāḥ.

नेष्यन्ति समरे सेनां भीमां यौधिष्ठिरीं नृप। महेन्द्रेणेव वीरेण पाल्यमानां किरीटिना।

neṣyanti samare senāṃ bhīmāṃ yaudhiṣṭhirīṃ nṛpa. mahendreṇeva vīreṇa pālyamānāṃ kirīṭinā.

तैर् अहं समरे वीर त्वाम् आयद्भिर् जयैषिभिः। योत्स्यामि जयम् आकाङ्क्षन्न् अथ वा निधनं रणे।

tair ahaṃ samare vīra tvām āyadbhir jayaiṣibhiḥ. yotsyāmi jayam ākāṅkṣann atha vā nidhanaṃ raṇe.

पार्थं च वासुदेवं च चक्रगाण्डीवधारिणौ। संध्यागताव् इवार्केन्दू समेष्ये पुरुषोत्तमौ।

pārthaṃ ca vāsudevaṃ ca cakragāṇḍīvadhāriṇau. saṃdhyāgatāv ivārkendū sameṣye puruṣottamau.

ये चैव ते रथोदाराः पाण्डुपुत्रस्य सैनिकाः। सहसैन्यान् अहं तांश् च प्रतीयां रणमूर्धनि।

ye caiva te rathodārāḥ pāṇḍuputrasya sainikāḥ. sahasainyān ahaṃ tāṃś ca pratīyāṃ raṇamūrdhani.

एते रथाश् चातिरथाश् च तुभ्यं; यथाप्रधानं नृप कीर्तिता मया। तथा राजन्न् अर्धरथाश् च के चित्; तथैव तेषाम् अपि कौरवेन्द्र।

ete rathāś cātirathāś ca tubhyaṃ; yathāpradhānaṃ nṛpa kīrtitā mayā. tathā rājann ardharathāś ca ke cit; tathaiva teṣām api kauravendra.

अर्जुनं वासुदेवं च ये चान्ये तत्र पार्थिवाः। सर्वान् आवारयिष्यामि यावद् द्रक्ष्यामि भारत।

arjunaṃ vāsudevaṃ ca ye cānye tatra pārthivāḥ. sarvān āvārayiṣyāmi yāvad drakṣyāmi bhārata.

पाञ्चाल्यं तु महाबाहो नाहं हन्यां शिखण्डिनम्। उद्यतेषुम् अभिप्रेक्ष्य प्रतियुध्यन्तम् आहवे।

pāñcālyaṃ tu mahābāho nāhaṃ hanyāṃ śikhaṇḍinam. udyateṣum abhiprekṣya pratiyudhyantam āhave.

लोकस् तद् वेद यद् अहं पितुः प्रियचिकीर्षया। प्राप्तं राज्यं परित्यज्य ब्रह्मचर्ये धृतव्रतः।

lokas tad veda yad ahaṃ pituḥ priyacikīrṣayā. prāptaṃ rājyaṃ parityajya brahmacarye dhṛtavrataḥ.

चित्राङ्गदं कौरवाणाम् अहं राज्ये ऽभ्यषेचयम्। विचित्रवीर्यं च शिशुं यौवराज्ये ऽभ्यषेचयम्।

citrāṅgadaṃ kauravāṇām ahaṃ rājye 'bhyaṣecayam. vicitravīryaṃ ca śiśuṃ yauvarājye 'bhyaṣecayam.

देवव्रतत्वं विख्याप्य पृथिव्यां सर्वराजसु। नैव हन्यां स्त्रियं जातु न स्त्रीपूर्वं कथं चन।

devavratatvaṃ vikhyāpya pṛthivyāṃ sarvarājasu. naiva hanyāṃ striyaṃ jātu na strīpūrvaṃ kathaṃ cana.

स हि स्त्रीपूर्वको राजञ् शिखण्डी यदि ते श्रुतः। कन्या भूत्वा पुमाञ् जातो न योत्स्ये तेन भारत।

sa hi strīpūrvako rājañ śikhaṇḍī yadi te śrutaḥ. kanyā bhūtvā pumāñ jāto na yotsye tena bhārata.

सर्वांस् त्व् अन्यान् हनिष्यामि पार्थिवान् भरतर्षभ। यान् समेष्यामि समरे न तु कुन्तीसुतान् नृप।

sarvāṃs tv anyān haniṣyāmi pārthivān bharatarṣabha. yān sameṣyāmi samare na tu kuntīsutān nṛpa.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...