महाभारत 5.168 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 168→

[mh-5-168] • 25 श्लोकाः

भीष्म उवाच। पाञ्चालराजस्य सुतो राजन् परपुरंजयः। शिखण्डी रथमुख्यो मे मतः पार्थस्य भारत।

bhīṣma uvāca. pāñcālarājasya suto rājan parapuraṃjayaḥ. śikhaṇḍī rathamukhyo me mataḥ pārthasya bhārata.

एष योत्स्यति संग्रामे नाशयन् पूर्वसंस्थितिम्। परं यशो विप्रथयंस् तव सेनासु भारत।

eṣa yotsyati saṃgrāme nāśayan pūrvasaṃsthitim. paraṃ yaśo viprathayaṃs tava senāsu bhārata.

एतस्य बहुलाः सेनाः पाञ्चालाश् च प्रभद्रकाः। तेनासौ रथवंशेन महत् कर्म करिष्यति।

etasya bahulāḥ senāḥ pāñcālāś ca prabhadrakāḥ. tenāsau rathavaṃśena mahat karma kariṣyati.

धृष्टद्युम्नश् च सेनानीः सर्वसेनासु भारत। मतो मे ऽतिरथो राजन् द्रोणशिष्यो महारथः।

dhṛṣṭadyumnaś ca senānīḥ sarvasenāsu bhārata. mato me 'tiratho rājan droṇaśiṣyo mahārathaḥ.

एष योत्स्यति संग्रामे सूदयन् वै परान् रणे। भगवान् इव संक्रुद्धः पिनाकी युगसंक्षये।

eṣa yotsyati saṃgrāme sūdayan vai parān raṇe. bhagavān iva saṃkruddhaḥ pinākī yugasaṃkṣaye.

एतस्य तद्रथानीकं कथयन्ति रणप्रियाः। बहुत्वात् सागरप्रख्यं देवानाम् इव संयुगे।

etasya tadrathānīkaṃ kathayanti raṇapriyāḥ. bahutvāt sāgaraprakhyaṃ devānām iva saṃyuge.

क्षत्रधर्मा तु राजेन्द्र मतो मे ऽर्धरथो नृप। धृष्टद्युम्नस्य तनयो बाल्यान् नातिकृतश्रमः।

kṣatradharmā tu rājendra mato me 'rdharatho nṛpa. dhṛṣṭadyumnasya tanayo bālyān nātikṛtaśramaḥ.

शिशुपालसुतो वीरश् चेदिराजो महारथः। धृष्टकेतुर् महेष्वासः संबन्धी पाण्डवस्य ह।

śiśupālasuto vīraś cedirājo mahārathaḥ. dhṛṣṭaketur maheṣvāsaḥ saṃbandhī pāṇḍavasya ha.

एष चेदिपतिः शूरः सह पुत्रेण भारत। महारथेनासुकरं महत् कर्म करिष्यति।

eṣa cedipatiḥ śūraḥ saha putreṇa bhārata. mahārathenāsukaraṃ mahat karma kariṣyati.

क्षत्रधर्मरतो मह्यं मतः परपुरंजयः। क्षत्रदेवस् तु राजेन्द्र पाण्डवेषु रथोत्तमः। जयन्तश् चामितौजाश् च सत्यजिच् च महारथः।

kṣatradharmarato mahyaṃ mataḥ parapuraṃjayaḥ. kṣatradevas tu rājendra pāṇḍaveṣu rathottamaḥ. jayantaś cāmitaujāś ca satyajic ca mahārathaḥ.

महारथा महात्मानः सर्वे पाञ्चालसत्तमाः। योत्स्यन्ते समरे तात संरब्धा इव कुञ्जराः।

mahārathā mahātmānaḥ sarve pāñcālasattamāḥ. yotsyante samare tāta saṃrabdhā iva kuñjarāḥ.

अजो भोजश् च विक्रान्तौ पाण्डवेषु महारथौ। लोकवीरौ महेष्वासौ त्यक्तात्मानौ महारथौ। पाण्डवानां सहायार्थे परं शक्त्या यतिष्यतः। शीघ्रास्त्रौ चित्रयोद्धारौ कृतिनौ दृढविक्रमौ।

ajo bhojaś ca vikrāntau pāṇḍaveṣu mahārathau. lokavīrau maheṣvāsau tyaktātmānau mahārathau. pāṇḍavānāṃ sahāyārthe paraṃ śaktyā yatiṣyataḥ. śīghrāstrau citrayoddhārau kṛtinau dṛḍhavikramau.

केकयाः पञ्च राजेन्द्र भ्रातरो युद्धदुर्मदाः। सर्व एते रथोदाराः सर्वे लोहितकध्वजाः।

kekayāḥ pañca rājendra bhrātaro yuddhadurmadāḥ. sarva ete rathodārāḥ sarve lohitakadhvajāḥ.

काशिकः सुकुमारश् च नीलो यश् चापरो नृपः। सूर्यदत्तश् च शङ्खश् च मदिराश्वश् च नामतः।

kāśikaḥ sukumāraś ca nīlo yaś cāparo nṛpaḥ. sūryadattaś ca śaṅkhaś ca madirāśvaś ca nāmataḥ.

सर्व एते रथोदाराः सर्वे चाहवलक्षणाः। सर्वास्त्रविदुषः सर्वे महात्मानो मता मम।

sarva ete rathodārāḥ sarve cāhavalakṣaṇāḥ. sarvāstraviduṣaḥ sarve mahātmāno matā mama.

वार्धक्षेमिर् महाराज रथो मम महान् मतः। चित्रायुधश् च नृपतिर् मतो मे रथसत्तमः। स हि संग्रामशोभी च भक्तश् चापि किरीटिनः।

vārdhakṣemir mahārāja ratho mama mahān mataḥ. citrāyudhaś ca nṛpatir mato me rathasattamaḥ. sa hi saṃgrāmaśobhī ca bhaktaś cāpi kirīṭinaḥ.

चेकितानः सत्यधृतिः पाण्डवानां महारथौ। द्वाव् इमौ पुरुषव्याघ्रौ रथोदारौ मतौ मम।

cekitānaḥ satyadhṛtiḥ pāṇḍavānāṃ mahārathau. dvāv imau puruṣavyāghrau rathodārau matau mama.

व्याघ्रदत्तश् च राजेन्द्र चन्द्रसेनश् च भारत। मतौ मम रथोदारौ पाण्डवानां न संशयः।

vyāghradattaś ca rājendra candrasenaś ca bhārata. matau mama rathodārau pāṇḍavānāṃ na saṃśayaḥ.

सेनाबिन्दुश् च राजेन्द्र क्रोधहन्ता च नामतः। यः समो वासुदेवेन भीमसेनेन चाभिभूः। स योत्स्यतीह विक्रम्य समरे तव सैनिकैः।

senābinduś ca rājendra krodhahantā ca nāmataḥ. yaḥ samo vāsudevena bhīmasenena cābhibhūḥ. sa yotsyatīha vikramya samare tava sainikaiḥ.

मां द्रोणं च कृपं चैव यथा संमन्यते भवान्। तथा स समरश्लाघी मन्तव्यो रथसत्तमः।

māṃ droṇaṃ ca kṛpaṃ caiva yathā saṃmanyate bhavān. tathā sa samaraślāghī mantavyo rathasattamaḥ.

काश्यः परमशीघ्रास्त्रः श्लाघनीयो रथोत्तमः। रथ एकगुणो मह्यं मतः परपुरंजयः।

kāśyaḥ paramaśīghrāstraḥ ślāghanīyo rathottamaḥ. ratha ekaguṇo mahyaṃ mataḥ parapuraṃjayaḥ.

अयं च युधि विक्रान्तो मन्तव्यो ऽष्टगुणो रथः। सत्यजित् समरश्लाघी द्रुपदस्यात्मजो युवा।

ayaṃ ca yudhi vikrānto mantavyo 'ṣṭaguṇo rathaḥ. satyajit samaraślāghī drupadasyātmajo yuvā.

गतः सो ऽतिरथत्वं हि धृष्टद्युम्नेन संमितः। पाण्डवानां यशस्कामः परं कर्म करिष्यति।

gataḥ so 'tirathatvaṃ hi dhṛṣṭadyumnena saṃmitaḥ. pāṇḍavānāṃ yaśaskāmaḥ paraṃ karma kariṣyati.

अनुरक्तश् च शूरश् च रथो ऽयम् अपरो महान्। पाण्ड्यराजो महावीर्यः पाण्डवानां धुरंधरः।

anuraktaś ca śūraś ca ratho 'yam aparo mahān. pāṇḍyarājo mahāvīryaḥ pāṇḍavānāṃ dhuraṃdharaḥ.

दृढधन्वा महेष्वासः पाण्डवानां रथोत्तमः। श्रेणिमान् कौरवश्रेष्ठ वसुदानश् च पार्थिवः। उभाव् एताव् अतिरथौ मतौ मम परंतप। अन्यौ विराटस्य सुतौ शङ्खश्वेतौ महारथौ। पाण्डवानां सहायार्थे महत् कर्म करिष्यतः।

dṛḍhadhanvā maheṣvāsaḥ pāṇḍavānāṃ rathottamaḥ. śreṇimān kauravaśreṣṭha vasudānaś ca pārthivaḥ. ubhāv etāv atirathau matau mama paraṃtapa. anyau virāṭasya sutau śaṅkhaśvetau mahārathau. pāṇḍavānāṃ sahāyārthe mahat karma kariṣyataḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...