महाभारत 5.150 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 150→

[mh-5-150] • 27 श्लोकाः

जनमेजय उवाच। युधिष्ठिरं सहानीकम् उपयान्तं युयुत्सया। संनिविष्टं कुरुक्षेत्रे वासुदेवेन पालितम्।

janamejaya uvāca. yudhiṣṭhiraṃ sahānīkam upayāntaṃ yuyutsayā. saṃniviṣṭaṃ kurukṣetre vāsudevena pālitam.

विराटद्रुपदाभ्यां च सपुत्राभ्यां समन्वितम्। केकयैर् वृष्णिभिश् चैव पार्थिवैः शतशो वृतम्।

virāṭadrupadābhyāṃ ca saputrābhyāṃ samanvitam. kekayair vṛṣṇibhiś caiva pārthivaiḥ śataśo vṛtam.

महेन्द्रम् इव चादित्यैर् अभिगुप्तं महारथैः। श्रुत्वा दुर्योधनो राजा किं कार्यं प्रत्यपद्यत।

mahendram iva cādityair abhiguptaṃ mahārathaiḥ. śrutvā duryodhano rājā kiṃ kāryaṃ pratyapadyata.

एतद् इच्छाम्य् अहं श्रोतुं विस्तरेण तपोधन। संभ्रमे तुमुले तस्मिन् यदासीत् कुरुजाङ्गले।

etad icchāmy ahaṃ śrotuṃ vistareṇa tapodhana. saṃbhrame tumule tasmin yadāsīt kurujāṅgale.

व्यथयेयुर् हि देवानां सेनाम् अपि समागमे। पाण्डवा वासुदेवश् च विराटद्रुपदौ तथा।

vyathayeyur hi devānāṃ senām api samāgame. pāṇḍavā vāsudevaś ca virāṭadrupadau tathā.

धृष्टद्युम्नश् च पाञ्चाल्यः शिखण्डी च महारथः। युयुधानश् च विक्रान्तो देवैर् अपि दुरासदः।

dhṛṣṭadyumnaś ca pāñcālyaḥ śikhaṇḍī ca mahārathaḥ. yuyudhānaś ca vikrānto devair api durāsadaḥ.

एतद् इच्छाम्य् अहं श्रोतुं विस्तरेण तपोधन। कुरूणां पाण्डवानां च यद् यद् आसीद् विचेष्टितम्।

etad icchāmy ahaṃ śrotuṃ vistareṇa tapodhana. kurūṇāṃ pāṇḍavānāṃ ca yad yad āsīd viceṣṭitam.

वैशंपायन उवाच। प्रतियाते तु दाशार्हे राजा दुर्योधनस् तदा। कर्णं दुःशासनं चैव शकुनिं चाब्रवीद् इदम्।

vaiśaṃpāyana uvāca. pratiyāte tu dāśārhe rājā duryodhanas tadā. karṇaṃ duḥśāsanaṃ caiva śakuniṃ cābravīd idam.

अकृतेनैव कार्येण गतः पार्थान् अधोक्षजः। स एनान् मन्युनाविष्टो ध्रुवं वक्ष्यत्य् असंशयम्।

akṛtenaiva kāryeṇa gataḥ pārthān adhokṣajaḥ. sa enān manyunāviṣṭo dhruvaṃ vakṣyaty asaṃśayam.

इष्टो हि वासुदेवस्य पाण्डवैर् मम विग्रहः। भीमसेनार्जुनौ चैव दाशार्हस्य मते स्थितौ।

iṣṭo hi vāsudevasya pāṇḍavair mama vigrahaḥ. bhīmasenārjunau caiva dāśārhasya mate sthitau.

अजातशत्रुर् अप्य् अद्य भीमार्जुनवशानुगः। निकृतश् च मया पूर्वं सह सर्वैः सहोदरैः।

ajātaśatrur apy adya bhīmārjunavaśānugaḥ. nikṛtaś ca mayā pūrvaṃ saha sarvaiḥ sahodaraiḥ.

विराटद्रुपदौ चैव कृतवैरौ मया सह। तौ च सेनाप्रणेतारौ वासुदेववशानुगौ।

virāṭadrupadau caiva kṛtavairau mayā saha. tau ca senāpraṇetārau vāsudevavaśānugau.

भविता विग्रहः सो ऽयं तुमुलो लोमहर्षणः। तस्मात् सांग्रामिकं सर्वं कारयध्वम् अतन्द्रिताः।

bhavitā vigrahaḥ so 'yaṃ tumulo lomaharṣaṇaḥ. tasmāt sāṃgrāmikaṃ sarvaṃ kārayadhvam atandritāḥ.

शिबिराणि कुरुक्षेत्रे क्रियन्तां वसुधाधिपाः। सुपर्याप्तावकाशानि दुरादेयानि शत्रुभिः।

śibirāṇi kurukṣetre kriyantāṃ vasudhādhipāḥ. suparyāptāvakāśāni durādeyāni śatrubhiḥ.

आसन्नजलकाष्ठानि शतशो ऽथ सहस्रशः। अच्छेद्याहारमार्गाणि रत्नोच्चयचितानि च। विविधायुधपूर्णानि पताकाध्वजवन्ति च।

āsannajalakāṣṭhāni śataśo 'tha sahasraśaḥ. acchedyāhāramārgāṇi ratnoccayacitāni ca. vividhāyudhapūrṇāni patākādhvajavanti ca.

समाश् च तेषां पन्थानः क्रियन्तां नगराद् बहिः। प्रयाणं घुष्यताम् अद्य श्वोभूत इति माचिरम्।

samāś ca teṣāṃ panthānaḥ kriyantāṃ nagarād bahiḥ. prayāṇaṃ ghuṣyatām adya śvobhūta iti māciram.

ते तथेति प्रतिज्ञाय श्वोभूते चक्रिरे तथा। हृष्टरूपा महात्मानो विनाशाय महीक्षिताम्।

te tatheti pratijñāya śvobhūte cakrire tathā. hṛṣṭarūpā mahātmāno vināśāya mahīkṣitām.

ततस् ते पार्थिवाः सर्वे तच् छ्रुत्वा राजशासनम्। आसनेभ्यो महार्हेभ्य उदतिष्ठन्न् अमर्षिताः।

tatas te pārthivāḥ sarve tac chrutvā rājaśāsanam. āsanebhyo mahārhebhya udatiṣṭhann amarṣitāḥ.

बाहून् परिघसंकाशान् संस्पृशन्तः शनैः शनैः। काञ्चनाङ्गददीप्तांश् च चन्दनागरुभूषितान्।

bāhūn parighasaṃkāśān saṃspṛśantaḥ śanaiḥ śanaiḥ. kāñcanāṅgadadīptāṃś ca candanāgarubhūṣitān.

उष्णीषाणि नियच्छन्तः पुण्डरीकनिभैः करैः। अन्तरीयोत्तरीयाणि भूषणानि च सर्वशः।

uṣṇīṣāṇi niyacchantaḥ puṇḍarīkanibhaiḥ karaiḥ. antarīyottarīyāṇi bhūṣaṇāni ca sarvaśaḥ.

ते रथान् रथिनः श्रेष्ठा हयांश् च हयकोविदाः। सज्जयन्ति स्म नागांश् च नागशिक्षासु निष्ठिताः।

te rathān rathinaḥ śreṣṭhā hayāṃś ca hayakovidāḥ. sajjayanti sma nāgāṃś ca nāgaśikṣāsu niṣṭhitāḥ.

अथ वर्माणि चित्राणि काञ्चनानि बहूनि च। विविधानि च शस्त्राणि चक्रुः सज्जानि सर्वशः।

atha varmāṇi citrāṇi kāñcanāni bahūni ca. vividhāni ca śastrāṇi cakruḥ sajjāni sarvaśaḥ.

पदातयश् च पुरुषाः शस्त्राणि विविधानि च। उपजह्रुः शरीरेषु हेमचित्राण्य् अनेकशः।

padātayaś ca puruṣāḥ śastrāṇi vividhāni ca. upajahruḥ śarīreṣu hemacitrāṇy anekaśaḥ.

तद् उत्सव इवोदग्रं संप्रहृष्टनरावृतम्। नगरं धार्तराष्ट्रस्य भारतासीत् समाकुलम्।

tad utsava ivodagraṃ saṃprahṛṣṭanarāvṛtam. nagaraṃ dhārtarāṣṭrasya bhāratāsīt samākulam.

जनौघसलिलावर्तो रथनागाश्वमीनवान्। शङ्खदुन्दुभिनिर्घोषः कोशसंचयरत्नवान्।

janaughasalilāvarto rathanāgāśvamīnavān. śaṅkhadundubhinirghoṣaḥ kośasaṃcayaratnavān.

चित्राभरणवर्मोर्मिः शस्त्रनिर्मलफेनवान्। प्रासादमालाद्रिवृतो रथ्यापणमहाह्रदः।

citrābharaṇavarmormiḥ śastranirmalaphenavān. prāsādamālādrivṛto rathyāpaṇamahāhradaḥ.

योधचन्द्रोदयोद्भूतः कुरुराजमहार्णवः। अदृश्यत तदा राजंश् चन्द्रोदय इवार्णवः।

yodhacandrodayodbhūtaḥ kururājamahārṇavaḥ. adṛśyata tadā rājaṃś candrodaya ivārṇavaḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...