महाभारत 5.128 (श्लोक 1)

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 128→

[mh-5-128] • 52 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। तत् तु वाक्यम् अनादृत्य सो ऽर्थवन् मातृभाषितम्। पुनः प्रतस्थे संरम्भात् सकाशम् अकृतात्मनाम्।

vaiśaṃpāyana uvāca. tat tu vākyam anādṛtya so 'rthavan mātṛbhāṣitam. punaḥ pratasthe saṃrambhāt sakāśam akṛtātmanām.

ततः सभाया निर्गम्य मन्त्रयाम् आस कौरवः। सौबलेन मताक्षेण राज्ञा शकुनिना सह। दुर्योधनं धार्तराष्ट्रं कर्णं दुःशासनो ऽब्रवीत्। नो चेत् संधास्यसे राजन् स्वेन कामेन पाण्डवैः। बद्ध्वैव त्वां प्रदास्यन्ति पाण्डुपुत्राय भारत। वैकर्तनं त्वां च मां च त्रीन् एतान् भरतर्षभ। पाण्डवेभ्यः प्रदास्यन्ति भीष्मद्रोणौ पिता च ते। दुःशासनस्य तद् वाक्यं निशम्य भरतर्षभ। दुर्योधनो धार्तराष्ट्रो निःश्वस्य प्रहसन्न् इव। एकान्तम् उपसंगम्य मन्त्रं पुनर् अमन्त्रयत्।

tataḥ sabhāyā nirgamya mantrayām āsa kauravaḥ. saubalena matākṣeṇa rājñā śakuninā saha. duryodhanaṃ dhārtarāṣṭraṃ karṇaṃ duḥśāsano 'bravīt. no cet saṃdhāsyase rājan svena kāmena pāṇḍavaiḥ. baddhvaiva tvāṃ pradāsyanti pāṇḍuputrāya bhārata. vaikartanaṃ tvāṃ ca māṃ ca trīn etān bharatarṣabha. pāṇḍavebhyaḥ pradāsyanti bhīṣmadroṇau pitā ca te. duḥśāsanasya tad vākyaṃ niśamya bharatarṣabha. duryodhano dhārtarāṣṭro niḥśvasya prahasann iva. ekāntam upasaṃgamya mantraṃ punar amantrayat.

दुर्योधनस्य कर्णस्य शकुनेः सौबलस्य च। दुःशासनचतुर्थानाम् इदम् आसीद् विचेष्टितम्।

duryodhanasya karṇasya śakuneḥ saubalasya ca. duḥśāsanacaturthānām idam āsīd viceṣṭitam.

पुरायम् अस्मान् गृह्णाति क्षिप्रकारी जनार्दनः। सहितो धृतराष्ट्रेण राज्ञा शांतनवेन च।

purāyam asmān gṛhṇāti kṣiprakārī janārdanaḥ. sahito dhṛtarāṣṭreṇa rājñā śāṃtanavena ca.

वयम् एव हृषीकेशं निगृह्णीम बलाद् इव। प्रसह्य पुरुषव्याघ्रम् इन्द्रो वैरोचनिं यथा।

vayam eva hṛṣīkeśaṃ nigṛhṇīma balād iva. prasahya puruṣavyāghram indro vairocaniṃ yathā.

श्रुत्वा गृहीतं वार्ष्णेयं पाण्डवा हतचेतसः। निरुत्साहा भविष्यन्ति भग्नदंष्ट्रा इवोरगाः।

śrutvā gṛhītaṃ vārṣṇeyaṃ pāṇḍavā hatacetasaḥ. nirutsāhā bhaviṣyanti bhagnadaṃṣṭrā ivoragāḥ.

अयं ह्य् एषां महाबाहुः सर्वेषां शर्म वर्म च। अस्मिन् गृहीते वरदे ऋषभे सर्वसात्वताम्। निरुद्यमा भविष्यन्ति पाण्डवाः सोमकैः सह।

ayaṃ hy eṣāṃ mahābāhuḥ sarveṣāṃ śarma varma ca. asmin gṛhīte varade ṛṣabhe sarvasātvatām. nirudyamā bhaviṣyanti pāṇḍavāḥ somakaiḥ saha.

तस्माद् वयम् इहैवैनं केशवं क्षिप्रकारिणम्। क्रोशतो धृतराष्ट्रस्य बद्ध्वा योत्स्यामहे रिपून्।

tasmād vayam ihaivainaṃ keśavaṃ kṣiprakāriṇam. krośato dhṛtarāṣṭrasya baddhvā yotsyāmahe ripūn.

तेषां पापम् अभिप्रायं पापानां दुष्टचेतसाम्। इङ्गितज्ञः कविः क्षिप्रम् अन्वबुध्यत सात्यकिः।

teṣāṃ pāpam abhiprāyaṃ pāpānāṃ duṣṭacetasām. iṅgitajñaḥ kaviḥ kṣipram anvabudhyata sātyakiḥ.

तदर्थम् अभिनिष्क्रम्य हार्दिक्येन सहास्थितः। अब्रवीत् कृतवर्माणं क्षिप्रं योजय वाहिनीम्।

tadartham abhiniṣkramya hārdikyena sahāsthitaḥ. abravīt kṛtavarmāṇaṃ kṣipraṃ yojaya vāhinīm.

व्यूढानीकः सभाद्वारम् उपतिष्ठस्व दंशितः। यावद् आख्याम्य् अहं चैतत् कृष्णायाक्लिष्टकर्मणे।

vyūḍhānīkaḥ sabhādvāram upatiṣṭhasva daṃśitaḥ. yāvad ākhyāmy ahaṃ caitat kṛṣṇāyākliṣṭakarmaṇe.

स प्रविश्य सभां वीरः सिंहो गिरिगुहाम् इव। आचष्ट तम् अभिप्रायं केशवाय महात्मने।

sa praviśya sabhāṃ vīraḥ siṃho giriguhām iva. ācaṣṭa tam abhiprāyaṃ keśavāya mahātmane.

धृतराष्ट्रं ततश् चैव विदुरं चान्वभाषत। तेषाम् एतम् अभिप्रायम् आचचक्षे स्मयन्न् इव।

dhṛtarāṣṭraṃ tataś caiva viduraṃ cānvabhāṣata. teṣām etam abhiprāyam ācacakṣe smayann iva.

धर्माद् अपेतम् अर्थाच् च कर्म साधुविगर्हितम्। मन्दाः कर्तुम् इहेच्छन्ति न चावाप्यं कथं चन।

dharmād apetam arthāc ca karma sādhuvigarhitam. mandāḥ kartum ihecchanti na cāvāpyaṃ kathaṃ cana.

पुरा विकुर्वते मूढाः पापात्मानः समागताः। धर्षिताः काममन्युभ्यां क्रोधलोभवशानुगाः।

purā vikurvate mūḍhāḥ pāpātmānaḥ samāgatāḥ. dharṣitāḥ kāmamanyubhyāṃ krodhalobhavaśānugāḥ.

इमं हि पुण्डरीकाक्षं जिघृक्षन्त्य् अल्पचेतसः। पटेनाग्निं प्रज्वलितं यथा बाला यथा जडाः।

imaṃ hi puṇḍarīkākṣaṃ jighṛkṣanty alpacetasaḥ. paṭenāgniṃ prajvalitaṃ yathā bālā yathā jaḍāḥ.

सात्यकेस् तद् वचः श्रुत्वा विदुरो दीर्घदर्शिवान्। धृतराष्ट्रं महाबाहुम् अब्रवीत् कुरुसंसदि। यथा वाराणसी दग्धा साश्वा सरथकुञ्जरा। सानुबन्धस् तु कृष्णेन काशीनाम् ऋषभो हतः। तथा नागपुरं दग्ध्वा शङ्खचक्रगदाधरः। स्वयं कालेश्वरो भूत्वा नाशयिष्यति कौरवान्। पारिजातहरं ह्य् एनम् एकं यदुसुखावहम्। नाभ्यवर्तत संरब्धो वृत्रहा वसुभिः सह। प्राप्य निर्मोचने पाशान् षट्सहस्रांस् तरस्विनः। हृतास् ते वासुदेवेन ह्य् उपसंक्रम्य कौरवान्। द्वारम् आसाद्य सौभस्य विधूय गदया गिरिम्। द्युमत्सेनः सहामात्यः कृष्णेन विनिपातितः। शेषवत्त्वात् कुरूणां तु धर्मापेक्षी तथाच्युतः। क्षमते पुण्डरीकाक्षः शक्तः सन् पापकर्मणाम्। एते हि यदि गोविन्दम् इच्छन्ति सह राजभिः। अद्यैवातिथयः सर्वे भविष्यन्ति यमस्य ते। यथा वायोस् तृणाग्राणि वशं यान्ति बलीयसः। तथा चक्रभृतः सर्वे वशम् एष्यन्ति कौरवाः।

sātyakes tad vacaḥ śrutvā viduro dīrghadarśivān. dhṛtarāṣṭraṃ mahābāhum abravīt kurusaṃsadi. yathā vārāṇasī dagdhā sāśvā sarathakuñjarā. sānubandhas tu kṛṣṇena kāśīnām ṛṣabho hataḥ. tathā nāgapuraṃ dagdhvā śaṅkhacakragadādharaḥ. svayaṃ kāleśvaro bhūtvā nāśayiṣyati kauravān. pārijātaharaṃ hy enam ekaṃ yadusukhāvaham. nābhyavartata saṃrabdho vṛtrahā vasubhiḥ saha. prāpya nirmocane pāśān ṣaṭsahasrāṃs tarasvinaḥ. hṛtās te vāsudevena hy upasaṃkramya kauravān. dvāram āsādya saubhasya vidhūya gadayā girim. dyumatsenaḥ sahāmātyaḥ kṛṣṇena vinipātitaḥ. śeṣavattvāt kurūṇāṃ tu dharmāpekṣī tathācyutaḥ. kṣamate puṇḍarīkākṣaḥ śaktaḥ san pāpakarmaṇām. ete hi yadi govindam icchanti saha rājabhiḥ. adyaivātithayaḥ sarve bhaviṣyanti yamasya te. yathā vāyos tṛṇāgrāṇi vaśaṃ yānti balīyasaḥ. tathā cakrabhṛtaḥ sarve vaśam eṣyanti kauravāḥ.

राजन् परीतकालास् ते पुत्राः सर्वे परंतप। अयशस्यम् अशक्यं च कर्म कर्तुं समुद्यताः।

rājan parītakālās te putrāḥ sarve paraṃtapa. ayaśasyam aśakyaṃ ca karma kartuṃ samudyatāḥ.

इमं हि पुण्डरीकाक्षम् अभिभूय प्रसह्य च। निग्रहीतुं किलेच्छन्ति सहिता वासवानुजम्।

imaṃ hi puṇḍarīkākṣam abhibhūya prasahya ca. nigrahītuṃ kilecchanti sahitā vāsavānujam.

इमं पुरुषशार्दूलम् अप्रधृष्यं दुरासदम्। आसाद्य न भविष्यन्ति पतंगा इव पावकम्। एते न शक्ताः सर्वे हि साहसात् कर्तुम् उद्यताः।

imaṃ puruṣaśārdūlam apradhṛṣyaṃ durāsadam. āsādya na bhaviṣyanti pataṃgā iva pāvakam. ete na śaktāḥ sarve hi sāhasāt kartum udyatāḥ.

अयम् इच्छन् हि तान् सर्वान् यतमानाञ् जनार्दनः। सिंहो मृगान् इव क्रुद्धो गमयेद् यमसादनम्।

ayam icchan hi tān sarvān yatamānāñ janārdanaḥ. siṃho mṛgān iva kruddho gamayed yamasādanam.

न त्व् अयं निन्दितं कर्म कुर्यात् कृष्णः कथं चन। न च धर्माद् अपक्रामेद् अच्युतः पुरुषोत्तमः।

na tv ayaṃ ninditaṃ karma kuryāt kṛṣṇaḥ kathaṃ cana. na ca dharmād apakrāmed acyutaḥ puruṣottamaḥ.

विदुरेणैवम् उक्ते तु केशवो वाक्यम् अब्रवीत्। धृतराष्ट्रम् अभिप्रेक्ष्य सुहृदां शृण्वतां मिथः।

vidureṇaivam ukte tu keśavo vākyam abravīt. dhṛtarāṣṭram abhiprekṣya suhṛdāṃ śṛṇvatāṃ mithaḥ.

राजन्न् एते यदि क्रुद्धा मां निगृह्णीयुर् ओजसा। एते वा माम् अहं वैनान् अनुजानीहि पार्थिव।

rājann ete yadi kruddhā māṃ nigṛhṇīyur ojasā. ete vā mām ahaṃ vainān anujānīhi pārthiva.

एतान् हि सर्वान् संरब्धान् नियन्तुम् अहम् उत्सहे। न त्व् अहं निन्दितं कर्म कुर्यां पापं कथं चन।

etān hi sarvān saṃrabdhān niyantum aham utsahe. na tv ahaṃ ninditaṃ karma kuryāṃ pāpaṃ kathaṃ cana.

पाण्डवार्थे हि लुभ्यन्तः स्वार्थाद् धास्यन्ति ते सुताः। एते चेद् एवम् इच्छन्ति कृतकार्यो युधिष्ठिरः। सामात्याः सह बन्धुभिः। अद्यैव कृतकृत्यस् तु।

pāṇḍavārthe hi lubhyantaḥ svārthād dhāsyanti te sutāḥ. ete ced evam icchanti kṛtakāryo yudhiṣṭhiraḥ. sāmātyāḥ saha bandhubhiḥ. adyaiva kṛtakṛtyas tu.

अद्यैव ह्य् अहम् एतांश् च ये चैतान् अनु भारत। निगृह्य राज्ये राजानं स्थापयिष्यामि पाण्डवम्। एष मे निश्चयो राजन् यद्य् एषो ऽस्य विनिश्चयः। नर्दन्तु सहिताः शङ्खाः पणवानकनिस्वनैः। अनायासेन पार्थानां वर्ततां च शिवं महत्। निगृह्य राजन् पार्थेभ्यो दद्यां किं दुष्कृतं भवेत्।

adyaiva hy aham etāṃś ca ye caitān anu bhārata. nigṛhya rājye rājānaṃ sthāpayiṣyāmi pāṇḍavam. eṣa me niścayo rājan yady eṣo 'sya viniścayaḥ. nardantu sahitāḥ śaṅkhāḥ paṇavānakanisvanaiḥ. anāyāsena pārthānāṃ vartatāṃ ca śivaṃ mahat. nigṛhya rājan pārthebhyo dadyāṃ kiṃ duṣkṛtaṃ bhavet.

इदं तु न प्रवर्तेयं निन्दितं कर्म भारत। संनिधौ ते महाराज क्रोधजं पापबुद्धिजम्।

idaṃ tu na pravarteyaṃ ninditaṃ karma bhārata. saṃnidhau te mahārāja krodhajaṃ pāpabuddhijam.

एष दुर्योधनो राजन् यथेच्छति तथास्तु तत्। अहं तु सर्वान् समयान् अनुजानामि भारत।

eṣa duryodhano rājan yathecchati tathāstu tat. ahaṃ tu sarvān samayān anujānāmi bhārata.

एतच् छ्रुत्वा तु विदुरं धृतराष्ट्रो ऽभ्यभाषत। क्षिप्रम् आनय तं पापं राज्यलुब्धं सुयोधनम्।

etac chrutvā tu viduraṃ dhṛtarāṣṭro 'bhyabhāṣata. kṣipram ānaya taṃ pāpaṃ rājyalubdhaṃ suyodhanam.

सहमित्रं सहामात्यं ससोदर्यं सहानुगम्। शक्नुयां यदि पन्थानम् अवतारयितुं पुनः।

sahamitraṃ sahāmātyaṃ sasodaryaṃ sahānugam. śaknuyāṃ yadi panthānam avatārayituṃ punaḥ.

ततो दुर्योधनं क्षत्ता पुनः प्रावेशयत् सभाम्। अकामं भ्रातृभिः सार्धं राजभिः परिवारितम्।

tato duryodhanaṃ kṣattā punaḥ prāveśayat sabhām. akāmaṃ bhrātṛbhiḥ sārdhaṃ rājabhiḥ parivāritam.

अथ दुर्योधनं राजा धृतराष्ट्रो ऽभ्यभाषत। कर्णदुःशासनाभ्यां च राजभिश् चाभिसंवृतम्।

atha duryodhanaṃ rājā dhṛtarāṣṭro 'bhyabhāṣata. karṇaduḥśāsanābhyāṃ ca rājabhiś cābhisaṃvṛtam.

नृशंस पापभूयिष्ठ क्षुद्रकर्मसहायवान्। पापैः सहायैः संहत्य पापं कर्म चिकीर्षसि।

nṛśaṃsa pāpabhūyiṣṭha kṣudrakarmasahāyavān. pāpaiḥ sahāyaiḥ saṃhatya pāpaṃ karma cikīrṣasi.

अशक्यम् अयशस्यं च सद्भिश् चापि विगर्हितम्। यथा त्वादृशको मूढो व्यवस्येत् कुलपांसनः।

aśakyam ayaśasyaṃ ca sadbhiś cāpi vigarhitam. yathā tvādṛśako mūḍho vyavasyet kulapāṃsanaḥ.

त्वम् इमं पुण्डरीकाक्षम् अप्रधृष्यं दुरासदम्। पापैः सहायैः संहत्य निग्रहीतुं किलेच्छसि।

tvam imaṃ puṇḍarīkākṣam apradhṛṣyaṃ durāsadam. pāpaiḥ sahāyaiḥ saṃhatya nigrahītuṃ kilecchasi.

यो न शक्यो बलात्कर्तुं देवैर् अपि सवासवैः। तं त्वं प्रार्थयसे मन्द बालश् चन्द्रमसं यथा।

yo na śakyo balātkartuṃ devair api savāsavaiḥ. taṃ tvaṃ prārthayase manda bālaś candramasaṃ yathā.

देवैर् मनुष्यैर् गन्धर्वैर् असुरैर् उरगैश् च यः। न सोढुं समरे शक्यस् तं न बुध्यसि केशवम्।

devair manuṣyair gandharvair asurair uragaiś ca yaḥ. na soḍhuṃ samare śakyas taṃ na budhyasi keśavam.

दुर्ग्रहः पाणिना वायुर् दुःस्पर्शः पाणिना शशी। दुर्धरा पृथिवी मूर्ध्ना दुर्ग्रहः केशवो बलात्।

durgrahaḥ pāṇinā vāyur duḥsparśaḥ pāṇinā śaśī. durdharā pṛthivī mūrdhnā durgrahaḥ keśavo balāt.

इत्य् उक्ते धृतराष्ट्रेण क्षत्तापि विदुरो ऽब्रवीत्। दुर्योधनम् अभिप्रेक्ष्य धार्तराष्ट्रम् अमर्षणम्।

ity ukte dhṛtarāṣṭreṇa kṣattāpi viduro 'bravīt. duryodhanam abhiprekṣya dhārtarāṣṭram amarṣaṇam.

सौभद्वारे वानरेन्द्रो द्विविदो नाम नामतः। शिलावर्षेण महता छादयाम् आस केशवम्। दुर्योधन निबोधेदं वचनं मम सांप्रतम्।

saubhadvāre vānarendro dvivido nāma nāmataḥ. śilāvarṣeṇa mahatā chādayām āsa keśavam. duryodhana nibodhedaṃ vacanaṃ mama sāṃpratam.

ग्रहीतुकामो विक्रम्य सर्वयत्नेन माधवम्। ग्रहीतुं नाशकत् तत्र तं त्वं प्रार्थयसे बलात्।

grahītukāmo vikramya sarvayatnena mādhavam. grahītuṃ nāśakat tatra taṃ tvaṃ prārthayase balāt.

निर्मोचने षट् सहस्राः पाशैर् बद्ध्वा महासुराः। ग्रहीतुं नाशकंश् चैनं तं त्वं प्रार्थयसे बलात्।

nirmocane ṣaṭ sahasrāḥ pāśair baddhvā mahāsurāḥ. grahītuṃ nāśakaṃś cainaṃ taṃ tvaṃ prārthayase balāt.

प्राग्ज्योतिषगतं शौरिं नरकः सह दानवैः। ग्रहीतुं नाशकत् तत्र तं त्वं प्रार्थयसे बलात्। अनेकयुगवर्षायुर् निहत्य नरकं मृधे। नीत्वा कन्यासहस्राणि उपयेमे यथाविधि।

prāgjyotiṣagataṃ śauriṃ narakaḥ saha dānavaiḥ. grahītuṃ nāśakat tatra taṃ tvaṃ prārthayase balāt. anekayugavarṣāyur nihatya narakaṃ mṛdhe. nītvā kanyāsahasrāṇi upayeme yathāvidhi.

अनेन हि हता बाल्ये पूतना शिशुना तथा। गोवर्धनो धारितश् च गवार्थे भरतर्षभ।

anena hi hatā bālye pūtanā śiśunā tathā. govardhano dhāritaś ca gavārthe bharatarṣabha.

अरिष्टो धेनुकश् चैव चाणूरश् च महाबलः। अश्वराजश् च निहतः कंसश् चारिष्टम् आचरन्।

ariṣṭo dhenukaś caiva cāṇūraś ca mahābalaḥ. aśvarājaś ca nihataḥ kaṃsaś cāriṣṭam ācaran.

जरासंधश् च वक्रश् च शिशुपालश् च वीर्यवान्। बाणश् च निहतः संख्ये राजानश् च निषूदिताः।

jarāsaṃdhaś ca vakraś ca śiśupālaś ca vīryavān. bāṇaś ca nihataḥ saṃkhye rājānaś ca niṣūditāḥ.

वरुणो निर्जितो राजा पावकश् चामितौजसा। पारिजातं च हरता जितः साक्षाच् छचीपतिः।

varuṇo nirjito rājā pāvakaś cāmitaujasā. pārijātaṃ ca haratā jitaḥ sākṣāc chacīpatiḥ.

एकार्णवे शयानेन हतौ तौ मधुकैटभौ। जन्मान्तरम् उपागम्य हतवान् वालिनं तथा। अन्ये च भ्रातरस् तस्य कुम्भकर्णादयो मृधे। बिभीषणं तु संस्थाप्य सीतां चादाय मैथिलीम्। पालयाम् आस विधिवद् राज्यं निहतकण्टकम्। जन्मान्तरम् उपागम्य हयग्रीवस् तथा हतः।

ekārṇave śayānena hatau tau madhukaiṭabhau. janmāntaram upāgamya hatavān vālinaṃ tathā. anye ca bhrātaras tasya kumbhakarṇādayo mṛdhe. bibhīṣaṇaṃ tu saṃsthāpya sītāṃ cādāya maithilīm. pālayām āsa vidhivad rājyaṃ nihatakaṇṭakam. janmāntaram upāgamya hayagrīvas tathā hataḥ.

अयं कर्ता न क्रियते कारणं चापि पौरुषे। यद् यद् इच्छेद् अयं शौरिस् तत् तत् कुर्याद् अयत्नतः।

ayaṃ kartā na kriyate kāraṇaṃ cāpi pauruṣe. yad yad icched ayaṃ śauris tat tat kuryād ayatnataḥ.

तं न बुध्यसि गोविन्दं घोरविक्रमम् अच्युतम्। आशीविषम् इव क्रुद्धं तेजोराशिम् अनिर्जितम्।

taṃ na budhyasi govindaṃ ghoravikramam acyutam. āśīviṣam iva kruddhaṃ tejorāśim anirjitam.

प्रधर्षयन् महाबाहुं कृष्णम् अक्लिष्टकारिणम्। पतंगो ऽग्निम् इवासाद्य सामात्यो न भविष्यसि। ततो ऽनादृत्य वाक्यानि दुःशासनपुरोगमाः। नियन्तुमनसो दुष्टाः कृष्णं मत्वा सुयोधनम्। बबन्धुः पाशजालेन देवमायाविमोहिताः। प्राक्रोशन्तं च राजानं प्रतिमुच्य सविस्मयाः। इत्य् अधिकं क्व चित् पुस्तके दृष्टं तद् असंबद्धं प्रतीयते। कथम् आसीद् इदम् इति तद् अद्भुतम् इवाभवत्।

pradharṣayan mahābāhuṃ kṛṣṇam akliṣṭakāriṇam. pataṃgo 'gnim ivāsādya sāmātyo na bhaviṣyasi. tato 'nādṛtya vākyāni duḥśāsanapurogamāḥ. niyantumanaso duṣṭāḥ kṛṣṇaṃ matvā suyodhanam. babandhuḥ pāśajālena devamāyāvimohitāḥ. prākrośantaṃ ca rājānaṃ pratimucya savismayāḥ. ity adhikaṃ kva cit pustake dṛṣṭaṃ tad asaṃbaddhaṃ pratīyate. katham āsīd idam iti tad adbhutam ivābhavat.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...

Project Home / Contents