महाभारत 5.120 (श्लोक 1)

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 120→

[mh-5-120] • 18 श्लोकाः

नारद उवाच। प्रत्यभिज्ञातमात्रो ऽथ सद्भिस् तैर् नरपुंगवः। समारुरोह नृपतिर् अस्पृशन् वसुधातलम्। ययातिर् दिव्यसंस्थानो बभूव विगतज्वरः। नारद उवाच। प्रत्युज्जगाम तं स्थानं देवलोकं नराधिपः। अव्याप्य दिव्यसंस्थानं बभूव विगतज्वरः।

nārada uvāca. pratyabhijñātamātro 'tha sadbhis tair narapuṃgavaḥ. samāruroha nṛpatir aspṛśan vasudhātalam. yayātir divyasaṃsthāno babhūva vigatajvaraḥ. nārada uvāca. pratyujjagāma taṃ sthānaṃ devalokaṃ narādhipaḥ. avyāpya divyasaṃsthānaṃ babhūva vigatajvaraḥ.

दिव्यमाल्याम्बरधरो दिव्याभरणभूषितः। दिव्यगन्धगुणोपेतो न पृथ्वीम् अस्पृशत् पदा।

divyamālyāmbaradharo divyābharaṇabhūṣitaḥ. divyagandhaguṇopeto na pṛthvīm aspṛśat padā.

ततो वसुमनाः पूर्वम् उच्चैर् उच्चारयन् वचः। ख्यातो दानपतिर् लोके व्याजहार नृपं तदा।

tato vasumanāḥ pūrvam uccair uccārayan vacaḥ. khyāto dānapatir loke vyājahāra nṛpaṃ tadā.

प्राप्तवान् अस्मि यल् लोके सर्ववर्णेष्व् अगर्हया। तद् अप्य् अथ च दास्यामि तेन संयुज्यतां भवान्।

prāptavān asmi yal loke sarvavarṇeṣv agarhayā. tad apy atha ca dāsyāmi tena saṃyujyatāṃ bhavān.

यत् फलं दानशीलस्य क्षमाशीलस्य यत् फलम्। यच् च मे फलम् आधाने तेन संयुज्यतां भवान्।

yat phalaṃ dānaśīlasya kṣamāśīlasya yat phalam. yac ca me phalam ādhāne tena saṃyujyatāṃ bhavān.

ततः प्रतर्दनो ऽप्य् आह वाक्यं क्षत्रियपुंगवः। यथा धर्मरतिर् नित्यं नित्यं युद्धपरायणः।

tataḥ pratardano 'py āha vākyaṃ kṣatriyapuṃgavaḥ. yathā dharmaratir nityaṃ nityaṃ yuddhaparāyaṇaḥ.

प्राप्तवान् अस्मि यल् लोके क्षत्रधर्मोद्भवं यशः। वीरशब्दफलं चैव तेन संयुज्यतां भवान्। यथा धर्मरतिर् नित्यं तेन सत्येन खं व्रज।

prāptavān asmi yal loke kṣatradharmodbhavaṃ yaśaḥ. vīraśabdaphalaṃ caiva tena saṃyujyatāṃ bhavān. yathā dharmaratir nityaṃ tena satyena khaṃ vraja.

शिबिरौशीनरो धीमान् उवाच मधुरां गिरम्। यथा बालेषु नारीषु वैहार्येषु तथैव च।

śibirauśīnaro dhīmān uvāca madhurāṃ giram. yathā bāleṣu nārīṣu vaihāryeṣu tathaiva ca.

संगरेषु निपातेषु तथापद् व्यसनेषु च। अनृतं नोक्तपूर्वं मे तेन सत्येन खं व्रज।

saṃgareṣu nipāteṣu tathāpad vyasaneṣu ca. anṛtaṃ noktapūrvaṃ me tena satyena khaṃ vraja.

यथा प्राणांश् च राज्यं च राजन् कर्म सुखानि च। त्यजेयं न पुनः सत्यं तेन सत्येन खं व्रज।

yathā prāṇāṃś ca rājyaṃ ca rājan karma sukhāni ca. tyajeyaṃ na punaḥ satyaṃ tena satyena khaṃ vraja.

यथा सत्येन मे धर्मो यथा सत्येन पावकः। प्रीतः शक्रश् च सत्येन तेन सत्येन खं व्रज।

yathā satyena me dharmo yathā satyena pāvakaḥ. prītaḥ śakraś ca satyena tena satyena khaṃ vraja.

अष्टकस् त्व् अथ राजर्षिः कौशिको माधवीसुतः। अनेकशतयज्वानं वचनं प्राह धर्मवित्।

aṣṭakas tv atha rājarṣiḥ kauśiko mādhavīsutaḥ. anekaśatayajvānaṃ vacanaṃ prāha dharmavit.

शतशः पुण्डरीका मे गोसवाश् च चिताः प्रभो। क्रतवो वाजपेयाश् च तेषां फलम् अवाप्नुहि।

śataśaḥ puṇḍarīkā me gosavāś ca citāḥ prabho. kratavo vājapeyāś ca teṣāṃ phalam avāpnuhi.

न मे रत्नानि न धनं न तथान्ये परिच्छदाः। क्रतुष्व् अनुपयुक्तानि तेन सत्येन खं व्रज। यदि सत्यं ब्रवीम्य् एतत् तेन सत्येन वै व्रज।

na me ratnāni na dhanaṃ na tathānye paricchadāḥ. kratuṣv anupayuktāni tena satyena khaṃ vraja. yadi satyaṃ bravīmy etat tena satyena vai vraja.

यथा यथा हि जल्पन्ति दौहित्रास् तं नराधिपम्। तथा तथा वसुमतीं त्यक्त्वा राजा दिवं ययौ।

yathā yathā hi jalpanti dauhitrās taṃ narādhipam. tathā tathā vasumatīṃ tyaktvā rājā divaṃ yayau.

एवं सर्वे समस्तास् ते राजानः सुकृतैस् तदा। ययातिं स्वर्गतो भ्रष्टं तारयाम् आसुर् अञ्जसा।

evaṃ sarve samastās te rājānaḥ sukṛtais tadā. yayātiṃ svargato bhraṣṭaṃ tārayām āsur añjasā.

दौहित्राः स्वेन धर्मेण यज्ञदानकृतेन वै। चतुर्षु राजवंशेषु संभूताः कुलवर्धनाः। मातामहं महाप्राज्ञं दिवम् आरोपयन्ति ते।

dauhitrāḥ svena dharmeṇa yajñadānakṛtena vai. caturṣu rājavaṃśeṣu saṃbhūtāḥ kulavardhanāḥ. mātāmahaṃ mahāprājñaṃ divam āropayanti te.

राजान ऊचुः। राजधर्मगुणोपेताः सर्वधर्मगुणान्विताः। दौहित्रास् ते वयं राजन् दिवम् आरोह पार्थिवः।

rājāna ūcuḥ. rājadharmaguṇopetāḥ sarvadharmaguṇānvitāḥ. dauhitrās te vayaṃ rājan divam āroha pārthivaḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...

Project Home / Contents