महाभारत 2.7 (श्लोक 17) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

महाभारत

←सभा पर्व→

←अध्याय 7→

[mh-2-7] • 26 श्लोकाः

नारद उवाच। शक्रस्य तु सभा दिव्या भास्वरा कर्मभिर् जिता। स्वयं शक्रेण कौरव्य निर्मितार्कसमप्रभा।

nārada uvāca. śakrasya tu sabhā divyā bhāsvarā karmabhir jitā. svayaṃ śakreṇa kauravya nirmitārkasamaprabhā.

विस्तीर्णा योजनशतं शतम् अध्यर्धम् आयता। वैहायसी कामगमा पञ्चयोजनम् उच्छ्रिता।

vistīrṇā yojanaśataṃ śatam adhyardham āyatā. vaihāyasī kāmagamā pañcayojanam ucchritā.

जराशोकक्लमापेता निरातङ्का शिवा शुभा। वेश्मासनवती रम्या दिव्यपादपशोभिता।

jarāśokaklamāpetā nirātaṅkā śivā śubhā. veśmāsanavatī ramyā divyapādapaśobhitā.

तस्यां देवेश्वरः पार्थ सभायां परमासने। आस्ते शच्या महेन्द्राण्या श्रिया लक्ष्म्या च भारत।

tasyāṃ deveśvaraḥ pārtha sabhāyāṃ paramāsane. āste śacyā mahendrāṇyā śriyā lakṣmyā ca bhārata.

बिभ्रद् वपुर् अनिर्देश्यं किरीटी लोहिताङ्गदः। विरजोम्बरश् चित्रमाल्यो ह्रीकीर्तिद्युतिभिः सह।

bibhrad vapur anirdeśyaṃ kirīṭī lohitāṅgadaḥ. virajombaraś citramālyo hrīkīrtidyutibhiḥ saha.

तस्याम् उपासते नित्यं महात्मानं शतक्रतुम्। मरुतः सर्वतो राजन् सर्वे च गृहमेधिनः। सिद्धा देवर्षयश् चैव साध्या देवगणास् तथा। मरुत्वन्तश् च सहिता भास्वन्तो हेममालिनः।

tasyām upāsate nityaṃ mahātmānaṃ śatakratum. marutaḥ sarvato rājan sarve ca gṛhamedhinaḥ. siddhā devarṣayaś caiva sādhyā devagaṇās tathā. marutvantaś ca sahitā bhāsvanto hemamālinaḥ.

एते सानुचराः सर्वे दिव्यरूपाः स्वलंकृताः। उपासते महात्मानं देवराजम् अरिंदमम्।

ete sānucarāḥ sarve divyarūpāḥ svalaṃkṛtāḥ. upāsate mahātmānaṃ devarājam ariṃdamam.

तथा देवर्षयः सर्वे पार्थ शक्रम् उपासते। अमला धूतपाप्मानो दीप्यमाना इवाग्नयः। तेजस्विनः सोमयुजो विपापा विगतक्लमाः।

tathā devarṣayaḥ sarve pārtha śakram upāsate. amalā dhūtapāpmāno dīpyamānā ivāgnayaḥ. tejasvinaḥ somayujo vipāpā vigataklamāḥ.

पराशरः पर्वतश् च तथा सावर्णिगालवौ। एकतश् च द्वितश् चैव त्रितश् चैव महामुनिः। शङ्खश् च लिखितश् चैव तथा गौरशिरा मुनिः।

parāśaraḥ parvataś ca tathā sāvarṇigālavau. ekataś ca dvitaś caiva tritaś caiva mahāmuniḥ. śaṅkhaś ca likhitaś caiva tathā gauraśirā muniḥ.

दुर्वासाश् च दीर्घतपा याज्ञवल्क्यो ऽथ भालुकिः। तथा दीर्घतमा मुनिः। पवित्रपाणिः सावर्णिः। उद्दालकः श्वेतकेतुस् तथा शाट्यायनः प्रभुः।

durvāsāś ca dīrghatapā yājñavalkyo 'tha bhālukiḥ. tathā dīrghatamā muniḥ. pavitrapāṇiḥ sāvarṇiḥ. uddālakaḥ śvetaketus tathā śāṭyāyanaḥ prabhuḥ.

हविष्मांश् च गविष्ठश् च हरिश्चन्द्रश् च पार्थिवः। हृद्यश् चोदरशाण्डिल्यः पाराशर्यः कृषीवलः। जाबालिर् वामदेवश् च शक्तिर् गार्ग्यसुवामनौ।

haviṣmāṃś ca gaviṣṭhaś ca hariścandraś ca pārthivaḥ. hṛdyaś codaraśāṇḍilyaḥ pārāśaryaḥ kṛṣīvalaḥ. jābālir vāmadevaś ca śaktir gārgyasuvāmanau.

वातस्कन्धो विशाखश् च विधाता काल एव च। अनन्तदन्तस् त्वष्टा च विश्वकर्मा च तुम्बुरुः।

vātaskandho viśākhaś ca vidhātā kāla eva ca. anantadantas tvaṣṭā ca viśvakarmā ca tumburuḥ.

अयोनिजा योनिजाश् च वायुभक्षा हुताशिनः। ईशानं सर्वलोकस्य वज्रिणं समुपासते।

ayonijā yonijāś ca vāyubhakṣā hutāśinaḥ. īśānaṃ sarvalokasya vajriṇaṃ samupāsate.

सहदेवः सुनीथश् च वाल्मीकिश् च महातपाः। समीकः सत्यवांश् चैव प्रचेताः सत्यसंगरः।

sahadevaḥ sunīthaś ca vālmīkiś ca mahātapāḥ. samīkaḥ satyavāṃś caiva pracetāḥ satyasaṃgaraḥ.

मेधातिथिर् वामदेवः पुलस्त्यः पुलहः क्रतुः। मरुत्तश् च मरीचिश् च स्थाणुश् चात्रिर् महातपाः।

medhātithir vāmadevaḥ pulastyaḥ pulahaḥ kratuḥ. maruttaś ca marīciś ca sthāṇuś cātrir mahātapāḥ.

कक्षीवान् गौतमस् तार्क्ष्यस् तथा वैश्वानरो मुनिः। षडर्तुः कवषो धूम्रो रैभ्यो नलपरावसू। स्वस्त्यात्रेयो जरत्कारुः कहोऌअः काश्यपस् तथा। विभण्डको ऋष्यशृङ्ग उन्मुखो विमुखस् तथा। मुनिः कालकवृक्षीय आश्राव्यो ऽथ हिरण्यदः। संवर्तो देवहव्यश् च विष्वक्सेनश् च वीर्यवान्। कण्वः कात्यायनो राजन् गार्ग्यः कौशिक एव तु।

kakṣīvān gautamas tārkṣyas tathā vaiśvānaro muniḥ. ṣaḍartuḥ kavaṣo dhūmro raibhyo nalaparāvasū. svastyātreyo jaratkāruḥ kahoḷaḥ kāśyapas tathā. vibhaṇḍako ṛṣyaśṛṅga unmukho vimukhas tathā. muniḥ kālakavṛkṣīya āśrāvyo 'tha hiraṇyadaḥ. saṃvarto devahavyaś ca viṣvaksenaś ca vīryavān. kaṇvaḥ kātyāyano rājan gārgyaḥ kauśika eva tu.

दिव्या आपस् तथौषध्यः श्रद्धा मेधा सरस्वती। अर्थो धर्मश् च कामश् च विद्युतश् चापि पाण्डव।

divyā āpas tathauṣadhyaḥ śraddhā medhā sarasvatī. artho dharmaś ca kāmaś ca vidyutaś cāpi pāṇḍava.

जलवाहास् तथा मेघा वायवः स्तनयित्नवः। प्राची दिग् यज्ञवाहाश् च पावकाः सप्तविंशतिः।

jalavāhās tathā meghā vāyavaḥ stanayitnavaḥ. prācī dig yajñavāhāś ca pāvakāḥ saptaviṃśatiḥ.

अग्नीषोमौ तथेन्द्राग्नी मित्रो ऽथ सवितार्यमा। भगो विश्वे च साध्याश् च शुक्रो मन्थी च भारत। सर्वेषां मरुतां मान्या गुरुः शुक्रस् तथैव च। विश्वावसुश् चित्रसेनः सुमनस् तरुणस् तथा।

agnīṣomau tathendrāgnī mitro 'tha savitāryamā. bhago viśve ca sādhyāś ca śukro manthī ca bhārata. sarveṣāṃ marutāṃ mānyā guruḥ śukras tathaiva ca. viśvāvasuś citrasenaḥ sumanas taruṇas tathā.

यज्ञाश् च दक्षिणाश् चैव ग्रहाः स्तोभाश् च सर्वशः। यज्ञवाहाश् च ये मन्त्राः सर्वे तत्र समासते।

yajñāś ca dakṣiṇāś caiva grahāḥ stobhāś ca sarvaśaḥ. yajñavāhāś ca ye mantrāḥ sarve tatra samāsate.

तथैवाप्सरसो राजन् गन्धर्वाश् च मनोरमाः। रम्भोर्वश्य् अथ मेनका। घृताची पञ्चचूडा च विप्रचित्तिपुरोगमाः। विश्वावसुश् चित्रसेनः पर्वतस् तुम्बुरुस् तथा। विद्याधरास् तु राजेन्द्र। नृत्यवादित्रगीतैश् च हास्यैश् च विविधैर् अपि। रमयन्ति स्म नृपते देवराजं शतक्रतुम्।

tathaivāpsaraso rājan gandharvāś ca manoramāḥ. rambhorvaśy atha menakā. ghṛtācī pañcacūḍā ca vipracittipurogamāḥ. viśvāvasuś citrasenaḥ parvatas tumburus tathā. vidyādharās tu rājendra. nṛtyavāditragītaiś ca hāsyaiś ca vividhair api. ramayanti sma nṛpate devarājaṃ śatakratum.

स्तुतिभिर् मङ्गलैश् चैव स्तुवन्तः कर्मभिस् तथा। विक्रमैश् च महात्मानं बलवृत्रनिषूदनम्।

stutibhir maṅgalaiś caiva stuvantaḥ karmabhis tathā. vikramaiś ca mahātmānaṃ balavṛtraniṣūdanam.

ब्रह्मराजर्षयः सर्वे सर्वे देवर्षयस् तथा। विमानैर् विविधैर् दिव्यैर् भ्राजमानैर् इवाग्निभिः।

brahmarājarṣayaḥ sarve sarve devarṣayas tathā. vimānair vividhair divyair bhrājamānair ivāgnibhiḥ.

स्रग्विणो भूषिताश् चान्ये यान्ति चायान्ति चापरे। बृहस्पतिश् च शुक्रश् च तस्याम् आययतुः सह।

sragviṇo bhūṣitāś cānye yānti cāyānti cāpare. bṛhaspatiś ca śukraś ca tasyām āyayatuḥ saha.

एते चान्ये च बहवो यतात्मानो यतव्रताः। विमानैश् चन्द्रसंकाशैः सोमवत् प्रियदर्शनाः। ब्रह्मणो वचनाद् राजन् भृगुः सप्तर्षयस् तथा।

ete cānye ca bahavo yatātmāno yatavratāḥ. vimānaiś candrasaṃkāśaiḥ somavat priyadarśanāḥ. brahmaṇo vacanād rājan bhṛguḥ saptarṣayas tathā.

एषा सभा मया राजन् दृष्टा पुष्करमालिनी। शतक्रतोर् महाराज याम्यां शृणु ममानघ।

eṣā sabhā mayā rājan dṛṣṭā puṣkaramālinī. śatakrator mahārāja yāmyāṃ śṛṇu mamānagha.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...