महाभारत 2.6 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

महाभारत

←सभा पर्व→

←अध्याय 6→

[mh-2-6] • 18 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। संपूज्याथाभ्यनुज्ञातो महर्षेर् वचनात् परम्। प्रत्युवाचानुपूर्व्येण धर्मराजो युधिष्ठिरः।

vaiśaṃpāyana uvāca. saṃpūjyāthābhyanujñāto maharṣer vacanāt param. pratyuvācānupūrvyeṇa dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ.

भगवन् न्याय्यम् आहैतं यथावद् धर्मनिश्चयम्। यथाशक्ति यथान्यायं क्रियते ऽयं विधिर् मया।

bhagavan nyāyyam āhaitaṃ yathāvad dharmaniścayam. yathāśakti yathānyāyaṃ kriyate 'yaṃ vidhir mayā.

राजभिर् यद् यथा कार्यं पुरा तत् तन् न संशयः। यथान्यायोपनीतार्थं कृतं हेतुमद् अर्थवत्।

rājabhir yad yathā kāryaṃ purā tat tan na saṃśayaḥ. yathānyāyopanītārthaṃ kṛtaṃ hetumad arthavat.

वयं तु सत्पथं तेषां यातुम् इच्छामहे प्रभो। न तु शक्यं तथा गन्तुं यथा तैर् नियतात्मभिः। तं तु विश्रान्तम् आसीनं देवर्षिम् अमितद्युतिम्।

vayaṃ tu satpathaṃ teṣāṃ yātum icchāmahe prabho. na tu śakyaṃ tathā gantuṃ yathā tair niyatātmabhiḥ. taṃ tu viśrāntam āsīnaṃ devarṣim amitadyutim.

एवम् उक्त्वा स धर्मात्मा वाक्यं तद् अभिपूज्य च। मुहूर्तात् प्राप्तकालं च दृष्ट्वा लोकचरं मुनिम्।

evam uktvā sa dharmātmā vākyaṃ tad abhipūjya ca. muhūrtāt prāptakālaṃ ca dṛṣṭvā lokacaraṃ munim.

नारदं स्वस्थम् आसीनम् उपासीनो युधिष्ठिरः। अपृच्छत् पाण्डवस् तत्र राजमध्ये महामतिः।

nāradaṃ svastham āsīnam upāsīno yudhiṣṭhiraḥ. apṛcchat pāṇḍavas tatra rājamadhye mahāmatiḥ.

भवान् संचरते लोकान् सदा नानाविधान् बहून्। ब्रह्मणा निर्मितान् पूर्वं प्रेक्षमाणो मनोजवः।

bhavān saṃcarate lokān sadā nānāvidhān bahūn. brahmaṇā nirmitān pūrvaṃ prekṣamāṇo manojavaḥ.

ईदृशी भवता का चिद् दृष्टपूर्वा सभा क्व चित्। इतो वा श्रेयसी ब्रह्मंस् तन् ममाचक्ष्व पृच्छतः।

īdṛśī bhavatā kā cid dṛṣṭapūrvā sabhā kva cit. ito vā śreyasī brahmaṃs tan mamācakṣva pṛcchataḥ.

तच् छ्रुत्वा नारदस् तस्य धर्मराजस्य भाषितम्। पाण्डवं प्रत्युवाचेदं स्मयन् मधुरया गिरा।

tac chrutvā nāradas tasya dharmarājasya bhāṣitam. pāṇḍavaṃ pratyuvācedaṃ smayan madhurayā girā.

मानुषेषु न मे तात दृष्टपूर्वा न च श्रुता। सभा मणिमयी राजन् यथेयं तव भारत।

mānuṣeṣu na me tāta dṛṣṭapūrvā na ca śrutā. sabhā maṇimayī rājan yatheyaṃ tava bhārata.

सभां तु पितृराजस्य वरुणस्य च धीमतः। कथयिष्ये तथेन्द्रस्य कैलासनिलयस्य च।

sabhāṃ tu pitṛrājasya varuṇasya ca dhīmataḥ. kathayiṣye tathendrasya kailāsanilayasya ca.

ब्रह्मणश् च सभां दिव्यां कथयिष्ये गतक्लमाम्। दिव्यां दिव्यैर् अभिप्रायैर् उपेतां विश्वरूपिणीम्। देवैः पितृगणैः साध्यैर् यज्वभिर् नियतात्मभिः। जुष्टां मुनिगणैः शान्तैर् वेदयज्ञैः सदक्षिणैः। यदि ते श्रवणे बुद्धिर् वर्तते भरतर्षभ।

brahmaṇaś ca sabhāṃ divyāṃ kathayiṣye gataklamām. divyāṃ divyair abhiprāyair upetāṃ viśvarūpiṇīm. devaiḥ pitṛgaṇaiḥ sādhyair yajvabhir niyatātmabhiḥ. juṣṭāṃ munigaṇaiḥ śāntair vedayajñaiḥ sadakṣiṇaiḥ. yadi te śravaṇe buddhir vartate bharatarṣabha.

नारदेनैवम् उक्तस् तु धर्मराजो युधिष्ठिरः। प्राञ्जलिर् भ्रातृभिः सार्धं तैश् च सर्वैर् नृपैर् वृतः।

nāradenaivam uktas tu dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ. prāñjalir bhrātṛbhiḥ sārdhaṃ taiś ca sarvair nṛpair vṛtaḥ.

नारदं प्रत्युवाचेदं धर्मराजो महामनाः। सभाः कथय ताः सर्वाः श्रोतुम् इच्छामहे वयम्।

nāradaṃ pratyuvācedaṃ dharmarājo mahāmanāḥ. sabhāḥ kathaya tāḥ sarvāḥ śrotum icchāmahe vayam.

किंद्रव्यास् ताः सभा ब्रह्मन् किंविस्ताराः किमायताः। पितामहं च के तस्यां सभायां पर्युपासते।

kiṃdravyās tāḥ sabhā brahman kiṃvistārāḥ kimāyatāḥ. pitāmahaṃ ca ke tasyāṃ sabhāyāṃ paryupāsate.

वासवं देवराजं च यमं वैवस्वतं च के। वरुणं च कुबेरं च सभायां पर्युपासते।

vāsavaṃ devarājaṃ ca yamaṃ vaivasvataṃ ca ke. varuṇaṃ ca kuberaṃ ca sabhāyāṃ paryupāsate.

एतत् सर्वं यथातत्त्वं देवर्षे वदतस् तव। श्रोतुम् इच्छाम सहिताः परं कौतूहलं हि नः।

etat sarvaṃ yathātattvaṃ devarṣe vadatas tava. śrotum icchāma sahitāḥ paraṃ kautūhalaṃ hi naḥ.

एवम् उक्तः पाण्डवेन नारदः प्रत्युवाच तम्। क्रमेण राजन् दिव्यास् ताः श्रूयन्ताम् इह नः सभाः।

evam uktaḥ pāṇḍavena nāradaḥ pratyuvāca tam. krameṇa rājan divyās tāḥ śrūyantām iha naḥ sabhāḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...