महाभारत 2.44 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

महाभारत

←सभा पर्व→

←अध्याय 44→

[mh-2-44] • 22 श्लोकाः

शकुनिर् उवाच। दुर्योधन न ते ऽमर्षः कार्यः प्रति युधिष्ठिरम्। भागधेयानि हि स्वानि पाण्डवा भुञ्जते सदा। विधानं विविधाकारं परं तेषां विधानतः।

śakunir uvāca. duryodhana na te 'marṣaḥ kāryaḥ prati yudhiṣṭhiram. bhāgadheyāni hi svāni pāṇḍavā bhuñjate sadā. vidhānaṃ vividhākāraṃ paraṃ teṣāṃ vidhānataḥ.

अनेकैर् अभ्युपायैश् च त्वयारब्धाः पुरासकृत्। आरब्धापि महाराज पुनः पुनर् अरिंदम। उत्साहवन्तः पुरुषा नावसीदन्ति कर्मसु। विमुक्ताश् च नरव्याघ्रा भागधेयपुरस्कृताः।

anekair abhyupāyaiś ca tvayārabdhāḥ purāsakṛt. ārabdhāpi mahārāja punaḥ punar ariṃdama. utsāhavantaḥ puruṣā nāvasīdanti karmasu. vimuktāś ca naravyāghrā bhāgadheyapuraskṛtāḥ.

तैर् लब्धा द्रौपदी भार्या द्रुपदश् च सुतैः सह। सहायः पृथिवीलाभे वासुदेवश् च वीर्यवान्। अजितः सो ऽपि सर्वैर् हि सदेवासुरमानुषैः। तत्तेजसा प्रवृद्धो ऽसौ तत्र का परिदेवना।

tair labdhā draupadī bhāryā drupadaś ca sutaiḥ saha. sahāyaḥ pṛthivīlābhe vāsudevaś ca vīryavān. ajitaḥ so 'pi sarvair hi sadevāsuramānuṣaiḥ. tattejasā pravṛddho 'sau tatra kā paridevanā.

लब्धश् च नाभिभूतो ऽर्थः पित्र्यो ऽंशः पृथिवीपते। विवृद्धस् तेजसा तेषां तत्र का परिदेवना।

labdhaś ca nābhibhūto 'rthaḥ pitryo 'ṃśaḥ pṛthivīpate. vivṛddhas tejasā teṣāṃ tatra kā paridevanā.

धनंजयेन गाण्डीवम् अक्षय्यौ च महेषुधी। लब्धान्य् अस्त्राणि दिव्यानि तर्पयित्वा हुताशनम्।

dhanaṃjayena gāṇḍīvam akṣayyau ca maheṣudhī. labdhāny astrāṇi divyāni tarpayitvā hutāśanam.

तेन कार्मुकमुख्येन बाहुवीर्येण चात्मनः। कृता वशे महीपालास् तत्र का परिदेवना।

tena kārmukamukhyena bāhuvīryeṇa cātmanaḥ. kṛtā vaśe mahīpālās tatra kā paridevanā.

अग्निदाहान् मयं चापि मोक्षयित्वा स दानवम्। सभां तां कारयाम् आस सव्यसाची परंतपः।

agnidāhān mayaṃ cāpi mokṣayitvā sa dānavam. sabhāṃ tāṃ kārayām āsa savyasācī paraṃtapaḥ.

तेन चैव मयेनोक्ताः किंकरा नाम राक्षसाः। वहन्ति तां सभां भीमास् तत्र का परिदेवना।

tena caiva mayenoktāḥ kiṃkarā nāma rākṣasāḥ. vahanti tāṃ sabhāṃ bhīmās tatra kā paridevanā.

यच् चासहायतां राजन्न् उक्तवान् असि भारत। तन् मिथ्या भ्रातरो हीमे सहायास् ते महारथाः।

yac cāsahāyatāṃ rājann uktavān asi bhārata. tan mithyā bhrātaro hīme sahāyās te mahārathāḥ.

द्रोणस् तव महेष्वासः सह पुत्रेण धीमता। सूतपुत्रश् च राधेयो गौतमश् च महारथः। स एकः समरे सर्वान् पाण्डवान् सहसोमकान्। विजेष्यति महाबाहुः किं सहायैः करिष्यसि। भीष्मश् च पुरुषव्याघ्रो गौतमश् च महारथः। जयद्रथश् च बलवान् कृतास्त्रो दृढधन्वकः।

droṇas tava maheṣvāsaḥ saha putreṇa dhīmatā. sūtaputraś ca rādheyo gautamaś ca mahārathaḥ. sa ekaḥ samare sarvān pāṇḍavān sahasomakān. vijeṣyati mahābāhuḥ kiṃ sahāyaiḥ kariṣyasi. bhīṣmaś ca puruṣavyāghro gautamaś ca mahārathaḥ. jayadrathaś ca balavān kṛtāstro dṛḍhadhanvakaḥ.

अहं च सह सोदर्यैः सौमदत्तिश् च वीर्यवान्। एतैस् त्वं सहितः सर्वैर् जय कृत्स्नां वसुंधराम्।

ahaṃ ca saha sodaryaiḥ saumadattiś ca vīryavān. etais tvaṃ sahitaḥ sarvair jaya kṛtsnāṃ vasuṃdharām.

दुर्योधन उवाच। त्वया च सहितो राजन्न् एतैश् चान्यैर् महारथैः। एतान् एव विजेष्यामि यदि त्वम् अनुमन्यसे।

duryodhana uvāca. tvayā ca sahito rājann etaiś cānyair mahārathaiḥ. etān eva vijeṣyāmi yadi tvam anumanyase.

एतेषु विजितेष्व् अद्य भविष्यति मही मम। सर्वे च पृथिवीपालाः सभा सा च महाधना।

eteṣu vijiteṣv adya bhaviṣyati mahī mama. sarve ca pṛthivīpālāḥ sabhā sā ca mahādhanā.

शकुनिर् उवाच। धनंजयो वासुदेवो भीमसेनो युधिष्ठिरः। नकुलः सहदेवश् च द्रुपदश् च सहात्मजैः।

śakunir uvāca. dhanaṃjayo vāsudevo bhīmaseno yudhiṣṭhiraḥ. nakulaḥ sahadevaś ca drupadaś ca sahātmajaiḥ.

नैते युधि बलाज् जेतुं शक्याः सुरगणैर् अपि। महारथा महेष्वासाः कृतास्त्रा युद्धदुर्मदाः।

naite yudhi balāj jetuṃ śakyāḥ suragaṇair api. mahārathā maheṣvāsāḥ kṛtāstrā yuddhadurmadāḥ.

अहं तु तद् विजानामि विजेतुं येन शक्यते। युधिष्ठिरं स्वयं राजंस् तन् निबोध जुषस्व च। शकुनेर् वचनं श्रुत्वा कुरुराजस् तम् अब्रवीत्।

ahaṃ tu tad vijānāmi vijetuṃ yena śakyate. yudhiṣṭhiraṃ svayaṃ rājaṃs tan nibodha juṣasva ca. śakuner vacanaṃ śrutvā kururājas tam abravīt.

दुर्योधन उवाच। अप्रमादेन सुहृदाम् अन्येषां च महात्मनाम्। यदि शक्या विजेतुं ते तन् ममाचक्ष्व मातुल।

duryodhana uvāca. apramādena suhṛdām anyeṣāṃ ca mahātmanām. yadi śakyā vijetuṃ te tan mamācakṣva mātula.

शकुनिर् उवाच। द्यूतप्रियश् च कौन्तेयो न च जानाति देवितुम्। समाहूतश् च राजेन्द्रो न शक्ष्यति निवर्तितुम्। कपटे विजयं शक्यम् अन्यथा जेतुम् अक्षमः।

śakunir uvāca. dyūtapriyaś ca kaunteyo na ca jānāti devitum. samāhūtaś ca rājendro na śakṣyati nivartitum. kapaṭe vijayaṃ śakyam anyathā jetum akṣamaḥ.

देवने कुशलश् चाहं न मे ऽस्ति सदृशो भुवि। त्रिषु लोकेषु कौन्तेयं तं त्वं द्यूते समाह्वय।

devane kuśalaś cāhaṃ na me 'sti sadṛśo bhuvi. triṣu lokeṣu kaunteyaṃ taṃ tvaṃ dyūte samāhvaya.

तस्याक्षकुशलो राजन्न् आदास्ये ऽहम् असंशयम्। राज्यं श्रियं च तां दीप्तां त्वदर्थं पुरुषर्षभ।

tasyākṣakuśalo rājann ādāsye 'ham asaṃśayam. rājyaṃ śriyaṃ ca tāṃ dīptāṃ tvadarthaṃ puruṣarṣabha.

इदं तु सर्वं त्वं राज्ञे दुर्योधन निवेदय। अनुज्ञातस् तु ते पित्रा विजेष्ये तं न संशयः।

idaṃ tu sarvaṃ tvaṃ rājñe duryodhana nivedaya. anujñātas tu te pitrā vijeṣye taṃ na saṃśayaḥ.

दुर्योधन उवाच। त्वम् एव कुरुमुख्याय धृतराष्ट्राय सौबल। निवेदय यथान्यायं नाहं शक्ष्ये निशंसितुम्।

duryodhana uvāca. tvam eva kurumukhyāya dhṛtarāṣṭrāya saubala. nivedaya yathānyāyaṃ nāhaṃ śakṣye niśaṃsitum.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...

Project Home / Contents