महाभारत 2.39 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

महाभारत

←सभा पर्व→

←अध्याय 39→

[mh-2-39] • 20 श्लोकाः

शिशुपाल उवाच। स मे बहुमतो राजा जरासंधो महाबलः। यो ऽनेन युद्धं नेयेष दासो ऽयम् इति संयुगे।

śiśupāla uvāca. sa me bahumato rājā jarāsaṃdho mahābalaḥ. yo 'nena yuddhaṃ neyeṣa dāso 'yam iti saṃyuge.

केशवेन कृतं यत् तु जरासंधवधे तदा। भीमसेनार्जुनाभ्यां च कस् तत् साध्व् इति मन्यते।

keśavena kṛtaṃ yat tu jarāsaṃdhavadhe tadā. bhīmasenārjunābhyāṃ ca kas tat sādhv iti manyate.

अद्वारेण प्रविष्टेन छद्मना ब्रह्मवादिना। दृष्टः प्रभावः कृष्णेन जरासंधस्य धीमतः।

advāreṇa praviṣṭena chadmanā brahmavādinā. dṛṣṭaḥ prabhāvaḥ kṛṣṇena jarāsaṃdhasya dhīmataḥ.

येन धर्मात्मनात्मानं ब्रह्मण्यम् अभिजानता। नैषितं पाद्यम् अस्मै तद् दातुम् अग्रे दुरात्मने।

yena dharmātmanātmānaṃ brahmaṇyam abhijānatā. naiṣitaṃ pādyam asmai tad dātum agre durātmane.

भुज्यताम् इति तेनोक्ताः कृष्णभीमधनंजयाः। जरासंधेन कौरव्य कृष्णेन विकृतं कृतम्।

bhujyatām iti tenoktāḥ kṛṣṇabhīmadhanaṃjayāḥ. jarāsaṃdhena kauravya kṛṣṇena vikṛtaṃ kṛtam.

यद्य् अयं जगतः कर्ता यथैनं मूर्ख मन्यसे। कस्मान् न ब्राह्मणं सम्यग् आत्मानम् अवगच्छति।

yady ayaṃ jagataḥ kartā yathainaṃ mūrkha manyase. kasmān na brāhmaṇaṃ samyag ātmānam avagacchati.

इदं त्व् आश्चर्यभूतं मे यद् इमे पाण्डवास् त्वया। अपकृष्टाः सतां मार्गान् मन्यन्ते तच् च साध्व् इति।

idaṃ tv āścaryabhūtaṃ me yad ime pāṇḍavās tvayā. apakṛṣṭāḥ satāṃ mārgān manyante tac ca sādhv iti.

अथ वा नैतद् आश्चर्यं येषां त्वम् असि भारत। स्त्रीसधर्मा च वृद्धश् च सर्वार्थानां प्रदर्शकः।

atha vā naitad āścaryaṃ yeṣāṃ tvam asi bhārata. strīsadharmā ca vṛddhaś ca sarvārthānāṃ pradarśakaḥ.

वैशंपायन उवाच। तस्य तद् वचनं श्रुत्वा रूक्षं रूक्षाक्षरं बहु। चुकोप बलिनां श्रेष्ठो भीमसेनः प्रतापवान्।

vaiśaṃpāyana uvāca. tasya tad vacanaṃ śrutvā rūkṣaṃ rūkṣākṣaraṃ bahu. cukopa balināṃ śreṣṭho bhīmasenaḥ pratāpavān.

तस्य पद्मप्रतीकाशे स्वभावायतविस्तृते। भूयः क्रोधाभिताम्रान्ते रक्ते नेत्रे बभूवतुः।

tasya padmapratīkāśe svabhāvāyatavistṛte. bhūyaḥ krodhābhitāmrānte rakte netre babhūvatuḥ.

त्रिशिखां भ्रुकुटीं चास्य ददृशुः सर्वपार्थिवाः। ललाटस्थां त्रिकूटस्थां गङ्गां त्रिपथगाम् इव।

triśikhāṃ bhrukuṭīṃ cāsya dadṛśuḥ sarvapārthivāḥ. lalāṭasthāṃ trikūṭasthāṃ gaṅgāṃ tripathagām iva.

दन्तान् संदशतस् तस्य कोपाद् ददृशुर् आननम्। युगान्ते सर्वभूतानि कालस्येव दिधक्षतः।

dantān saṃdaśatas tasya kopād dadṛśur ānanam. yugānte sarvabhūtāni kālasyeva didhakṣataḥ.

उत्पतन्तं तु वेगेन जग्राहैनं मनस्विनम्। भीष्म एव महाबाहुर् महासेनम् इवेश्वरः।

utpatantaṃ tu vegena jagrāhainaṃ manasvinam. bhīṣma eva mahābāhur mahāsenam iveśvaraḥ.

तस्य भीमस्य भीष्मेण वार्यमाणस्य भारत। गुरुणा विविधैर् वाक्यैः क्रोधः प्रशमम् आगतः।

tasya bhīmasya bhīṣmeṇa vāryamāṇasya bhārata. guruṇā vividhair vākyaiḥ krodhaḥ praśamam āgataḥ.

नातिचक्राम भीष्मस्य स हि वाक्यम् अरिंदमः। समुद्धूतो घनापाये वेलाम् इव महोदधिः।

nāticakrāma bhīṣmasya sa hi vākyam ariṃdamaḥ. samuddhūto ghanāpāye velām iva mahodadhiḥ.

शिशुपालस् तु संक्रुद्धे भीमसेने नराधिप। नाकम्पत तदा वीरः पौरुषे स्वे व्यवस्थितः।

śiśupālas tu saṃkruddhe bhīmasene narādhipa. nākampata tadā vīraḥ pauruṣe sve vyavasthitaḥ.

उत्पतन्तं तु वेगेन पुनः पुनर् अरिंदमः। न स तं चिन्तयाम् आस सिंहः क्षुद्रमृगं यथा।

utpatantaṃ tu vegena punaḥ punar ariṃdamaḥ. na sa taṃ cintayām āsa siṃhaḥ kṣudramṛgaṃ yathā.

प्रहसंश् चाब्रवीद् वाक्यं चेदिराजः प्रतापवान्। भीमसेनम् अतिक्रुद्धं दृष्ट्वा भीमपराक्रमम्।

prahasaṃś cābravīd vākyaṃ cedirājaḥ pratāpavān. bhīmasenam atikruddhaṃ dṛṣṭvā bhīmaparākramam.

मुञ्चैनं भीष्म पश्यन्तु यावद् एनं नराधिपाः। मत्प्रतापाग्निनिर्दग्धं पतंगम् इव वह्निना।

muñcainaṃ bhīṣma paśyantu yāvad enaṃ narādhipāḥ. matpratāpāgninirdagdhaṃ pataṃgam iva vahninā.

ततश् चेदिपतेर् वाक्यं तच् छ्रुत्वा कुरुसत्तमः। भीमसेनम् उवाचेदं भीष्मो मतिमतां वरः। नैषा चेदिपतेर् बुद्धिर् यया त्व् आह्वयते ऽच्युतम्। भीमसेन महाबाहो कृष्णे ऽस्य वधनिश्चयः।

tataś cedipater vākyaṃ tac chrutvā kurusattamaḥ. bhīmasenam uvācedaṃ bhīṣmo matimatāṃ varaḥ. naiṣā cedipater buddhir yayā tv āhvayate 'cyutam. bhīmasena mahābāho kṛṣṇe 'sya vadhaniścayaḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...