महाभारत 2.26 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

महाभारत

←सभा पर्व→

←अध्याय 26→

[mh-2-26] • 16 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। एतस्मिन्न् एव काले तु भीमसेनो ऽपि वीर्यवान्। धर्मराजम् अनुज्ञाप्य ययौ प्राचीं दिशं प्रति।

vaiśaṃpāyana uvāca. etasminn eva kāle tu bhīmaseno 'pi vīryavān. dharmarājam anujñāpya yayau prācīṃ diśaṃ prati.

महता बलचक्रेण परराष्ट्रावमर्दिना। हस्त्यश्वरथपूर्णेन दंशितेन प्रतापवान्। वृतो भरतशार्दूलो द्विषच्छोकविवर्धनः।

mahatā balacakreṇa pararāṣṭrāvamardinā. hastyaśvarathapūrṇena daṃśitena pratāpavān. vṛto bharataśārdūlo dviṣacchokavivardhanaḥ.

स गत्वा राजशार्दूलः पाञ्चालानां पुरं महत्। पाञ्चालान् विविधोपायैः सान्त्वयाम् आस पाण्डवः। किं चित् करं समादाय विदेहानां पुरं ययौ।

sa gatvā rājaśārdūlaḥ pāñcālānāṃ puraṃ mahat. pāñcālān vividhopāyaiḥ sāntvayām āsa pāṇḍavaḥ. kiṃ cit karaṃ samādāya videhānāṃ puraṃ yayau.

ततः स गण्डकीं शूरो विदेहांश् च नरर्षभः। विजित्याल्पेन कालेन दशार्णान् अगमत् प्रभुः।

tataḥ sa gaṇḍakīṃ śūro videhāṃś ca nararṣabhaḥ. vijityālpena kālena daśārṇān agamat prabhuḥ.

तत्र दाशार्णको राजा सुधर्मा लोमहर्षणम्। कृतवान् कर्म भीमेन महद् युद्धं निरायुधम्।

tatra dāśārṇako rājā sudharmā lomaharṣaṇam. kṛtavān karma bhīmena mahad yuddhaṃ nirāyudham.

भीमसेनस् तु तद् दृष्ट्वा तस्य कर्म परंतपः। बलं सर्वम् अवष्टभ्य परिचक्राम मण्डलम्। पोथयित्वा पुरं सर्वं सुवर्माणं ततो ऽजयत्। अधिसेनापतिं चक्रे सुधर्माणं महाबलम्।

bhīmasenas tu tad dṛṣṭvā tasya karma paraṃtapaḥ. balaṃ sarvam avaṣṭabhya paricakrāma maṇḍalam. pothayitvā puraṃ sarvaṃ suvarmāṇaṃ tato 'jayat. adhisenāpatiṃ cakre sudharmāṇaṃ mahābalam.

ततः प्राचीं दिशं भीमो ययौ भीमपराक्रमः। सैन्येन महता राजन् कम्पयन्न् इव मेदिनीम्।

tataḥ prācīṃ diśaṃ bhīmo yayau bhīmaparākramaḥ. sainyena mahatā rājan kampayann iva medinīm.

सो ऽश्वमेधेश्वरं राजन् रोचमानं सहानुजम्। जिगाय समरे वीरो बलेन बलिनां वरः।

so 'śvamedheśvaraṃ rājan rocamānaṃ sahānujam. jigāya samare vīro balena balināṃ varaḥ.

स तं निर्जित्य कौन्तेयो नातितीव्रेण कर्मणा। पूर्वदेशं महावीर्यो विजिग्ये कुरुनन्दनः।

sa taṃ nirjitya kaunteyo nātitīvreṇa karmaṇā. pūrvadeśaṃ mahāvīryo vijigye kurunandanaḥ.

ततो दक्षिणम् आगम्य पुलिन्दनगरं महत्। सुकुमारं वशे चक्रे सुमित्रं च नराधिपम्।

tato dakṣiṇam āgamya pulindanagaraṃ mahat. sukumāraṃ vaśe cakre sumitraṃ ca narādhipam.

ततस् तु धर्मराजस्य शासनाद् भरतर्षभः। शिशुपालं महावीर्यम् अभ्ययाज् जनमेजय।

tatas tu dharmarājasya śāsanād bharatarṣabhaḥ. śiśupālaṃ mahāvīryam abhyayāj janamejaya.

चेदिराजो ऽपि तच् छ्रुत्वा पाण्डवस्य चिकीर्षितम्। उपनिष्क्रम्य नगरात् प्रत्यगृह्णात् परंतपः।

cedirājo 'pi tac chrutvā pāṇḍavasya cikīrṣitam. upaniṣkramya nagarāt pratyagṛhṇāt paraṃtapaḥ.

तौ समेत्य महाराज कुरुचेदिवृषौ तदा। उभयोर् आत्मकुलयोः कौशल्यं पर्यपृच्छताम्।

tau sametya mahārāja kurucedivṛṣau tadā. ubhayor ātmakulayoḥ kauśalyaṃ paryapṛcchatām.

ततो निवेद्य तद् राष्ट्रं चेदिराजो विशां पते। उवाच भीमं प्रहसन् किम् इदं कुरुषे ऽनघ।

tato nivedya tad rāṣṭraṃ cedirājo viśāṃ pate. uvāca bhīmaṃ prahasan kim idaṃ kuruṣe 'nagha.

तस्य भीमस् तदाचख्यौ धर्मराजचिकीर्षितम्। स च तत् प्रतिगृह्यैव तथा चक्रे नराधिपः।

tasya bhīmas tadācakhyau dharmarājacikīrṣitam. sa ca tat pratigṛhyaiva tathā cakre narādhipaḥ.

ततो भीमस् तत्र राजन्न् उषित्वा त्रिदशाः क्षपाः। सत्कृतः शिशुपालेन ययौ सबलवाहनः।

tato bhīmas tatra rājann uṣitvā tridaśāḥ kṣapāḥ. satkṛtaḥ śiśupālena yayau sabalavāhanaḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...

Project Home / Contents