रामायण 7.96 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

←उत्तर काण्ड

←अध्याय 96→

[rm-7-96] • 18 श्लोकाः

अवाङ्मुखम् अथो दीनं दृष्ट्वा सोमम् इवाप्लुतम्। राघवं लक्ष्मणो वाक्यं हृष्टो मधुरम् अब्रवीत्।

avāṅmukham atho dīnaṃ dṛṣṭvā somam ivāplutam. rāghavaṃ lakṣmaṇo vākyaṃ hṛṣṭo madhuram abravīt.

न संतापं महाबाहो मदर्थं कर्तुम् अर्हसि। पूर्वनिर्माणबद्धा हि कालस्य गतिर् ईदृशी।

na saṃtāpaṃ mahābāho madarthaṃ kartum arhasi. pūrvanirmāṇabaddhā hi kālasya gatir īdṛśī.

जहि मां सौम्य विस्रब्दः प्रतिज्ञां परिपालय। हीनप्रतिज्ञाः काकुत्स्थ प्रयान्ति नरकं नराः।

jahi māṃ saumya visrabdaḥ pratijñāṃ paripālaya. hīnapratijñāḥ kākutstha prayānti narakaṃ narāḥ.

यदि प्रीतिर् महाराज यद्य् अनुग्राह्यता मयि। जहि मां निर्विशङ्कस् त्वं धर्मं वर्धय राघव।

yadi prītir mahārāja yady anugrāhyatā mayi. jahi māṃ nirviśaṅkas tvaṃ dharmaṃ vardhaya rāghava.

लक्ष्मणेन तथोक्तस् तु रामः प्रचलितेन्द्रियः। मन्त्रिणः समुपानीय तथैव च पुरोधसं।

lakṣmaṇena tathoktas tu rāmaḥ pracalitendriyaḥ. mantriṇaḥ samupānīya tathaiva ca purodhasaṃ.

अब्रवीच् च यथावृत्तं तेषां मध्ये नराधिपः। दुर्वासोऽभिगमं चैव प्रतिज्ञां तापसस्य च।

abravīc ca yathāvṛttaṃ teṣāṃ madhye narādhipaḥ. durvāso'bhigamaṃ caiva pratijñāṃ tāpasasya ca.

तच् छ्रुत्वा मन्त्रिणः सर्वे सोपाध्यायाः समासत। वसिष्ठस् तु महातेजा वाक्यम् एतद् उवाच ह।

tac chrutvā mantriṇaḥ sarve sopādhyāyāḥ samāsata. vasiṣṭhas tu mahātejā vākyam etad uvāca ha.

दृष्टम् एतन् महाबाहो क्षयं ते लोमहर्षणम्। लक्ष्मणेन वियोगश् च तव राम महायशः।

dṛṣṭam etan mahābāho kṣayaṃ te lomaharṣaṇam. lakṣmaṇena viyogaś ca tava rāma mahāyaśaḥ.

त्यजैनं बलवान् कालो मा प्रतिज्ञां वृथा कृथाः। विनष्टायां प्रतिज्ञायां धर्मो हि विलयं व्रजेत्।

tyajainaṃ balavān kālo mā pratijñāṃ vṛthā kṛthāḥ. vinaṣṭāyāṃ pratijñāyāṃ dharmo hi vilayaṃ vrajet.

ततो धर्मे विनष्टे तु त्रैलोक्ये सचराचरम्। सदेवर्षिगणं सर्वं विनश्येत न संशयः।

tato dharme vinaṣṭe tu trailokye sacarācaram. sadevarṣigaṇaṃ sarvaṃ vinaśyeta na saṃśayaḥ.

स त्वं पुरुषशार्दूल त्रैलोक्यस्याभिपालनम्। लक्ष्मणस्य वधेनाद्य जगत् स्वस्थं कुरुष्व ह।

sa tvaṃ puruṣaśārdūla trailokyasyābhipālanam. lakṣmaṇasya vadhenādya jagat svasthaṃ kuruṣva ha.

तेषां तत् समवेतानां वाक्यं धर्मार्थसंहितम्। श्रुत्वा परिषदो मध्ये रामो लक्ष्मणम् अब्रवीत्।

teṣāṃ tat samavetānāṃ vākyaṃ dharmārthasaṃhitam. śrutvā pariṣado madhye rāmo lakṣmaṇam abravīt.

विसर्जये त्वां सौमित्रे मा भूद् धर्मविपर्ययः। त्यागो वधो वा विहितः साधूनाम् उभयं समम्।

visarjaye tvāṃ saumitre mā bhūd dharmaviparyayaḥ. tyāgo vadho vā vihitaḥ sādhūnām ubhayaṃ samam.

रामेण भाषिते वाक्ये बाष्पव्याकुलितेक्षणः। लक्ष्मणस् त्वरितः प्रायात् स्वगृहं न विवेश ह।

rāmeṇa bhāṣite vākye bāṣpavyākulitekṣaṇaḥ. lakṣmaṇas tvaritaḥ prāyāt svagṛhaṃ na viveśa ha.

स गत्वा सरयूतीरम् उपस्पृश्य कृताञ्जलिः। निगृह्य सर्वस्रोतांसि निःश्वासं न मुमोच ह।

sa gatvā sarayūtīram upaspṛśya kṛtāñjaliḥ. nigṛhya sarvasrotāṃsi niḥśvāsaṃ na mumoca ha.

अनुच्छ्वसन्तं युक्तं तं सशक्राः साप्सरोगणाः। देवाः सर्षिगणाः सर्वे पुष्पैर् अवकिरंस् तदा।

anucchvasantaṃ yuktaṃ taṃ saśakrāḥ sāpsarogaṇāḥ. devāḥ sarṣigaṇāḥ sarve puṣpair avakiraṃs tadā.

अदृश्यं सर्वम् अनुजैः सशरीरं महाबलम्। प्रगृह्य लक्ष्मणं शक्रो दिवं संप्रविवेश ह।

adṛśyaṃ sarvam anujaiḥ saśarīraṃ mahābalam. pragṛhya lakṣmaṇaṃ śakro divaṃ saṃpraviveśa ha.

ततो विष्णोश् चतुर्भागम् आगतं सुरसत्तमाः। हृष्टाः प्रमुदिताः सर्वे ऽपूजयन् ऋषिभिः सह।

tato viṣṇoś caturbhāgam āgataṃ surasattamāḥ. hṛṣṭāḥ pramuditāḥ sarve 'pūjayan ṛṣibhiḥ saha.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...