रामायण 6.1 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

←युद्ध काण्ड→

अध्याय 1→

[rm-6-1] • 16 श्लोकाः

श्रुत्वा हनुमतो वाक्यं यथावद् अभिभाषितम्। रामः प्रीतिसमायुक्तो वाक्यम् उत्तरम् अब्रवीत्।

śrutvā hanumato vākyaṃ yathāvad abhibhāṣitam. rāmaḥ prītisamāyukto vākyam uttaram abravīt.

कृतं हनुमता कार्यं सुमहद् भुवि दुष्करम्। मनसापि यद् अन्येन न शक्यं धरणीतले।

kṛtaṃ hanumatā kāryaṃ sumahad bhuvi duṣkaram. manasāpi yad anyena na śakyaṃ dharaṇītale.

न हि तं परिपश्यामि यस् तरेत महार्णवम्। अन्यत्र गरुणाद् वायोर् अन्यत्र च हनूमतः।

na hi taṃ paripaśyāmi yas tareta mahārṇavam. anyatra garuṇād vāyor anyatra ca hanūmataḥ.

देवदानवयक्षाणां गन्धर्वोरगरक्षसाम्। अप्रधृष्यां पुरीं लङ्कां रावणेन सुरक्षिताम्।

devadānavayakṣāṇāṃ gandharvoragarakṣasām. apradhṛṣyāṃ purīṃ laṅkāṃ rāvaṇena surakṣitām.

प्रविष्टः सत्त्वम् आश्रित्य जीवन् को नाम निष्क्रमेत्। को विशेत् सुदुराधर्षां राक्षसैश् च सुरक्षिताम्। यो वीर्यबलसंपन्नो न समः स्याद् धनूमतः।

praviṣṭaḥ sattvam āśritya jīvan ko nāma niṣkramet. ko viśet sudurādharṣāṃ rākṣasaiś ca surakṣitām. yo vīryabalasaṃpanno na samaḥ syād dhanūmataḥ.

भृत्यकार्यं हनुमता सुग्रीवस्य कृतं महत्। एवं विधाय स्वबलं सदृशं विक्रमस्य च।

bhṛtyakāryaṃ hanumatā sugrīvasya kṛtaṃ mahat. evaṃ vidhāya svabalaṃ sadṛśaṃ vikramasya ca.

यो हि भृत्यो नियुक्तः सन् भर्त्रा कर्मणि दुष्करे। कुर्यात् तदनुरागेण तम् आहुः पुरुषोत्तमम्।

yo hi bhṛtyo niyuktaḥ san bhartrā karmaṇi duṣkare. kuryāt tadanurāgeṇa tam āhuḥ puruṣottamam.

नियुक्तो नृपतेः कार्यं न कुर्याद् यः समाहितः। भृत्यो युक्तः समर्थश् च तम् आहुः पुरुषाधमम्।

niyukto nṛpateḥ kāryaṃ na kuryād yaḥ samāhitaḥ. bhṛtyo yuktaḥ samarthaś ca tam āhuḥ puruṣādhamam.

तन्नियोगे नियुक्तेन कृतं कृत्यं हनूमता। न चात्मा लघुतां नीतः सुग्रीवश् चापि तोषितः।

tanniyoge niyuktena kṛtaṃ kṛtyaṃ hanūmatā. na cātmā laghutāṃ nītaḥ sugrīvaś cāpi toṣitaḥ.

अहं च रघुवंशश् च लक्ष्मणश् च महाबलः। वैदेह्या दर्शनेनाद्य धर्मतः परिरक्षिताः।

ahaṃ ca raghuvaṃśaś ca lakṣmaṇaś ca mahābalaḥ. vaidehyā darśanenādya dharmataḥ parirakṣitāḥ.

इदं तु मम दीनस्या मनो भूयः प्रकर्षति। यद् इहास्य प्रियाख्यातुर् न कुर्मि सदृशं प्रियम्।

idaṃ tu mama dīnasyā mano bhūyaḥ prakarṣati. yad ihāsya priyākhyātur na kurmi sadṛśaṃ priyam.

एष सर्वस्वभूतस् तु परिष्वङ्गो हनूमतः। मया कालम् इमं प्राप्य दत्तस् तस्य महात्मनः।

eṣa sarvasvabhūtas tu pariṣvaṅgo hanūmataḥ. mayā kālam imaṃ prāpya dattas tasya mahātmanaḥ.

सर्वथा सुकृतं तावत् सीतायाः परिमार्गणम्। सागरं तु समासाद्य पुनर् नष्टं मनो मम।

sarvathā sukṛtaṃ tāvat sītāyāḥ parimārgaṇam. sāgaraṃ tu samāsādya punar naṣṭaṃ mano mama.

कथं नाम समुद्रस्य दुष्पारस्य महाम्भसः। हरयो दक्षिणं पारं गमिष्यन्ति समाहिताः।

kathaṃ nāma samudrasya duṣpārasya mahāmbhasaḥ. harayo dakṣiṇaṃ pāraṃ gamiṣyanti samāhitāḥ.

यद्य् अप्य् एष तु वृत्तान्तो वैदेह्या गदितो मम। समुद्रपारगमने हरीणां किम् इवोत्तरम्।

yady apy eṣa tu vṛttānto vaidehyā gadito mama. samudrapāragamane harīṇāṃ kim ivottaram.

इत्य् उक्त्वा शोकसंभ्रान्तो रामः शत्रुनिबर्हणः। हनूमन्तं महाबाहुस् ततो ध्यानम् उपागमत्।

ity uktvā śokasaṃbhrānto rāmaḥ śatrunibarhaṇaḥ. hanūmantaṃ mahābāhus tato dhyānam upāgamat.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...