रामायण 7.89 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

←उत्तर काण्ड

←अध्याय 89→

[rm-7-89] • 15 श्लोकाः

तदावसाने यज्ञस्य रामः परमदुर्मनाः। अपश्यमानो वैदेहीं मेने शून्यम् इदं जगत्। शोकेन परमायत्तो न शान्तिं मनसागमत्।

tadāvasāne yajñasya rāmaḥ paramadurmanāḥ. apaśyamāno vaidehīṃ mene śūnyam idaṃ jagat. śokena paramāyatto na śāntiṃ manasāgamat.

विसृज्य पार्थिवान् सर्वान् ऋक्षवानरराक्षसान्। जनौघं ब्रह्ममुख्यानां वित्तपूर्णं व्यसर्जयत्।

visṛjya pārthivān sarvān ṛkṣavānararākṣasān. janaughaṃ brahmamukhyānāṃ vittapūrṇaṃ vyasarjayat.

ततो विसृज्य तान् सर्वान् रामो राजीवलोचनः। हृदि कृत्वा तदा सीताम् अयोध्यां प्रविवेश सः।

tato visṛjya tān sarvān rāmo rājīvalocanaḥ. hṛdi kṛtvā tadā sītām ayodhyāṃ praviveśa saḥ.

न सीतायाः परां भार्यां वव्रे स रघुनन्दनः। यज्ञे यज्ञे च पत्न्यर्थं जानकी काञ्चनी भवत्।

na sītāyāḥ parāṃ bhāryāṃ vavre sa raghunandanaḥ. yajñe yajñe ca patnyarthaṃ jānakī kāñcanī bhavat.

दशवर्षसहस्राणि वाजिमेधम् उपाकरोत्। वाजपेयान् दशगुणांस् तथा बहुसुवर्णकान्।

daśavarṣasahasrāṇi vājimedham upākarot. vājapeyān daśaguṇāṃs tathā bahusuvarṇakān.

अग्निष्टोमातिरात्राभ्यां गोसवैश् च महाधनैः। ईजे क्रतुभिर् अन्यैश् च स श्रीमान् आप्तदक्षिणैः।

agniṣṭomātirātrābhyāṃ gosavaiś ca mahādhanaiḥ. īje kratubhir anyaiś ca sa śrīmān āptadakṣiṇaiḥ.

एवं स कालः सुमहान् राज्यस्थस्य महात्मनः। धर्मे प्रयतमानस्य व्यतीयाद् राघवस्य तु।

evaṃ sa kālaḥ sumahān rājyasthasya mahātmanaḥ. dharme prayatamānasya vyatīyād rāghavasya tu.

ऋक्षवानररक्षांसि स्थिता रामस्य शासने। अनुरज्यन्ति राजानो अहन्य् अहनि राघवम्।

ṛkṣavānararakṣāṃsi sthitā rāmasya śāsane. anurajyanti rājāno ahany ahani rāghavam.

काले वर्षति पर्जन्यः सुभिक्षं विमला दिशः। हृष्टपुष्टजनाकीर्णं पुरं जनपदस् तथा।

kāle varṣati parjanyaḥ subhikṣaṃ vimalā diśaḥ. hṛṣṭapuṣṭajanākīrṇaṃ puraṃ janapadas tathā.

नाकाले म्रियते कश् चिन् न व्याधिः प्राणिनां तदा। नाधर्मश् चाभवत् कश् चिद् रामे राज्यं प्रशासति।

nākāle mriyate kaś cin na vyādhiḥ prāṇināṃ tadā. nādharmaś cābhavat kaś cid rāme rājyaṃ praśāsati.

अथ दीर्घस्य कालस्य राममाता यशस्विनी। पुत्रपौत्रैः परिवृता कालधर्मम् उपागमत्।

atha dīrghasya kālasya rāmamātā yaśasvinī. putrapautraiḥ parivṛtā kāladharmam upāgamat.

अन्वियाय सुमित्रापि कैकेयी च यशस्विनी। धर्मं कृत्वा बहुविधं त्रिदिवे पर्यवस्थिता।

anviyāya sumitrāpi kaikeyī ca yaśasvinī. dharmaṃ kṛtvā bahuvidhaṃ tridive paryavasthitā.

सर्वाः प्रतिष्ठिताः स्वर्गे राज्ञा दशरथेन च। समागता महाभागाः सह धर्मं च लेभिरे।

sarvāḥ pratiṣṭhitāḥ svarge rājñā daśarathena ca. samāgatā mahābhāgāḥ saha dharmaṃ ca lebhire.

तासां रामो महादानं काले काले प्रयच्छति। मातॄणाम् अविशेषेण ब्राह्मणेषु तपस्विषु।

tāsāṃ rāmo mahādānaṃ kāle kāle prayacchati. mātṝṇām aviśeṣeṇa brāhmaṇeṣu tapasviṣu.

पित्र्याणि बहुरत्नानि यज्ञान् परमदुस्तरान्। चकार रामो धर्मात्मा पितॄन् देवान् विवर्धयन्।

pitryāṇi bahuratnāni yajñān paramadustarān. cakāra rāmo dharmātmā pitṝn devān vivardhayan.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...