रामायण 7.88 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

←उत्तर काण्ड

←अध्याय 88→

[rm-7-88] • 20 श्लोकाः

वाल्मीकिनैवम् उक्तस् तु राघवः प्रत्यभाषत। प्राञ्जलिर् जगतो मध्ये दृष्ट्वा तां देववर्णिनीम्।

vālmīkinaivam uktas tu rāghavaḥ pratyabhāṣata. prāñjalir jagato madhye dṛṣṭvā tāṃ devavarṇinīm.

एवम् एतन् महाभाग यथा वदसि धर्मवित्। प्रत्ययो हि मम ब्रह्मंस् तव वाक्यैर् अकल्मषैः।

evam etan mahābhāga yathā vadasi dharmavit. pratyayo hi mama brahmaṃs tava vākyair akalmaṣaiḥ.

प्रत्ययो हि पुरा दत्तो वैदेह्या सुरसंनिधौ। सेयं लोकभयाद् ब्रह्मन्न् अपापेत्य् अभिजानता। परित्यक्ता मया सीता तद् भवान् क्षन्तुम् अर्हति।

pratyayo hi purā datto vaidehyā surasaṃnidhau. seyaṃ lokabhayād brahmann apāpety abhijānatā. parityaktā mayā sītā tad bhavān kṣantum arhati.

जानामि चेमौ पुत्रौ मे यमजातौ कुशीलवौ। शुद्धायां जगतो मध्ये मैथिल्यां प्रीतिर् अस्तु मे।

jānāmi cemau putrau me yamajātau kuśīlavau. śuddhāyāṃ jagato madhye maithilyāṃ prītir astu me.

अभिप्रायं तु विज्ञाय रामस्य सुरसत्तमाः। पितामहं पुरस्कृत्य सर्व एव समागताः।

abhiprāyaṃ tu vijñāya rāmasya surasattamāḥ. pitāmahaṃ puraskṛtya sarva eva samāgatāḥ.

आदित्या वसवो रुद्रा विश्वे देशा मरुद्गणाः। अश्विनाव् ऋषिगन्धर्वा अप्सराणां गणास् तथा। साध्याश् च देवाः सर्वे ते सर्वे च परमर्षयः।

ādityā vasavo rudrā viśve deśā marudgaṇāḥ. aśvināv ṛṣigandharvā apsarāṇāṃ gaṇās tathā. sādhyāś ca devāḥ sarve te sarve ca paramarṣayaḥ.

ततो वायुः शुभः पुण्यो दिव्यगन्धो मनोरमः। तं जनौघं सुरश्रेष्ठो ह्लादयाम् आस सर्वतः।

tato vāyuḥ śubhaḥ puṇyo divyagandho manoramaḥ. taṃ janaughaṃ suraśreṣṭho hlādayām āsa sarvataḥ.

तद् अद्भुतम् इवाचिन्त्यं निरीक्षन्ते समाहिताः। मानवाः सर्वराष्ट्रेभ्यः पूर्वं कृतयुगे यथा।

tad adbhutam ivācintyaṃ nirīkṣante samāhitāḥ. mānavāḥ sarvarāṣṭrebhyaḥ pūrvaṃ kṛtayuge yathā.

सर्वान् समागतान् दृष्ट्वा सीता काषायवासिनी। अब्रवीत् प्राञ्जलिर् वाक्यम् अधोदृष्टिर् अवान्मुखी।

sarvān samāgatān dṛṣṭvā sītā kāṣāyavāsinī. abravīt prāñjalir vākyam adhodṛṣṭir avānmukhī.

यथाहं राघवाद् अन्यं मनसापि न चिन्तये। तथा मे माधवी देवी विवरं दातुम् अर्हति।

yathāhaṃ rāghavād anyaṃ manasāpi na cintaye. tathā me mādhavī devī vivaraṃ dātum arhati.

तथा शपन्त्यां वैदेह्यां प्रादुरासीत् तद् अद्भुतम्। भूतलाद् उत्थितं दिव्यं सिंहासनम् अनुत्तमम्।

tathā śapantyāṃ vaidehyāṃ prādurāsīt tad adbhutam. bhūtalād utthitaṃ divyaṃ siṃhāsanam anuttamam.

ध्रियमाणं शिरोभिस् तन् नागैर् अमितविक्रमैः। दिव्यं दिव्येन वपुषा सर्वरत्नविभूषितम्।

dhriyamāṇaṃ śirobhis tan nāgair amitavikramaiḥ. divyaṃ divyena vapuṣā sarvaratnavibhūṣitam.

तस्मिंस् तु धरणी देवी बाहुभ्यां गृह्य मैथिलीम्। स्वागतेनाभिनन्द्यैनाम् आसने चोपवेषयत्।

tasmiṃs tu dharaṇī devī bāhubhyāṃ gṛhya maithilīm. svāgatenābhinandyainām āsane copaveṣayat.

ताम् आसनगतां दृष्ट्वा प्रविशन्तीं रसातलम्। पुण्यवृष्टिर् अविच्छिन्ना दिव्या सीताम् अवाकिरत्।

tām āsanagatāṃ dṛṣṭvā praviśantīṃ rasātalam. puṇyavṛṣṭir avicchinnā divyā sītām avākirat.

साधुकारश् च सुमहान् देवानां सहसोत्थितः। साधु साध्व् इति वै सीते यस्यास् ते शीलम् ईदृशम्।

sādhukāraś ca sumahān devānāṃ sahasotthitaḥ. sādhu sādhv iti vai sīte yasyās te śīlam īdṛśam.

एवं बहुविधा वाचो ह्य् अन्तरिक्षगताः सुराः। व्याजह्रुर् हृष्टमनसो दृष्ट्वा सीताप्रवेशनम्।

evaṃ bahuvidhā vāco hy antarikṣagatāḥ surāḥ. vyājahrur hṛṣṭamanaso dṛṣṭvā sītāpraveśanam.

यज्ञवाटगताश् चापि मुनयः सर्व एव ते। राजानश् च नरव्याघ्रा विस्मयान् नोपरेमिरे।

yajñavāṭagatāś cāpi munayaḥ sarva eva te. rājānaś ca naravyāghrā vismayān noparemire.

अन्तरिक्षे च भूमौ च सर्वे स्थावरजङ्गमाः। दानवाश् च महाकायाः पाताले पन्नगाधिपाः।

antarikṣe ca bhūmau ca sarve sthāvarajaṅgamāḥ. dānavāś ca mahākāyāḥ pātāle pannagādhipāḥ.

के चिद् विनेदुः संहृष्टाः के चिद् ध्यानपरायणाः। के चिद् रामं निरीक्षन्ते के चित् सीताम् अचेतनाः।

ke cid vineduḥ saṃhṛṣṭāḥ ke cid dhyānaparāyaṇāḥ. ke cid rāmaṃ nirīkṣante ke cit sītām acetanāḥ.

सीताप्रवेशनं दृष्ट्वा तेषाम् आसीत् समागमः। तं मुहूर्तम् इवात्यर्थं सर्वं संमोहितं जगत्।

sītāpraveśanaṃ dṛṣṭvā teṣām āsīt samāgamaḥ. taṃ muhūrtam ivātyarthaṃ sarvaṃ saṃmohitaṃ jagat.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...