रामायण 7.70 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

←उत्तर काण्ड

←अध्याय 70→

[rm-7-70] • 19 श्लोकाः

तद् अद्भुततमं वाक्यं श्रुत्वागस्त्यस्य राघवः। गौरवाद् विस्मयाच् चैव भूयः प्रष्टुं प्रचक्रमे।

tad adbhutatamaṃ vākyaṃ śrutvāgastyasya rāghavaḥ. gauravād vismayāc caiva bhūyaḥ praṣṭuṃ pracakrame.

भगवंस् तद् वनं घोरं तपस् तप्यति यत्र सः। श्वेतो वैदर्भको राजा कथं तद् अमृगद्विजम्।

bhagavaṃs tad vanaṃ ghoraṃ tapas tapyati yatra saḥ. śveto vaidarbhako rājā kathaṃ tad amṛgadvijam.

निःसत्त्वं च वनं जातं शून्यं मनुजवर्जितम्। तपश् चर्तुं प्रविष्टः स श्रोतुम् इच्छामि तत्त्वतः।

niḥsattvaṃ ca vanaṃ jātaṃ śūnyaṃ manujavarjitam. tapaś cartuṃ praviṣṭaḥ sa śrotum icchāmi tattvataḥ.

रामस्य भाषितं श्रुत्वा कौतूहलसमन्वितम्। वाक्यं परमतेजस्वी वक्तुम् एवोपचक्रमे।

rāmasya bhāṣitaṃ śrutvā kautūhalasamanvitam. vākyaṃ paramatejasvī vaktum evopacakrame.

पुरा कृतयुगे राम मनुर् दण्डधरः प्रभुः। तस्य पुत्रो महान् आसीद् इक्ष्वाकुः कुलवर्धनः।

purā kṛtayuge rāma manur daṇḍadharaḥ prabhuḥ. tasya putro mahān āsīd ikṣvākuḥ kulavardhanaḥ.

तं पुत्रं पूर्वके राज्ये निक्षिप्य भुवि दुर्जयम्। पृथिव्यां राजवंशानां भव कर्तेत्य् उवाच ह।

taṃ putraṃ pūrvake rājye nikṣipya bhuvi durjayam. pṛthivyāṃ rājavaṃśānāṃ bhava kartety uvāca ha.

तथेति च प्रतिज्ञातं पितुः पुत्रेण राघव। ततः परमसंहृष्टो मनुः पुनर् उवाच ह।

tatheti ca pratijñātaṃ pituḥ putreṇa rāghava. tataḥ paramasaṃhṛṣṭo manuḥ punar uvāca ha.

प्रीतो ऽस्मि परमोदारकर्ता चासि न संशयः। दण्डेन च प्रजा रक्ष मा च दण्डम् अकारणे।

prīto 'smi paramodārakartā cāsi na saṃśayaḥ. daṇḍena ca prajā rakṣa mā ca daṇḍam akāraṇe.

अपराधिषु यो दण्डः पात्यते मानवेषु वै। स दण्डो विधिवन् मुक्तः स्वर्गं नयति पार्थिवम्।

aparādhiṣu yo daṇḍaḥ pātyate mānaveṣu vai. sa daṇḍo vidhivan muktaḥ svargaṃ nayati pārthivam.

तस्माद् दण्डे महाबाहो यत्नवान् भव पुत्रक। धर्मो हि परमो लोके कुर्वतस् ते भविष्यति।

tasmād daṇḍe mahābāho yatnavān bhava putraka. dharmo hi paramo loke kurvatas te bhaviṣyati.

इति तं बहु संदिश्य मनुः पुत्रं समाधिना। जगाम त्रिदिवं हृष्टो ब्रह्मलोकम् अनुत्तमम्।

iti taṃ bahu saṃdiśya manuḥ putraṃ samādhinā. jagāma tridivaṃ hṛṣṭo brahmalokam anuttamam.

प्रयाते त्रिदिवे तस्मिन्न् इक्ष्वाकुर् अमितप्रभः। जनयिष्ये कथं पुत्रान् इति चिन्तापरो ऽभवत्।

prayāte tridive tasminn ikṣvākur amitaprabhaḥ. janayiṣye kathaṃ putrān iti cintāparo 'bhavat.

कर्मभिर् बहुरूपैश् च तैस् तैर् मनुसुतः सुतान्। जनयाम् आस धर्मात्मा शतं देवसुतोपमान्।

karmabhir bahurūpaiś ca tais tair manusutaḥ sutān. janayām āsa dharmātmā śataṃ devasutopamān.

तेषाम् अवरजस् तात सर्वेषां रघुनन्दन। मूढश् चाकृतिविद्यश् च न शुश्रूषति पूर्वजान्।

teṣām avarajas tāta sarveṣāṃ raghunandana. mūḍhaś cākṛtividyaś ca na śuśrūṣati pūrvajān.

नाम तस्य च दण्डेति पिता चक्रे ऽल्पतेजसः। अवश्यं दण्डपतनं शरीरे ऽस्य भविष्यति।

nāma tasya ca daṇḍeti pitā cakre 'lpatejasaḥ. avaśyaṃ daṇḍapatanaṃ śarīre 'sya bhaviṣyati.

स पश्यमानस् तं दोषं घोरं पुत्रस्य राघव। विन्ध्यशैवलयोर् मध्ये राज्यं प्रादाद् अरिंदम।

sa paśyamānas taṃ doṣaṃ ghoraṃ putrasya rāghava. vindhyaśaivalayor madhye rājyaṃ prādād ariṃdama.

स दण्डस् तत्र राजाभूद् रम्ये पर्वतरोधसि। पुरं चाप्रतिमं राम न्यवेशयद् अनुत्तमम्।

sa daṇḍas tatra rājābhūd ramye parvatarodhasi. puraṃ cāpratimaṃ rāma nyaveśayad anuttamam.

पुरस्य चाकरोन् नाम मधुमन्तम् इति प्रभो। पुरोहितं चोशनसं वरयाम् आस सुव्रतम्।

purasya cākaron nāma madhumantam iti prabho. purohitaṃ cośanasaṃ varayām āsa suvratam.

एवं स राजा तद् राज्यं कारयत् सपुरोहितः। प्रहृष्टमनुजाकीर्णं देवराज्यं यथा दिवि।

evaṃ sa rājā tad rājyaṃ kārayat sapurohitaḥ. prahṛṣṭamanujākīrṇaṃ devarājyaṃ yathā divi.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...