रामायण 7.68 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

←उत्तर काण्ड

←अध्याय 68→

[rm-7-68] • 17 श्लोकाः

पुरा त्रेतायुगे ह्य् आसीद् अरण्यं बहुविस्तरम्। समन्ताद् योजनशतं निर्मृगं पक्षिवर्जितम्।

purā tretāyuge hy āsīd araṇyaṃ bahuvistaram. samantād yojanaśataṃ nirmṛgaṃ pakṣivarjitam.

तस्मिन् निर्मानुषे ऽरण्ये कुर्वाणस् तप उत्तमम्। अहम् आक्रमितुं शौम्य तद् अरण्यम् उपागमम्।

tasmin nirmānuṣe 'raṇye kurvāṇas tapa uttamam. aham ākramituṃ śaumya tad araṇyam upāgamam.

तस्य रूपम् अरण्यस्य निर्देष्टुं न शशाक ह। फलमूलैः सुखास्वादैर् बहुरूपैश् च पादपैः।

tasya rūpam araṇyasya nirdeṣṭuṃ na śaśāka ha. phalamūlaiḥ sukhāsvādair bahurūpaiś ca pādapaiḥ.

तस्यारण्यस्य मध्ये तु सरो योजनम् आयतम्। पद्मोत्पलसमाकीर्णं समतिक्रान्तशैवलम्।

tasyāraṇyasya madhye tu saro yojanam āyatam. padmotpalasamākīrṇaṃ samatikrāntaśaivalam.

तद् आश्चर्यम् इवात्यर्थं सुखास्वादम् अनुत्तमम्। अरजस्कं तथाक्षोभ्यं श्रीमत्पक्षिगणायुतम्।

tad āścaryam ivātyarthaṃ sukhāsvādam anuttamam. arajaskaṃ tathākṣobhyaṃ śrīmatpakṣigaṇāyutam.

तस्मिन् सरःसमीपे तु महद् अद्भुतम् आश्रमम्। पुराणं पुण्यम् अत्यर्थं तपस्विजनवर्जितम्।

tasmin saraḥsamīpe tu mahad adbhutam āśramam. purāṇaṃ puṇyam atyarthaṃ tapasvijanavarjitam.

तत्राहम् अवसं रात्रिं नैदाघीं पुरुषर्षभ। प्रभाते काल्यम् उत्थाय सरस् तद् उपचक्रमे।

tatrāham avasaṃ rātriṃ naidāghīṃ puruṣarṣabha. prabhāte kālyam utthāya saras tad upacakrame.

अथापश्यं शवं तत्र सुपुष्टम् अजरं क्व चित्। तिष्ठन्तं परया लक्ष्म्या तस्मिंस् तोयाशये नृप।

athāpaśyaṃ śavaṃ tatra supuṣṭam ajaraṃ kva cit. tiṣṭhantaṃ parayā lakṣmyā tasmiṃs toyāśaye nṛpa.

तम् अर्थं चिन्तयानो ऽहं मुहूर्तं तत्र राघव। विष्ठितो ऽस्मि सरस्तीरे किं न्व् इदं स्याद् इति प्रभो।

tam arthaṃ cintayāno 'haṃ muhūrtaṃ tatra rāghava. viṣṭhito 'smi sarastīre kiṃ nv idaṃ syād iti prabho.

अथापश्यं मुहूर्तात् तु दिव्यम् अद्भुतदर्शनम्। विमानं परमोदारं हंसयुक्तं मनोजवम्।

athāpaśyaṃ muhūrtāt tu divyam adbhutadarśanam. vimānaṃ paramodāraṃ haṃsayuktaṃ manojavam.

अत्यर्थं स्वर्गिणं तत्र विमाने रघुनन्दन। उपास्ते ऽप्सरसां वीर सहस्रं दिव्यभूषणम्। गान्ति गेयानि रम्याणि वादयन्ति तथापराः।

atyarthaṃ svargiṇaṃ tatra vimāne raghunandana. upāste 'psarasāṃ vīra sahasraṃ divyabhūṣaṇam. gānti geyāni ramyāṇi vādayanti tathāparāḥ.

पश्यतो मे तदा राम विमानाद् अवरुह्य च। तं शवं भक्षयाम् आस स स्वर्गी रघुनन्दन।

paśyato me tadā rāma vimānād avaruhya ca. taṃ śavaṃ bhakṣayām āsa sa svargī raghunandana.

ततो भुक्त्वा यथाकामं मांसं बहु च सुष्ठु च। अवतीर्य सरः स्वर्गी संस्प्रष्टुम् उपचक्रमे।

tato bhuktvā yathākāmaṃ māṃsaṃ bahu ca suṣṭhu ca. avatīrya saraḥ svargī saṃspraṣṭum upacakrame.

उपस्पृश्य यथान्यायं स स्वर्गी पुरुषर्षभ। आरोढुम् उपचक्राम विमानवरम् उत्तमम्।

upaspṛśya yathānyāyaṃ sa svargī puruṣarṣabha. āroḍhum upacakrāma vimānavaram uttamam.

तम् अहं देवसंकाशम् आरोहन्तम् उदीक्ष्य वै। अथाहम् अब्रुवं वाक्यं तम् एव पुरुषर्षभ।

tam ahaṃ devasaṃkāśam ārohantam udīkṣya vai. athāham abruvaṃ vākyaṃ tam eva puruṣarṣabha.

को भवान् देवसंकाश आहारश् च विगर्हितः। त्वयायं भुज्यते सौम्य किं कर्थं वक्तुम् अर्हसि।

ko bhavān devasaṃkāśa āhāraś ca vigarhitaḥ. tvayāyaṃ bhujyate saumya kiṃ karthaṃ vaktum arhasi.

आश्चर्यम् ईदृशो भावो भास्वरो देवसंमतः। आहारो गर्हितः सौम्य श्रोतुम् इच्छामि तत्त्वतः।

āścaryam īdṛśo bhāvo bhāsvaro devasaṃmataḥ. āhāro garhitaḥ saumya śrotum icchāmi tattvataḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...