रामायण 7.66 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

←उत्तर काण्ड

←अध्याय 66→

[rm-7-66] • 17 श्लोकाः

नारदस्य तु तद् वाक्यं श्रुत्वामृतमयं यथा। प्रहर्षम् अतुलं लेभे लक्ष्मणं चेदम् अब्रवीत्।

nāradasya tu tad vākyaṃ śrutvāmṛtamayaṃ yathā. praharṣam atulaṃ lebhe lakṣmaṇaṃ cedam abravīt.

गच्छ सौम्य द्विजश्रेष्ठं समाश्वासय लक्ष्मण। बालस्य च शरीरं तत् तैलद्रोण्यां निधापय।

gaccha saumya dvijaśreṣṭhaṃ samāśvāsaya lakṣmaṇa. bālasya ca śarīraṃ tat tailadroṇyāṃ nidhāpaya.

गन्धैश् च परमोदारैस् तैलैश् च सुसुगन्धिभिः। यथा न क्षीयते बालस् तथा सौम्य विधीयताम्।

gandhaiś ca paramodārais tailaiś ca susugandhibhiḥ. yathā na kṣīyate bālas tathā saumya vidhīyatām.

यथा शरीरे बालस्य गुप्तस्याक्लिष्टकर्मणः। विपत्तिः परिभेदो वा भवेन् न च तथा कुरु।

yathā śarīre bālasya guptasyākliṣṭakarmaṇaḥ. vipattiḥ paribhedo vā bhaven na ca tathā kuru.

तथा संदिश्य काकुत्स्थो लक्ष्मणं शुभलक्षणम्। मनसा पुष्पकं दध्याव् आगच्छेति महायशाः।

tathā saṃdiśya kākutstho lakṣmaṇaṃ śubhalakṣaṇam. manasā puṣpakaṃ dadhyāv āgaccheti mahāyaśāḥ.

इङ्गितं स तु विज्ञाय पुष्पको हेमभूषितः। आजगाम मुहूर्तेन संपीपं राघवस्य वै।

iṅgitaṃ sa tu vijñāya puṣpako hemabhūṣitaḥ. ājagāma muhūrtena saṃpīpaṃ rāghavasya vai.

सो ऽब्रवीत् प्रणतो भूत्वा अयम् अस्मि नराधिप। वश्यस् तव महाबाहो किंकरः समुपस्थितः।

so 'bravīt praṇato bhūtvā ayam asmi narādhipa. vaśyas tava mahābāho kiṃkaraḥ samupasthitaḥ.

भाषितं रुचिरं श्रुत्वा पुष्पकस्य नराधिपः। अभिवाद्य महर्षीस् तान् विमानं सो ऽध्यरोहत।

bhāṣitaṃ ruciraṃ śrutvā puṣpakasya narādhipaḥ. abhivādya maharṣīs tān vimānaṃ so 'dhyarohata.

धनुर् गृहीत्वा तूणीं च खग्दं च रुचिरप्रभम्। निक्षिप्य नगरे वीरौ सौमित्रिभरताव् उभौ।

dhanur gṛhītvā tūṇīṃ ca khagdaṃ ca ruciraprabham. nikṣipya nagare vīrau saumitribharatāv ubhau.

प्रायात् प्रतीचीं स मरून् विचिन्वंश् च समन्ततः। उत्तराम् अगमच् छ्रीमान् दिशं हिमवदावृतम्।

prāyāt pratīcīṃ sa marūn vicinvaṃś ca samantataḥ. uttarām agamac chrīmān diśaṃ himavadāvṛtam.

अपश्यमानस् तत्रापि स्वल्पम् अप्य् अथ दुष्कृतम्। पूर्वाम् अपि दिशं सर्वाम् अथापश्यन् नराधिपः।

apaśyamānas tatrāpi svalpam apy atha duṣkṛtam. pūrvām api diśaṃ sarvām athāpaśyan narādhipaḥ.

दक्षिणां दिशम् आक्रामत् ततो राजर्षिनन्दनः। शैवलस्योत्तरे पार्श्वे ददर्श सुमहत् सरः।

dakṣiṇāṃ diśam ākrāmat tato rājarṣinandanaḥ. śaivalasyottare pārśve dadarśa sumahat saraḥ.

तस्मिन् सरसि तप्यन्तं तापसं सुमहत् तपः। ददर्श राघवः श्रीमांल् लम्बमानम् अधो मुखम्।

tasmin sarasi tapyantaṃ tāpasaṃ sumahat tapaḥ. dadarśa rāghavaḥ śrīmāṃl lambamānam adho mukham.

अथैनं समुपागम्य तप्यन्तं तप उत्तमम्। उवाच राघवो वाक्यं धन्यस् त्वम् असि सुव्रत।

athainaṃ samupāgamya tapyantaṃ tapa uttamam. uvāca rāghavo vākyaṃ dhanyas tvam asi suvrata.

कस्यां योन्यां तपोवृद्धवर्तसे दृढविक्रम। कौतूहलात् त्वां पृच्छामि रामो दाशरथिर् ह्य् अहम्।

kasyāṃ yonyāṃ tapovṛddhavartase dṛḍhavikrama. kautūhalāt tvāṃ pṛcchāmi rāmo dāśarathir hy aham.

मनीषितस् ते को न्व् अर्थः स्वर्गलाभो वराश्रयः। यम् अश्रित्य तपस् तप्तं श्रोतुम् इच्छामि तापस।

manīṣitas te ko nv arthaḥ svargalābho varāśrayaḥ. yam aśritya tapas taptaṃ śrotum icchāmi tāpasa.

ब्राह्मणो वासि भद्रं ते क्षत्रियो वासि दुर्जयः। वैश्यो वा यदि वा शूद्रः सत्यम् एतद् ब्रवीहि मे।

brāhmaṇo vāsi bhadraṃ te kṣatriyo vāsi durjayaḥ. vaiśyo vā yadi vā śūdraḥ satyam etad bravīhi me.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...