रामायण 7.44 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

रामायण

←उत्तर काण्ड

←अध्याय 44→

[rm-7-44] • 22 श्लोकाः

तेषां समुपविष्टानां सर्वेषां दीनचेतसाम्। उवाच वाक्यं काकुत्स्थो मुखेन परिशुष्यता।

teṣāṃ samupaviṣṭānāṃ sarveṣāṃ dīnacetasām. uvāca vākyaṃ kākutstho mukhena pariśuṣyatā.

सर्वे शृणुत भद्रं वो मा कुरुध्वं मनो ऽन्यथा। पौराणां मम सीतायां यादृशी वर्तते कथा।

sarve śṛṇuta bhadraṃ vo mā kurudhvaṃ mano 'nyathā. paurāṇāṃ mama sītāyāṃ yādṛśī vartate kathā.

पौरापवादः सुमहांस् तथा जनपदस्य च। वर्तते मयि बीभत्सः स मे मर्माणि कृन्तति।

paurāpavādaḥ sumahāṃs tathā janapadasya ca. vartate mayi bībhatsaḥ sa me marmāṇi kṛntati.

अहं किल कुले जात इक्ष्वाकूणां महात्मनाम्। सीतां पापसमाचाराम् आनयेयं कथं पुरे।

ahaṃ kila kule jāta ikṣvākūṇāṃ mahātmanām. sītāṃ pāpasamācārām ānayeyaṃ kathaṃ pure.

जानासि हि यथा सौम्य दण्डके विजने वने। रावणेन हृता सीता स च विध्वंसितो मया।

jānāsi hi yathā saumya daṇḍake vijane vane. rāvaṇena hṛtā sītā sa ca vidhvaṃsito mayā.

प्रत्यक्षं तव सौमित्रे देवानां हव्यवाहनः। अपापां मैथिलीम् आह वायुश् चाकाशगोचरः।

pratyakṣaṃ tava saumitre devānāṃ havyavāhanaḥ. apāpāṃ maithilīm āha vāyuś cākāśagocaraḥ.

चन्द्रादित्यौ च शंसेते सुराणां संनिधौ पुरा। ऋषीणां चैव सर्वेषाम् अपापां जनकात्मजाम्।

candrādityau ca śaṃsete surāṇāṃ saṃnidhau purā. ṛṣīṇāṃ caiva sarveṣām apāpāṃ janakātmajām.

एवं शुद्धसमाचारा देवगन्धर्वसंनिधौ। लङ्काद्वीपे महेन्द्रेण मम हस्ते निवेशिता।

evaṃ śuddhasamācārā devagandharvasaṃnidhau. laṅkādvīpe mahendreṇa mama haste niveśitā.

अन्तरात्मा च मे वेत्ति सीतां शुद्धां यशस्विनीम्। ततो गृहीत्वा वैदेहीम् अयोध्याम् अहम् आगतः।

antarātmā ca me vetti sītāṃ śuddhāṃ yaśasvinīm. tato gṛhītvā vaidehīm ayodhyām aham āgataḥ.

अयं तु मे महान् वादः शोकश् च हृदि वर्तते। पौरापवादः सुमहांस् तथा जनपदस्य च।

ayaṃ tu me mahān vādaḥ śokaś ca hṛdi vartate. paurāpavādaḥ sumahāṃs tathā janapadasya ca.

अकीर्तिर् यस्य गीयेत लोके भूतस्य कस्य चित्। पतत्य् एवाधमांल् लोकान् यावच् छब्दः स कीर्त्यते।

akīrtir yasya gīyeta loke bhūtasya kasya cit. pataty evādhamāṃl lokān yāvac chabdaḥ sa kīrtyate.

अकीर्तिर् निन्द्यते दैवैः कीर्तिर् देवेषु पूज्यते। कीर्त्यर्थं च समारम्भः सर्व एव महात्मनाम्।

akīrtir nindyate daivaiḥ kīrtir deveṣu pūjyate. kīrtyarthaṃ ca samārambhaḥ sarva eva mahātmanām.

अप्य् अहं जीवितं जह्यां युष्मान् वा पुरुषर्षभाः। अपवादभयाद् भीतः किं पुनर् जनकात्मजाम्।

apy ahaṃ jīvitaṃ jahyāṃ yuṣmān vā puruṣarṣabhāḥ. apavādabhayād bhītaḥ kiṃ punar janakātmajām.

तस्माद् भवन्तः पश्यन्तु पतितं शोकसागरे। न हि पश्याम्य् अहं भूयः किं चिद् दुःखम् अतो ऽधिकम्।

tasmād bhavantaḥ paśyantu patitaṃ śokasāgare. na hi paśyāmy ahaṃ bhūyaḥ kiṃ cid duḥkham ato 'dhikam.

श्वस् त्वं प्रभाते सौमित्रे सुमन्त्राधिष्ठितं रथम्। आरुह्य सीताम् आरोप्य विषयान्ते समुत्सृज।

śvas tvaṃ prabhāte saumitre sumantrādhiṣṭhitaṃ ratham. āruhya sītām āropya viṣayānte samutsṛja.

गङ्गायास् तु परे पारे वाल्मीकेः सुमहात्मनः। आश्रमो दिव्यसंकाशस् तमसातीरम् आश्रितः।

gaṅgāyās tu pare pāre vālmīkeḥ sumahātmanaḥ. āśramo divyasaṃkāśas tamasātīram āśritaḥ.

तत्रैनां विजने कक्षे विसृज्य रघुनन्दन। शीघ्रम् आगच्छ सौमित्रे कुरुष्व वचनं मम।

tatraināṃ vijane kakṣe visṛjya raghunandana. śīghram āgaccha saumitre kuruṣva vacanaṃ mama.

न चास्मि प्रतिवक्तव्यः सीतां प्रति कथं चन। अप्रीतिः परमा मह्यं भवेत् तु प्रतिवारिते।

na cāsmi prativaktavyaḥ sītāṃ prati kathaṃ cana. aprītiḥ paramā mahyaṃ bhavet tu prativārite.

शापिताश् च मया यूयं भुजाभ्यां जीवितेन च। ये मां वाक्यान्तरे ब्रूयुर् अनुनेतुं कथं चन।

śāpitāś ca mayā yūyaṃ bhujābhyāṃ jīvitena ca. ye māṃ vākyāntare brūyur anunetuṃ kathaṃ cana.

मानयन्तु भवन्तो मां यदि मच्छासने स्थिताः। इतो ऽद्य नीयतां सीता कुरुष्व वचनं मम।

mānayantu bhavanto māṃ yadi macchāsane sthitāḥ. ito 'dya nīyatāṃ sītā kuruṣva vacanaṃ mama.

पूर्वम् उक्तो ऽहम् अनया गङ्गातीरे महाश्रमान्। पश्येयम् इति तस्याश् च कामः संवर्त्यताम् अयम्।

pūrvam ukto 'ham anayā gaṅgātīre mahāśramān. paśyeyam iti tasyāś ca kāmaḥ saṃvartyatām ayam.

एवम् उक्त्वा तु काकुत्स्थो बाष्पेण पिहितेक्षणः। प्रविवेश स धर्मात्मा भ्रातृभिः परिवारितः।

evam uktvā tu kākutstho bāṣpeṇa pihitekṣaṇaḥ. praviveśa sa dharmātmā bhrātṛbhiḥ parivāritaḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...