रामायण 5.52 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

←सुन्दर काण्ड→

←अध्याय 52→

[rm-5-52] • 17 श्लोकाः

वीक्षमाणस् ततो लङ्कां कपिः कृतमनोरथः। वर्धमानसमुत्साहः कार्यशेषम् अचिन्तयत्।

vīkṣamāṇas tato laṅkāṃ kapiḥ kṛtamanorathaḥ. vardhamānasamutsāhaḥ kāryaśeṣam acintayat.

किं नु खल्व् अविशिष्टं मे कर्तव्यम् इह साम्प्रतम्। यद् एषां रक्षसां भूयः संतापजननं भवेत्।

kiṃ nu khalv aviśiṣṭaṃ me kartavyam iha sāmpratam. yad eṣāṃ rakṣasāṃ bhūyaḥ saṃtāpajananaṃ bhavet.

वनं तावत् प्रमथितं प्रकृष्टा राक्षसा हताः। बलैकदेशः क्षपितः शेषं दुर्गविनाशनम्।

vanaṃ tāvat pramathitaṃ prakṛṣṭā rākṣasā hatāḥ. balaikadeśaḥ kṣapitaḥ śeṣaṃ durgavināśanam.

दुर्गे विनाशिते कर्म भवेत् सुखपरिश्रमम्। अल्पयत्नेन कार्ये ऽस्मिन् मम स्यात् सफलः श्रमः।

durge vināśite karma bhavet sukhapariśramam. alpayatnena kārye 'smin mama syāt saphalaḥ śramaḥ.

यो ह्य् अयं मम लाङ्गूले दीप्यते हव्यवाहनः। अस्य संतर्पणं न्याय्यं कर्तुम् एभिर् गृहोत्तमैः।

yo hy ayaṃ mama lāṅgūle dīpyate havyavāhanaḥ. asya saṃtarpaṇaṃ nyāyyaṃ kartum ebhir gṛhottamaiḥ.

ततः प्रदीप्तलाङ्गूलः सविद्युद् इव तोयदः। भवनाग्रेषु लङ्काया विचचार महाकपिः।

tataḥ pradīptalāṅgūlaḥ savidyud iva toyadaḥ. bhavanāgreṣu laṅkāyā vicacāra mahākapiḥ.

मुमोच हनुमान् अग्निं कालानलशिखोपमम्।

mumoca hanumān agniṃ kālānalaśikhopamam.

श्वसनेन च संयोगाद् अतिवेगो महाबलः। कालाग्निर् इव जज्वाल प्रावर्धत हुताशनः।

śvasanena ca saṃyogād ativego mahābalaḥ. kālāgnir iva jajvāla prāvardhata hutāśanaḥ.

प्रदीप्तम् अग्निं पवनस् तेषु वेश्मसु चारयत्।

pradīptam agniṃ pavanas teṣu veśmasu cārayat.

तानि काञ्चनजालानि मुक्तामणिमयानि च। भवनान्य् अवशीर्यन्त रत्नवन्ति महान्ति च।

tāni kāñcanajālāni muktāmaṇimayāni ca. bhavanāny avaśīryanta ratnavanti mahānti ca.

तानि भग्नविमानानि निपेतुर् वसुधातले। भवनानीव सिद्धानाम् अम्बरात् पुण्यसंक्षये।

tāni bhagnavimānāni nipetur vasudhātale. bhavanānīva siddhānām ambarāt puṇyasaṃkṣaye.

वज्रविद्रुमवैदूर्यमुक्तारजतसंहितान्। विचित्रान् भवनाद् धातून् स्यन्दमानान् ददर्श सः।

vajravidrumavaidūryamuktārajatasaṃhitān. vicitrān bhavanād dhātūn syandamānān dadarśa saḥ.

नाग्निस् तृप्यति काष्ठानां तृणानां च यथा तथा। हनूमान् राक्षसेन्द्राणां वधे किं चिन् न तृप्यति।

nāgnis tṛpyati kāṣṭhānāṃ tṛṇānāṃ ca yathā tathā. hanūmān rākṣasendrāṇāṃ vadhe kiṃ cin na tṛpyati.

हुताशनज्वालसमावृता सा हतप्रवीरा परिवृत्तयोधा। हनूमातः क्रोधबलाभिभूता बभूव शापोपहतेव लङ्का।

hutāśanajvālasamāvṛtā sā hatapravīrā parivṛttayodhā. hanūmātaḥ krodhabalābhibhūtā babhūva śāpopahateva laṅkā.

ससंभ्रमं त्रस्तविषण्णराक्षसां समुज्ज्वलज् ज्वालहुताशनाङ्किताम्। ददर्श लङ्कां हनुमान् महामनाः स्वयम्भुकोपोपहताम् इवावनिम्।

sasaṃbhramaṃ trastaviṣaṇṇarākṣasāṃ samujjvalaj jvālahutāśanāṅkitām. dadarśa laṅkāṃ hanumān mahāmanāḥ svayambhukopopahatām ivāvanim.

स राक्षसांस् तान् सुबहूंश् च हत्वा वनं च भङ्क्त्वा बहुपादपं तत्। विसृज्य रक्षो भवनेषु चाग्निं जगाम रामं मनसा महात्मा।

sa rākṣasāṃs tān subahūṃś ca hatvā vanaṃ ca bhaṅktvā bahupādapaṃ tat. visṛjya rakṣo bhavaneṣu cāgniṃ jagāma rāmaṃ manasā mahātmā.

लङ्कां समस्तां संदीप्य लाङ्गूलाग्निं महाकपिः। निर्वापयाम् आस तदा समुद्रे हरिसत्तमः।

laṅkāṃ samastāṃ saṃdīpya lāṅgūlāgniṃ mahākapiḥ. nirvāpayām āsa tadā samudre harisattamaḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...