रामायण 5.21 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

←सुन्दर काण्ड→

←अध्याय 21→

[rm-5-21] • 19 श्लोकाः

इत्य् उक्त्वा मैथिलीं राजा रावणः शत्रुरावणः। संदिश्य च ततः सर्वा राक्षसीर् निर्जगाम ह।

ity uktvā maithilīṃ rājā rāvaṇaḥ śatrurāvaṇaḥ. saṃdiśya ca tataḥ sarvā rākṣasīr nirjagāma ha.

निष्क्रान्ते राक्षसेन्द्रे तु पुनर् अन्तःपुरं गते। राक्षस्यो भीमरूपास् ताः सीतां समभिदुद्रुवुः।

niṣkrānte rākṣasendre tu punar antaḥpuraṃ gate. rākṣasyo bhīmarūpās tāḥ sītāṃ samabhidudruvuḥ.

ततः सीताम् उपागम्य राक्षस्यः क्रोधमूर्छिताः। परं परुषया वाचा वैदेहीम् इदम् अब्रुवन्।

tataḥ sītām upāgamya rākṣasyaḥ krodhamūrchitāḥ. paraṃ paruṣayā vācā vaidehīm idam abruvan.

पौलस्त्यस्य वरिष्ठस्य रावणस्य महात्मनः। दशग्रीवस्य भार्यात्वं सीते न बहु मन्यसे।

paulastyasya variṣṭhasya rāvaṇasya mahātmanaḥ. daśagrīvasya bhāryātvaṃ sīte na bahu manyase.

ततस् त्व् एकजटा नाम राक्षसी वाक्यम् अब्रवीत्। आमन्त्र्य क्रोधताम्राक्षी सीतां करतलोदरीम्।

tatas tv ekajaṭā nāma rākṣasī vākyam abravīt. āmantrya krodhatāmrākṣī sītāṃ karatalodarīm.

प्रजापतीनां षण्णां तु चतुर्थो यः प्रजापतिः। मानसो ब्रह्मणः पुत्रः पुलस्त्य इति विश्रुतः।

prajāpatīnāṃ ṣaṇṇāṃ tu caturtho yaḥ prajāpatiḥ. mānaso brahmaṇaḥ putraḥ pulastya iti viśrutaḥ.

पुलस्त्यस्य तु तेजस्वी महर्षिर् मानसः सुतः। नाम्ना स विश्रवा नाम प्रजापतिसमप्रभः।

pulastyasya tu tejasvī maharṣir mānasaḥ sutaḥ. nāmnā sa viśravā nāma prajāpatisamaprabhaḥ.

तस्य पुत्रो विशालाक्षि रावणः शत्रुरावणः। तस्य त्वं राक्षसेन्द्रस्य भार्या भवितुम् अर्हसि। मयोक्तं चारुसर्वाङ्गि वाक्यं किं नानुमन्यसे।

tasya putro viśālākṣi rāvaṇaḥ śatrurāvaṇaḥ. tasya tvaṃ rākṣasendrasya bhāryā bhavitum arhasi. mayoktaṃ cārusarvāṅgi vākyaṃ kiṃ nānumanyase.

ततो हरिजटा नाम राक्षसी वाक्यम् अब्रवीत्। विवृत्य नयने कोपान् मार्जारसदृशेक्षणा।

tato harijaṭā nāma rākṣasī vākyam abravīt. vivṛtya nayane kopān mārjārasadṛśekṣaṇā.

येन देवास् त्रयस्त्रिंशद् देवराजश् च निर्जितः। तस्य त्वं राक्षसेन्द्रस्य भार्या भवितुम् अर्हसि।

yena devās trayastriṃśad devarājaś ca nirjitaḥ. tasya tvaṃ rākṣasendrasya bhāryā bhavitum arhasi.

वीर्योत्सिक्तस्य शूरस्य संग्रामेष्व् अनिवर्तिनः। बलिनो वीर्ययुक्तस्या भार्यात्वं किं न लप्स्यसे।

vīryotsiktasya śūrasya saṃgrāmeṣv anivartinaḥ. balino vīryayuktasyā bhāryātvaṃ kiṃ na lapsyase.

प्रियां बहुमतां भार्यां त्यक्त्वा राजा महाबलः। सर्वासां च महाभागां त्वाम् उपैष्यति रावणः।

priyāṃ bahumatāṃ bhāryāṃ tyaktvā rājā mahābalaḥ. sarvāsāṃ ca mahābhāgāṃ tvām upaiṣyati rāvaṇaḥ.

समृद्धं स्त्रीसहस्रेण नानारत्नोपशोभितम्। अन्तःपुरं समुत्सृज्य त्वाम् उपैष्यति रावणः।

samṛddhaṃ strīsahasreṇa nānāratnopaśobhitam. antaḥpuraṃ samutsṛjya tvām upaiṣyati rāvaṇaḥ.

असकृद् देवता युद्धे नागगन्धर्वदानवाः। निर्जिताः समरे येन स ते पार्श्वम् उपागतः।

asakṛd devatā yuddhe nāgagandharvadānavāḥ. nirjitāḥ samare yena sa te pārśvam upāgataḥ.

तस्य सर्वसमृद्धस्या रावणस्य महात्मनः। किमर्थं राक्षसेन्द्रस्य भार्यात्वं नेच्छसे ऽधमे।

tasya sarvasamṛddhasyā rāvaṇasya mahātmanaḥ. kimarthaṃ rākṣasendrasya bhāryātvaṃ necchase 'dhame.

यस्य सूर्यो न तपति भीतो यस्य च मारुतः। न वाति स्मायतापाङ्गे किं त्वं तस्य न तिष्ठसि।

yasya sūryo na tapati bhīto yasya ca mārutaḥ. na vāti smāyatāpāṅge kiṃ tvaṃ tasya na tiṣṭhasi.

पुष्पवृष्टिं च तरवो मुमुचुर् यस्य वै भयात्। शैलाश् च सुभ्रु पानीयं जलदाश् च यदेच्छति।

puṣpavṛṣṭiṃ ca taravo mumucur yasya vai bhayāt. śailāś ca subhru pānīyaṃ jaladāś ca yadecchati.

तस्य नैरृतराजस्य राजराजस्य भामिनि। किं त्वं न कुरुषे बुद्धिं भार्यार्थे रावणस्य हि।

tasya nairṛtarājasya rājarājasya bhāmini. kiṃ tvaṃ na kuruṣe buddhiṃ bhāryārthe rāvaṇasya hi.

साधु ते तत्त्वतो देवि कथितं साधु भामिनि। गृहाण सुस्मिते वाक्यम् अन्यथा न भविष्यसि।

sādhu te tattvato devi kathitaṃ sādhu bhāmini. gṛhāṇa susmite vākyam anyathā na bhaviṣyasi.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...