रामायण 4.62 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

←किष्किन्धा काण्ड→

←अध्याय 62→

[rm-4-62] • 15 श्लोकाः

एतैर् अन्यैश् च बहुभिर् वाक्यैर् वाक्यविशारदः। मां प्रशस्याभ्यनुज्ञाप्य प्रविष्टः स स्वम् आश्रमम्।

etair anyaiś ca bahubhir vākyair vākyaviśāradaḥ. māṃ praśasyābhyanujñāpya praviṣṭaḥ sa svam āśramam.

कन्दरात् तु विसर्पित्वा पर्वतस्य शनैः शनैः। अहं विन्ध्यं समारुह्य भवतः प्रतिपालये।

kandarāt tu visarpitvā parvatasya śanaiḥ śanaiḥ. ahaṃ vindhyaṃ samāruhya bhavataḥ pratipālaye.

अद्य त्व् एतस्य कालस्य साग्रं वर्षशतं गतम्। देशकालप्रतीक्षो ऽस्मि हृदि कृत्वा मुनेर् वचः।

adya tv etasya kālasya sāgraṃ varṣaśataṃ gatam. deśakālapratīkṣo 'smi hṛdi kṛtvā muner vacaḥ.

महाप्रस्थानम् आसाद्य स्वर्गते तु निशाकरे। मां निर्दहति संतापो वितर्कैर् बहुभिर् वृतम्।

mahāprasthānam āsādya svargate tu niśākare. māṃ nirdahati saṃtāpo vitarkair bahubhir vṛtam.

उत्थितां मरणे बुद्धिं मुनि वाक्यैर् निवर्तये। बुद्धिर् या तेन मे दत्ता प्राणसंरक्षणाय तु। सा मे ऽपनयते दुःखं दीप्तेवाग्निशिखा तमः।

utthitāṃ maraṇe buddhiṃ muni vākyair nivartaye. buddhir yā tena me dattā prāṇasaṃrakṣaṇāya tu. sā me 'panayate duḥkhaṃ dīptevāgniśikhā tamaḥ.

बुध्यता च मया वीर्यं रावणस्य दुरात्मनः। पुत्रः संतर्जितो वाग्भिर् न त्राता मैथिली कथम्।

budhyatā ca mayā vīryaṃ rāvaṇasya durātmanaḥ. putraḥ saṃtarjito vāgbhir na trātā maithilī katham.

तस्या विलपितं श्रुत्वा तौ च सीता विनाकृतौ। न मे दशरथस्नेहात् पुत्रेणोत्पादितं प्रियम्।

tasyā vilapitaṃ śrutvā tau ca sītā vinākṛtau. na me daśarathasnehāt putreṇotpāditaṃ priyam.

तस्य त्व् एवं ब्रुवाणस्य संपातेर् वानरैः सह। उत्पेततुस् तदा पक्षौ समक्षं वनचारिणाम्।

tasya tv evaṃ bruvāṇasya saṃpāter vānaraiḥ saha. utpetatus tadā pakṣau samakṣaṃ vanacāriṇām.

स दृष्ट्वा स्वां तनुं पक्षैर् उद्गतैर् अरुणच्छदैः। प्रहर्षम् अतुलं लेभे वानरांश् चेदम् अब्रवीत्।

sa dṛṣṭvā svāṃ tanuṃ pakṣair udgatair aruṇacchadaiḥ. praharṣam atulaṃ lebhe vānarāṃś cedam abravīt.

निशाकरस्य महर्षेः प्रभावाद् अमितात्मनः। आदित्यरश्मिनिर्दग्धौ पक्षौ मे पुनर् उत्थितौ।

niśākarasya maharṣeḥ prabhāvād amitātmanaḥ. ādityaraśminirdagdhau pakṣau me punar utthitau.

यौवने वर्तमानस्य ममासीद् यः पराक्रमः। तम् एवाद्यावगच्छामि बलं पौरुषम् एव च।

yauvane vartamānasya mamāsīd yaḥ parākramaḥ. tam evādyāvagacchāmi balaṃ pauruṣam eva ca.

सर्वथा क्रियतां यत्नः सीताम् अधिगमिष्यथ। पक्षलाभो ममायं वः सिद्धिप्रत्यय कारकः।

sarvathā kriyatāṃ yatnaḥ sītām adhigamiṣyatha. pakṣalābho mamāyaṃ vaḥ siddhipratyaya kārakaḥ.

इत्य् उक्त्वा तान् हरीन् सर्वान् संपातिः पततां वरः। उत्पपात गिरेः शृङ्गाज् जिज्ञासुः खगमो गतिम्।

ity uktvā tān harīn sarvān saṃpātiḥ patatāṃ varaḥ. utpapāta gireḥ śṛṅgāj jijñāsuḥ khagamo gatim.

तस्य तद् वचनं श्रुत्वा प्रीतिसंहृष्टमानसाः। बभूवुर् हरिशार्दूला विक्रमाभ्युदयोन्मुखाः।

tasya tad vacanaṃ śrutvā prītisaṃhṛṣṭamānasāḥ. babhūvur hariśārdūlā vikramābhyudayonmukhāḥ.

अथ पवनसमानविक्रमाः प्लवगवराः प्रतिलब्ध पौरुषाः। अभिजिदभिमुखां दिशं ययुर् जनकसुता परिमार्गणोन्मुखाः।

atha pavanasamānavikramāḥ plavagavarāḥ pratilabdha pauruṣāḥ. abhijidabhimukhāṃ diśaṃ yayur janakasutā parimārgaṇonmukhāḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...