रामायण 4.61 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

←किष्किन्धा काण्ड→

←अध्याय 61→

[rm-4-61] • 15 श्लोकाः

एवम् उक्त्वा मुनिश्रेष्ठम् अरुदं दुःखितो भृशम्। अथ ध्यात्वा मुहूर्तं तु भगवान् इदम् अब्रवीत्।

evam uktvā muniśreṣṭham arudaṃ duḥkhito bhṛśam. atha dhyātvā muhūrtaṃ tu bhagavān idam abravīt.

पक्षौ च ते प्रपक्षौ च पुनर् अन्यौ भविष्यतः। चक्षुषी चैव प्राणाश् च विक्रमश् च बलं च ते।

pakṣau ca te prapakṣau ca punar anyau bhaviṣyataḥ. cakṣuṣī caiva prāṇāś ca vikramaś ca balaṃ ca te.

पुराणे सुमहत् कार्यं भविष्यं हि मया श्रुतम्। दृष्टं मे तपसा चैव श्रुत्वा च विदितं मम।

purāṇe sumahat kāryaṃ bhaviṣyaṃ hi mayā śrutam. dṛṣṭaṃ me tapasā caiva śrutvā ca viditaṃ mama.

राजा दशरथो नाम कश् चिद् इक्ष्वाकुनन्दनः। तस्य पुत्रो महातेजा रामो नाम भविष्यति।

rājā daśaratho nāma kaś cid ikṣvākunandanaḥ. tasya putro mahātejā rāmo nāma bhaviṣyati.

अरण्यं च सह भ्रात्रा लक्ष्मणेन गमिष्यति। तस्मिन्न् अर्थे नियुक्तः सन् पित्रा सत्यपराक्रमः।

araṇyaṃ ca saha bhrātrā lakṣmaṇena gamiṣyati. tasminn arthe niyuktaḥ san pitrā satyaparākramaḥ.

नैरृतो रावणो नाम तस्या भार्यां हरिष्यति। राक्षसेन्द्रो जनस्थानाद् अवध्यः सुरदानवैः।

nairṛto rāvaṇo nāma tasyā bhāryāṃ hariṣyati. rākṣasendro janasthānād avadhyaḥ suradānavaiḥ.

सा च कामैः प्रलोभ्यन्ती भक्ष्यैर् भोज्यैश् च मैथिली। न भोक्ष्यति महाभागा दुःखमग्ना यशस्विनी।

sā ca kāmaiḥ pralobhyantī bhakṣyair bhojyaiś ca maithilī. na bhokṣyati mahābhāgā duḥkhamagnā yaśasvinī.

परमान्नं तु वैदेह्या ज्ञात्वा दास्यति वासवः। यद् अन्नम् अमृतप्रख्यं सुराणाम् अपि दुर्लभम्।

paramānnaṃ tu vaidehyā jñātvā dāsyati vāsavaḥ. yad annam amṛtaprakhyaṃ surāṇām api durlabham.

तद् अन्नं मैथिली प्राप्य विज्ञायेन्द्राद् इदं त्व् इति। अग्रम् उद्धृत्य रामाय भूतले निर्वपिष्यति।

tad annaṃ maithilī prāpya vijñāyendrād idaṃ tv iti. agram uddhṛtya rāmāya bhūtale nirvapiṣyati.

यदि जीवति मे भर्ता लक्ष्मणेन सह प्रभुः। देवत्वं गतयोर् वापि तयोर् अन्नम् इदं त्व् इति।

yadi jīvati me bhartā lakṣmaṇena saha prabhuḥ. devatvaṃ gatayor vāpi tayor annam idaṃ tv iti.

एष्यन्त्य् अन्वेषकास् तस्या रामदूताः प्लवंगमाः। आख्येया राममहिषी त्वया तेभ्यो विहंगम।

eṣyanty anveṣakās tasyā rāmadūtāḥ plavaṃgamāḥ. ākhyeyā rāmamahiṣī tvayā tebhyo vihaṃgama.

सर्वथा तु न गन्तव्यम् ईदृशः क्व गमिष्यसि। देशकालौ प्रतीक्षस्व पक्षौ त्वं प्रतिपत्स्यसे।

sarvathā tu na gantavyam īdṛśaḥ kva gamiṣyasi. deśakālau pratīkṣasva pakṣau tvaṃ pratipatsyase.

उत्सहेयम् अहं कर्तुम् अद्यैव त्वां सपक्षकम्। इहस्थस् त्वं तु लोकानां हितं कार्यं करिष्यसि।

utsaheyam ahaṃ kartum adyaiva tvāṃ sapakṣakam. ihasthas tvaṃ tu lokānāṃ hitaṃ kāryaṃ kariṣyasi.

त्वयापि खलु तत् कार्यं तयोश् च नृपपुत्रयोः। ब्राह्मणानां सुराणां च मुनीनां वासवस्य च।

tvayāpi khalu tat kāryaṃ tayoś ca nṛpaputrayoḥ. brāhmaṇānāṃ surāṇāṃ ca munīnāṃ vāsavasya ca.

इच्छाम्य् अहम् अपि द्रष्टुं भ्रातरु रामलक्ष्मणौ। नेच्छे चिरं धारयितुं प्राणांस् त्यक्ष्ये कलेवरम्।

icchāmy aham api draṣṭuṃ bhrātaru rāmalakṣmaṇau. necche ciraṃ dhārayituṃ prāṇāṃs tyakṣye kalevaram.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...