रामायण 4.6 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

रामायण

←किष्किन्धा काण्ड→

←अध्याय 6→

[rm-4-6] • 23 श्लोकाः

अयम् आख्याति मे राम सचिवो मन्त्रिसत्तमः। हनुमान् यन्निमित्तं त्वं निर्जनं वनम् आगतः।

ayam ākhyāti me rāma sacivo mantrisattamaḥ. hanumān yannimittaṃ tvaṃ nirjanaṃ vanam āgataḥ.

लक्ष्मणेन सह भ्रात्रा वसतश् च वने तव। रक्षसापहृता भार्या मैथिली जनकात्मजा।

lakṣmaṇena saha bhrātrā vasataś ca vane tava. rakṣasāpahṛtā bhāryā maithilī janakātmajā.

त्वया वियुक्ता रुदती लक्ष्मणेन च धीमता। अन्तरं प्रेप्सुना तेन हत्वा गृध्रं जटायुषम्।

tvayā viyuktā rudatī lakṣmaṇena ca dhīmatā. antaraṃ prepsunā tena hatvā gṛdhraṃ jaṭāyuṣam.

भार्यावियोगजं दुःखं नचिरात् त्वं विमोक्ष्यसे। अहं ताम् आनयिष्यामि नष्टां वेदश्रुतिं यथा।

bhāryāviyogajaṃ duḥkhaṃ nacirāt tvaṃ vimokṣyase. ahaṃ tām ānayiṣyāmi naṣṭāṃ vedaśrutiṃ yathā.

रसातले वा वर्तन्तीं वर्तन्तीं वा नभस्तले। अहम् आनीय दास्यामि तव भार्याम् अरिंदम।

rasātale vā vartantīṃ vartantīṃ vā nabhastale. aham ānīya dāsyāmi tava bhāryām ariṃdama.

इदं तथ्यं मम वचस् त्वम् अवेहि च राघव। त्यज शोकं महाबाहो तां कान्ताम् आनयामि ते।

idaṃ tathyaṃ mama vacas tvam avehi ca rāghava. tyaja śokaṃ mahābāho tāṃ kāntām ānayāmi te.

अनुमानात् तु जानामि मैथिली सा न संशयः। ह्रियमाणा मया दृष्टा रक्षसा क्रूरकर्मणा।

anumānāt tu jānāmi maithilī sā na saṃśayaḥ. hriyamāṇā mayā dṛṣṭā rakṣasā krūrakarmaṇā.

क्रोशन्ती राम रामेति लक्ष्मणेति च विस्वरम्। स्फुरन्ती रावणस्याङ्के पन्नगेन्द्रवधूर् यथा।

krośantī rāma rāmeti lakṣmaṇeti ca visvaram. sphurantī rāvaṇasyāṅke pannagendravadhūr yathā.

आत्मना पञ्चमं मां हि दृष्ट्वा शैलतटे स्थितम्। उत्तरीयं तया त्यक्तं शुभान्य् आभरणानि च।

ātmanā pañcamaṃ māṃ hi dṛṣṭvā śailataṭe sthitam. uttarīyaṃ tayā tyaktaṃ śubhāny ābharaṇāni ca.

तान्य् अस्माभिर् गृहीतानि निहितानि च राघव। आनयिष्याम्य् अहं तानि प्रत्यभिज्ञातुम् अर्हसि।

tāny asmābhir gṛhītāni nihitāni ca rāghava. ānayiṣyāmy ahaṃ tāni pratyabhijñātum arhasi.

तम् अब्रवीत् ततो रामः सुग्रीवं प्रियवादिनम्। आनयस्व सखे शीघ्रं किमर्थं प्रविलम्बसे।

tam abravīt tato rāmaḥ sugrīvaṃ priyavādinam. ānayasva sakhe śīghraṃ kimarthaṃ pravilambase.

एवम् उक्तस् तु सुग्रीवः शैलस्य गहनां गुहाम्। प्रविवेश ततः शीघ्रं राघवप्रियकाम्यया।

evam uktas tu sugrīvaḥ śailasya gahanāṃ guhām. praviveśa tataḥ śīghraṃ rāghavapriyakāmyayā.

उत्तरीयं गृहीत्वा तु शुभान्य् आभरणानि च। इदं पश्येति रामाय दर्शयाम् आस वानरः।

uttarīyaṃ gṛhītvā tu śubhāny ābharaṇāni ca. idaṃ paśyeti rāmāya darśayām āsa vānaraḥ.

ततो गृहीत्वा तद्वासः शुभान्य् आभरणानि च। अभवद् बाष्पसंरुद्धो नीहारेणेव चन्द्रमाः।

tato gṛhītvā tadvāsaḥ śubhāny ābharaṇāni ca. abhavad bāṣpasaṃruddho nīhāreṇeva candramāḥ.

सीतास्नेहप्रवृत्तेन स तु बाष्पेण दूषितः। हा प्रियेति रुदन् धैर्यम् उत्सृज्य न्यपतत् क्षितौ।

sītāsnehapravṛttena sa tu bāṣpeṇa dūṣitaḥ. hā priyeti rudan dhairyam utsṛjya nyapatat kṣitau.

हृदि कृत्वा स बहुशस् तम् अलंकारम् उत्तमम्। निशश्वास भृशं सर्पो बिलस्थ इव रोषितः।

hṛdi kṛtvā sa bahuśas tam alaṃkāram uttamam. niśaśvāsa bhṛśaṃ sarpo bilastha iva roṣitaḥ.

अविच्छिन्नाश्रुवेगस् तु सौमित्रिं वीक्ष्य पार्श्वतः। परिदेवयितुं दीनं रामः समुपचक्रमे।

avicchinnāśruvegas tu saumitriṃ vīkṣya pārśvataḥ. paridevayituṃ dīnaṃ rāmaḥ samupacakrame.

पश्य लक्ष्मण वैदेह्या संत्यक्तं ह्रियमाणया। उत्तरीयम् इदं भूमौ शरीराद् भूषणानि च।

paśya lakṣmaṇa vaidehyā saṃtyaktaṃ hriyamāṇayā. uttarīyam idaṃ bhūmau śarīrād bhūṣaṇāni ca.

शाद्वलिन्यां ध्रुवं भूम्यां सीतया ह्रियमाणया। उत्सृष्टं भूषणम् इदं तथारूपं हि दृश्यते।

śādvalinyāṃ dhruvaṃ bhūmyāṃ sītayā hriyamāṇayā. utsṛṣṭaṃ bhūṣaṇam idaṃ tathārūpaṃ hi dṛśyate.

ब्रूहि सुग्रीव कं देशं ह्रियन्ती लक्षिता त्वया। रक्षसा रौद्ररूपेण मम प्राणसमा प्रिया।

brūhi sugrīva kaṃ deśaṃ hriyantī lakṣitā tvayā. rakṣasā raudrarūpeṇa mama prāṇasamā priyā.

क्व वा वसति तद् रक्षो महद् व्यसनदं मम। यन्निमित्तम् अहं सर्वान् नाशयिष्यामि राक्षसान्।

kva vā vasati tad rakṣo mahad vyasanadaṃ mama. yannimittam ahaṃ sarvān nāśayiṣyāmi rākṣasān.

हरता मैथिलीं येन मां च रोषयता भृशम्। आत्मनो जीवितान्ताय मृत्युद्वारम् अपावृतम्।

haratā maithilīṃ yena māṃ ca roṣayatā bhṛśam. ātmano jīvitāntāya mṛtyudvāram apāvṛtam.

मम दयिततमा हृता वनाद् रजनिचरेण विमथ्य येन सा। कथय मम रिपुं तम् अद्य वै प्रवगपते यमसंनिधिं नयामि।

mama dayitatamā hṛtā vanād rajanicareṇa vimathya yena sā. kathaya mama ripuṃ tam adya vai pravagapate yamasaṃnidhiṃ nayāmi.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...