रामायण 4.50 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

←किष्किन्धा काण्ड→

←अध्याय 50→

[rm-4-50] • 19 श्लोकाः

इत्य् उक्त्वा हनुमांस् तत्र पुनः कृष्णाजिनाम्बराम्। अब्रवीत् तां महाभागां तापसीं धर्मचारिणीम्।

ity uktvā hanumāṃs tatra punaḥ kṛṣṇājināmbarām. abravīt tāṃ mahābhāgāṃ tāpasīṃ dharmacāriṇīm.

इदं प्रविष्टाः सहसा बिलं तिमिरसंवृतम्। क्षुत्पिपासा परिश्रान्ताः परिखिन्नाश् च सर्वशः।

idaṃ praviṣṭāḥ sahasā bilaṃ timirasaṃvṛtam. kṣutpipāsā pariśrāntāḥ parikhinnāś ca sarvaśaḥ.

महद् धिरण्या विवरं प्रविष्टाः स्म पिपासिताः। इमांस् त्व् एवं विधान् भावान् विविधान् अद्भुतोपमान्। दृष्ट्वा वयं प्रव्यथिताः संभ्रान्ता नष्टचेतसः।

mahad dhiraṇyā vivaraṃ praviṣṭāḥ sma pipāsitāḥ. imāṃs tv evaṃ vidhān bhāvān vividhān adbhutopamān. dṛṣṭvā vayaṃ pravyathitāḥ saṃbhrāntā naṣṭacetasaḥ.

कस्येमे काञ्चना वृक्षास् तरुणादित्यसंनिभाः। शुचीन्य् अभ्यवहार्याणि मूलानि च फलानि च।

kasyeme kāñcanā vṛkṣās taruṇādityasaṃnibhāḥ. śucīny abhyavahāryāṇi mūlāni ca phalāni ca.

काञ्चनानि विमानानि राजतानि गृहाणि च। तपनीय गवाक्षाणि मणिजालावृतानि च।

kāñcanāni vimānāni rājatāni gṛhāṇi ca. tapanīya gavākṣāṇi maṇijālāvṛtāni ca.

पुष्पिताः फालवन्तश् च पुण्याः सुरभिगन्धिनः। इमे जाम्बूनदमयाः पादपाः कस्य तेजसा।

puṣpitāḥ phālavantaś ca puṇyāḥ surabhigandhinaḥ. ime jāmbūnadamayāḥ pādapāḥ kasya tejasā.

काञ्चनानि च पद्मानि जातानि विमले जले। कथं मत्स्याश् च सौवर्णा चरन्ति सह कच्छपैः।

kāñcanāni ca padmāni jātāni vimale jale. kathaṃ matsyāś ca sauvarṇā caranti saha kacchapaiḥ.

आत्मानम् अनुभावं च कस्य चैतत् तपोबलम्। अजानतां नः सर्वेषां सर्वम् आख्यातुम् अर्हसि।

ātmānam anubhāvaṃ ca kasya caitat tapobalam. ajānatāṃ naḥ sarveṣāṃ sarvam ākhyātum arhasi.

एवम् उक्ता हनुमता तापसी धर्मचारिणी। प्रत्युवाच हनूमन्तं सर्वभूतहिते रता।

evam uktā hanumatā tāpasī dharmacāriṇī. pratyuvāca hanūmantaṃ sarvabhūtahite ratā.

मयो नाम महातेजा मायावी दानवर्षभः। तेनेदं निर्मितं सर्वं मायया काञ्चनं वनम्।

mayo nāma mahātejā māyāvī dānavarṣabhaḥ. tenedaṃ nirmitaṃ sarvaṃ māyayā kāñcanaṃ vanam.

पुरा दानवमुख्यानां विश्वकर्मा बभूव ह। येनेदं काञ्चनं दिव्यं निर्मितं भवनोत्तमम्।

purā dānavamukhyānāṃ viśvakarmā babhūva ha. yenedaṃ kāñcanaṃ divyaṃ nirmitaṃ bhavanottamam.

स तु वर्षसहस्राणि तपस् तप्त्वा महावने। पितामहाद् वरं लेभे सर्वम् औशसनं धनम्।

sa tu varṣasahasrāṇi tapas taptvā mahāvane. pitāmahād varaṃ lebhe sarvam auśasanaṃ dhanam.

विधाय सर्वं बलवान् सर्वकामेश्वरस् तदा। उवास सुखितः कालं कं चिद् अस्मिन् महावने।

vidhāya sarvaṃ balavān sarvakāmeśvaras tadā. uvāsa sukhitaḥ kālaṃ kaṃ cid asmin mahāvane.

तम् अप्सरसि हेमायां सक्तं दानवपुंगवम्। विक्रम्यैवाशनिं गृह्य जघानेशः पुरंदरः।

tam apsarasi hemāyāṃ saktaṃ dānavapuṃgavam. vikramyaivāśaniṃ gṛhya jaghāneśaḥ puraṃdaraḥ.

इदं च ब्रह्मणा दत्तं हेमायै वनम् उत्तमम्। शाश्वतः कामभोगश् च गृहं चेदं हिरण्मयम्।

idaṃ ca brahmaṇā dattaṃ hemāyai vanam uttamam. śāśvataḥ kāmabhogaś ca gṛhaṃ cedaṃ hiraṇmayam.

दुहिता मेरुसावर्णेर् अहं तस्याः स्वयं प्रभा। इदं रक्षामि भवनं हेमाया वानरोत्तम।

duhitā merusāvarṇer ahaṃ tasyāḥ svayaṃ prabhā. idaṃ rakṣāmi bhavanaṃ hemāyā vānarottama.

मम प्रियसखी हेमा नृत्तगीतविशारदा। तया दत्तवरा चास्मि रक्षामि भवनोत्तमम्।

mama priyasakhī hemā nṛttagītaviśāradā. tayā dattavarā cāsmi rakṣāmi bhavanottamam.

किं कार्यं कस्य वा हेतोः कान्ताराणि प्रपद्यथ। कथं चेदं वनं दुर्गं युष्माभिर् उपलक्षितम्।

kiṃ kāryaṃ kasya vā hetoḥ kāntārāṇi prapadyatha. kathaṃ cedaṃ vanaṃ durgaṃ yuṣmābhir upalakṣitam.

इमान्य् अभ्यवहार्याणि मूलानि च फलानि च। भुक्त्वा पीत्वा च पानीयं सर्वं मे वक्तुम् अर्हथ।

imāny abhyavahāryāṇi mūlāni ca phalāni ca. bhuktvā pītvā ca pānīyaṃ sarvaṃ me vaktum arhatha.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...