रामायण 4.43 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

←किष्किन्धा काण्ड→

←अध्याय 43→

[rm-4-43] • 16 श्लोकाः

विशेषेण तु सुग्रीवो हनुमत्यर्थम् उक्तवान्। स हि तस्मिन् हरिश्रेष्ठे निश्चितार्थो ऽर्थसाधने।

viśeṣeṇa tu sugrīvo hanumatyartham uktavān. sa hi tasmin hariśreṣṭhe niścitārtho 'rthasādhane.

न भूमौ नान्तरिक्षे वा नाम्बरे नामरालये। नाप्सु वा गतिसंगं ते पश्यामि हरिपुंगव।

na bhūmau nāntarikṣe vā nāmbare nāmarālaye. nāpsu vā gatisaṃgaṃ te paśyāmi haripuṃgava.

सासुराः सहगन्धर्वाः सनागनरदेवताः। विदिताः सर्वलोकास् ते ससागरधराधराः।

sāsurāḥ sahagandharvāḥ sanāganaradevatāḥ. viditāḥ sarvalokās te sasāgaradharādharāḥ.

गतिर् वेगश् च तेजश् च लाघवं च महाकपे। पितुस् ते सदृशं वीर मारुतस्य महौजसः।

gatir vegaś ca tejaś ca lāghavaṃ ca mahākape. pitus te sadṛśaṃ vīra mārutasya mahaujasaḥ.

तेजसा वापि ते भूतं समं भुवि न विद्यते। तद् यथा लभ्यते सीता तत्त्वम् एवोपपादय।

tejasā vāpi te bhūtaṃ samaṃ bhuvi na vidyate. tad yathā labhyate sītā tattvam evopapādaya.

त्वय्य् एव हनुमन्न् अस्ति बलं बुद्धिः पराक्रमः। देशकालानुवृत्तश् च नयश् च नयपण्डित।

tvayy eva hanumann asti balaṃ buddhiḥ parākramaḥ. deśakālānuvṛttaś ca nayaś ca nayapaṇḍita.

ततः कार्यसमासंगम् अवगम्य हनूमति। विदित्वा हनुमन्तं च चिन्तयाम् आस राघवः।

tataḥ kāryasamāsaṃgam avagamya hanūmati. viditvā hanumantaṃ ca cintayām āsa rāghavaḥ.

सर्वथा निश्चितार्थो ऽयं हनूमति हरीश्वरः। निश्चितार्थतरश् चापि हनूमान् कार्यसाधने।

sarvathā niścitārtho 'yaṃ hanūmati harīśvaraḥ. niścitārthataraś cāpi hanūmān kāryasādhane.

तद् एवं प्रस्थितस्यास्य परिज्ञातस्य कर्मभिः। भर्त्रा परिगृहीतस्य ध्रुवः कार्यफलोदयः।

tad evaṃ prasthitasyāsya parijñātasya karmabhiḥ. bhartrā parigṛhītasya dhruvaḥ kāryaphalodayaḥ.

तं समीक्ष्य महातेजा व्यवसायोत्तरं हरिम्। कृतार्थ इव संवृत्तः प्रहृष्टेन्द्रियमानसः।

taṃ samīkṣya mahātejā vyavasāyottaraṃ harim. kṛtārtha iva saṃvṛttaḥ prahṛṣṭendriyamānasaḥ.

ददौ तस्य ततः प्रीतः स्वनामाङ्कोपशोभितम्। अङ्गुलीयम् अभिज्ञानं राजपुत्र्याः परंतपः।

dadau tasya tataḥ prītaḥ svanāmāṅkopaśobhitam. aṅgulīyam abhijñānaṃ rājaputryāḥ paraṃtapaḥ.

अनेन त्वां हरिश्रेष्ठ चिह्नेन जनकात्मजा। मत्सकाशाद् अनुप्राप्तम् अनुद्विग्नानुपश्यति।

anena tvāṃ hariśreṣṭha cihnena janakātmajā. matsakāśād anuprāptam anudvignānupaśyati.

व्यवसायश् च ते वीर सत्त्वयुक्तश् च विक्रमः। सुग्रीवस्य च संदेशः सिद्धिं कथयतीव मे।

vyavasāyaś ca te vīra sattvayuktaś ca vikramaḥ. sugrīvasya ca saṃdeśaḥ siddhiṃ kathayatīva me.

स तद् गृह्य हरिश्रेष्ठः स्थाप्य मूर्ध्नि कृताञ्जलिः। वन्दित्वा चरणौ चैव प्रस्थितः प्लवगोत्तमः।

sa tad gṛhya hariśreṣṭhaḥ sthāpya mūrdhni kṛtāñjaliḥ. vanditvā caraṇau caiva prasthitaḥ plavagottamaḥ.

स तत् प्रकर्षन् हरिणां बलं महद् बभूव वीरः पवनात्मजः कपि। गताम्बुदे व्योम्नि विशुद्धमण्डलः शशीव नक्षत्रगणोपशोभितः।

sa tat prakarṣan hariṇāṃ balaṃ mahad babhūva vīraḥ pavanātmajaḥ kapi. gatāmbude vyomni viśuddhamaṇḍalaḥ śaśīva nakṣatragaṇopaśobhitaḥ.

अतिबलबलम् आश्रितस् तवाहं हरिवरविक्रमविक्रमैर् अनल्पैः। पवनसुत यथाभिगम्यते सा जनकसुता हनुमंस् तथा कुरुष्व।

atibalabalam āśritas tavāhaṃ harivaravikramavikramair analpaiḥ. pavanasuta yathābhigamyate sā janakasutā hanumaṃs tathā kuruṣva.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...