रामायण 3.30 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

रामायण

←अरण्य काण्ड→

←अध्याय 30→

[rm-3-30] • 22 श्लोकाः

ततः शूर्पणखा दृष्ट्वा सहस्राणि चतुर्दश। हतान्य् एकेन रामेण रक्षसां भीमकर्मणाम्।

tataḥ śūrpaṇakhā dṛṣṭvā sahasrāṇi caturdaśa. hatāny ekena rāmeṇa rakṣasāṃ bhīmakarmaṇām.

दूषणं च खरं चैव हतं त्रिशिरसं रणे। दृष्ट्वा पुनर् महानादं ननाद जलदोपमा।

dūṣaṇaṃ ca kharaṃ caiva hataṃ triśirasaṃ raṇe. dṛṣṭvā punar mahānādaṃ nanāda jaladopamā.

सा दृष्ट्वा कर्म रामस्य कृतम् अन्यैः सुदुष्करम्। जगाम परमौद्विग्ना लङ्कां रावणपालिताम्।

sā dṛṣṭvā karma rāmasya kṛtam anyaiḥ suduṣkaram. jagāma paramaudvignā laṅkāṃ rāvaṇapālitām.

स ददर्श विमानाग्रे रावणं दीप्ततेजसं। उपोपविष्टं सचिवैर् मरुद्भिर् इव वासवम्।

sa dadarśa vimānāgre rāvaṇaṃ dīptatejasaṃ. upopaviṣṭaṃ sacivair marudbhir iva vāsavam.

आसीनं सूर्यसंकाशे काञ्चने परमासने। रुक्मवेदिगतं प्राज्यं ज्वलन्तम् इव पावकम्।

āsīnaṃ sūryasaṃkāśe kāñcane paramāsane. rukmavedigataṃ prājyaṃ jvalantam iva pāvakam.

देवगन्धर्वभूतानाम् ऋषीणां च महात्मनाम्। अजेयं समरे शूरं व्यात्ताननम् इवान्तकम्।

devagandharvabhūtānām ṛṣīṇāṃ ca mahātmanām. ajeyaṃ samare śūraṃ vyāttānanam ivāntakam.

देवासुरविमर्देषु वज्राशनिकृतव्रणम्। ऐरावतविषाणाग्रैर् उत्कृष्टकिणवक्षसं।

devāsuravimardeṣu vajrāśanikṛtavraṇam. airāvataviṣāṇāgrair utkṛṣṭakiṇavakṣasaṃ.

विंशद्भुजं दशग्रीवं दर्शनीयपरिच्छदम्। विशालवक्षसं वीरं राजलक्ष्मणलक्षितम्।

viṃśadbhujaṃ daśagrīvaṃ darśanīyaparicchadam. viśālavakṣasaṃ vīraṃ rājalakṣmaṇalakṣitam.

स्निग्धवैदूर्यसंकाशं तप्तकाञ्चनकुण्डलम्। सुभुजं शुक्लदशनं महास्यं पर्वतोपमम्।

snigdhavaidūryasaṃkāśaṃ taptakāñcanakuṇḍalam. subhujaṃ śukladaśanaṃ mahāsyaṃ parvatopamam.

विष्णुचक्रनिपातैश् च शतशो देवसंयुगे। आहताङ्गं समस्तैश् च देवप्रहरणैस् तथा।

viṣṇucakranipātaiś ca śataśo devasaṃyuge. āhatāṅgaṃ samastaiś ca devapraharaṇais tathā.

अक्षोभ्याणां समुद्राणां क्षोभणं क्षिप्रकारिणम्। क्षेप्तारं पर्वताग्राणां सुराणां च प्रमर्दनम्।

akṣobhyāṇāṃ samudrāṇāṃ kṣobhaṇaṃ kṣiprakāriṇam. kṣeptāraṃ parvatāgrāṇāṃ surāṇāṃ ca pramardanam.

उच्छेत्तारं च धर्माणां परदाराभिमर्शनम्। सर्वदिव्यास्त्रयोक्तारं यज्ञविघ्नकरं सदा।

ucchettāraṃ ca dharmāṇāṃ paradārābhimarśanam. sarvadivyāstrayoktāraṃ yajñavighnakaraṃ sadā.

पुरीं भोगवतीं गत्वा पराजित्य च वासुकिम्। तक्षकस्य प्रियां भार्यां पराजित्य जहार यः।

purīṃ bhogavatīṃ gatvā parājitya ca vāsukim. takṣakasya priyāṃ bhāryāṃ parājitya jahāra yaḥ.

कैलासं पर्वतं गत्वा विजित्य नरवाहनम्। विमानं पुष्पकं तस्य कामगं वै जहार यः।

kailāsaṃ parvataṃ gatvā vijitya naravāhanam. vimānaṃ puṣpakaṃ tasya kāmagaṃ vai jahāra yaḥ.

वनं चैत्ररथं दिव्यं नलिनीं नन्दनं वनम्। विनाशयति यः क्रोधाद् देवोद्यानानि वीर्यवान्।

vanaṃ caitrarathaṃ divyaṃ nalinīṃ nandanaṃ vanam. vināśayati yaḥ krodhād devodyānāni vīryavān.

चन्द्रसूर्यौ महाभागाव् उत्तिष्ठन्तौ परंतपौ। निवारयति बाहुभ्यां यः शैलशिखरोपमः।

candrasūryau mahābhāgāv uttiṣṭhantau paraṃtapau. nivārayati bāhubhyāṃ yaḥ śailaśikharopamaḥ.

दशवर्षसहस्राणि तपस् तप्त्वा महावने। पुरा स्वयम्भुवे धीरः शिरांस्य् उपजहार यः।

daśavarṣasahasrāṇi tapas taptvā mahāvane. purā svayambhuve dhīraḥ śirāṃsy upajahāra yaḥ.

देवदानवगन्धर्वपिशाचपतगोरगैः। अभयं यस्य संग्रामे मृत्युतो मानुषाद् ऋते।

devadānavagandharvapiśācapatagoragaiḥ. abhayaṃ yasya saṃgrāme mṛtyuto mānuṣād ṛte.

मन्त्रर् अभितुष्टं पुण्यम् अध्वरेषु द्विजातिभिः। हविर्धानेषु यः सोमम् उपहन्ति महाबलः।

mantrar abhituṣṭaṃ puṇyam adhvareṣu dvijātibhiḥ. havirdhāneṣu yaḥ somam upahanti mahābalaḥ.

आप्तयज्ञहरं क्रूरं ब्रह्मघ्नं दुष्टचारिणम्। कर्कशं निरनुक्रोशं प्रजानाम् अहिते रतम्। रावणं सर्वभूतानां सर्वलोकभयावहम्।

āptayajñaharaṃ krūraṃ brahmaghnaṃ duṣṭacāriṇam. karkaśaṃ niranukrośaṃ prajānām ahite ratam. rāvaṇaṃ sarvabhūtānāṃ sarvalokabhayāvaham.

राक्षसी भ्रातरं क्रूरं सा ददर्श महाबलम्। तं दिव्यवस्त्राभरणं दिव्यमाल्योपशोभितम्। राक्षसेन्द्रं महाभागं पौलस्त्य कुलनन्दनम्।

rākṣasī bhrātaraṃ krūraṃ sā dadarśa mahābalam. taṃ divyavastrābharaṇaṃ divyamālyopaśobhitam. rākṣasendraṃ mahābhāgaṃ paulastya kulanandanam.

तम् अब्रवीद् दीप्तविशाललोचनं प्रदर्शयित्वा भयमोहमूर्छिता। सुदारुणं वाक्यम् अभीतचारिणी महात्मना शूर्पणखा विरूपिता।

tam abravīd dīptaviśālalocanaṃ pradarśayitvā bhayamohamūrchitā. sudāruṇaṃ vākyam abhītacāriṇī mahātmanā śūrpaṇakhā virūpitā.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...