रामायण 3.12 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

रामायण

←अरण्य काण्ड→

←अध्याय 12→

[rm-3-12] • 25 श्लोकाः

राम प्रीतो ऽस्मि भद्रं ते परितुष्टो ऽस्मि लक्ष्मण। अभिवादयितुं यन् मां प्राप्तौ स्थः सह सीतया।

rāma prīto 'smi bhadraṃ te parituṣṭo 'smi lakṣmaṇa. abhivādayituṃ yan māṃ prāptau sthaḥ saha sītayā.

अध्वश्रमेण वां खेदो बाधते प्रचुरश्रमः। व्यक्तम् उत्कण्ठते चापि मैथिली जनकात्मजा।

adhvaśrameṇa vāṃ khedo bādhate pracuraśramaḥ. vyaktam utkaṇṭhate cāpi maithilī janakātmajā.

एषा हि सुकुमारी च दुःखैश् च न विमानिता। प्राज्यदोषं वनं प्रप्ता भर्तृस्नेहप्रचोदिता।

eṣā hi sukumārī ca duḥkhaiś ca na vimānitā. prājyadoṣaṃ vanaṃ praptā bhartṛsnehapracoditā.

यथैषा रमते राम इह सीता तथा कुरु। दुष्करं कृतवत्य् एषा वने त्वाम् अनुगच्छती।

yathaiṣā ramate rāma iha sītā tathā kuru. duṣkaraṃ kṛtavaty eṣā vane tvām anugacchatī.

एषा हि प्रकृतिः स्त्रीणाम् आसृष्टे रघुनन्दन। समस्थम् अनुरज्यन्ते विषमस्थं त्यजन्ति च।

eṣā hi prakṛtiḥ strīṇām āsṛṣṭe raghunandana. samastham anurajyante viṣamasthaṃ tyajanti ca.

शतह्रदानां लोलत्वं शस्त्राणां तीक्ष्णतां तथा। गरुडानिलयोः शैघ्र्यम् अनुगच्छन्ति योषितः।

śatahradānāṃ lolatvaṃ śastrāṇāṃ tīkṣṇatāṃ tathā. garuḍānilayoḥ śaighryam anugacchanti yoṣitaḥ.

इयं तु भवतो भार्या दोषैर् एतैर् विवर्जिताः। श्लाघ्या च व्यपदेश्या च यथा देवी ह्य् अरुन्धती।

iyaṃ tu bhavato bhāryā doṣair etair vivarjitāḥ. ślāghyā ca vyapadeśyā ca yathā devī hy arundhatī.

अलंकृतो ऽयं देशश् च यत्र सौमित्रिणा सह। वैदेह्या चानया राम वत्स्यसि त्वम् अरिंदम।

alaṃkṛto 'yaṃ deśaś ca yatra saumitriṇā saha. vaidehyā cānayā rāma vatsyasi tvam ariṃdama.

एवम् उक्तस् तु मुनिना राघवः संयताञ्जलिः। उवाच प्रश्रितं वाक्यम् ऋषिं दीप्तम् इवानलम्।

evam uktas tu muninā rāghavaḥ saṃyatāñjaliḥ. uvāca praśritaṃ vākyam ṛṣiṃ dīptam ivānalam.

धन्यो ऽस्म्य् अनुगृहीतो ऽस्मि यस्य मे मुनिपुंगवः। गुणैः सभ्रातृभार्यस्य वरदः परितुष्यति।

dhanyo 'smy anugṛhīto 'smi yasya me munipuṃgavaḥ. guṇaiḥ sabhrātṛbhāryasya varadaḥ parituṣyati.

किं तु व्यादिश मे देशं सोदकं बहुकाननम्। यत्राश्रमपदं कृत्वा वसेयं निरतः सुखम्।

kiṃ tu vyādiśa me deśaṃ sodakaṃ bahukānanam. yatrāśramapadaṃ kṛtvā vaseyaṃ nirataḥ sukham.

ततो ऽब्रवीन् मुनि श्रेष्ठः श्रुत्वा रामस्य भाषितम्। ध्यात्वा मुहूर्तं धर्मात्मा धीरो धीरतरं वचः।

tato 'bravīn muni śreṣṭhaḥ śrutvā rāmasya bhāṣitam. dhyātvā muhūrtaṃ dharmātmā dhīro dhīrataraṃ vacaḥ.

इतो द्वियोजने तात बहुमूलफलोदकः। देशो बहुमृगः श्रीमान् पञ्चवट्य् अभिविश्रुतः।

ito dviyojane tāta bahumūlaphalodakaḥ. deśo bahumṛgaḥ śrīmān pañcavaṭy abhiviśrutaḥ.

तत्र गत्वाश्रमपदं कृत्वा सौमित्रिणा सह। रमस्व त्वं पितुर् वाक्यं यथोक्तम् अनुपालयन्।

tatra gatvāśramapadaṃ kṛtvā saumitriṇā saha. ramasva tvaṃ pitur vākyaṃ yathoktam anupālayan.

विदितो ह्य् एष वृत्तान्तो मम सर्वस् तवानघ। तपसश् च प्रभावेन स्नेहाद् दशरथस्य च।

vidito hy eṣa vṛttānto mama sarvas tavānagha. tapasaś ca prabhāvena snehād daśarathasya ca.

हृदयस्थश् च ते छन्दो विज्ञातस् तपसा मया। इह वासं प्रतिज्ञाय मया सह तपोवने।

hṛdayasthaś ca te chando vijñātas tapasā mayā. iha vāsaṃ pratijñāya mayā saha tapovane.

अतश् च त्वाम् अहं ब्रूमि गच्छ पञ्चवटीम् इति। स हि रम्यो वनोद्देशो मैथिली तत्र रंस्यते।

ataś ca tvām ahaṃ brūmi gaccha pañcavaṭīm iti. sa hi ramyo vanoddeśo maithilī tatra raṃsyate.

स देशः श्लाघनीयश् च नातिदूरे च राघव। गोदावर्याः समीपे च मैथिली तत्र रंस्यते।

sa deśaḥ ślāghanīyaś ca nātidūre ca rāghava. godāvaryāḥ samīpe ca maithilī tatra raṃsyate.

प्राज्यमूलफलैश् चैव नानाद्विज गणैर् युतः। विविक्तश् च महाबाहो पुण्यो रम्यस् तथैव च।

prājyamūlaphalaiś caiva nānādvija gaṇair yutaḥ. viviktaś ca mahābāho puṇyo ramyas tathaiva ca.

भवान् अपि सदारश् च शक्तश् च परिरक्षणे। अपि चात्र वसन् रामस् तापसान् पालयिष्यसि।

bhavān api sadāraś ca śaktaś ca parirakṣaṇe. api cātra vasan rāmas tāpasān pālayiṣyasi.

एतद् आलक्ष्यते वीर मधुकानां महद् वनम्। उत्तरेणास्य गन्तव्यं न्यग्रोधम् अभिगच्छता।

etad ālakṣyate vīra madhukānāṃ mahad vanam. uttareṇāsya gantavyaṃ nyagrodham abhigacchatā.

ततः स्थलम् उपारुह्य पर्वतस्याविदूरतः। ख्यातः पञ्चवटीत्य् एव नित्यपुष्पितकाननः।

tataḥ sthalam upāruhya parvatasyāvidūrataḥ. khyātaḥ pañcavaṭīty eva nityapuṣpitakānanaḥ.

अगस्त्येनैवम् उक्तस् तु रामः सौमित्रिणा सह। सात्कृत्यामन्त्रयाम् आस तम् ऋषिं सत्यवादिनम्।

agastyenaivam uktas tu rāmaḥ saumitriṇā saha. sātkṛtyāmantrayām āsa tam ṛṣiṃ satyavādinam.

तौ तु तेनाभ्यनुज्ञातौ कृतपादाभिवन्दनौ। तदाश्रमात् पञ्चवटीं जग्मतुः सह सीतया।

tau tu tenābhyanujñātau kṛtapādābhivandanau. tadāśramāt pañcavaṭīṃ jagmatuḥ saha sītayā.

गृहीतचापौ तु नराधिपात्मजौ विषक्ततूणी समरेष्व् अकातरौ। यथोपदिष्टेन पथा महर्षिणा प्रजग्मतुः पञ्चवटीं समाहितौ।

gṛhītacāpau tu narādhipātmajau viṣaktatūṇī samareṣv akātarau. yathopadiṣṭena pathā maharṣiṇā prajagmatuḥ pañcavaṭīṃ samāhitau.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...