रामायण 1.30 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

रामायण

बाल काण्ड→

←अध्याय 30→

[rm-1-30] • 23 श्लोकाः

अथ तां रजनीं तत्र कृतार्थौ रामलक्षणौ। ऊषतुर् मुदितौ वीरौ प्रहृष्टेनान्तरात्मना।

atha tāṃ rajanīṃ tatra kṛtārthau rāmalakṣaṇau. ūṣatur muditau vīrau prahṛṣṭenāntarātmanā.

प्रभातायां तु शर्वर्यां कृतपौर्वाह्णिकक्रियौ। विश्वामित्रम् ऋषींश् चान्यान् सहिताव् अभिजग्मतुः।

prabhātāyāṃ tu śarvaryāṃ kṛtapaurvāhṇikakriyau. viśvāmitram ṛṣīṃś cānyān sahitāv abhijagmatuḥ.

अभिवाद्य मुनिश्रेष्ठं ज्वलन्तम् इव पावकम्। ऊचतुर् मधुरोदारं वाक्यं मधुरभाषिणौ।

abhivādya muniśreṣṭhaṃ jvalantam iva pāvakam. ūcatur madhurodāraṃ vākyaṃ madhurabhāṣiṇau.

इमौ स्वो मुनिशार्दूल किंकरौ समुपस्थितौ। आज्ञापय यथेष्टं वै शासनं करवाव किम्।

imau svo muniśārdūla kiṃkarau samupasthitau. ājñāpaya yatheṣṭaṃ vai śāsanaṃ karavāva kim.

एवम् उक्ते ततस् ताभ्यां सर्व एव महर्षयः। विश्वामित्रं पुरस्कृत्य रामं वचनम् अब्रुवन्।

evam ukte tatas tābhyāṃ sarva eva maharṣayaḥ. viśvāmitraṃ puraskṛtya rāmaṃ vacanam abruvan.

मैथिलस्य नरश्रेष्ठ जनकस्य भविष्यति। यज्ञः परमधर्मिष्ठस् तत्र यास्यामहे वयम्।

maithilasya naraśreṣṭha janakasya bhaviṣyati. yajñaḥ paramadharmiṣṭhas tatra yāsyāmahe vayam.

त्वं चैव नरशार्दूल सहास्माभिर् गमिष्यसि। अद्भुतं च धनूरत्नं तत्र त्वं द्रष्टुम् अर्हसि।

tvaṃ caiva naraśārdūla sahāsmābhir gamiṣyasi. adbhutaṃ ca dhanūratnaṃ tatra tvaṃ draṣṭum arhasi.

तद् धि पूर्वं नरश्रेष्ठ दत्तं सदसि दैवतैः। अप्रमेयबलं घोरं मखे परमभास्वरम्।

tad dhi pūrvaṃ naraśreṣṭha dattaṃ sadasi daivataiḥ. aprameyabalaṃ ghoraṃ makhe paramabhāsvaram.

नास्य देवा न गन्धर्वा नासुरा न च राक्षसाः। कर्तुम् आरोपणं शक्ता न कथं चन मानुषाः।

nāsya devā na gandharvā nāsurā na ca rākṣasāḥ. kartum āropaṇaṃ śaktā na kathaṃ cana mānuṣāḥ.

धनुषस् तस्य वीर्यं हि जिज्ञासन्तो महीक्षितः। न शेकुर् आरोपयितुं राजपुत्रा महाबलाः।

dhanuṣas tasya vīryaṃ hi jijñāsanto mahīkṣitaḥ. na śekur āropayituṃ rājaputrā mahābalāḥ.

तद् धनुर् नरशार्दूल मैथिलस्य महात्मनः। तत्र द्रक्ष्यसि काकुत्स्थ यज्ञं चाद्भुतदर्शनम्।

tad dhanur naraśārdūla maithilasya mahātmanaḥ. tatra drakṣyasi kākutstha yajñaṃ cādbhutadarśanam.

तद् धि यज्ञफलं तेन मैथिलेनोत्तमं धनुः। याचितं नरशार्दूल सुनाभं सर्वदैवतैः।

tad dhi yajñaphalaṃ tena maithilenottamaṃ dhanuḥ. yācitaṃ naraśārdūla sunābhaṃ sarvadaivataiḥ.

एवम् उक्त्वा मुनिवरः प्रस्थानम् अकरोत् तदा। सर्षिसंघः सकाकुत्स्थ आमन्त्र्य वनदेवताः।

evam uktvā munivaraḥ prasthānam akarot tadā. sarṣisaṃghaḥ sakākutstha āmantrya vanadevatāḥ.

स्वस्ति वो ऽस्तु गमिष्यामि सिद्धः सिद्धाश्रमाद् अहम्। उत्तरे जाह्नवीतीरे हिमवन्तं शिलोच्चयम्।

svasti vo 'stu gamiṣyāmi siddhaḥ siddhāśramād aham. uttare jāhnavītīre himavantaṃ śiloccayam.

प्रदक्षिणं ततः कृत्वा सिद्धाश्रमम् अनुत्तमम्। उत्तरां दिशम् उद्दिश्य प्रस्थातुम् उपचक्रमे।

pradakṣiṇaṃ tataḥ kṛtvā siddhāśramam anuttamam. uttarāṃ diśam uddiśya prasthātum upacakrame.

तं व्रजन्तं मुनिवरम् अन्वगाद् अनुसारिणाम्। शकटी शतमात्रं तु प्रयाणे ब्रह्मवादिनाम्।

taṃ vrajantaṃ munivaram anvagād anusāriṇām. śakaṭī śatamātraṃ tu prayāṇe brahmavādinām.

मृगपक्षिगणाश् चैव सिद्धाश्रमनिवासिनः। अनुजग्मुर् महात्मानं विश्वामित्रं महामुनिम्।

mṛgapakṣigaṇāś caiva siddhāśramanivāsinaḥ. anujagmur mahātmānaṃ viśvāmitraṃ mahāmunim.

ते गत्वा दूरम् अध्वानं लम्बमाने दिवाकरे। वासं चक्रुर् मुनिगणाः शोणाकूले समाहिताः।

te gatvā dūram adhvānaṃ lambamāne divākare. vāsaṃ cakrur munigaṇāḥ śoṇākūle samāhitāḥ.

ते ऽस्तं गते दिनकरे स्नात्वा हुतहुताशनाः। विश्वामित्रं पुरस्कृत्य निषेदुर् अमितौजसः।

te 'staṃ gate dinakare snātvā hutahutāśanāḥ. viśvāmitraṃ puraskṛtya niṣedur amitaujasaḥ.

रामो ऽपि सहसौमित्रिर् मुनींस् तान् अभिपूज्य च। अग्रतो निषसादाथ विश्वामित्रस्य धीमतः।

rāmo 'pi sahasaumitrir munīṃs tān abhipūjya ca. agrato niṣasādātha viśvāmitrasya dhīmataḥ.

अथ रामो महातेजा विश्वामित्रं महामुनिम्। पप्रच्छ मुनिशार्दूलं कौतूहलसमन्वितः।

atha rāmo mahātejā viśvāmitraṃ mahāmunim. papraccha muniśārdūlaṃ kautūhalasamanvitaḥ.

भगवन् को न्व् अयं देशः समृद्धवनशोभितः। श्रोतुम् इच्छामि भद्रं ते वक्तुम् अर्हसि तत्त्वतः।

bhagavan ko nv ayaṃ deśaḥ samṛddhavanaśobhitaḥ. śrotum icchāmi bhadraṃ te vaktum arhasi tattvataḥ.

चोदितो रामवाक्येन कथयाम् आस सुव्रतः। तस्य देशस्य निखिलम् ऋषिमध्ये महातपाः।

codito rāmavākyena kathayām āsa suvrataḥ. tasya deśasya nikhilam ṛṣimadhye mahātapāḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...