रामायण 1.18 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

बाल काण्ड→

←अध्याय 18→

[rm-1-18] • 20 श्लोकाः

तच् छ्रुत्वा राजसिंहस्य वाक्यम् अद्भुतविस्तरम्। हृष्टरोमा महातेजा विश्वामित्रो ऽभ्यभाषत।

tac chrutvā rājasiṃhasya vākyam adbhutavistaram. hṛṣṭaromā mahātejā viśvāmitro 'bhyabhāṣata.

सदृशं राजशार्दूल तवैतद् भुवि नान्यतः। महावंशप्रसूतस्य वसिष्ठव्यपदेशिनः।

sadṛśaṃ rājaśārdūla tavaitad bhuvi nānyataḥ. mahāvaṃśaprasūtasya vasiṣṭhavyapadeśinaḥ.

यत् तु मे हृद्गतं वाक्यं तस्य कार्यस्य निश्चयम्। कुरुष्व राजशार्दूल भव सत्यप्रतिश्रवः।

yat tu me hṛdgataṃ vākyaṃ tasya kāryasya niścayam. kuruṣva rājaśārdūla bhava satyapratiśravaḥ.

अहं नियमम् आतिष्ठ सिद्ध्यर्थं पुरुषर्षभ। तस्य विघ्नकरौ द्वौ तु राक्षसौ कामरूपिणौ।

ahaṃ niyamam ātiṣṭha siddhyarthaṃ puruṣarṣabha. tasya vighnakarau dvau tu rākṣasau kāmarūpiṇau.

व्रते मे बहुशश् चीर्णे समाप्त्यां राक्षसाव् इमौ। मारीचश् च सुबाहुश् च वीर्यवन्तौ सुशिक्षितौ। तौ मांसरुधिरौघेण वेदिं ताम् अभ्यवर्षताम्।

vrate me bahuśaś cīrṇe samāptyāṃ rākṣasāv imau. mārīcaś ca subāhuś ca vīryavantau suśikṣitau. tau māṃsarudhiraugheṇa vediṃ tām abhyavarṣatām.

अवधूते तथा भूते तस्मिन् नियमनिश्चये। कृतश्रमो निरुत्साहस् तस्माद् देशाद् अपाक्रमे।

avadhūte tathā bhūte tasmin niyamaniścaye. kṛtaśramo nirutsāhas tasmād deśād apākrame.

न च मे क्रोधम् उत्स्रष्टुं बुद्धिर् भवति पार्थिव। तथाभूता हि सा चर्या न शापस् तत्र मुच्यते।

na ca me krodham utsraṣṭuṃ buddhir bhavati pārthiva. tathābhūtā hi sā caryā na śāpas tatra mucyate.

स्वपुत्रं राजशार्दूल रामं सत्यपराक्रमम्। काकपक्षधरं शूरं ज्येष्ठं मे दातुम् अर्हसि।

svaputraṃ rājaśārdūla rāmaṃ satyaparākramam. kākapakṣadharaṃ śūraṃ jyeṣṭhaṃ me dātum arhasi.

शक्तो ह्य् एष मया गुप्तो दिव्येन स्वेन तेजसा। राक्षसा ये विकर्तारस् तेषाम् अपि विनाशने।

śakto hy eṣa mayā gupto divyena svena tejasā. rākṣasā ye vikartāras teṣām api vināśane.

श्रेयश् चास्मै प्रदास्यामि बहुरूपं न संशयः। त्रयाणाम् अपि लोकानां येन ख्यातिं गमिष्यति।

śreyaś cāsmai pradāsyāmi bahurūpaṃ na saṃśayaḥ. trayāṇām api lokānāṃ yena khyātiṃ gamiṣyati.

न च तौ रामम् आसाद्य शक्तौ स्थातुं कथं चन। न च तौ राघवाद् अन्यो हन्तुम् उत्सहते पुमान्।

na ca tau rāmam āsādya śaktau sthātuṃ kathaṃ cana. na ca tau rāghavād anyo hantum utsahate pumān.

वीर्योत्सिक्तौ हि तौ पापौ कालपाशवशं गतौ। रामस्य राजशार्दूल न पर्याप्तौ महात्मनः।

vīryotsiktau hi tau pāpau kālapāśavaśaṃ gatau. rāmasya rājaśārdūla na paryāptau mahātmanaḥ.

न च पुत्रकृतं स्नेहं कर्तुम् अर्हसि पार्थिव। अहं ते प्रतिजानामि हतौ तौ विद्धि राक्षसौ।

na ca putrakṛtaṃ snehaṃ kartum arhasi pārthiva. ahaṃ te pratijānāmi hatau tau viddhi rākṣasau.

अहं वेद्मि महात्मानं रामं सत्यपराक्रमम्। वसिष्ठो ऽपि महातेजा ये चेमे तपसि स्थिताः।

ahaṃ vedmi mahātmānaṃ rāmaṃ satyaparākramam. vasiṣṭho 'pi mahātejā ye ceme tapasi sthitāḥ.

यदि ते धर्मलाभं च यशश् च परमं भुवि। स्थिरम् इच्छसि राजेन्द्र रामं मे दातुम् अर्हसि।

yadi te dharmalābhaṃ ca yaśaś ca paramaṃ bhuvi. sthiram icchasi rājendra rāmaṃ me dātum arhasi.

यद्य् अभ्यनुज्ञां काकुत्स्थ ददते तव मन्त्रिणः। वसिष्ठ प्रमुखाः सर्वे ततो रामं विसर्जय।

yady abhyanujñāṃ kākutstha dadate tava mantriṇaḥ. vasiṣṭha pramukhāḥ sarve tato rāmaṃ visarjaya.

अभिप्रेतम् असंसक्तम् आत्मजं दातुम् अर्हसि। दशरात्रं हि यज्ञस्य रामं राजीवलोचनम्।

abhipretam asaṃsaktam ātmajaṃ dātum arhasi. daśarātraṃ hi yajñasya rāmaṃ rājīvalocanam.

नात्येति कालो यज्ञस्य यथायं मम राघव। तथा कुरुष्व भद्रं ते मा च शोके मनः कृथाः।

nātyeti kālo yajñasya yathāyaṃ mama rāghava. tathā kuruṣva bhadraṃ te mā ca śoke manaḥ kṛthāḥ.

इत्य् एवम् उक्त्वा धर्मात्मा धर्मार्थसहितं वचः। विरराम महातेजा विश्वामित्रो महामुनिः।

ity evam uktvā dharmātmā dharmārthasahitaṃ vacaḥ. virarāma mahātejā viśvāmitro mahāmuniḥ.

इति हृदयमनोविदारणं मुनिवचनं तद् अतीव शुश्रुवान्। नरपतिर् अगमद् भयं महद् व्यथितमनाः प्रचचाल चासनात्।

iti hṛdayamanovidāraṇaṃ munivacanaṃ tad atīva śuśruvān. narapatir agamad bhayaṃ mahad vyathitamanāḥ pracacāla cāsanāt.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...