महाभारत 9.56 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

महाभारत

←शल्य पर्व→

←अध्याय 56→

[mh-9-56] • 67 श्लोकाः

संजय उवाच। ततो दुर्योधनो दृष्ट्वा भीमसेनं तथागतम्। प्रत्युद्ययाव् अदीनात्मा वेगेन महता नदन्।

saṃjaya uvāca. tato duryodhano dṛṣṭvā bhīmasenaṃ tathāgatam. pratyudyayāv adīnātmā vegena mahatā nadan.

समापेततुर् आनद्य शृङ्गिणौ वृषभाव् इव। महानिर्घातघोषश् च संप्रहारस् तयोर् अभूत्।

samāpetatur ānadya śṛṅgiṇau vṛṣabhāv iva. mahānirghātaghoṣaś ca saṃprahāras tayor abhūt.

अभवच् च तयोर् युद्धं तुमुलं रोमहर्षणम्। जिगीषतोर् युधान्योन्यम् इन्द्रप्रह्रादयोर् इव। तौ वृषाव् इव गर्जन्तौ मण्डलानि विचेरतुः। आवर्जितगदाहस्तौ दुर्योधनवृकोदरौ। मण्डलावर्तमार्गेषु गदाप्रहरणे ऽपि च। निर्विशेषम् अभूद् युद्धं तयोः पुरुषसिंहयोः। तप्तहेममयी शुभ्रैर् बभूव भयवर्धनी। अग्निज्वालैर् इवाविध्य पदे भीमस्य सा गदा। ताडिता धार्तराष्ट्रेण भीमस्य गदया गदा। गदायुद्धे महाराज ससृजे पावकार्चिषः।

abhavac ca tayor yuddhaṃ tumulaṃ romaharṣaṇam. jigīṣator yudhānyonyam indraprahrādayor iva. tau vṛṣāv iva garjantau maṇḍalāni viceratuḥ. āvarjitagadāhastau duryodhanavṛkodarau. maṇḍalāvartamārgeṣu gadāpraharaṇe 'pi ca. nirviśeṣam abhūd yuddhaṃ tayoḥ puruṣasiṃhayoḥ. taptahemamayī śubhrair babhūva bhayavardhanī. agnijvālair ivāvidhya pade bhīmasya sā gadā. tāḍitā dhārtarāṣṭreṇa bhīmasya gadayā gadā. gadāyuddhe mahārāja sasṛje pāvakārciṣaḥ.

रुधिरोक्षितसर्वाङ्गौ गदाहस्तौ मनस्विनौ। ददृशाते महात्मानौ पुष्पिताव् इव किंशुकौ।

rudhirokṣitasarvāṅgau gadāhastau manasvinau. dadṛśāte mahātmānau puṣpitāv iva kiṃśukau.

तथा तस्मिन् महायुद्धे वर्तमाने सुदारुणे। खद्योतसंघैर् इव खं दर्शनीयं व्यरोचत।

tathā tasmin mahāyuddhe vartamāne sudāruṇe. khadyotasaṃghair iva khaṃ darśanīyaṃ vyarocata.

तथा तस्मिन् वर्तमाने संकुले तुमुले भृशम्। संग्रामे दारुणे तात सुभृशं क्रोधसंयुतौ। उभाव् अपि परिश्रान्तौ युध्यमानाव् अरिंदमौ।

tathā tasmin vartamāne saṃkule tumule bhṛśam. saṃgrāme dāruṇe tāta subhṛśaṃ krodhasaṃyutau. ubhāv api pariśrāntau yudhyamānāv ariṃdamau.

तौ मुहूर्तं समाश्वस्य पुनर् एव परंतपौ। अभ्यहारयतां तत्र संप्रगृह्य गदे शुभे।

tau muhūrtaṃ samāśvasya punar eva paraṃtapau. abhyahārayatāṃ tatra saṃpragṛhya gade śubhe.

तौ तु दृष्ट्वा महावीर्यौ समाश्वस्तौ नरर्षभौ। बलिनौ वारणौ यद्वद् वाशितार्थे मदोत्कटौ।

tau tu dṛṣṭvā mahāvīryau samāśvastau nararṣabhau. balinau vāraṇau yadvad vāśitārthe madotkaṭau.

अपारवीर्यौ संप्रेक्ष्य प्रगृहीतगदाव् उभौ। विस्मयं परमं जग्मुर् देवगन्धर्वदानवाः।

apāravīryau saṃprekṣya pragṛhītagadāv ubhau. vismayaṃ paramaṃ jagmur devagandharvadānavāḥ.

प्रगृहीतगदौ दृष्ट्वा दुर्योधनवृकोदरौ। संशयः सर्वभूतानां विजये समपद्यत।

pragṛhītagadau dṛṣṭvā duryodhanavṛkodarau. saṃśayaḥ sarvabhūtānāṃ vijaye samapadyata.

समागम्य ततो भूयो भ्रातरौ बलिनां वरौ। अन्योन्यस्यान्तरप्रेप्सू प्रचक्राते ऽन्तरं प्रति।

samāgamya tato bhūyo bhrātarau balināṃ varau. anyonyasyāntaraprepsū pracakrāte 'ntaraṃ prati.

यमदण्डोपमां गुर्वीम् इन्द्राशनिम् इवोद्यताम्। ददृशुः प्रेक्षका राजन् रौद्रीं विशसनीं गदाम्।

yamadaṇḍopamāṃ gurvīm indrāśanim ivodyatām. dadṛśuḥ prekṣakā rājan raudrīṃ viśasanīṃ gadām.

आविध्यतो गदां तस्य भीमसेनस्य संयुगे। शब्दः सुतुमुलो घोरो मुहूर्तं समपद्यत।

āvidhyato gadāṃ tasya bhīmasenasya saṃyuge. śabdaḥ sutumulo ghoro muhūrtaṃ samapadyata.

आविध्यन्तम् अभिप्रेक्ष्य धार्तराष्ट्रो ऽथ पाण्डवम्। गदाम् अलघुवेगां तां विस्मितः संबभूव ह।

āvidhyantam abhiprekṣya dhārtarāṣṭro 'tha pāṇḍavam. gadām alaghuvegāṃ tāṃ vismitaḥ saṃbabhūva ha.

चरंश् च विविधान् मार्गान् मण्डलानि च भारत। अशोभत तदा वीरो भूय एव वृकोदरः।

caraṃś ca vividhān mārgān maṇḍalāni ca bhārata. aśobhata tadā vīro bhūya eva vṛkodaraḥ.

तौ परस्परम् आसाद्य यत् ताव् अन्योन्यरक्षणे। मार्जाराव् इव भक्षार्थे ततक्षाते मुहुर् मुहुः।

tau parasparam āsādya yat tāv anyonyarakṣaṇe. mārjārāv iva bhakṣārthe tatakṣāte muhur muhuḥ.

अचरद् भीमसेनस् तु मार्गान् बहुविधांस् तथा। मण्डलानि विचित्राणि स्थानानि विविधानि च।

acarad bhīmasenas tu mārgān bahuvidhāṃs tathā. maṇḍalāni vicitrāṇi sthānāni vividhāni ca.

गोमूत्रिकाणि चित्राणि गतप्रत्यागतानि च। परिमोक्षं प्रहाराणां वर्जनं परिधावनम्।

gomūtrikāṇi citrāṇi gatapratyāgatāni ca. parimokṣaṃ prahārāṇāṃ varjanaṃ paridhāvanam.

अभिद्रवणम् आक्षेपम् अवस्थानं सविग्रहम्। परावर्तनसंवर्तम् अवप्लुतम् अथाप्लुतम्। उपन्यस्तम् अपन्यस्तं गदायुद्धविशारदौ।

abhidravaṇam ākṣepam avasthānaṃ savigraham. parāvartanasaṃvartam avaplutam athāplutam. upanyastam apanyastaṃ gadāyuddhaviśāradau.

एवं तौ विचरन्तौ तु न्यघ्नतां वै परस्परम्। वञ्चयन्तौ पुनश् चैव चेरतुः कुरुसत्तमौ।

evaṃ tau vicarantau tu nyaghnatāṃ vai parasparam. vañcayantau punaś caiva ceratuḥ kurusattamau.

विक्रीडन्तौ सुबलिनौ मण्डलानि प्रचेरतुः। गदाहस्तौ ततस् तौ तु मण्डलावस्थितौ बली।

vikrīḍantau subalinau maṇḍalāni praceratuḥ. gadāhastau tatas tau tu maṇḍalāvasthitau balī.

दक्षिणं मण्डलं राजन् धार्तराष्ट्रो ऽभ्यवर्तत। सव्यं तु मण्डलं तत्र भीमसेनो ऽभ्यवर्तत।

dakṣiṇaṃ maṇḍalaṃ rājan dhārtarāṣṭro 'bhyavartata. savyaṃ tu maṇḍalaṃ tatra bhīmaseno 'bhyavartata.

तथा तु चरतस् तस्य भीमस्य रणमूर्धनि। दुर्योधनो महाराज पार्श्वदेशे ऽभ्यताडयत्।

tathā tu caratas tasya bhīmasya raṇamūrdhani. duryodhano mahārāja pārśvadeśe 'bhyatāḍayat.

आहतस् तु तदा भीमस् तव पुत्रेण भारत। आविध्यत गदां गुर्वीं प्रहारं तम् अचिन्तयन्।

āhatas tu tadā bhīmas tava putreṇa bhārata. āvidhyata gadāṃ gurvīṃ prahāraṃ tam acintayan.

इन्द्राशनिसमां घोरां यमदण्डम् इवोद्यताम्। ददृशुस् ते महाराज भीमसेनस्य तां गदाम्।

indrāśanisamāṃ ghorāṃ yamadaṇḍam ivodyatām. dadṛśus te mahārāja bhīmasenasya tāṃ gadām.

आविध्यन्तं गदां दृष्ट्वा भीमसेनं तवात्मजः। समुद्यम्य गदां घोरां प्रत्यविध्यद् अरिंदमः। यमदण्डनिभां राजन् घोरां प्रति अरिंदमः।

āvidhyantaṃ gadāṃ dṛṣṭvā bhīmasenaṃ tavātmajaḥ. samudyamya gadāṃ ghorāṃ pratyavidhyad ariṃdamaḥ. yamadaṇḍanibhāṃ rājan ghorāṃ prati ariṃdamaḥ.

गदामारुतवेगेन तव पुत्रस्य भारत। शब्द आसीत् सुतुमुलस् तेजश् च समजायत। शब्द आसीन् महांस् तत्र तुमुलो लोमहर्षणः।

gadāmārutavegena tava putrasya bhārata. śabda āsīt sutumulas tejaś ca samajāyata. śabda āsīn mahāṃs tatra tumulo lomaharṣaṇaḥ.

स चरन् विविधान् मार्गान् मण्डलानि च भागशः। समशोभत तेजस्वी भूयो भीमात् सुयोधनः।

sa caran vividhān mārgān maṇḍalāni ca bhāgaśaḥ. samaśobhata tejasvī bhūyo bhīmāt suyodhanaḥ.

आविद्धा सर्ववेगेन भीमेन महती गदा। सधूमं सार्चिषं चाग्निं मुमोचोग्रा महास्वना। उद्वमच् चार्चिषो वह्निं सस्फुलिङ्गं समन्ततः।

āviddhā sarvavegena bhīmena mahatī gadā. sadhūmaṃ sārciṣaṃ cāgniṃ mumocogrā mahāsvanā. udvamac cārciṣo vahniṃ sasphuliṅgaṃ samantataḥ.

आधूतां भीमसेनेन गदां दृष्ट्वा सुयोधनः। अद्रिसारमयीं गुर्वीम् आविध्यन् बह्व् अशोभत।

ādhūtāṃ bhīmasenena gadāṃ dṛṣṭvā suyodhanaḥ. adrisāramayīṃ gurvīm āvidhyan bahv aśobhata.

गदामारुतवेगं हि दृष्ट्वा तस्य महात्मनः। भयं विवेश पाण्डून् वै सर्वान् एव ससोमकान्।

gadāmārutavegaṃ hi dṛṣṭvā tasya mahātmanaḥ. bhayaṃ viveśa pāṇḍūn vai sarvān eva sasomakān.

तौ दर्शयन्तौ समरे युद्धक्रीडां समन्ततः। गदाभ्यां सहसान्योन्यम् आजघ्नतुर् अरिंदमौ।

tau darśayantau samare yuddhakrīḍāṃ samantataḥ. gadābhyāṃ sahasānyonyam ājaghnatur ariṃdamau.

तौ परस्परम् आसाद्य दंष्ट्राभ्यां द्विरदौ यथा। अशोभेतां महाराज शोणितेन परिप्लुतौ।

tau parasparam āsādya daṃṣṭrābhyāṃ dviradau yathā. aśobhetāṃ mahārāja śoṇitena pariplutau.

एवं तद् अभवद् युद्धं घोररूपम् असंवृतम्। परिवृत्ते ऽहनि क्रूरं वृत्रवासवयोर् इव।

evaṃ tad abhavad yuddhaṃ ghorarūpam asaṃvṛtam. parivṛtte 'hani krūraṃ vṛtravāsavayor iva.

दृष्ट्वा व्यवस्थितं भीमं तव पुत्रो महाबलः। चरंश् चित्रतरान् मार्गान् कौन्तेयम् अभिदुद्रुवे।

dṛṣṭvā vyavasthitaṃ bhīmaṃ tava putro mahābalaḥ. caraṃś citratarān mārgān kaunteyam abhidudruve.

तस्य भीमो महावेगां जाम्बूनदपरिष्कृताम्। अभिक्रुद्धस्य क्रुद्धस् तु ताडयाम् आस तां गदाम्।

tasya bhīmo mahāvegāṃ jāmbūnadapariṣkṛtām. abhikruddhasya kruddhas tu tāḍayām āsa tāṃ gadām.

सविस्फुलिङ्गो निर्ह्रादस् तयोस् तत्राभिघातजः। प्रादुरासीन् महाराज सृष्टयोर् वज्रयोर् इव।

savisphuliṅgo nirhrādas tayos tatrābhighātajaḥ. prādurāsīn mahārāja sṛṣṭayor vajrayor iva.

वेगवत्या तया तत्र भीमसेनप्रमुक्तया। निपतन्त्या महाराज पृथिवी समकम्पत।

vegavatyā tayā tatra bhīmasenapramuktayā. nipatantyā mahārāja pṛthivī samakampata.

तां नामृष्यत कौरव्यो गदां प्रतिहतां रणे। मत्तो द्विप इव क्रुद्धः प्रतिकुञ्जरदर्शनात्।

tāṃ nāmṛṣyata kauravyo gadāṃ pratihatāṃ raṇe. matto dvipa iva kruddhaḥ pratikuñjaradarśanāt.

स सव्यं मण्डलं राजन्न् उद्भ्राम्य कृतनिश्चयः। आजघ्ने मूर्ध्नि कौन्तेयं गदया भीमवेगया।

sa savyaṃ maṇḍalaṃ rājann udbhrāmya kṛtaniścayaḥ. ājaghne mūrdhni kaunteyaṃ gadayā bhīmavegayā.

तया त्व् अभिहतो भीमः पुत्रेण तव पाण्डवः। नाकम्पत महाराज तद् अद्भुतम् इवाभवत्।

tayā tv abhihato bhīmaḥ putreṇa tava pāṇḍavaḥ. nākampata mahārāja tad adbhutam ivābhavat.

आश्चर्यं चापि तद् राजन् सर्वसैन्यान्य् अपूजयन्। यद् गदाभिहतो भीमो नाकम्पत पदात् पदम्।

āścaryaṃ cāpi tad rājan sarvasainyāny apūjayan. yad gadābhihato bhīmo nākampata padāt padam.

ततो गुरुतरां दीप्तां गदां हेमपरिष्कृताम्। दुर्योधनाय व्यसृजद् भीमो भीमपराक्रमः।

tato gurutarāṃ dīptāṃ gadāṃ hemapariṣkṛtām. duryodhanāya vyasṛjad bhīmo bhīmaparākramaḥ.

तं प्रहारम् असंभ्रान्तो लाघवेन महाबलः। मोघं दुर्योधनश् चक्रे तत्राभूद् विस्मयो महान्।

taṃ prahāram asaṃbhrānto lāghavena mahābalaḥ. moghaṃ duryodhanaś cakre tatrābhūd vismayo mahān.

सा तु मोघा गदा राजन् पतन्ती भीमचोदिता। चालयाम् आस पृथिवीं महानिर्घातनिस्वना।

sā tu moghā gadā rājan patantī bhīmacoditā. cālayām āsa pṛthivīṃ mahānirghātanisvanā.

आस्थाय कौशिकान् मार्गान् उत्पतन् स पुनः पुनः। गदानिपातं क्रियया मोघं चक्रे सुतस् तव। स गदावर्जितं दृष्ट्वा भीमसेनम् उपाद्रवत्। सो ऽगच्छच् चलितो राजन् कौन्तेयस् त्रिरथान्तरम्। गदानिपातं प्रज्ञाय भीमसेनम् अवञ्चयत्।

āsthāya kauśikān mārgān utpatan sa punaḥ punaḥ. gadānipātaṃ kriyayā moghaṃ cakre sutas tava. sa gadāvarjitaṃ dṛṣṭvā bhīmasenam upādravat. so 'gacchac calito rājan kaunteyas trirathāntaram. gadānipātaṃ prajñāya bhīmasenam avañcayat.

वञ्चयित्वा तथा भीमं गदया कुरुसत्तमः। ताडयाम् आस संक्रुद्धो वक्षोदेशे महाबलः।

vañcayitvā tathā bhīmaṃ gadayā kurusattamaḥ. tāḍayām āsa saṃkruddho vakṣodeśe mahābalaḥ.

गदयाभिहतो भीमो मुह्यमानो महारणे। नाभ्यमन्यत कर्तव्यं पुत्रेणाभ्याहतस् तव।

gadayābhihato bhīmo muhyamāno mahāraṇe. nābhyamanyata kartavyaṃ putreṇābhyāhatas tava.

तस्मिंस् तथा वर्तमाने राजन् सोमकपाण्डवाः। भृशोपहतसंकल्पा नहृष्टमनसो ऽभवन्।

tasmiṃs tathā vartamāne rājan somakapāṇḍavāḥ. bhṛśopahatasaṃkalpā nahṛṣṭamanaso 'bhavan.

स तु तेन प्रहारेण मातङ्ग इव रोषितः। हस्तिवद् धस्तिसंकाशम् अभिदुद्राव ते सुतम्।

sa tu tena prahāreṇa mātaṅga iva roṣitaḥ. hastivad dhastisaṃkāśam abhidudrāva te sutam.

ततस् तु रभसो भीमो गदया तनयं तव। अभिदुद्राव वेगेन सिंहो वनगजं यथा।

tatas tu rabhaso bhīmo gadayā tanayaṃ tava. abhidudrāva vegena siṃho vanagajaṃ yathā.

उपसृत्य तु राजानं गदामोक्षविशारदः। आविध्यत गदां राजन् समुद्दिश्य सुतं तव।

upasṛtya tu rājānaṃ gadāmokṣaviśāradaḥ. āvidhyata gadāṃ rājan samuddiśya sutaṃ tava.

अताडयद् भीमसेनः पार्श्वे दुर्योधनं तदा। स विह्वलः प्रहारेण जानुभ्याम् अगमन् महीम्।

atāḍayad bhīmasenaḥ pārśve duryodhanaṃ tadā. sa vihvalaḥ prahāreṇa jānubhyām agaman mahīm.

तस्मिंस् तु भरतश्रेष्ठे जानुभ्याम् अवनीं गते। उदतिष्ठत् ततो नादः सृञ्जयानां जगत्पते।

tasmiṃs tu bharataśreṣṭhe jānubhyām avanīṃ gate. udatiṣṭhat tato nādaḥ sṛñjayānāṃ jagatpate.

तेषां तु निनदं श्रुत्वा सृञ्जयानां नरर्षभः। अमर्षाद् भरतश्रेष्ठ पुत्रस् ते समकुप्यत।

teṣāṃ tu ninadaṃ śrutvā sṛñjayānāṃ nararṣabhaḥ. amarṣād bharataśreṣṭha putras te samakupyata.

उत्थाय तु महाबाहुः क्रुद्धो नाग इव श्वसन्। दिधक्षन्न् इव नेत्राभ्यां भीमसेनम् अवैक्षत।

utthāya tu mahābāhuḥ kruddho nāga iva śvasan. didhakṣann iva netrābhyāṃ bhīmasenam avaikṣata.

ततः स भरतश्रेष्ठो गदापाणिर् अभिद्रवत्। प्रमथिष्यन्न् इव शिरो भीमसेनस्य संयुगे।

tataḥ sa bharataśreṣṭho gadāpāṇir abhidravat. pramathiṣyann iva śiro bhīmasenasya saṃyuge.

स महात्मा महात्मानं भीमं भीमपराक्रमः। अताडयच् छङ्खदेशे स चचालाचलोपमः।

sa mahātmā mahātmānaṃ bhīmaṃ bhīmaparākramaḥ. atāḍayac chaṅkhadeśe sa cacālācalopamaḥ.

स भूयः शुशुभे पार्थस् ताडितो गदया रणे। उद्भिन्नरुधिरो राजन् प्रभिन्न इव कुञ्जरः। स संक्रुद्धो महाराज भीमो भीमपराक्रमः।

sa bhūyaḥ śuśubhe pārthas tāḍito gadayā raṇe. udbhinnarudhiro rājan prabhinna iva kuñjaraḥ. sa saṃkruddho mahārāja bhīmo bhīmaparākramaḥ.

ततो गदां वीरहणीम् अयस्मयीं; प्रगृह्य वज्राशनितुल्यनिस्वनाम्। अताडयच् छत्रुम् अमित्रकर्शनो; बलेन विक्रम्य धनंजयाग्रजः।

tato gadāṃ vīrahaṇīm ayasmayīṃ; pragṛhya vajrāśanitulyanisvanām. atāḍayac chatrum amitrakarśano; balena vikramya dhanaṃjayāgrajaḥ.

स भीमसेनाभिहतस् तवात्मजः; पपात संकम्पितदेहबन्धनः। सुपुष्पितो मारुतवेगताडितो; महावने साल इवावघूर्णितः।

sa bhīmasenābhihatas tavātmajaḥ; papāta saṃkampitadehabandhanaḥ. supuṣpito mārutavegatāḍito; mahāvane sāla ivāvaghūrṇitaḥ.

ततः प्रणेदुर् जहृषुश् च पाण्डवाः; समीक्ष्य पुत्रं पतितं क्षितौ तव। ततः सुतस् ते प्रतिलभ्य चेतनां; समुत्पपात द्विरदो यथा ह्रदात्।

tataḥ praṇedur jahṛṣuś ca pāṇḍavāḥ; samīkṣya putraṃ patitaṃ kṣitau tava. tataḥ sutas te pratilabhya cetanāṃ; samutpapāta dvirado yathā hradāt.

स पार्थिवो नित्यम् अमर्षितस् तदा; महारथः शिक्षितवत् परिभ्रमन्। अताडयत् पाण्डवम् अग्रतः स्थितं; स विह्वलाङ्गो जगतीम् उपास्पृशत्।

sa pārthivo nityam amarṣitas tadā; mahārathaḥ śikṣitavat paribhraman. atāḍayat pāṇḍavam agrataḥ sthitaṃ; sa vihvalāṅgo jagatīm upāspṛśat.

स सिंहनादान् विननाद कौरवो; निपात्य भूमौ युधि भीमम् ओजसा। बिभेद चैवाशनितुल्यतेजसा; गदानिपातेन शरीररक्षणम्।

sa siṃhanādān vinanāda kauravo; nipātya bhūmau yudhi bhīmam ojasā. bibheda caivāśanitulyatejasā; gadānipātena śarīrarakṣaṇam.

ततो ऽन्तरिक्षे निनदो महान् अभूद्; दिवौकसाम् अप्सरसां च नेदुषाम्। पपात चोच्चैर् अमरप्रवेरितं; विचित्रपुष्पोत्करवर्षम् उत्तमम्।

tato 'ntarikṣe ninado mahān abhūd; divaukasām apsarasāṃ ca neduṣām. papāta coccair amarapraveritaṃ; vicitrapuṣpotkaravarṣam uttamam.

ततः परान् आविशद् उत्तमं भयं; समीक्ष्य भूमौ पतितं नरोत्तमम्। अहीयमानं च बलेन कौरवं; निशम्य भेदं च दृढस्य वर्मणः।

tataḥ parān āviśad uttamaṃ bhayaṃ; samīkṣya bhūmau patitaṃ narottamam. ahīyamānaṃ ca balena kauravaṃ; niśamya bhedaṃ ca dṛḍhasya varmaṇaḥ.

ततो मुहूर्ताद् उपलभ्य चेतनां; प्रमृज्य वक्त्रं रुधिरार्द्रम् आत्मनः। धृतिं समालम्ब्य विवृत्तलोचनो; बलेन संस्तभ्य वृकोदरः स्थितः। ततो यमौ यमसदृशौ पराक्रमे। सपार्षतः शिनितनयश् च वीर्यवान्। समाह्वयन्न् अहम् अहम् इत्य् अभित्वरंस्। तवात्मजं समभिययुर् वधैषिणः। निगृह्य तान् पुनर् अपि पाण्डवो बली। तवात्मजं स्वयम् अभिगम्य कालवत्। चचार च व्यपगतखेदवेपथुः। सुरेश्वरो नमुचिम् इवोत्तमं रणे।

tato muhūrtād upalabhya cetanāṃ; pramṛjya vaktraṃ rudhirārdram ātmanaḥ. dhṛtiṃ samālambya vivṛttalocano; balena saṃstabhya vṛkodaraḥ sthitaḥ. tato yamau yamasadṛśau parākrame. sapārṣataḥ śinitanayaś ca vīryavān. samāhvayann aham aham ity abhitvaraṃs. tavātmajaṃ samabhiyayur vadhaiṣiṇaḥ. nigṛhya tān punar api pāṇḍavo balī. tavātmajaṃ svayam abhigamya kālavat. cacāra ca vyapagatakhedavepathuḥ. sureśvaro namucim ivottamaṃ raṇe.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...