महाभारत 9.2 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

महाभारत

←शल्य पर्व→

←अध्याय 2→

[mh-9-2] • 65 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। विसृष्टास्व् अथ नारीषु धृतराष्ट्रो ऽम्बिकासुतः। विललाप महाराज दुःखाद् दुःखतरं गतः।

vaiśaṃpāyana uvāca. visṛṣṭāsv atha nārīṣu dhṛtarāṣṭro 'mbikāsutaḥ. vilalāpa mahārāja duḥkhād duḥkhataraṃ gataḥ.

सधूमम् इव निःश्वस्य करौ धुन्वन् पुनः पुनः। विचिन्त्य च महाराज ततो वचनम् अब्रवीत्। यच् छ्रुत्वा सुहृदां चातिकरुणा समजायत।

sadhūmam iva niḥśvasya karau dhunvan punaḥ punaḥ. vicintya ca mahārāja tato vacanam abravīt. yac chrutvā suhṛdāṃ cātikaruṇā samajāyata.

अहो बत महद् दुःखं यद् अहं पाण्डवान् रणे। क्षेमिणश् चाव्ययांश् चैव त्वत्तः सूत शृणोमि वै।

aho bata mahad duḥkhaṃ yad ahaṃ pāṇḍavān raṇe. kṣemiṇaś cāvyayāṃś caiva tvattaḥ sūta śṛṇomi vai.

वज्रसारमयं नूनं हृदयं सुदृढं मम। यच् छ्रुत्वा निहतान् पुत्रान् दीर्यते न सहस्रधा।

vajrasāramayaṃ nūnaṃ hṛdayaṃ sudṛḍhaṃ mama. yac chrutvā nihatān putrān dīryate na sahasradhā.

चिन्तयित्वा वचस् तेषां बालक्रीडां च संजय। अद्य श्रुत्वा हतान् पुत्रान् भृशं मे दीर्यते मनः।

cintayitvā vacas teṣāṃ bālakrīḍāṃ ca saṃjaya. adya śrutvā hatān putrān bhṛśaṃ me dīryate manaḥ.

अन्धत्वाद् यदि तेषां तु न मे रूपनिदर्शनम्। पुत्रस्नेहकृता प्रीतिर् नित्यम् एतेषु धारिता।

andhatvād yadi teṣāṃ tu na me rūpanidarśanam. putrasnehakṛtā prītir nityam eteṣu dhāritā.

बालभावम् अतिक्रान्तान् यौवनस्थांश् च तान् अहम्। मध्यप्राप्तांस् तथा श्रुत्वा हृष्ट आसं तथानघ।

bālabhāvam atikrāntān yauvanasthāṃś ca tān aham. madhyaprāptāṃs tathā śrutvā hṛṣṭa āsaṃ tathānagha.

तान् अद्य निहताञ् श्रुत्वा हृतैश्वर्यान् हृतौजसः। न लभे वै क्व चिच् छान्तिं पुत्राधिभिर् अभिप्लुतः।

tān adya nihatāñ śrutvā hṛtaiśvaryān hṛtaujasaḥ. na labhe vai kva cic chāntiṃ putrādhibhir abhiplutaḥ.

एह्य् एहि पुत्र राजेन्द्र ममानाथस्य सांप्रतम्। त्वया हीनो महाबाहो कां नु यास्याम्य् अहं गतिम्।

ehy ehi putra rājendra mamānāthasya sāṃpratam. tvayā hīno mahābāho kāṃ nu yāsyāmy ahaṃ gatim.

गतिर् भूत्वा महाराज ज्ञातीनां सुहृदां तथा। अन्धं वृद्धं च मां वीर विहाय क्व नु गच्छसि।

gatir bhūtvā mahārāja jñātīnāṃ suhṛdāṃ tathā. andhaṃ vṛddhaṃ ca māṃ vīra vihāya kva nu gacchasi.

सा कृपा सा च ते प्रीतिः सा च राजन् सुमानिता। कथं विनिहतः पार्थैः संयुगेष्व् अपराजितः।

sā kṛpā sā ca te prītiḥ sā ca rājan sumānitā. kathaṃ vinihataḥ pārthaiḥ saṃyugeṣv aparājitaḥ.

कथं त्वं पृथिवीपालान् भुक्त्वा तात समागतान्। शेषे विनिहतो भूमौ प्राकृतः कुनृपो यथा।

kathaṃ tvaṃ pṛthivīpālān bhuktvā tāta samāgatān. śeṣe vinihato bhūmau prākṛtaḥ kunṛpo yathā.

को नु माम् उत्थितं काल्ये तात तातेति वक्ष्यति। महाराजेति सततं लोकनाथेति चासकृत्।

ko nu mām utthitaṃ kālye tāta tāteti vakṣyati. mahārājeti satataṃ lokanātheti cāsakṛt.

परिष्वज्य च मां कण्ठे स्नेहेनाक्लिन्नलोचनः। अनुशाधीति कौरव्य तत् साधु वद मे वचः।

pariṣvajya ca māṃ kaṇṭhe snehenāklinnalocanaḥ. anuśādhīti kauravya tat sādhu vada me vacaḥ.

ननु नामाहम् अश्रौषं वचनं तव पुत्रक। भूयसी मम पृथ्वीयं यथा पार्थस्य नो तथा।

nanu nāmāham aśrauṣaṃ vacanaṃ tava putraka. bhūyasī mama pṛthvīyaṃ yathā pārthasya no tathā.

भगदत्तः कृपः शल्य आवन्त्यो ऽथ जयद्रथः। भूरिश्रवाः सोमदत्तो महाराजो ऽथ बाह्लिकः।

bhagadattaḥ kṛpaḥ śalya āvantyo 'tha jayadrathaḥ. bhūriśravāḥ somadatto mahārājo 'tha bāhlikaḥ.

अश्वत्थामा च भोजश् च मागधश् च महाबलः। बृहद्बलश् च काशीशः शकुनिश् चापि सौबलः।

aśvatthāmā ca bhojaś ca māgadhaś ca mahābalaḥ. bṛhadbalaś ca kāśīśaḥ śakuniś cāpi saubalaḥ.

म्लेच्छाश् च बहुसाहस्राः शकाश् च यवनैः सह। सुदक्षिणश् च काम्बोजस् त्रिगर्ताधिपतिस् तथा।

mlecchāś ca bahusāhasrāḥ śakāś ca yavanaiḥ saha. sudakṣiṇaś ca kāmbojas trigartādhipatis tathā.

भीष्मः पितामहश् चैव भारद्वाजो ऽथ गौतमः। श्रुतायुश् चाच्युतायुश् च शतायुश् चापि वीर्यवान्।

bhīṣmaḥ pitāmahaś caiva bhāradvājo 'tha gautamaḥ. śrutāyuś cācyutāyuś ca śatāyuś cāpi vīryavān.

जलसंधो ऽथार्श्यशृङ्गी राक्षसश् चाप्य् अलायुधः। अलंबुसो महाबाहुः सुबाहुश् च महारथः।

jalasaṃdho 'thārśyaśṛṅgī rākṣasaś cāpy alāyudhaḥ. alaṃbuso mahābāhuḥ subāhuś ca mahārathaḥ.

एते चान्ये च बहवो राजानो राजसत्तम। मदर्थम् उद्यताः सर्वे प्राणांस् त्यक्त्वा रणे प्रभो।

ete cānye ca bahavo rājāno rājasattama. madartham udyatāḥ sarve prāṇāṃs tyaktvā raṇe prabho.

येषां मध्ये स्थितो युद्धे भ्रातृभिः परिवारितः। योधयिष्याम्य् अहं पार्थान् पाञ्चालांश् चैव सर्वशः।

yeṣāṃ madhye sthito yuddhe bhrātṛbhiḥ parivāritaḥ. yodhayiṣyāmy ahaṃ pārthān pāñcālāṃś caiva sarvaśaḥ.

चेदींश् च नृपशार्दूल द्रौपदेयांश् च संयुगे। सात्यकिं कुन्तिभोजं च राक्षसं च घटोत्कचम्।

cedīṃś ca nṛpaśārdūla draupadeyāṃś ca saṃyuge. sātyakiṃ kuntibhojaṃ ca rākṣasaṃ ca ghaṭotkacam.

एको ऽप्य् एषां महाराज समर्थः संनिवारणे। समरे पाण्डवेयानां संक्रुद्धो ह्य् अभिधावताम्। किं पुनः सहिता वीराः कृतवैराश् च पाण्डवैः।

eko 'py eṣāṃ mahārāja samarthaḥ saṃnivāraṇe. samare pāṇḍaveyānāṃ saṃkruddho hy abhidhāvatām. kiṃ punaḥ sahitā vīrāḥ kṛtavairāś ca pāṇḍavaiḥ.

अथ वा सर्व एवैते पाण्डवस्यानुयायिभिः। योत्स्यन्ति सह राजेन्द्र हनिष्यन्ति च तान् मृधे।

atha vā sarva evaite pāṇḍavasyānuyāyibhiḥ. yotsyanti saha rājendra haniṣyanti ca tān mṛdhe.

कर्णस् त्व् एको मया सार्धं निहनिष्यति पाण्डवान्। ततो नृपतयो वीराः स्थास्यन्ति मम शासने।

karṇas tv eko mayā sārdhaṃ nihaniṣyati pāṇḍavān. tato nṛpatayo vīrāḥ sthāsyanti mama śāsane.

यश् च तेषां प्रणेता वै वासुदेवो महाबलः। न स संनह्यते राजन्न् इति माम् अब्रवीद् वचः।

yaś ca teṣāṃ praṇetā vai vāsudevo mahābalaḥ. na sa saṃnahyate rājann iti mām abravīd vacaḥ.

तस्याहं वदतः सूत बहुशो मम संनिधौ। युक्तितो ह्य् अनुपश्यामि निहतान् पाण्डवान् मृधे।

tasyāhaṃ vadataḥ sūta bahuśo mama saṃnidhau. yuktito hy anupaśyāmi nihatān pāṇḍavān mṛdhe.

तेषां मध्ये स्थिता यत्र हन्यन्ते मम पुत्रकाः। व्यायच्छमानाः समरे किम् अन्यद् भागधेयतः।

teṣāṃ madhye sthitā yatra hanyante mama putrakāḥ. vyāyacchamānāḥ samare kim anyad bhāgadheyataḥ.

भीष्मश् च निहतो यत्र लोकनाथः प्रतापवान्। शिखण्डिनं समासाद्य मृगेन्द्र इव जम्बुकम्।

bhīṣmaś ca nihato yatra lokanāthaḥ pratāpavān. śikhaṇḍinaṃ samāsādya mṛgendra iva jambukam.

द्रोणश् च ब्राह्मणो यत्र सर्वशस्त्रास्त्रपारगः। निहतः पाण्डवैः संख्ये किम् अन्यद् भागधेयतः। कर्णश् च निहतः संख्ये दिव्यास्त्रज्ञो महाबलः।

droṇaś ca brāhmaṇo yatra sarvaśastrāstrapāragaḥ. nihataḥ pāṇḍavaiḥ saṃkhye kim anyad bhāgadheyataḥ. karṇaś ca nihataḥ saṃkhye divyāstrajño mahābalaḥ.

भूरिश्रवा हतो यत्र सोमदत्तश् च संयुगे। बाह्लीकश् च महाराज किम् अन्यद् भागधेयतः। भगदत्तो हतो यत्र गजयुद्धविशारदः। जयद्रथश् च निहतः किम् अन्यद् भागधेयतः।

bhūriśravā hato yatra somadattaś ca saṃyuge. bāhlīkaś ca mahārāja kim anyad bhāgadheyataḥ. bhagadatto hato yatra gajayuddhaviśāradaḥ. jayadrathaś ca nihataḥ kim anyad bhāgadheyataḥ.

सुदक्षिणो हतो यत्र जलसंधश् च कौरवः। श्रुतायुश् चाच्युतायुश् च किम् अन्यद् भागधेयतः। महाबलस् तथा पाण्ड्यः सर्वशस्त्रास्त्रपारगः। निहतः पाण्डवैः संख्ये किम् अन्यद् भागधेयतः।

sudakṣiṇo hato yatra jalasaṃdhaś ca kauravaḥ. śrutāyuś cācyutāyuś ca kim anyad bhāgadheyataḥ. mahābalas tathā pāṇḍyaḥ sarvaśastrāstrapāragaḥ. nihataḥ pāṇḍavaiḥ saṃkhye kim anyad bhāgadheyataḥ.

बृहद्बलो हतो यत्र मागधश् च महाबलः। उग्रायुधश् च विक्रान्तः प्रतिमानं धनुष्मताम्। शतायुश् चैव विक्रान्तः किम् अन्यद् भागधेयतः। आवन्त्यो निहतो यत्र त्रिगर्तश् च जनाधिपः। संशप्तकाश् च बहवः किम् अन्यद् भागधेयतः। शकुनिश् चापि सौबलः। त्रिगर्तश् च महाबाहुः संशप्ताश् च महाबलाः। यत्र शूरा महेष्वासा मदर्थे त्यक्तजीविताः। निहता भीमसेनेन किम् अन्यद् भागधेयतः।

bṛhadbalo hato yatra māgadhaś ca mahābalaḥ. ugrāyudhaś ca vikrāntaḥ pratimānaṃ dhanuṣmatām. śatāyuś caiva vikrāntaḥ kim anyad bhāgadheyataḥ. āvantyo nihato yatra trigartaś ca janādhipaḥ. saṃśaptakāś ca bahavaḥ kim anyad bhāgadheyataḥ. śakuniś cāpi saubalaḥ. trigartaś ca mahābāhuḥ saṃśaptāś ca mahābalāḥ. yatra śūrā maheṣvāsā madarthe tyaktajīvitāḥ. nihatā bhīmasenena kim anyad bhāgadheyataḥ.

अलंबुसस् तथा राजन् राक्षसश् चाप्य् अलायुधः। आर्श्यशृङ्गश् च निहतः किम् अन्यद् भागधेयतः।

alaṃbusas tathā rājan rākṣasaś cāpy alāyudhaḥ. ārśyaśṛṅgaś ca nihataḥ kim anyad bhāgadheyataḥ.

नारायणा हता यत्र गोपाला युद्धदुर्मदाः। म्लेच्छाश् च बहुसाहस्राः किम् अन्यद् भागधेयतः।

nārāyaṇā hatā yatra gopālā yuddhadurmadāḥ. mlecchāś ca bahusāhasrāḥ kim anyad bhāgadheyataḥ.

शकुनिः सौबलो यत्र कैतव्यश् च महाबलः। निहतः सबलो वीरः किम् अन्यद् भागधेयतः। एते चान्ये च बहवः कृतास्त्रा युद्धदुर्मदाः।

śakuniḥ saubalo yatra kaitavyaś ca mahābalaḥ. nihataḥ sabalo vīraḥ kim anyad bhāgadheyataḥ. ete cānye ca bahavaḥ kṛtāstrā yuddhadurmadāḥ.

राजानो राजपुत्राश् च शूराः परिघबाहवः। निहता बहवो यत्र किम् अन्यद् भागधेयतः। यत्र शूरा महेष्वासाः कृतास्त्रा युद्धदुर्मदाः। यत्र शूरा महात्मानः सर्वशास्त्रास्त्रपारगाः। बहवो निहताः सूत महेन्द्रसमविक्रमाः।

rājāno rājaputrāś ca śūrāḥ parighabāhavaḥ. nihatā bahavo yatra kim anyad bhāgadheyataḥ. yatra śūrā maheṣvāsāḥ kṛtāstrā yuddhadurmadāḥ. yatra śūrā mahātmānaḥ sarvaśāstrāstrapāragāḥ. bahavo nihatāḥ sūta mahendrasamavikramāḥ.

नानादेशसमावृत्ताः क्षत्रिया यत्र संजय। निहताः समरे सर्वे किम् अन्यद् भागधेयतः।

nānādeśasamāvṛttāḥ kṣatriyā yatra saṃjaya. nihatāḥ samare sarve kim anyad bhāgadheyataḥ.

पुत्राश् च मे विनिहताः पौत्राश् चैव महाबलाः। दुर्योधनो हतो यत्र पुत्रश् चास्य महात्मनः। वयस्या भ्रातरश् चैव किम् अन्यद् भागधेयतः। पार्थेन संयुगे घोरे किम् अन्यद् भागधेयतः।

putrāś ca me vinihatāḥ pautrāś caiva mahābalāḥ. duryodhano hato yatra putraś cāsya mahātmanaḥ. vayasyā bhrātaraś caiva kim anyad bhāgadheyataḥ. pārthena saṃyuge ghore kim anyad bhāgadheyataḥ.

भागधेयसमायुक्तो ध्रुवम् उत्पद्यते नरः। यश् च भाग्यसमायुक्तः स शुभं प्राप्नुयान् नरः।

bhāgadheyasamāyukto dhruvam utpadyate naraḥ. yaś ca bhāgyasamāyuktaḥ sa śubhaṃ prāpnuyān naraḥ.

अहं वियुक्तः स्वैर् भाग्यैः पुत्रैश् चैवेह संजय। कथम् अद्य भविष्यामि वृद्धः शत्रुवशं गतः।

ahaṃ viyuktaḥ svair bhāgyaiḥ putraiś caiveha saṃjaya. katham adya bhaviṣyāmi vṛddhaḥ śatruvaśaṃ gataḥ.

नान्यद् अत्र परं मन्ये वनवासाद् ऋते प्रभो। सो ऽहं वनं गमिष्यामि निर्बन्धुर् ज्ञातिसंक्षये।

nānyad atra paraṃ manye vanavāsād ṛte prabho. so 'haṃ vanaṃ gamiṣyāmi nirbandhur jñātisaṃkṣaye.

न हि मे ऽन्यद् भवेच् छ्रेयो वनाभ्युपगमाद् ऋते। इमाम् अवस्थां प्राप्तस्य लूनपक्षस्य संजय।

na hi me 'nyad bhavec chreyo vanābhyupagamād ṛte. imām avasthāṃ prāptasya lūnapakṣasya saṃjaya.

दुर्योधनो हतो यत्र शल्यश् च निहतो युधि। दुःशासनो विशस्तश् च विकर्णश् च महाबलः।

duryodhano hato yatra śalyaś ca nihato yudhi. duḥśāsano viśastaś ca vikarṇaś ca mahābalaḥ.

कथं हि भीमसेनस्य श्रोष्ये ऽहं शब्दम् उत्तमम्। एकेन समरे येन हतं पुत्रशतं मम।

kathaṃ hi bhīmasenasya śroṣye 'haṃ śabdam uttamam. ekena samare yena hataṃ putraśataṃ mama.

असकृद् वदतस् तस्य दुर्योधनवधेन च। दुःखशोकाभिसंतप्तो न श्रोष्ये परुषा गिरः।

asakṛd vadatas tasya duryodhanavadhena ca. duḥkhaśokābhisaṃtapto na śroṣye paruṣā giraḥ.

एवं स शोकसंतप्तः पार्थिवो हतबान्धवः। मुहुर् मुहुर् मुह्यमानः पुत्राधिभिर् अभिप्लुतः।

evaṃ sa śokasaṃtaptaḥ pārthivo hatabāndhavaḥ. muhur muhur muhyamānaḥ putrādhibhir abhiplutaḥ.

विलप्य सुचिरं कालं धृतराष्ट्रो ऽम्बिकासुतः। दीर्घम् उष्णं च निःश्वस्य चिन्तयित्वा पराभवम्।

vilapya suciraṃ kālaṃ dhṛtarāṣṭro 'mbikāsutaḥ. dīrgham uṣṇaṃ ca niḥśvasya cintayitvā parābhavam.

दुःखेन महता राजा संतप्तो भरतर्षभ। पुनर् गावल्गणिं सूतं पर्यपृच्छद् यथातथम्।

duḥkhena mahatā rājā saṃtapto bharatarṣabha. punar gāvalgaṇiṃ sūtaṃ paryapṛcchad yathātatham.

भीष्मद्रोणौ हतौ श्रुत्वा सूतपुत्रं च पातितम्। सेनापतिं प्रणेतारं किम् अकुर्वत मामकाः। तथा शल्यं महेष्वासं मद्राणाम् ईश्वरं विभुम्।

bhīṣmadroṇau hatau śrutvā sūtaputraṃ ca pātitam. senāpatiṃ praṇetāraṃ kim akurvata māmakāḥ. tathā śalyaṃ maheṣvāsaṃ madrāṇām īśvaraṃ vibhum.

यं यं सेनाप्रणेतारं युधि कुर्वन्ति मामकाः। अचिरेणैव कालेन तं तं निघ्नन्ति पाण्डवाः।

yaṃ yaṃ senāpraṇetāraṃ yudhi kurvanti māmakāḥ. acireṇaiva kālena taṃ taṃ nighnanti pāṇḍavāḥ.

रणमूर्ध्नि हतो भीष्मः पश्यतां वः किरीटिना। एवम् एव हतो द्रोणः सर्वेषाम् एव पश्यताम्।

raṇamūrdhni hato bhīṣmaḥ paśyatāṃ vaḥ kirīṭinā. evam eva hato droṇaḥ sarveṣām eva paśyatām.

एवम् एव हतः कर्णः सूतपुत्रः प्रतापवान्। स राजकानां सर्वेषां पश्यतां वः किरीटिना।

evam eva hataḥ karṇaḥ sūtaputraḥ pratāpavān. sa rājakānāṃ sarveṣāṃ paśyatāṃ vaḥ kirīṭinā.

पूर्वम् एवाहम् उक्तो वै विदुरेण महात्मना। दुर्योधनापराधेन प्रजेयं विनशिष्यति।

pūrvam evāham ukto vai vidureṇa mahātmanā. duryodhanāparādhena prajeyaṃ vinaśiṣyati.

के चिन् न सम्यक् पश्यन्ति मूढाः सम्यक् तथापरे। तद् इदं मम मूढस्य तथाभूतं वचः स्म ह।

ke cin na samyak paśyanti mūḍhāḥ samyak tathāpare. tad idaṃ mama mūḍhasya tathābhūtaṃ vacaḥ sma ha.

यद् अब्रवीन् मे धर्मात्मा विदुरो दीर्घदर्शिवान्। तत् तथा समनुप्राप्तं वचनं सत्यवादिनः।

yad abravīn me dharmātmā viduro dīrghadarśivān. tat tathā samanuprāptaṃ vacanaṃ satyavādinaḥ.

दैवोपहतचित्तेन यन् मयापकृतं पुरा। अनयस्य फलं तस्य ब्रूहि गावल्गणे पुनः।

daivopahatacittena yan mayāpakṛtaṃ purā. anayasya phalaṃ tasya brūhi gāvalgaṇe punaḥ.

को वा मुखम् अनीकानाम् आसीत् कर्णे निपातिते। अर्जुनं वासुदेवं च को वा प्रत्युद्ययौ रथी।

ko vā mukham anīkānām āsīt karṇe nipātite. arjunaṃ vāsudevaṃ ca ko vā pratyudyayau rathī.

के ऽरक्षन् दक्षिणं चक्रं मद्रराजस्य संयुगे। वामं च योद्धुकामस्य के वा वीरस्य पृष्ठतः।

ke 'rakṣan dakṣiṇaṃ cakraṃ madrarājasya saṃyuge. vāmaṃ ca yoddhukāmasya ke vā vīrasya pṛṣṭhataḥ.

कथं च वः समेतानां मद्रराजो महाबलः। निहतः पाण्डवैः संख्ये पुत्रो वा मम संजय।

kathaṃ ca vaḥ sametānāṃ madrarājo mahābalaḥ. nihataḥ pāṇḍavaiḥ saṃkhye putro vā mama saṃjaya.

ब्रूहि सर्वं यथातत्त्वं भरतानां महाक्षयम्। यथा च निहतः संख्ये पुत्रो दुर्योधनो मम।

brūhi sarvaṃ yathātattvaṃ bharatānāṃ mahākṣayam. yathā ca nihataḥ saṃkhye putro duryodhano mama.

पाञ्चालाश् च यथा सर्वे निहताः सपदानुगाः। धृष्टद्युम्नः शिखण्डी च द्रौपद्याः पञ्च चात्मजाः।

pāñcālāś ca yathā sarve nihatāḥ sapadānugāḥ. dhṛṣṭadyumnaḥ śikhaṇḍī ca draupadyāḥ pañca cātmajāḥ.

पाण्डवाश् च यथा मुक्तास् तथोभौ सात्वतौ युधि। कृपश् च कृतवर्मा च भारद्वाजस्य चात्मजः।

pāṇḍavāś ca yathā muktās tathobhau sātvatau yudhi. kṛpaś ca kṛtavarmā ca bhāradvājasya cātmajaḥ.

यद् यथा यादृशं चैव युद्धं वृत्तं च सांप्रतम्। अखिलं श्रोतुम् इच्छामि कुशलो ह्य् असि संजय।

yad yathā yādṛśaṃ caiva yuddhaṃ vṛttaṃ ca sāṃpratam. akhilaṃ śrotum icchāmi kuśalo hy asi saṃjaya.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...

Project Home / Contents