महाभारत 8.22 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

महाभारत

←कर्ण पर्व→

←अध्याय 22→

[mh-8-22] • 61 श्लोकाः

धृतराष्ट्र उवाच। स्वेन च्छन्देन नः सर्वान् नावधीद् व्यक्तम् अर्जुनः। न ह्य् अस्य समरे मुच्येतान्तको ऽप्य् आततायिनः।

dhṛtarāṣṭra uvāca. svena cchandena naḥ sarvān nāvadhīd vyaktam arjunaḥ. na hy asya samare mucyetāntako 'py ātatāyinaḥ.

पार्थो ह्य् एको ऽहरद् भद्राम् एकश् चाग्निम् अतर्पयत्। एकश् चेमां महीं जित्वा चक्रे बलिभृतो नृपान्।

pārtho hy eko 'harad bhadrām ekaś cāgnim atarpayat. ekaś cemāṃ mahīṃ jitvā cakre balibhṛto nṛpān.

एको निवातकवचान् अवधीद् दिव्यकार्मुकः। निवातकवचानां च तिस्रः कोटीर् जघान ह। एकः किरातरूपेण स्थितं शर्वम् अयोधयत्।

eko nivātakavacān avadhīd divyakārmukaḥ. nivātakavacānāṃ ca tisraḥ koṭīr jaghāna ha. ekaḥ kirātarūpeṇa sthitaṃ śarvam ayodhayat.

एको ऽभ्यरक्षद् भरतान् एको भवम् अतोषयत्। तेनैकेन जिताः सर्वे मदीया उग्रतेजसः। ते न निन्द्याः प्रशस्याश् च यत् ते चक्रुर् ब्रवीहि तत्। ततो दुर्योधनः सूत पश्चात् किम् अकरोत् तदा।

eko 'bhyarakṣad bharatān eko bhavam atoṣayat. tenaikena jitāḥ sarve madīyā ugratejasaḥ. te na nindyāḥ praśasyāś ca yat te cakrur bravīhi tat. tato duryodhanaḥ sūta paścāt kim akarot tadā.

संजय उवाच। हतप्रहतविध्वस्ता विवर्मायुधवाहनाः। दीनस्वरा दूयमाना मानिनः शत्रुभिर् जिताः।

saṃjaya uvāca. hataprahatavidhvastā vivarmāyudhavāhanāḥ. dīnasvarā dūyamānā māninaḥ śatrubhir jitāḥ.

शिबिरस्थाः पुनर् मन्त्रं मन्त्रयन्ति स्म कौरवाः। भग्नदंष्ट्रा हतविषाः पदाक्रान्ता इवोरगाः।

śibirasthāḥ punar mantraṃ mantrayanti sma kauravāḥ. bhagnadaṃṣṭrā hataviṣāḥ padākrāntā ivoragāḥ.

तान् अब्रवीत् ततः कर्णः क्रुद्धः सर्प इव श्वसन्। करं करेणाभिपीड्य प्रेक्षमाणस् तवात्मजम्।

tān abravīt tataḥ karṇaḥ kruddhaḥ sarpa iva śvasan. karaṃ kareṇābhipīḍya prekṣamāṇas tavātmajam.

यत्तो दृढश् च दक्षश् च धृतिमान् अर्जुनः सदा। स बोधयति चाप्य् एनं प्राप्तकालम् अधोक्षजः।

yatto dṛḍhaś ca dakṣaś ca dhṛtimān arjunaḥ sadā. sa bodhayati cāpy enaṃ prāptakālam adhokṣajaḥ.

सहसास्त्रविसर्गेण वयं तेनाद्य वञ्चिताः। श्वस् त्व् अहं तस्य संकल्पं सर्वं हन्ता महीपते।

sahasāstravisargeṇa vayaṃ tenādya vañcitāḥ. śvas tv ahaṃ tasya saṃkalpaṃ sarvaṃ hantā mahīpate.

एवम् उक्तस् तथेत्य् उक्त्वा सो ऽनुजज्ञे नृपोत्तमान्। ते ऽनुज्ञाता नृपाः सर्वे स्वानि वेश्मानि भेजिरे। सुखोषितास् ते रजनीं हृष्टा युद्धाय निर्ययुः।

evam uktas tathety uktvā so 'nujajñe nṛpottamān. te 'nujñātā nṛpāḥ sarve svāni veśmāni bhejire. sukhoṣitās te rajanīṃ hṛṣṭā yuddhāya niryayuḥ.

ते ऽपश्यन् विहितं व्यूहं धर्मराजेन दुर्जयम्। प्रयत्नात् कुरुमुख्येन बृहस्पत्युशनोमतात्।

te 'paśyan vihitaṃ vyūhaṃ dharmarājena durjayam. prayatnāt kurumukhyena bṛhaspatyuśanomatāt.

अथ प्रतीपकर्तारं सततं विजितात्मनाम्। सस्मार वृषभस्कन्धं कर्णं दुर्योधनस् तदा।

atha pratīpakartāraṃ satataṃ vijitātmanām. sasmāra vṛṣabhaskandhaṃ karṇaṃ duryodhanas tadā.

पुरंदरसमं युद्धे मरुद्गणसमं बले। कार्तवीर्यसमं वीर्ये कर्णं राज्ञो ऽगमन् मनः। सर्वेषां चैव सैन्यानां कर्णम् एवागमन् मनः। सूतपुत्रं महेष्वासं बन्धुम् आत्ययिकेष्व् इव।

puraṃdarasamaṃ yuddhe marudgaṇasamaṃ bale. kārtavīryasamaṃ vīrye karṇaṃ rājño 'gaman manaḥ. sarveṣāṃ caiva sainyānāṃ karṇam evāgaman manaḥ. sūtaputraṃ maheṣvāsaṃ bandhum ātyayikeṣv iva.

धृतराष्ट्र उवाच। यद् वो ऽगमन् मनो मन्दाः कर्णं वैकर्तनं तदा। अप्य् अद्राक्षत तं यूयं शीतार्ता इव भास्करम्।

dhṛtarāṣṭra uvāca. yad vo 'gaman mano mandāḥ karṇaṃ vaikartanaṃ tadā. apy adrākṣata taṃ yūyaṃ śītārtā iva bhāskaram.

कृते ऽवहारे सैन्यानां प्रवृत्ते च रणे पुनः। कथं वैकर्तनः कर्णस् तत्रायुध्यत संजय। कथं च पाण्डवाः सर्वे युयुधुस् तत्र सूतजम्।

kṛte 'vahāre sainyānāṃ pravṛtte ca raṇe punaḥ. kathaṃ vaikartanaḥ karṇas tatrāyudhyata saṃjaya. kathaṃ ca pāṇḍavāḥ sarve yuyudhus tatra sūtajam.

कर्णो ह्य् एको महाबाहुर् हन्यात् पार्थान् ससोमकान्। कर्णस्य भुजयोर् वीर्यं शक्रविष्णुसमं मतम्। तथास्त्राणि सुघोराणि विक्रमश् च महात्मनः। मम चैव सदा मन्दः शंसते नित्यम् अग्रतः। कर्णश् च तान् महेष्वासान् पाण्डुपुत्रान् महारथान्।

karṇo hy eko mahābāhur hanyāt pārthān sasomakān. karṇasya bhujayor vīryaṃ śakraviṣṇusamaṃ matam. tathāstrāṇi sughorāṇi vikramaś ca mahātmanaḥ. mama caiva sadā mandaḥ śaṃsate nityam agrataḥ. karṇaś ca tān maheṣvāsān pāṇḍuputrān mahārathān.

दुर्योधनं तदा दृष्ट्वा पाण्डवेन भृशार्दितम्। पराक्रान्तान् पाण्डुसुतान् दृष्ट्वा चापि महाहवे।

duryodhanaṃ tadā dṛṣṭvā pāṇḍavena bhṛśārditam. parākrāntān pāṇḍusutān dṛṣṭvā cāpi mahāhave.

कर्णम् आश्रित्य संग्रामे दर्पो दुर्योधने पुनः। जेतुम् उत्सहते पार्थान् सपुत्रान् सहकेशवान्।

karṇam āśritya saṃgrāme darpo duryodhane punaḥ. jetum utsahate pārthān saputrān sahakeśavān.

अहो बत महद् दुःखं यत्र पाण्डुसुतान् रणे। नातरद् रभसः कर्णो दैवं नूनं परायणम्। अहो द्यूतस्य निष्ठेयं घोरा संप्रति वर्तते।

aho bata mahad duḥkhaṃ yatra pāṇḍusutān raṇe. nātarad rabhasaḥ karṇo daivaṃ nūnaṃ parāyaṇam. aho dyūtasya niṣṭheyaṃ ghorā saṃprati vartate.

अहो दुःखानि तीव्राणि दुर्योधनकृतान्य् अहम्। सहिष्यामि सुघोराणि शल्यभूतानि संजय।

aho duḥkhāni tīvrāṇi duryodhanakṛtāny aham. sahiṣyāmi sughorāṇi śalyabhūtāni saṃjaya.

सौबलं च तथा तात नीतिमान् इति मन्यते। कर्णश् च रभसो नित्यं राजानं चाप्य् अनुव्रतः। कर्णं चाप्रतिमं युद्धे देवैर् अपि दुरुत्सहम्। मन्यते ऽभ्यधिकं पार्थाद् दैवं चास्य हृदि स्थितम्।

saubalaṃ ca tathā tāta nītimān iti manyate. karṇaś ca rabhaso nityaṃ rājānaṃ cāpy anuvrataḥ. karṇaṃ cāpratimaṃ yuddhe devair api durutsaham. manyate 'bhyadhikaṃ pārthād daivaṃ cāsya hṛdi sthitam.

युद्धेषु नाम दिव्येषु वर्तमानेषु संजय। अश्रौषं निहतान् पुत्रान् नित्यम् एव च निर्जितान्।

yuddheṣu nāma divyeṣu vartamāneṣu saṃjaya. aśrauṣaṃ nihatān putrān nityam eva ca nirjitān.

न पाण्डवानां समरे कश् चिद् अस्ति निवारकः। स्त्रीमध्यम् इव गाहन्ति दैवं हि बलवत्तरम्।

na pāṇḍavānāṃ samare kaś cid asti nivārakaḥ. strīmadhyam iva gāhanti daivaṃ hi balavattaram.

संजय उवाच। राजन् पूर्वनिमित्तानि धर्मिष्ठानि विचिन्तय। अतिक्रान्तं हि यत् कार्यं पश्चाच् चिन्तयतीति च। तच् चास्य न भवेत् कार्यं चिन्तया च विनश्यति।

saṃjaya uvāca. rājan pūrvanimittāni dharmiṣṭhāni vicintaya. atikrāntaṃ hi yat kāryaṃ paścāc cintayatīti ca. tac cāsya na bhavet kāryaṃ cintayā ca vinaśyati.

तद् इदं तव कार्यं तु दूरप्राप्तं विजानता। न कृतं यत् त्वया पूर्वं प्राप्ताप्राप्तविचारणे।

tad idaṃ tava kāryaṃ tu dūraprāptaṃ vijānatā. na kṛtaṃ yat tvayā pūrvaṃ prāptāprāptavicāraṇe.

उक्तो ऽसि बहुधा राजन् मा युध्यस्वेति पाण्डवैः। गृह्णीषे न च तन् मोहात् पाण्डवेषु विशां पते।

ukto 'si bahudhā rājan mā yudhyasveti pāṇḍavaiḥ. gṛhṇīṣe na ca tan mohāt pāṇḍaveṣu viśāṃ pate.

त्वया पापानि घोराणि समाचीर्णानि पाण्डुषु। त्वत्कृते वर्तते घोरः पार्थिवानां जनक्षयः।

tvayā pāpāni ghorāṇi samācīrṇāni pāṇḍuṣu. tvatkṛte vartate ghoraḥ pārthivānāṃ janakṣayaḥ.

तत् त्व् इदानीम् अतिक्रम्य मा शुचो भरतर्षभ। शृणु सर्वं यथावृत्तं घोरं वैशसम् अच्युत।

tat tv idānīm atikramya mā śuco bharatarṣabha. śṛṇu sarvaṃ yathāvṛttaṃ ghoraṃ vaiśasam acyuta.

प्रभातायां रजन्यां तु कर्णो राजानम् अभ्ययात्। समेत्य च महाबाहुर् दुर्योधनम् अभाषत।

prabhātāyāṃ rajanyāṃ tu karṇo rājānam abhyayāt. sametya ca mahābāhur duryodhanam abhāṣata.

अद्य राजन् समेष्यामि पाण्डवेन यशस्विना। हनिष्यामि च तं वीरं स वा मां निहनिष्यति।

adya rājan sameṣyāmi pāṇḍavena yaśasvinā. haniṣyāmi ca taṃ vīraṃ sa vā māṃ nihaniṣyati.

बहुत्वान् मम कार्याणां तथा पार्थस्य पार्थिव। नाभूत् समागमो राजन् मम चैवार्जुनस्य च।

bahutvān mama kāryāṇāṃ tathā pārthasya pārthiva. nābhūt samāgamo rājan mama caivārjunasya ca.

इदं तु मे यथाप्रज्ञं शृणु वाक्यं विशां पते। अनिहत्य रणे पार्थं नाहम् एष्यामि भारत।

idaṃ tu me yathāprajñaṃ śṛṇu vākyaṃ viśāṃ pate. anihatya raṇe pārthaṃ nāham eṣyāmi bhārata.

हतप्रवीरे सैन्ये ऽस्मिन् मयि चैव स्थिते युधि। अभियास्यति मां पार्थः शक्रशक्त्या विनाकृतम्।

hatapravīre sainye 'smin mayi caiva sthite yudhi. abhiyāsyati māṃ pārthaḥ śakraśaktyā vinākṛtam.

ततः श्रेयस्करं यत् ते तन् निबोध जनेश्वर। आयुधानां च यद् वीर्यं द्रव्याणाम् अर्जुनस्य च।

tataḥ śreyaskaraṃ yat te tan nibodha janeśvara. āyudhānāṃ ca yad vīryaṃ dravyāṇām arjunasya ca.

कायस्य महतो भेदे लाघवे दूरपातने। सौष्ठवे चास्त्रयोगे च सव्यसाची न मत्समः। प्राणे शौर्ये च विज्ञाने विक्रमे चापि भारत। निमित्तज्ञानयोगे च सव्यसाची न मत्समः।

kāyasya mahato bhede lāghave dūrapātane. sauṣṭhave cāstrayoge ca savyasācī na matsamaḥ. prāṇe śaurye ca vijñāne vikrame cāpi bhārata. nimittajñānayoge ca savyasācī na matsamaḥ.

सर्वायुधमहामात्रं विजयं नाम तद् धनुः। इन्द्रार्थम् अभिकामेन निर्मितं विश्वकर्मणा।

sarvāyudhamahāmātraṃ vijayaṃ nāma tad dhanuḥ. indrārtham abhikāmena nirmitaṃ viśvakarmaṇā.

येन दैत्यगणान् राजञ् जितवान् वै शतक्रतुः। यस्य घोषेण दैत्यानां विमुह्यन्ति दिशो दश। तद् भार्गवाय प्रायच्छच् छक्रः परमसंमतम्।

yena daityagaṇān rājañ jitavān vai śatakratuḥ. yasya ghoṣeṇa daityānāṃ vimuhyanti diśo daśa. tad bhārgavāya prāyacchac chakraḥ paramasaṃmatam.

तद् दिव्यं भार्गवो मह्यम् अददाद् धनुर् उत्तमम्। येन योत्स्ये महाबाहुम् अर्जुनं जयतां वरम्। यथेन्द्रः समरे सर्वान् दैतेयान् वै समागतान्। निजघान तथा सर्वाञ् जेष्यामि युधि पाण्डवान्।

tad divyaṃ bhārgavo mahyam adadād dhanur uttamam. yena yotsye mahābāhum arjunaṃ jayatāṃ varam. yathendraḥ samare sarvān daiteyān vai samāgatān. nijaghāna tathā sarvāñ jeṣyāmi yudhi pāṇḍavān.

धनुर् घोरं रामदत्तं गाण्डीवात् तद् विशिष्यते। त्रिःसप्तकृत्वः पृथिवी धनुषा तेन निर्जिता।

dhanur ghoraṃ rāmadattaṃ gāṇḍīvāt tad viśiṣyate. triḥsaptakṛtvaḥ pṛthivī dhanuṣā tena nirjitā.

धनुषो यस्य कर्माणि दिव्यानि प्राह भार्गवः। तद् रामो ह्य् अददान् मह्यं येन योत्स्यामि पाण्डवम्।

dhanuṣo yasya karmāṇi divyāni prāha bhārgavaḥ. tad rāmo hy adadān mahyaṃ yena yotsyāmi pāṇḍavam.

अद्य दुर्योधनाहं त्वां नन्दयिष्ये सबान्धवम्। निहत्य समरे वीरम् अर्जुनं जयतां वरम्।

adya duryodhanāhaṃ tvāṃ nandayiṣye sabāndhavam. nihatya samare vīram arjunaṃ jayatāṃ varam.

सपर्वतवनद्वीपा हतद्विड् भूः ससागरा। पुत्रपौत्रप्रतिष्ठा ते भविष्यत्य् अद्य पार्थिव।

saparvatavanadvīpā hatadviḍ bhūḥ sasāgarā. putrapautrapratiṣṭhā te bhaviṣyaty adya pārthiva.

नासाध्यं विद्यते मे ऽद्य त्वत्प्रियार्थं विशेषतः। सम्यग् धर्मानुरक्तस्य सिद्धिर् आत्मवतो यथा।

nāsādhyaṃ vidyate me 'dya tvatpriyārthaṃ viśeṣataḥ. samyag dharmānuraktasya siddhir ātmavato yathā.

न हि मां समरे सोढुं स शक्तो ऽग्निं तरुर् यथा। अवश्यं तु मया वाच्यं येन हीनो ऽस्मि फल्गुनात्।

na hi māṃ samare soḍhuṃ sa śakto 'gniṃ tarur yathā. avaśyaṃ tu mayā vācyaṃ yena hīno 'smi phalgunāt.

ज्या तस्य धनुषो दिव्या तथाक्षय्यौ महेषुधी। सारथिस् तस्य गोविन्दो मम तादृङ् न विद्यते। तस्य दिव्यं धनुः श्रेष्ठं गाण्डीवम् अजरं युधि।

jyā tasya dhanuṣo divyā tathākṣayyau maheṣudhī. sārathis tasya govindo mama tādṛṅ na vidyate. tasya divyaṃ dhanuḥ śreṣṭhaṃ gāṇḍīvam ajaraṃ yudhi.

विजयं च महद् दिव्यं ममापि धनुर् उत्तमम्। तत्राहम् अधिकः पार्थाद् धनुषा तेन पार्थिव।

vijayaṃ ca mahad divyaṃ mamāpi dhanur uttamam. tatrāham adhikaḥ pārthād dhanuṣā tena pārthiva.

मया चाभ्यधिको वीरः पाण्डवस् तन् निबोध मे। रश्मिग्राहश् च दाशार्हः सर्वलोकनमस्कृतः।

mayā cābhyadhiko vīraḥ pāṇḍavas tan nibodha me. raśmigrāhaś ca dāśārhaḥ sarvalokanamaskṛtaḥ.

अग्निदत्तश् च वै दिव्यो रथः काञ्चनभूषणः। अच्छेद्यः सर्वतो वीर वाजिनश् च मनोजवाः। ध्वजश् च दिव्यो द्युतिमान् वानरो विस्मयंकरः।

agnidattaś ca vai divyo rathaḥ kāñcanabhūṣaṇaḥ. acchedyaḥ sarvato vīra vājinaś ca manojavāḥ. dhvajaś ca divyo dyutimān vānaro vismayaṃkaraḥ.

कृष्णश् च स्रष्टा जगतो रथं तम् अभिरक्षति। एभिर् द्रव्यैर् अहं हीनो योद्धुम् इच्छामि पाण्डवम्।

kṛṣṇaś ca sraṣṭā jagato rathaṃ tam abhirakṣati. ebhir dravyair ahaṃ hīno yoddhum icchāmi pāṇḍavam.

अयं तु सदृशो वीरः शल्यः समितिशोभनः। सारथ्यं यदि मे कुर्याद् ध्रुवस् ते विजयो भवेत्।

ayaṃ tu sadṛśo vīraḥ śalyaḥ samitiśobhanaḥ. sārathyaṃ yadi me kuryād dhruvas te vijayo bhavet.

तस्य मे सारथिः शल्यो भवत्व् असुकरः परैः। नाराचान् गार्ध्रपत्रांश् च शकटानि वहन्तु मे।

tasya me sārathiḥ śalyo bhavatv asukaraḥ paraiḥ. nārācān gārdhrapatrāṃś ca śakaṭāni vahantu me.

रथाश् च मुख्या राजेन्द्र युक्ता वाजिभिर् उत्तमैः। आयान्तु पश्चात् सततं माम् एव भरतर्षभ।

rathāś ca mukhyā rājendra yuktā vājibhir uttamaiḥ. āyāntu paścāt satataṃ mām eva bharatarṣabha.

एवम् अभ्यधिकः पार्थाद् भविष्यामि गुणैर् अहम्। शल्यो ह्य् अभ्यधिकः कृष्णाद् अर्जुनाद् अधिको ह्य् अहम्।

evam abhyadhikaḥ pārthād bhaviṣyāmi guṇair aham. śalyo hy abhyadhikaḥ kṛṣṇād arjunād adhiko hy aham.

यथाश्वहृदयं वेद दाशार्हः परवीरहा। तथा शल्यो ऽपि जानीते हयानां वै महारथः।

yathāśvahṛdayaṃ veda dāśārhaḥ paravīrahā. tathā śalyo 'pi jānīte hayānāṃ vai mahārathaḥ.

बाहुवीर्ये समो नास्ति मद्रराजस्य कश् चन। तथास्त्रैर् मत्समो नास्ति कश् चिद् एव धनुर्धरः।

bāhuvīrye samo nāsti madrarājasya kaś cana. tathāstrair matsamo nāsti kaś cid eva dhanurdharaḥ.

तथा शल्यसमो नास्ति हययाने ह कश् चन। वीर्यतः सारतश् चैव योगतः कर्मतो ऽर्थतः। सो ऽयम् अभ्यधिकः पार्थाद् भविष्यति रथो मम। समुद्यातुं न शक्ष्यन्ति देवा अपि सवासवाः। एवं कृते रथस्थो ऽहं गुणैर् अभ्यधिको ऽर्जुनात्। भवे युधि जयेयं च फाल्गुनं कुरुसत्तम। विजयेयम् अहं संख्ये फल्गुनं कुरुनन्दन।

tathā śalyasamo nāsti hayayāne ha kaś cana. vīryataḥ sārataś caiva yogataḥ karmato 'rthataḥ. so 'yam abhyadhikaḥ pārthād bhaviṣyati ratho mama. samudyātuṃ na śakṣyanti devā api savāsavāḥ. evaṃ kṛte rathastho 'haṃ guṇair abhyadhiko 'rjunāt. bhave yudhi jayeyaṃ ca phālgunaṃ kurusattama. vijayeyam ahaṃ saṃkhye phalgunaṃ kurunandana.

एतत् कृतं महाराज त्वयेच्छामि परंतप। क्रियताम् एष कामो मे मा वः कालो ऽत्यगाद् अयम्। एवं कृते कृतं मह्यं सर्वकामैर् भविष्यति।

etat kṛtaṃ mahārāja tvayecchāmi paraṃtapa. kriyatām eṣa kāmo me mā vaḥ kālo 'tyagād ayam. evaṃ kṛte kṛtaṃ mahyaṃ sarvakāmair bhaviṣyati.

ततो द्रष्टासि समरे यत् करिष्यामि भारत। सर्वथा पाण्डवान् सर्वाञ् जेष्याम्य् अद्य समागतान्। न हि मे समरे शक्ताः समुद्यातुं सुरासुराः। संजय उवाच। किम् उ पाण्डुसुता राजन् रणे मानुषयोनयः। एवम् उक्तस् तव सुतः कर्णेनाहवशोभिना। संपूज्य संप्रहृष्टात्मा ततो राधेयम् अब्रवीत्।

tato draṣṭāsi samare yat kariṣyāmi bhārata. sarvathā pāṇḍavān sarvāñ jeṣyāmy adya samāgatān. na hi me samare śaktāḥ samudyātuṃ surāsurāḥ. saṃjaya uvāca. kim u pāṇḍusutā rājan raṇe mānuṣayonayaḥ. evam uktas tava sutaḥ karṇenāhavaśobhinā. saṃpūjya saṃprahṛṣṭātmā tato rādheyam abravīt.

दुर्योधन उवाच। सर्वम् एतत् करिष्यामि यथा त्वं कर्ण मन्यसे। सोपासङ्गा रथाः साश्वा अनुयास्यन्ति सूतज।

duryodhana uvāca. sarvam etat kariṣyāmi yathā tvaṃ karṇa manyase. sopāsaṅgā rathāḥ sāśvā anuyāsyanti sūtaja.

नाराचान् गार्ध्रपक्षांश् च शकटानि वहन्तु ते। अनुयास्याम कर्ण त्वां वयं सर्वे च पार्थिवाः।

nārācān gārdhrapakṣāṃś ca śakaṭāni vahantu te. anuyāsyāma karṇa tvāṃ vayaṃ sarve ca pārthivāḥ.

संजय उवाच। एवम् उक्त्वा महाराज तव पुत्राः प्रतापवान्। अभिगम्याब्रवीद् राजा मद्रराजम् इदं वचः।

saṃjaya uvāca. evam uktvā mahārāja tava putrāḥ pratāpavān. abhigamyābravīd rājā madrarājam idaṃ vacaḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...