महाभारत 7.25 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

महाभारत

←द्रोण पर्व→

←अध्याय 25→

[mh-7-25] • 59 श्लोकाः

धृतराष्ट्र उवाच। तेष्व् एवं संनिवृत्तेषु प्रत्युद्यातेषु भागशः। कथं युयुधिरे पार्था मामकाश् च तरस्विनः।

dhṛtarāṣṭra uvāca. teṣv evaṃ saṃnivṛtteṣu pratyudyāteṣu bhāgaśaḥ. kathaṃ yuyudhire pārthā māmakāś ca tarasvinaḥ.

किम् अर्जुनश् चाप्य् अकरोत् संशप्तकबलं प्रति। संशप्तका वा पार्थस्य किम् अकुर्वत संजय।

kim arjunaś cāpy akarot saṃśaptakabalaṃ prati. saṃśaptakā vā pārthasya kim akurvata saṃjaya.

संजय उवाच। तथा तेषु निवृत्तेषु प्रत्युद्यातेषु भागशः। स्वयम् अभ्यद्रवद् भीमं नागानीकेन ते सुतः।

saṃjaya uvāca. tathā teṣu nivṛtteṣu pratyudyāteṣu bhāgaśaḥ. svayam abhyadravad bhīmaṃ nāgānīkena te sutaḥ.

स नाग इव नागेन गोवृषेणेव गोवृषः। समाहूतः स्वयं राज्ञा नागानीकम् उपाद्रवत्।

sa nāga iva nāgena govṛṣeṇeva govṛṣaḥ. samāhūtaḥ svayaṃ rājñā nāgānīkam upādravat.

स युद्धकुशलः पार्थो बाहुवीर्येण चान्वितः। अभिनत् कुञ्जरानीकम् अचिरेणैव मारिष। तत्र युद्धान्य् अदृश्यन्त प्रदृप्तानि बहूनि च।

sa yuddhakuśalaḥ pārtho bāhuvīryeṇa cānvitaḥ. abhinat kuñjarānīkam acireṇaiva māriṣa. tatra yuddhāny adṛśyanta pradṛptāni bahūni ca.

ते गजा गिरिसंकाशाः क्षरन्तः सर्वतो मदम्। भीमसेनस्य नाराचैर् विमुखा विमदीकृताः।

te gajā girisaṃkāśāḥ kṣarantaḥ sarvato madam. bhīmasenasya nārācair vimukhā vimadīkṛtāḥ.

विधमेद् अभ्रजालानि यथा वायुः समन्ततः। व्यधमत् तान्य् अनीकानि तथैव पवनात्मजः।

vidhamed abhrajālāni yathā vāyuḥ samantataḥ. vyadhamat tāny anīkāni tathaiva pavanātmajaḥ.

स तेषु विसृजन् बाणान् भीमो नागेष्व् अशोभत। भुवनेष्व् इव सर्वेषु गभस्तीन् उदितो रविः।

sa teṣu visṛjan bāṇān bhīmo nāgeṣv aśobhata. bhuvaneṣv iva sarveṣu gabhastīn udito raviḥ.

ते भीमबाणैः शतशः संस्यूता विबभुर् गजाः। गभस्तिभिर् इवार्कस्य व्योम्नि नानाबलाहकाः।

te bhīmabāṇaiḥ śataśaḥ saṃsyūtā vibabhur gajāḥ. gabhastibhir ivārkasya vyomni nānābalāhakāḥ.

तथा गजानां कदनं कुर्वाणम् अनिलात्मजम्। क्रुद्धो दुर्योधनो ऽभ्येत्य प्रत्यविध्यच् छितैः शरैः।

tathā gajānāṃ kadanaṃ kurvāṇam anilātmajam. kruddho duryodhano 'bhyetya pratyavidhyac chitaiḥ śaraiḥ.

ततः क्षणेन क्षितिपं क्षतजप्रतिमेक्षणः। क्षयं निनीषुर् निशितैर् भीमो विव्याध पत्रिभिः।

tataḥ kṣaṇena kṣitipaṃ kṣatajapratimekṣaṇaḥ. kṣayaṃ ninīṣur niśitair bhīmo vivyādha patribhiḥ.

स शरार्पितसर्वाङ्गः क्रुद्धो विव्याध पाण्डवम्। नाराचैर् अर्करश्म्याभैर् भीमसेनं स्मयन्न् इव।

sa śarārpitasarvāṅgaḥ kruddho vivyādha pāṇḍavam. nārācair arkaraśmyābhair bhīmasenaṃ smayann iva.

तस्य नागं मणिमयं रत्नचित्रं ध्वजे स्थितम्। भल्लाभ्यां कार्मुकं चैव क्षिप्रं चिच्छेद पाण्डवः।

tasya nāgaṃ maṇimayaṃ ratnacitraṃ dhvaje sthitam. bhallābhyāṃ kārmukaṃ caiva kṣipraṃ ciccheda pāṇḍavaḥ.

दुर्योधनं पीड्यमानं दृष्ट्वा भीमेन मारिष। चुक्षोभयिषुर् अभ्यागाद् अङ्गो मातङ्गम् आस्थितः।

duryodhanaṃ pīḍyamānaṃ dṛṣṭvā bhīmena māriṣa. cukṣobhayiṣur abhyāgād aṅgo mātaṅgam āsthitaḥ.

तम् आपतन्तं मातङ्गम् अम्बुदप्रतिमस्वनम्। कुम्भान्तरे भीमसेनो नाराचेनार्दयद् भृशम्।

tam āpatantaṃ mātaṅgam ambudapratimasvanam. kumbhāntare bhīmaseno nārācenārdayad bhṛśam.

तस्य कायं विनिर्भिद्य ममज्ज धरणीतले। ततः पपात द्विरदो वज्राहत इवाचलः।

tasya kāyaṃ vinirbhidya mamajja dharaṇītale. tataḥ papāta dvirado vajrāhata ivācalaḥ.

तस्यावर्जितनागस्य म्लेच्छस्यावपतिष्यतः। शिरश् चिच्छेद भल्लेन क्षिप्रकारी वृकोदरः।

tasyāvarjitanāgasya mlecchasyāvapatiṣyataḥ. śiraś ciccheda bhallena kṣiprakārī vṛkodaraḥ.

तस्मिन् निपतिते वीरे संप्राद्रवत सा चमूः। संभ्रान्ताश्वद्विपरथा पदातीन् अवमृद्नती।

tasmin nipatite vīre saṃprādravata sā camūḥ. saṃbhrāntāśvadviparathā padātīn avamṛdnatī.

तेष्व् अनीकेषु सर्वेषु विद्रवत्सु समन्ततः। प्राग्ज्योतिषस् ततो भीमं कुञ्जरेण समाद्रवत्।

teṣv anīkeṣu sarveṣu vidravatsu samantataḥ. prāgjyotiṣas tato bhīmaṃ kuñjareṇa samādravat.

येन नागेन मघवान् अजयद् दैत्यदानवान्। तदन्वयेन नागेन भीमसेनम् उपाद्रवत्। स नागप्रवरो भीमं सहसा समुपाद्रवत्।

yena nāgena maghavān ajayad daityadānavān. tadanvayena nāgena bhīmasenam upādravat. sa nāgapravaro bhīmaṃ sahasā samupādravat.

श्रवणाभ्याम् अथो पद्भ्यां संहतेन करेण च। व्यावृत्तनयनः क्रुद्धः प्रदहन्न् इव पाण्डवम्। वृकोदररथं साश्वम् अविशेषम् अचूर्णयत्। पद्भ्यां भीमो ऽप्य् अथो धावंस् तस्य गात्रेष्व् अलीयत। जानन्न् अञ्जलिकावेधं नापाक्रामत पाण्डवः। गात्राभ्यन्तरगो भूत्वा करेणाताडयन् मुहुः। लालयाम् आस तं नागं वधाकाङ्क्षिणम् अव्ययम्। कुलालचक्रवन् नागस् तदा तूर्णम् अथाभ्रमत्। नागायुतबलः श्रीमान् कालयानो वृकोदरम्। भीमो ऽपि निष्क्रम्य ततः सुप्रतीकाग्रतो ऽभवत्। भीमं करेणावनम्य जानुभ्याम् अभ्यपातयत्। ग्रीवायां वेष्टयित्वैनं स गजो हन्तुम् ऐहत। करवेष्टं भीमसेनो भ्रमं दत्त्वा व्यमोचयत्। पुनर् गात्राणि नागस्य प्रविवेश वृकोदरः। यावत् प्रतिगजायातं स्वबलस्थम् अवैक्षत। भीमो ऽपि नागगात्रेभ्यो विनिःसृत्यापयाज् जवात्।

śravaṇābhyām atho padbhyāṃ saṃhatena kareṇa ca. vyāvṛttanayanaḥ kruddhaḥ pradahann iva pāṇḍavam. vṛkodararathaṃ sāśvam aviśeṣam acūrṇayat. padbhyāṃ bhīmo 'py atho dhāvaṃs tasya gātreṣv alīyata. jānann añjalikāvedhaṃ nāpākrāmata pāṇḍavaḥ. gātrābhyantarago bhūtvā kareṇātāḍayan muhuḥ. lālayām āsa taṃ nāgaṃ vadhākāṅkṣiṇam avyayam. kulālacakravan nāgas tadā tūrṇam athābhramat. nāgāyutabalaḥ śrīmān kālayāno vṛkodaram. bhīmo 'pi niṣkramya tataḥ supratīkāgrato 'bhavat. bhīmaṃ kareṇāvanamya jānubhyām abhyapātayat. grīvāyāṃ veṣṭayitvainaṃ sa gajo hantum aihata. karaveṣṭaṃ bhīmaseno bhramaṃ dattvā vyamocayat. punar gātrāṇi nāgasya praviveśa vṛkodaraḥ. yāvat pratigajāyātaṃ svabalastham avaikṣata. bhīmo 'pi nāgagātrebhyo viniḥsṛtyāpayāj javāt.

ततः सर्वस्य सैन्यस्य नादः समभवन् महान्। हा हा विनिहतो भीमः कुञ्जरेणेति मारिष।

tataḥ sarvasya sainyasya nādaḥ samabhavan mahān. hā hā vinihato bhīmaḥ kuñjareṇeti māriṣa.

तेन नादेन वित्रस्ता पाण्डवानाम् अनीकिनी। सहसाभ्यद्रवद् राजन् यत्र तस्थौ वृकोदरः।

tena nādena vitrastā pāṇḍavānām anīkinī. sahasābhyadravad rājan yatra tasthau vṛkodaraḥ.

ततो युधिष्ठिरो राजा हतं मत्वा वृकोदरम्। भगदत्तं सपाञ्चालः सर्वतः समवारयत्। भीमो ऽपि दोर्भ्यां नागेन्द्रं निपीड्यामोचयद् बली।

tato yudhiṣṭhiro rājā hataṃ matvā vṛkodaram. bhagadattaṃ sapāñcālaḥ sarvataḥ samavārayat. bhīmo 'pi dorbhyāṃ nāgendraṃ nipīḍyāmocayad balī.

तं रथै रथिनां श्रेष्ठाः परिवार्य समन्ततः। अवाकिरञ् शरैस् तीक्ष्णैः शतशो ऽथ सहस्रशः।

taṃ rathai rathināṃ śreṣṭhāḥ parivārya samantataḥ. avākirañ śarais tīkṣṇaiḥ śataśo 'tha sahasraśaḥ.

स विघातं पृषत्कानाम् अङ्कुशेन समाचरन्। गजेन पाण्डुपाञ्चालान् व्यधमत् पर्वतेश्वरः।

sa vighātaṃ pṛṣatkānām aṅkuśena samācaran. gajena pāṇḍupāñcālān vyadhamat parvateśvaraḥ.

तद् अद्भुतम् अपश्याम भगदत्तस्य संयुगे। तथा वृद्धस्य चरितं कुञ्जरेण विशां पते।

tad adbhutam apaśyāma bhagadattasya saṃyuge. tathā vṛddhasya caritaṃ kuñjareṇa viśāṃ pate.

ततो राजा दशार्णानां प्राग्ज्योतिषम् उपाद्रवत्। तिर्यग्यातेन नागेन समदेनाशुगामिना।

tato rājā daśārṇānāṃ prāgjyotiṣam upādravat. tiryagyātena nāgena samadenāśugāminā.

तयोर् युद्धं समभवन् नागयोर् भीमरूपयोः। सपक्षयोः पर्वतयोर् यथा सद्रुमयोः पुरा।

tayor yuddhaṃ samabhavan nāgayor bhīmarūpayoḥ. sapakṣayoḥ parvatayor yathā sadrumayoḥ purā.

प्राग्ज्योतिषपतेर् नागः संनिपत्यापवृत्य च। प्राग्ज्योतिषानाधिपतेर् गत्वा ना[ग]म् अबोधयत्। पार्श्वे दशार्णाधिपतेर् भित्त्वा नागम् अपातयत्।

prāgjyotiṣapater nāgaḥ saṃnipatyāpavṛtya ca. prāgjyotiṣānādhipater gatvā nā[ga]m abodhayat. pārśve daśārṇādhipater bhittvā nāgam apātayat.

तोमरैः सूर्यरश्म्याभैर् भगदत्तो ऽथ सप्तभिः। जघान द्विरदस्थं तं शत्रुं प्रचलितासनम्। ततो युधिष्ठिरो दृष्ट्वा दशार्णाधिपतिं हतम्। महता रथवंशेन प्राग्ज्योतिषम् अभिद्रवत्।

tomaraiḥ sūryaraśmyābhair bhagadatto 'tha saptabhiḥ. jaghāna dviradasthaṃ taṃ śatruṃ pracalitāsanam. tato yudhiṣṭhiro dṛṣṭvā daśārṇādhipatiṃ hatam. mahatā rathavaṃśena prāgjyotiṣam abhidravat.

उपसृत्य तु राजानं भगदत्तं युधिष्ठिरः। रथानीकेन महता सर्वतः पर्यवारयत्।

upasṛtya tu rājānaṃ bhagadattaṃ yudhiṣṭhiraḥ. rathānīkena mahatā sarvataḥ paryavārayat.

स कुञ्जरस्थो रथिभिः शुशुभे सर्वतो वृतः। पर्वते वनमध्यस्थो ज्वलन्न् इव हुताशनः।

sa kuñjarastho rathibhiḥ śuśubhe sarvato vṛtaḥ. parvate vanamadhyastho jvalann iva hutāśanaḥ.

मण्डलं सर्वतः श्लिष्टं रथिनाम् उग्रधन्विनाम्। किरतां शरवर्षाणि स नागः पर्यवर्तत।

maṇḍalaṃ sarvataḥ śliṣṭaṃ rathinām ugradhanvinām. kiratāṃ śaravarṣāṇi sa nāgaḥ paryavartata.

ततः प्राग्ज्योतिषो राजा परिगृह्य द्विपर्षभम्। प्रेषयाम् आस सहसा युयुधानरथं प्रति। आपतन्तं तु संप्रेक्ष्य नागं सात्वतपुंगवः। अविध्यत् पञ्चभिर् बाणैः शितैर् आशीविषोपमैः। सो ऽतिविद्धो बलवता सत्यकेन विशां पते। व्यवर्तत परित्रासान् मण्डलानि शरार्दितः।

tataḥ prāgjyotiṣo rājā parigṛhya dviparṣabham. preṣayām āsa sahasā yuyudhānarathaṃ prati. āpatantaṃ tu saṃprekṣya nāgaṃ sātvatapuṃgavaḥ. avidhyat pañcabhir bāṇaiḥ śitair āśīviṣopamaiḥ. so 'tividdho balavatā satyakena viśāṃ pate. vyavartata paritrāsān maṇḍalāni śarārditaḥ.

शिनेः पौत्रस्य तु रथं परिगृह्य महाद्विपः। अभिचिक्षेप वेगेन युयुधानस् त्व् अपाक्रमत्।

śineḥ pautrasya tu rathaṃ parigṛhya mahādvipaḥ. abhicikṣepa vegena yuyudhānas tv apākramat.

बृहतः सैन्धवान् अश्वान् समुत्थाप्य तु सारथिः। तस्थौ सात्यकिम् आसाद्य संप्लुतस् तं रथं पुनः।

bṛhataḥ saindhavān aśvān samutthāpya tu sārathiḥ. tasthau sātyakim āsādya saṃplutas taṃ rathaṃ punaḥ.

स तु लब्ध्वान्तरं नागस् त्वरितो रथमण्डलात्। निश्चक्राम ततः सर्वान् परिचिक्षेप पार्थिवान्।

sa tu labdhvāntaraṃ nāgas tvarito rathamaṇḍalāt. niścakrāma tataḥ sarvān paricikṣepa pārthivān.

ते त्व् आशुगतिना तेन त्रास्यमाना नरर्षभाः। तम् एकं द्विरदं संख्ये मेनिरे शतशो नृपाः।

te tv āśugatinā tena trāsyamānā nararṣabhāḥ. tam ekaṃ dviradaṃ saṃkhye menire śataśo nṛpāḥ.

ते गजस्थेन काल्यन्ते भगदत्तेन पाण्डवाः। ऐरावतस्थेन यथा देवराजेन दानवाः।

te gajasthena kālyante bhagadattena pāṇḍavāḥ. airāvatasthena yathā devarājena dānavāḥ.

तेषां प्रद्रवतां भीमः पाञ्चालानाम् इतस् ततः। गजवाजिकृतः शब्दः सुमहान् समजायत।

teṣāṃ pradravatāṃ bhīmaḥ pāñcālānām itas tataḥ. gajavājikṛtaḥ śabdaḥ sumahān samajāyata.

भगदत्तेन समरे काल्यमानेषु पाण्डुषु। प्राग्ज्योतिषम् अभिक्रुद्धः पुनर् भीमः समभ्ययात्।

bhagadattena samare kālyamāneṣu pāṇḍuṣu. prāgjyotiṣam abhikruddhaḥ punar bhīmaḥ samabhyayāt.

तस्याभिद्रवतो वाहान् हस्तमुक्तेन वारिणा। सिक्त्वा व्यत्रासयन् नागस् ते पार्थम् अहरंस् ततः।

tasyābhidravato vāhān hastamuktena vāriṇā. siktvā vyatrāsayan nāgas te pārtham aharaṃs tataḥ.

ततस् तम् अभ्ययात् तूर्णं रुचिपर्वाकृतीसुतः। समुक्षञ् शरवर्षेण रथस्थो ऽन्तकसंनिभः।

tatas tam abhyayāt tūrṇaṃ ruciparvākṛtīsutaḥ. samukṣañ śaravarṣeṇa rathastho 'ntakasaṃnibhaḥ.

ततो रुचिरपर्वाणं शरेण नतपर्वणा। सुपर्वा पर्वतपतिर् निन्ये वैवस्वतक्षयम्।

tato ruciraparvāṇaṃ śareṇa nataparvaṇā. suparvā parvatapatir ninye vaivasvatakṣayam.

तस्मिन् निपतिते वीरे सौभद्रो द्रौपदीसुताः। चेकितानो धृष्टकेतुर् युयुत्सुश् चार्दयन् द्विपम्।

tasmin nipatite vīre saubhadro draupadīsutāḥ. cekitāno dhṛṣṭaketur yuyutsuś cārdayan dvipam.

त एनं शरधाराभिर् धाराभिर् इव तोयदाः। सिषिचुर् भैरवान् नादान् विनदन्तो जिघांसवः।

ta enaṃ śaradhārābhir dhārābhir iva toyadāḥ. siṣicur bhairavān nādān vinadanto jighāṃsavaḥ.

ततः पार्ष्ण्यङ्कुशाङ्गुष्ठैः कृतिना चोदितो द्विपः। प्रसारितकरः प्रायात् स्तब्धकर्णेक्षणो द्रुतम्।

tataḥ pārṣṇyaṅkuśāṅguṣṭhaiḥ kṛtinā codito dvipaḥ. prasāritakaraḥ prāyāt stabdhakarṇekṣaṇo drutam.

सो ऽधिष्ठाय पदा वाहान् युयुत्सोः सूतम् आरुजत्। रथं बभञ्ज संक्रुद्धश् चण्डवातो यथा द्रुमम्। युयुत्सुस् तु रथाद् राजन्न् अपाक्रामत् त्वरान्वितः। ततः पाण्डवयोधास् ते नागराजं शरैर् द्रुतम्। पुत्रस् तु तव संभ्रान्तः सौभद्रस्याप्लुतो रथम्।

so 'dhiṣṭhāya padā vāhān yuyutsoḥ sūtam ārujat. rathaṃ babhañja saṃkruddhaś caṇḍavāto yathā drumam. yuyutsus tu rathād rājann apākrāmat tvarānvitaḥ. tataḥ pāṇḍavayodhās te nāgarājaṃ śarair drutam. putras tu tava saṃbhrāntaḥ saubhadrasyāpluto ratham.

स कुञ्जरस्थो विसृजन्न् इषून् अरिषु पार्थिवः। बभौ रश्मीन् इवादित्यो भुवनेषु समुत्सृजन्। स भीमेनाथ बहुधा दन्ताभ्याम् अवपीडयन्। मोक्षितो युद्धशौण्डेन नागायुतबलो गजः।

sa kuñjarastho visṛjann iṣūn ariṣu pārthivaḥ. babhau raśmīn ivādityo bhuvaneṣu samutsṛjan. sa bhīmenātha bahudhā dantābhyām avapīḍayan. mokṣito yuddhaśauṇḍena nāgāyutabalo gajaḥ.

तम् आर्जुनिर् द्वादशभिर् युयुत्सुर् दशभिः शरैः। त्रिभिस् त्रिभिर् द्रौपदेया धृष्टकेतुश् च विव्यधुः। चेकितानश् चतुःषष्ट्या सोत्तरायुधिकं पुनः। प्रत्यविध्यच् छरैः सर्वान् भगदत्तस् त्रिभिस् त्रिभिः।

tam ārjunir dvādaśabhir yuyutsur daśabhiḥ śaraiḥ. tribhis tribhir draupadeyā dhṛṣṭaketuś ca vivyadhuḥ. cekitānaś catuḥṣaṣṭyā sottarāyudhikaṃ punaḥ. pratyavidhyac charaiḥ sarvān bhagadattas tribhis tribhiḥ.

सो ऽरियत्नार्पितैर् बाणैर् आचितो द्विरदो बभौ। संस्यूत इव सूर्यस्य रश्मिभिर् जलदो महान्।

so 'riyatnārpitair bāṇair ācito dvirado babhau. saṃsyūta iva sūryasya raśmibhir jalado mahān.

नियन्तुः शिल्पयत्नाभ्यां प्रेषितो ऽरिशरार्दितः। परिचिक्षेप तान् नागः स रिपून् सव्यदक्षिणम्।

niyantuḥ śilpayatnābhyāṃ preṣito 'riśarārditaḥ. paricikṣepa tān nāgaḥ sa ripūn savyadakṣiṇam.

गोपाल इव दण्डेन यथा पशुगणान् वने। आवेष्टयत तां सेनां भगदत्तस् तथा मुहुः।

gopāla iva daṇḍena yathā paśugaṇān vane. āveṣṭayata tāṃ senāṃ bhagadattas tathā muhuḥ.

क्षिप्रं श्येनाभिपन्नानां वायसानाम् इव स्वनः। रजश् च सुमहद् राजन्न् अन्तरिक्षं समाचिनोत्। स रेणुमार्गो वियति भाति दण्ड इवोत्थितः। समुच्छ्रितो भृशार्ताया सेनाया सुभुजो यथा। अभिधावेति कौन्तेयं संचोदयद् इवार्जुनम्। बभूव पाण्डवेयानां भृशं विद्रवतां स्वनः।

kṣipraṃ śyenābhipannānāṃ vāyasānām iva svanaḥ. rajaś ca sumahad rājann antarikṣaṃ samācinot. sa reṇumārgo viyati bhāti daṇḍa ivotthitaḥ. samucchrito bhṛśārtāyā senāyā subhujo yathā. abhidhāveti kaunteyaṃ saṃcodayad ivārjunam. babhūva pāṇḍaveyānāṃ bhṛśaṃ vidravatāṃ svanaḥ.

स नागराजः प्रवराङ्कुशाहतः; पुरा सपक्षो ऽद्रिवरो यथा नृप। भयं तथा रिपुषु समादधद् भृशं; वणिग्गणानां क्षुभितो यथार्णवः।

sa nāgarājaḥ pravarāṅkuśāhataḥ; purā sapakṣo 'drivaro yathā nṛpa. bhayaṃ tathā ripuṣu samādadhad bhṛśaṃ; vaṇiggaṇānāṃ kṣubhito yathārṇavaḥ.

ततो ध्वनिर् द्विरदरथाश्वपार्थिवैर्; भयाद् द्रवद्भिर् जनितो ऽतिभैरवः। क्षितिं वियद् द्यां विदिशो दिशस् तथा; समावृणोत् पार्थिव संयुगे तदा। समन्ततस् तत्र जनाधिपेश्वर।

tato dhvanir dviradarathāśvapārthivair; bhayād dravadbhir janito 'tibhairavaḥ. kṣitiṃ viyad dyāṃ vidiśo diśas tathā; samāvṛṇot pārthiva saṃyuge tadā. samantatas tatra janādhipeśvara.

स तेन नागप्रवरेण पार्थिवो; भृशं जगाहे द्विषताम् अनीकिनीम्। पुरा सुगुप्तां विबुधैर् इवाहवे; विरोचनो देववरूथिनीम् इव।

sa tena nāgapravareṇa pārthivo; bhṛśaṃ jagāhe dviṣatām anīkinīm. purā suguptāṃ vibudhair ivāhave; virocano devavarūthinīm iva.

भृशं ववौ ज्वलनसखो वियद् रजः; समावृणोन् मुहुर् अपि चैव सैनिकान्। तम् एकनागं गणशो यथा गजाः; समन्ततो द्रुतम् इव मेनिरे जनाः।

bhṛśaṃ vavau jvalanasakho viyad rajaḥ; samāvṛṇon muhur api caiva sainikān. tam ekanāgaṃ gaṇaśo yathā gajāḥ; samantato drutam iva menire janāḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...