महाभारत 7.114 (श्लोक 1)

महाभारत

←द्रोण पर्व→

←अध्याय 114→

[mh-7-114] • 94 श्लोकाः

संजय उवाच। ततः कर्णो महाराज भीमं विद्ध्वा त्रिभिः शरैः। पुनश् चतुर्भिस् तीक्ष्णाग्रैर् अविध्यत् कङ्कपत्रिभिः। मुमोच शरवर्षाणि चित्राणि च बहूनि च।

saṃjaya uvāca. tataḥ karṇo mahārāja bhīmaṃ viddhvā tribhiḥ śaraiḥ. punaś caturbhis tīkṣṇāgrair avidhyat kaṅkapatribhiḥ. mumoca śaravarṣāṇi citrāṇi ca bahūni ca.

वध्यमानो महाराज सूतपुत्रेण पाण्डवः। न विव्यथे भीमसेनो भिद्यमान इवाचलः।

vadhyamāno mahārāja sūtaputreṇa pāṇḍavaḥ. na vivyathe bhīmaseno bhidyamāna ivācalaḥ.

स कर्णं कर्णिना कर्णे पीतेन निशितेन च। विव्याध युधि राजेन्द्र भीमसेनः पतत्रिणा। विव्याध सुभृशं संख्ये तैलधौतेन मारिष।

sa karṇaṃ karṇinā karṇe pītena niśitena ca. vivyādha yudhi rājendra bhīmasenaḥ patatriṇā. vivyādha subhṛśaṃ saṃkhye tailadhautena māriṣa.

स कुण्डलं महत् कर्णात् कर्णस्यापातयद् भुवि। तपनीयं महाराज दीप्तं ज्योतिर् इवाम्बरात्। गाङ्गेयपुलिनान् मत्तश् चक्रवाको नदन्न् इव। मणिमाणिक्यजडितं हुतभुक् तिग्मतेजसम्। निगलद् अमृताद् एकात् तामरसं सुरशिल्पिना कृतम्। श्रवणकुण्डलं कर्णमध्यतो न्यपतद् अथास्य शुद्धम् उत्तमम्।

sa kuṇḍalaṃ mahat karṇāt karṇasyāpātayad bhuvi. tapanīyaṃ mahārāja dīptaṃ jyotir ivāmbarāt. gāṅgeyapulinān mattaś cakravāko nadann iva. maṇimāṇikyajaḍitaṃ hutabhuk tigmatejasam. nigalad amṛtād ekāt tāmarasaṃ suraśilpinā kṛtam. śravaṇakuṇḍalaṃ karṇamadhyato nyapatad athāsya śuddham uttamam.

अथापरेण भल्लेन सूतपुत्रं स्तनान्तरे। आजघान भृशं भीमः स्मयन्न् इव महाबलः।

athāpareṇa bhallena sūtaputraṃ stanāntare. ājaghāna bhṛśaṃ bhīmaḥ smayann iva mahābalaḥ.

पुनर् अस्य त्वरन् भीमो नाराचान् दश भारत। रणे प्रैषीन् महावेगान् यमदण्डोपमांस् तथा।

punar asya tvaran bhīmo nārācān daśa bhārata. raṇe praiṣīn mahāvegān yamadaṇḍopamāṃs tathā.

ते ललाटं समासाद्य सूतपुत्रस्य मारिष। विविशुश् चोदितास् तेन वल्मीकम् इव पन्नगाः।

te lalāṭaṃ samāsādya sūtaputrasya māriṣa. viviśuś coditās tena valmīkam iva pannagāḥ.

ललाटस्थैस् तु तैर् बाणैः सूतपुत्रो व्यरोचत। नीलोत्पलमयीं मालां धारयन् स पुरा यथा। सो ऽतिविद्धो भृशं कर्णः पाण्डवेन तरस्विना। रथकूबरम् आलम्ब्य न्यमीलयत लोचने। स मुहूर्तात् पुनः संज्ञां लब्ध्वा कर्णः परंतपः। रुधिरोक्षितसर्वाङ्गः क्रोधम् आहारयत् परम्।

lalāṭasthais tu tair bāṇaiḥ sūtaputro vyarocata. nīlotpalamayīṃ mālāṃ dhārayan sa purā yathā. so 'tividdho bhṛśaṃ karṇaḥ pāṇḍavena tarasvinā. rathakūbaram ālambya nyamīlayata locane. sa muhūrtāt punaḥ saṃjñāṃ labdhvā karṇaḥ paraṃtapaḥ. rudhirokṣitasarvāṅgaḥ krodham āhārayat param.

ततः क्रुद्धो रणे कर्णः पीडितो दृढधन्वना। वेगं चक्रे महावेगो भीमसेनवधं प्रति।

tataḥ kruddho raṇe karṇaḥ pīḍito dṛḍhadhanvanā. vegaṃ cakre mahāvego bhīmasenavadhaṃ prati.

तस्मै कर्णः शतं राजन्न् इषूणां गार्ध्रवाससाम्। अमर्षी बलवान् क्रुद्धः प्रेषयाम् आस भारत।

tasmai karṇaḥ śataṃ rājann iṣūṇāṃ gārdhravāsasām. amarṣī balavān kruddhaḥ preṣayām āsa bhārata.

ततः प्रासृजद् उग्राणि शरवर्षाणि पाण्डवः। समरे तम् अनादृत्य नास्य वीर्यम् अचिन्तयत्। तान् अचिन्त्य महाबाहुर् भीमो भीमपराक्रमः।

tataḥ prāsṛjad ugrāṇi śaravarṣāṇi pāṇḍavaḥ. samare tam anādṛtya nāsya vīryam acintayat. tān acintya mahābāhur bhīmo bhīmaparākramaḥ.

ततः कर्णो महाराज पाण्डवं निशितैः शरैः। आजघानोरसि क्रुद्धः क्रुद्धरूपं परंतपः। ताव् उभौ नरशार्दूलौ शार्दूलाव् इव दंष्ट्रिणौ। शरदंष्ट्रौ समासाद्य ततक्षतुर् अनन्तरम्।

tataḥ karṇo mahārāja pāṇḍavaṃ niśitaiḥ śaraiḥ. ājaghānorasi kruddhaḥ kruddharūpaṃ paraṃtapaḥ. tāv ubhau naraśārdūlau śārdūlāv iva daṃṣṭriṇau. śaradaṃṣṭrau samāsādya tatakṣatur anantaram.

जीमूताव् इव चान्योन्यं तौ ववर्षतुर् आहवे। तलशब्दरवैश् चैव त्रासयन्तौ परस्परम्।

jīmūtāv iva cānyonyaṃ tau vavarṣatur āhave. talaśabdaravaiś caiva trāsayantau parasparam.

शरजालैश् च विविधैश् छादयाम् आसतुर् मृधे। अन्योन्यं समरे क्रुद्धौ कृतप्रतिकृतैषिणौ।

śarajālaiś ca vividhaiś chādayām āsatur mṛdhe. anyonyaṃ samare kruddhau kṛtapratikṛtaiṣiṇau.

ततो भीमो महाबाहू राधेयस्य महात्मनः। क्षुरप्रेण धनुश् छित्त्वा कर्णं विव्याध पत्रिणा।

tato bhīmo mahābāhū rādheyasya mahātmanaḥ. kṣurapreṇa dhanuś chittvā karṇaṃ vivyādha patriṇā.

तद् अपास्य धनुश् छिन्नं सूतपुत्रो महामनाः। अन्यत् कार्मुकम् आदत्त वेगघ्नं भारसाधनम्। तदप्य् अथ निमेषार्धाच् चिच्छेदास्य वृकोदरः। तृतीयं च चतुर्थं च पञ्चमं षष्ठम् एव च। सप्तमं चाष्टमं चैव नवमं दशमं तथा। एकादशं द्वादशं च त्रयोदशम् अथापि वा। चतुर्दशं पञ्चदशं षोडशं च वृकोदरः। तथा सप्तदशं चैवम् अष्टादशम् अथापि वा। बहूनि भीमश् चिच्छेद कर्णस्यैवं धनूंषि च। निमेषार्धात् ततः कर्णो धनुर्हस्तो व्यतिष्ठत।

tad apāsya dhanuś chinnaṃ sūtaputro mahāmanāḥ. anyat kārmukam ādatta vegaghnaṃ bhārasādhanam. tadapy atha nimeṣārdhāc cicchedāsya vṛkodaraḥ. tṛtīyaṃ ca caturthaṃ ca pañcamaṃ ṣaṣṭham eva ca. saptamaṃ cāṣṭamaṃ caiva navamaṃ daśamaṃ tathā. ekādaśaṃ dvādaśaṃ ca trayodaśam athāpi vā. caturdaśaṃ pañcadaśaṃ ṣoḍaśaṃ ca vṛkodaraḥ. tathā saptadaśaṃ caivam aṣṭādaśam athāpi vā. bahūni bhīmaś ciccheda karṇasyaivaṃ dhanūṃṣi ca. nimeṣārdhāt tataḥ karṇo dhanurhasto vyatiṣṭhata.

दृष्ट्वा च कुरुसौवीरसैन्धवानां बलक्षयम्। सवर्मध्वजशस्त्रैश् च पतितैः संवृतां महीम्। रथैर् विमथितैर् भग्नैर् अश्वैश् चान्यैः प्रवेगितैः। भ्रष्टश्रीकैर् नरवरैः पांसुकुण्ठितमूर्धजैः।

dṛṣṭvā ca kurusauvīrasaindhavānāṃ balakṣayam. savarmadhvajaśastraiś ca patitaiḥ saṃvṛtāṃ mahīm. rathair vimathitair bhagnair aśvaiś cānyaiḥ pravegitaiḥ. bhraṣṭaśrīkair naravaraiḥ pāṃsukuṇṭhitamūrdhajaiḥ.

हस्त्यश्वनरदेहांश् च गतासून् प्रेक्ष्य सर्वतः। सूतपुत्रस्य संरम्भाद् दीप्तं वपुर् अजायत।

hastyaśvanaradehāṃś ca gatāsūn prekṣya sarvataḥ. sūtaputrasya saṃrambhād dīptaṃ vapur ajāyata.

स विस्फार्य महच् चापं कार्तस्वरविभूषितम्। भीमं प्रैक्षत राधेयो राजन् घोरेण चक्षुषा।

sa visphārya mahac cāpaṃ kārtasvaravibhūṣitam. bhīmaṃ praikṣata rādheyo rājan ghoreṇa cakṣuṣā.

ततः क्रुद्धः शरान् अस्यन् सूतपुत्रो व्यरोचत। मध्यंदिनगतो ऽर्चिष्माञ् शरदीव दिवाकरः।

tataḥ kruddhaḥ śarān asyan sūtaputro vyarocata. madhyaṃdinagato 'rciṣmāñ śaradīva divākaraḥ.

मरीचिविकचस्येव राजन् भानुमतो वपुः। आसीद् आधिरथेर् घोरं वपुः शरशतार्चिषः।

marīcivikacasyeva rājan bhānumato vapuḥ. āsīd ādhirather ghoraṃ vapuḥ śaraśatārciṣaḥ.

कराभ्याम् आददानस्य संदधानस्य चाशुगान्। विकर्षतो मुञ्चतो वा नान्तरं ददृशू रणे।

karābhyām ādadānasya saṃdadhānasya cāśugān. vikarṣato muñcato vā nāntaraṃ dadṛśū raṇe.

अग्निचक्रोपमं घोरं मण्डलीकृतम् आयुधम्। कर्णस्यासीन् महाराज सव्यदक्षिणम् अस्यतः।

agnicakropamaṃ ghoraṃ maṇḍalīkṛtam āyudham. karṇasyāsīn mahārāja savyadakṣiṇam asyataḥ.

स्वर्णपुङ्खाः सुनिशिताः कर्णचापच्युताः शराः। प्राच्छादयन् महाराज दिशः सूर्यस्य च प्रभाम्।

svarṇapuṅkhāḥ suniśitāḥ karṇacāpacyutāḥ śarāḥ. prācchādayan mahārāja diśaḥ sūryasya ca prabhām.

ततः कनकपुङ्खानां शराणां नतपर्वणाम्। धनुश्च्युतानां वियति ददृशे बहुधा व्रजः।

tataḥ kanakapuṅkhānāṃ śarāṇāṃ nataparvaṇām. dhanuścyutānāṃ viyati dadṛśe bahudhā vrajaḥ.

शरासनाद् आधिरथेः प्रभवन्तः स्म सायकाः। श्रेणीकृता व्यराजन्त राजन् क्रौञ्चा इवाम्बरे।

śarāsanād ādhiratheḥ prabhavantaḥ sma sāyakāḥ. śreṇīkṛtā vyarājanta rājan krauñcā ivāmbare.

गार्ध्रपत्राञ् शिलाधौतान् कार्तस्वरविभूषितान्। महावेगान् प्रदीप्ताग्रान् मुमोचाधिरथिः शरान्।

gārdhrapatrāñ śilādhautān kārtasvaravibhūṣitān. mahāvegān pradīptāgrān mumocādhirathiḥ śarān.

ते तु चापबलोद्धूताः शातकुम्भविभूषिताः। अजस्रम् अन्वकीर्यन्त शराः पार्थरथं प्रति।

te tu cāpabaloddhūtāḥ śātakumbhavibhūṣitāḥ. ajasram anvakīryanta śarāḥ pārtharathaṃ prati.

ते व्योम्नि रत्नविकृता व्यकाशन्त सहस्रशः। शलभानाम् इव व्राताः शराः कर्णसमीरिताः।

te vyomni ratnavikṛtā vyakāśanta sahasraśaḥ. śalabhānām iva vrātāḥ śarāḥ karṇasamīritāḥ.

चापाद् आधिरथेर् मुक्ताः प्रपतन्तः स्म सायकाः। एको दीर्घ इव प्रांशुः प्रभवन् दृश्यते शरः।

cāpād ādhirather muktāḥ prapatantaḥ sma sāyakāḥ. eko dīrgha iva prāṃśuḥ prabhavan dṛśyate śaraḥ.

पर्वतं वारिधाराभिश् छादयन्न् इव तोयदः। कर्णः प्राच्छादयत् क्रुद्धो भीमं सायकवृष्टिभिः।

parvataṃ vāridhārābhiś chādayann iva toyadaḥ. karṇaḥ prācchādayat kruddho bhīmaṃ sāyakavṛṣṭibhiḥ.

तत्र भारत भीमस्य बलवीर्यपराक्रमम्। व्यवसायं च पुत्रास् ते प्रैक्षन्त कुरुभिः सह।

tatra bhārata bhīmasya balavīryaparākramam. vyavasāyaṃ ca putrās te praikṣanta kurubhiḥ saha.

तां समुद्रम् इवोद्धूतां शरवृष्टिं समुत्थिताम्। अचिन्तयित्वा भीमस् तु क्रुद्धः कर्णम् उपाद्रवत्।

tāṃ samudram ivoddhūtāṃ śaravṛṣṭiṃ samutthitām. acintayitvā bhīmas tu kruddhaḥ karṇam upādravat.

रुक्मपृष्ठं महच् चापं भीमस्यासीद् विशां पते। आकर्षान् मण्डलीभूतं शक्रचापम् इवापरम्। तस्माच् छराः प्रादुरासन् पूरयन्त इवाम्बरम्।

rukmapṛṣṭhaṃ mahac cāpaṃ bhīmasyāsīd viśāṃ pate. ākarṣān maṇḍalībhūtaṃ śakracāpam ivāparam. tasmāc charāḥ prādurāsan pūrayanta ivāmbaram.

सुवर्णपुङ्खैर् भीमेन सायकैर् नतपर्वभिः। गगने रचिता माला काञ्चनीव व्यराजत।

suvarṇapuṅkhair bhīmena sāyakair nataparvabhiḥ. gagane racitā mālā kāñcanīva vyarājata.

ततो व्योम्नि विषक्तानि शरजालानि भागशः। आहतानि व्यशीर्यन्त भीमसेनस्य पत्रिभिः।

tato vyomni viṣaktāni śarajālāni bhāgaśaḥ. āhatāni vyaśīryanta bhīmasenasya patribhiḥ.

कर्णस्य शरजालौघैर् भीमसेनस्य चोभयोः। अग्निस्फुलिङ्गसंस्पर्शैर् अञ्जोगतिभिर् आहवे। तैस् तैः कनकपुङ्खानां द्यौर् आसीत् संवृता व्रजैः। न स्म सूर्यस् तदाभाति न स्म वाति समीरणः। शरजालावृते व्योम्नि न चाज्ञायत किं चन।

karṇasya śarajālaughair bhīmasenasya cobhayoḥ. agnisphuliṅgasaṃsparśair añjogatibhir āhave. tais taiḥ kanakapuṅkhānāṃ dyaur āsīt saṃvṛtā vrajaiḥ. na sma sūryas tadābhāti na sma vāti samīraṇaḥ. śarajālāvṛte vyomni na cājñāyata kiṃ cana.

स भीमं छादयन् बाणैः सूतपुत्रः पृथग्विधैः। उपारोहद् अनादृत्य तस्य वीर्यं महात्मनः।

sa bhīmaṃ chādayan bāṇaiḥ sūtaputraḥ pṛthagvidhaiḥ. upārohad anādṛtya tasya vīryaṃ mahātmanaḥ.

तयोर् विसृजतोस् तत्र शरजालानि मारिष। वायुभूतान्य् अदृश्यन्त संसक्तानीतरेतरम्। अन्योन्यशरसंस्पर्शात् तयोर् मनुजसिंहयोः। आकाशे भरतश्रेष्ठ पावकः समजायत।

tayor visṛjatos tatra śarajālāni māriṣa. vāyubhūtāny adṛśyanta saṃsaktānītaretaram. anyonyaśarasaṃsparśāt tayor manujasiṃhayoḥ. ākāśe bharataśreṣṭha pāvakaḥ samajāyata.

तस्मै कर्णः शितान् बाणान् कर्मारपरिमार्जितान्। सुवर्णविकृतान् क्रुद्धः प्राहिणोद् वधकाङ्क्षया।

tasmai karṇaḥ śitān bāṇān karmāraparimārjitān. suvarṇavikṛtān kruddhaḥ prāhiṇod vadhakāṅkṣayā.

तान् अन्तरिक्षे विशिखैस् त्रिधैकैकम् अशातयत्। विशेषयन् सूतपुत्रं भीमस् तिष्ठेति चाब्रवीत्।

tān antarikṣe viśikhais tridhaikaikam aśātayat. viśeṣayan sūtaputraṃ bhīmas tiṣṭheti cābravīt.

पुनश् चासृजद् उग्राणि शरवर्षाणि पाण्डवः। अमर्षी बलवान् क्रुद्धो दिधक्षन्न् इव पावकः। ततश् चटचटाशब्दो गोधाघाताद् अभूत् तयोः। तलशब्दश् च सुमहान् सिंहनादश् च भैरवः। रथनेमिनिनादश् च ज्याशब्दश् चैव दारुणः। योधा व्युपारमन् युद्धाद् दिदृक्षन्तः पराक्रमम्। कर्णपाण्डवयो राजन् परस्परवधैषिणोः। देवर्षिसिद्धगन्धर्वाः साधु साध्व् इत्य् अपूजयन्। मुमुचुः पुष्पवर्षं च विद्याधरगणास् तथा। ततो भीमो महाबाहुः संरम्भी दृढविक्रमः। अस्त्रैर् अस्त्राणि संवार्य शरैर् विव्याध सूतजम्। कर्णो ऽपि भीमसेनस्य निवार्येषून् महाबलः। प्राहिणोन् नव नाराचान् आशीविषसमान् रणे। तावद्भिर् अथ तान् भीमो व्योम्नि चिच्छेद पत्रिभिः। नाराचान् सूतपुत्रस्य तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत्। ततो भीमो महाबाहुः शरं क्रुद्धान्तकोपमम्। मुमोचाधिरथेर् वीरो यमदण्डम् इवापरम्। तम् आपतन्तं चिच्छेद राधेयः प्रहसन्न् इव। त्रिभिः शरैः शरं राजन् पाण्डवस्य प्रतापवान्। पुनश् चासृजद् उग्राणि शरवर्षाणि पाण्डवः।

punaś cāsṛjad ugrāṇi śaravarṣāṇi pāṇḍavaḥ. amarṣī balavān kruddho didhakṣann iva pāvakaḥ. tataś caṭacaṭāśabdo godhāghātād abhūt tayoḥ. talaśabdaś ca sumahān siṃhanādaś ca bhairavaḥ. rathanemininādaś ca jyāśabdaś caiva dāruṇaḥ. yodhā vyupāraman yuddhād didṛkṣantaḥ parākramam. karṇapāṇḍavayo rājan parasparavadhaiṣiṇoḥ. devarṣisiddhagandharvāḥ sādhu sādhv ity apūjayan. mumucuḥ puṣpavarṣaṃ ca vidyādharagaṇās tathā. tato bhīmo mahābāhuḥ saṃrambhī dṛḍhavikramaḥ. astrair astrāṇi saṃvārya śarair vivyādha sūtajam. karṇo 'pi bhīmasenasya nivāryeṣūn mahābalaḥ. prāhiṇon nava nārācān āśīviṣasamān raṇe. tāvadbhir atha tān bhīmo vyomni ciccheda patribhiḥ. nārācān sūtaputrasya tiṣṭha tiṣṭheti cābravīt. tato bhīmo mahābāhuḥ śaraṃ kruddhāntakopamam. mumocādhirather vīro yamadaṇḍam ivāparam. tam āpatantaṃ ciccheda rādheyaḥ prahasann iva. tribhiḥ śaraiḥ śaraṃ rājan pāṇḍavasya pratāpavān. punaś cāsṛjad ugrāṇi śaravarṣāṇi pāṇḍavaḥ.

तस्य तान्य् आददे कर्णः सर्वाण्य् अस्त्राण्य् अभीतवत्। युध्यतः पाण्डुपुत्रस्य सूतपुत्रो ऽस्त्रमायया।

tasya tāny ādade karṇaḥ sarvāṇy astrāṇy abhītavat. yudhyataḥ pāṇḍuputrasya sūtaputro 'stramāyayā.

तस्येषुधी धनुर्ज्यां च बाणैः संनतपर्वभिः। रश्मीन् योक्त्राणि चाश्वानां कर्णो वैकर्तनो ऽच्छिनत्।

tasyeṣudhī dhanurjyāṃ ca bāṇaiḥ saṃnataparvabhiḥ. raśmīn yoktrāṇi cāśvānāṃ karṇo vaikartano 'cchinat.

अथास्याश्वान् पुनर् हत्वा त्रिभिर् विव्याध सारथिम्। सो ऽवप्लुत्य द्रुतं सूतो युयुधानरथं ययौ।

athāsyāśvān punar hatvā tribhir vivyādha sārathim. so 'vaplutya drutaṃ sūto yuyudhānarathaṃ yayau.

उत्स्मयन्न् इव भीमस्य क्रुद्धः कालानलप्रभः। ध्वजं चिच्छेद राधेयः पताकाश् च न्यपातयत्।

utsmayann iva bhīmasya kruddhaḥ kālānalaprabhaḥ. dhvajaṃ ciccheda rādheyaḥ patākāś ca nyapātayat.

स विधन्वा महाराज रथशक्तिं परामृशत्। ताम् अवासृजद् आविध्य क्रुद्धः कर्णरथं प्रति।

sa vidhanvā mahārāja rathaśaktiṃ parāmṛśat. tām avāsṛjad āvidhya kruddhaḥ karṇarathaṃ prati.

ताम् आधिरथिर् आयस्तः शक्तिं हेमपरिष्कृताम्। आपतन्तीं महोल्काभां चिच्छेद दशभिः शरैः।

tām ādhirathir āyastaḥ śaktiṃ hemapariṣkṛtām. āpatantīṃ maholkābhāṃ ciccheda daśabhiḥ śaraiḥ.

सापतद् दशधा राजन् निकृत्ता कर्णसायकैः। अस्यतः सूतपुत्रस्य मित्रार्थे चित्रयोधिनः।

sāpatad daśadhā rājan nikṛttā karṇasāyakaiḥ. asyataḥ sūtaputrasya mitrārthe citrayodhinaḥ.

स चर्मादत्त कौन्तेयो जातरूपपरिष्कृतम्। खड्गं चान्यतरप्रेप्सुर् मृत्योर् अग्रे जयस्य वा। तद् अस्य सहसा कर्णो व्यधमत् प्रहसन्न् इव। शरैर् बहुभिर् अत्युग्रैः प्रहसन्न् इव भारत।

sa carmādatta kaunteyo jātarūpapariṣkṛtam. khaḍgaṃ cānyataraprepsur mṛtyor agre jayasya vā. tad asya sahasā karṇo vyadhamat prahasann iva. śarair bahubhir atyugraiḥ prahasann iva bhārata.

स विचर्मा महाराज विरथः क्रोधमूर्छितः। असिं प्रासृजद् आविध्य त्वरन् कर्णरथं प्रति।

sa vicarmā mahārāja virathaḥ krodhamūrchitaḥ. asiṃ prāsṛjad āvidhya tvaran karṇarathaṃ prati.

स धनुः सूतपुत्रस्य छित्त्वा ज्यां च सुसंशितः। अपतद् भुवि निस्त्रिंशश् च्युतः सर्प इवाम्बरात्।

sa dhanuḥ sūtaputrasya chittvā jyāṃ ca susaṃśitaḥ. apatad bhuvi nistriṃśaś cyutaḥ sarpa ivāmbarāt.

ततः प्रहस्याधिरथिर् अन्यद् आदत्त कार्मुकम्। शत्रुघ्नं समरे क्रुद्धो दृढज्यं वेगवत्तरम्। व्यायच्छत् स शरान् कर्णः कुन्तीपुत्रजिघांसया। सहस्रशो महाराज रुक्मपुङ्खान् सुतेजनान्।

tataḥ prahasyādhirathir anyad ādatta kārmukam. śatrughnaṃ samare kruddho dṛḍhajyaṃ vegavattaram. vyāyacchat sa śarān karṇaḥ kuntīputrajighāṃsayā. sahasraśo mahārāja rukmapuṅkhān sutejanān.

स भीमसेनः कुपितो बलवान् सत्यविक्रमः। स वध्यमानो बलवान् कर्णचापच्युतैः शरैः। विहायसं प्राक्रमद् वै कर्णस्य व्यथयन् मनः।

sa bhīmasenaḥ kupito balavān satyavikramaḥ. sa vadhyamāno balavān karṇacāpacyutaiḥ śaraiḥ. vihāyasaṃ prākramad vai karṇasya vyathayan manaḥ.

तस्य तच् चरितं दृष्ट्वा संग्रामे विजयैषिणः। लयम् आस्थाय राधेयो भीमसेनम् अवञ्चयत्।

tasya tac caritaṃ dṛṣṭvā saṃgrāme vijayaiṣiṇaḥ. layam āsthāya rādheyo bhīmasenam avañcayat.

तम् अदृष्ट्वा रथोपस्थे निलीनं व्यथितेन्द्रियम्। ध्वजम् अस्य समासाद्य तस्थौ स धरणीतले।

tam adṛṣṭvā rathopasthe nilīnaṃ vyathitendriyam. dhvajam asya samāsādya tasthau sa dharaṇītale.

तद् अस्य कुरवः सर्वे चारणाश् चाभ्यपूजयन्। यद् इयेष रथात् कर्णं हन्तुं तार्क्ष्य इवोरगम्।

tad asya kuravaḥ sarve cāraṇāś cābhyapūjayan. yad iyeṣa rathāt karṇaṃ hantuṃ tārkṣya ivoragam.

स छिन्नधन्वा विरथः स्वधर्मम् अनुपालयन्। स्वरथं पृष्ठतः कृत्वा युद्धायैव व्यवस्थितः।

sa chinnadhanvā virathaḥ svadharmam anupālayan. svarathaṃ pṛṣṭhataḥ kṛtvā yuddhāyaiva vyavasthitaḥ.

तद् विहत्यास्य राधेयस् तत एनं समभ्ययात्। संरब्धः पाण्डवं संख्ये युद्धाय समुपस्थितम्।

tad vihatyāsya rādheyas tata enaṃ samabhyayāt. saṃrabdhaḥ pāṇḍavaṃ saṃkhye yuddhāya samupasthitam.

तौ समेतौ महारङ्गे स्पर्धमानौ महाबलौ। जीमूताव् इव घर्मान्ते गर्जमानौ नभस्तले।

tau sametau mahāraṅge spardhamānau mahābalau. jīmūtāv iva gharmānte garjamānau nabhastale.

तयोर् आसीत् संप्रहारः क्रुद्धयोर् नरसिंहयोः। अमृष्यमाणयोः संख्ये देवदानवयोर् इव।

tayor āsīt saṃprahāraḥ kruddhayor narasiṃhayoḥ. amṛṣyamāṇayoḥ saṃkhye devadānavayor iva.

क्षीणशस्त्रस् तु कौन्तेयः कर्णेन समभिद्रुतः। शरैर् भीमम् अतिक्रम्य कर्णो भृशम् अपीडयत्। विधन्वा विरथश् चैव विचर्मा निरसिस् ततः। अमृष्यमाणश् च भृशं शान्तः कर्णास्त्रपीडितः। दृष्ट्वार्जुनहतान् नागान् पतितान् पर्वतोपमान्। रथमार्गविघातार्थं व्यायुधः प्रविवेश ह।

kṣīṇaśastras tu kaunteyaḥ karṇena samabhidrutaḥ. śarair bhīmam atikramya karṇo bhṛśam apīḍayat. vidhanvā virathaś caiva vicarmā nirasis tataḥ. amṛṣyamāṇaś ca bhṛśaṃ śāntaḥ karṇāstrapīḍitaḥ. dṛṣṭvārjunahatān nāgān patitān parvatopamān. rathamārgavighātārthaṃ vyāyudhaḥ praviveśa ha.

हस्तिनां व्रजम् आसाद्य रथदुर्गं प्रविश्य च। पाण्डवो जीविताकाङ्क्षी राधेयं नाभ्यहारयत्।

hastināṃ vrajam āsādya rathadurgaṃ praviśya ca. pāṇḍavo jīvitākāṅkṣī rādheyaṃ nābhyahārayat.

व्यवस्थानम् अथाकाङ्क्षन् धनंजयशरैर् हतम्। उद्यम्य कुञ्जरं पार्थस् तस्थौ परपुरंजयः। महौषधिसमायुक्तं हनूमान् इव पर्वतम्।

vyavasthānam athākāṅkṣan dhanaṃjayaśarair hatam. udyamya kuñjaraṃ pārthas tasthau parapuraṃjayaḥ. mahauṣadhisamāyuktaṃ hanūmān iva parvatam.

तम् अस्य विशिखैः कर्णो व्यधमत् कुञ्जरं पुनः। रथायुतानि चिक्षेप हयानाम् अयुतानि च। नरायुतानि च तथा कर्णायामिततेजसे। शक्त्यृष्टिप्रासपरिघकम्पनाकुटमुद्गरान्। चिक्षेप कर्णाय बली गृहीत्वा मेदिनीतलात्। तान् क्षिप्तान् भीमबलवद् वायुना समुदीरयन्। रणाङ्गणाभ्यासगतश् चिच्छेदाशु वृषस् तदा। महाग्रह इवाविष्टो निर्विषण्णो वृकोदरः। अभ्यधावत राधेयं मूर्तिमान् अनिलः स्वयम्। हस्त्यङ्गान्य् अथ कर्णाय प्राहिणोत् पाण्डवो नदन्।

tam asya viśikhaiḥ karṇo vyadhamat kuñjaraṃ punaḥ. rathāyutāni cikṣepa hayānām ayutāni ca. narāyutāni ca tathā karṇāyāmitatejase. śaktyṛṣṭiprāsaparighakampanākuṭamudgarān. cikṣepa karṇāya balī gṛhītvā medinītalāt. tān kṣiptān bhīmabalavad vāyunā samudīrayan. raṇāṅgaṇābhyāsagataś cicchedāśu vṛṣas tadā. mahāgraha ivāviṣṭo nirviṣaṇṇo vṛkodaraḥ. abhyadhāvata rādheyaṃ mūrtimān anilaḥ svayam. hastyaṅgāny atha karṇāya prāhiṇot pāṇḍavo nadan.

चक्राण्य् अश्वांस् तथा वाहान् यद् यत् पश्यति भूतले। तत् तद् आदाय चिक्षेप क्रुद्धः कर्णाय पाण्डवः।

cakrāṇy aśvāṃs tathā vāhān yad yat paśyati bhūtale. tat tad ādāya cikṣepa kruddhaḥ karṇāya pāṇḍavaḥ.

तद् अस्य सर्वं चिच्छेद क्षिप्तं क्षिप्तं शितैः शरैः। भीमो ऽपि मुष्टिम् उद्यम्य वज्रगर्भं सुदारुणम्। हन्तुम् ऐच्छत् सूतपुत्रं संस्मरन्न् अर्जुनं क्षणात्। शक्तो ऽपि नावधीत् कर्णं समर्थः पाण्डुनन्दनः। रक्षमाणः प्रतिज्ञां तां या कृता सव्यसाचिना। तम् एवं व्याकुलं भीमं भूयो भूयः शितैः शरैः। मूर्च्छयाभिपरीताङ्गम् अकरोत् सूतनन्दनः। व्यायुधं नावधीच् चैनं कर्णः कुन्त्या वचः स्मरन्।

tad asya sarvaṃ ciccheda kṣiptaṃ kṣiptaṃ śitaiḥ śaraiḥ. bhīmo 'pi muṣṭim udyamya vajragarbhaṃ sudāruṇam. hantum aicchat sūtaputraṃ saṃsmarann arjunaṃ kṣaṇāt. śakto 'pi nāvadhīt karṇaṃ samarthaḥ pāṇḍunandanaḥ. rakṣamāṇaḥ pratijñāṃ tāṃ yā kṛtā savyasācinā. tam evaṃ vyākulaṃ bhīmaṃ bhūyo bhūyaḥ śitaiḥ śaraiḥ. mūrcchayābhiparītāṅgam akarot sūtanandanaḥ. vyāyudhaṃ nāvadhīc cainaṃ karṇaḥ kuntyā vacaḥ smaran.

धनुषो ऽग्रेण तं कर्णस् त्व् अभिद्रुत्य परामृशत्। धनुषा स्पृष्टमात्रेण क्रुद्धः सर्प इव श्वसन्। आच्छिद्य स धनुस् तस्य कर्णं मूर्धन्य् अताडयत्। ताडितो भीमसेनेन क्रोधाद् आरक्तलोचनः। उत्स्मयन्न् इव राधेयो भीमसेनम् उवाच ह।

dhanuṣo 'greṇa taṃ karṇas tv abhidrutya parāmṛśat. dhanuṣā spṛṣṭamātreṇa kruddhaḥ sarpa iva śvasan. ācchidya sa dhanus tasya karṇaṃ mūrdhany atāḍayat. tāḍito bhīmasenena krodhād āraktalocanaḥ. utsmayann iva rādheyo bhīmasenam uvāca ha.

पुनः पुनस् तूबरक मूढ औदरिकेति च। अकृतास्त्रक मा योत्सीर् बाल संग्रामकातर।

punaḥ punas tūbaraka mūḍha audariketi ca. akṛtāstraka mā yotsīr bāla saṃgrāmakātara.

यत्र भोज्यं बहुविधं भक्ष्यं पेयं च पाण्डव। तत्र त्वं दुर्मते योग्यो न युद्धेषु कथं चन।

yatra bhojyaṃ bahuvidhaṃ bhakṣyaṃ peyaṃ ca pāṇḍava. tatra tvaṃ durmate yogyo na yuddheṣu kathaṃ cana.

मुनिर् भूत्वाथ वा भीम फलान् यद् धि सुदुर्मते। वनाय व्रज कौन्तेय न त्वं युद्धविशारदः।

munir bhūtvātha vā bhīma phalān yad dhi sudurmate. vanāya vraja kaunteya na tvaṃ yuddhaviśāradaḥ.

फलमूलाशने युक्तस् त्वं तथातिथिभोजने। न त्वां शस्त्रसमुद्योगे योग्यं मन्ये वृकोदर। सूदं त्वाम् अहम् आजाने मात्स्यप्रेष्यककारकम्।

phalamūlāśane yuktas tvaṃ tathātithibhojane. na tvāṃ śastrasamudyoge yogyaṃ manye vṛkodara. sūdaṃ tvām aham ājāne mātsyapreṣyakakārakam.

पुष्पमूलफलाहारो व्रतेषु नियमेषु च। उचितस् त्वं वने भीम न त्वं युद्धविशारदः।

puṣpamūlaphalāhāro vrateṣu niyameṣu ca. ucitas tvaṃ vane bhīma na tvaṃ yuddhaviśāradaḥ.

क्व युद्धं क्व मुनित्वं च वनं गच्छ वृकोदर। न त्वं युद्धोचितस् तात वनवासरतिर् भव।

kva yuddhaṃ kva munitvaṃ ca vanaṃ gaccha vṛkodara. na tvaṃ yuddhocitas tāta vanavāsaratir bhava.

सूदान् भृत्यजनान् दासांस् त्वं गृहे त्वरयन् भृशम्। योग्यस् ताडयितुं क्रोधाद् भोजनार्थं वृकोदर। संजयः। एवं तं विरथं दृष्ट्वा स्मृत्वा कर्णो ऽब्रवीद् वचः।

sūdān bhṛtyajanān dāsāṃs tvaṃ gṛhe tvarayan bhṛśam. yogyas tāḍayituṃ krodhād bhojanārthaṃ vṛkodara. saṃjayaḥ. evaṃ taṃ virathaṃ dṛṣṭvā smṛtvā karṇo 'bravīd vacaḥ.

कौमारे यानि चाप्य् आसन्न् अप्रियाणि विशां पते। पूर्ववृत्तानि चाप्य् एनं रूक्षाण्य् अश्रावयद् भृशम्। भीमसेन उवाच। राधेय शृणु मे वाक्यं सूर्यपुत्र बलाधिक। लोके त्वत्सदृशो योधो न विद्येत कथं चन। युष्माभिर् यद्य् अहं मार्ग्यस् तदा किं बहुजल्पितैः। अथ त्वया न मार्ग्यो ऽहं तदा गच्छामि मुञ्च माम्। एवं तं विरथीकृत्य उच्चैः संतर्ज्य पाण्डवम्। मुदा परमया युक्तो दर्शयन् कृष्णपाण्डवौ।

kaumāre yāni cāpy āsann apriyāṇi viśāṃ pate. pūrvavṛttāni cāpy enaṃ rūkṣāṇy aśrāvayad bhṛśam. bhīmasena uvāca. rādheya śṛṇu me vākyaṃ sūryaputra balādhika. loke tvatsadṛśo yodho na vidyeta kathaṃ cana. yuṣmābhir yady ahaṃ mārgyas tadā kiṃ bahujalpitaiḥ. atha tvayā na mārgyo 'haṃ tadā gacchāmi muñca mām. evaṃ taṃ virathīkṛtya uccaiḥ saṃtarjya pāṇḍavam. mudā paramayā yukto darśayan kṛṣṇapāṇḍavau.

अथैनं तत्र संलीनम् अस्पृशद् धनुषा पुनः। प्रहसंश् च पुनर् वाक्यं भीमम् आह वृषस् तदा।

athainaṃ tatra saṃlīnam aspṛśad dhanuṣā punaḥ. prahasaṃś ca punar vākyaṃ bhīmam āha vṛṣas tadā.

योद्धव्यम् आविशान्यत्र न योद्धव्यं तु मादृशैः। मादृशैर् युध्यमानानाम् एतच् चान्यच् च विद्यते।

yoddhavyam āviśānyatra na yoddhavyaṃ tu mādṛśaiḥ. mādṛśair yudhyamānānām etac cānyac ca vidyate.

गच्छ वा यत्र तौ कृष्णौ तौ त्वा रक्षिष्यतो रणे। गृहं वा गच्छ कौन्तेय किं ते युद्धेन बालक। भीम शब्दार्थसद्भावी पुराणस् त्वं हि मे मतः। मारुतिर् मारुतसुतः शस्त्रेष्व् अस्त्रेषु चोत्तमः। यज्ञशास्त्रार्थविद्यासु धर्मप्रवचनेषु च। निपुणो ऽसि सदा भीम न त्वं युद्धविशारद। तम् उत्स्मयन् कण्ठदेशे पाणिना संस्पृशन् वृषः। छत्त्रवज्राङ्कुशाङ्केन मातुर् वाक्यम् अनुस्मरन्। कर्णस्य वचनं श्रुत्वा भीमसेनो ऽतिदारुणम्। उवाच कर्णं प्रहसन् सर्वेषां शृण्वतां वचः। जितस् त्वम् असकृद् दुष्ट कत्थसे त्वं वृथात्मना। जयाजयौ महेन्द्रस्य लोके दृष्टौ पुरातनैः। मल्लयुद्धं मया सार्धं कुरु दुष्कुलसंभव। महाबलो महाभोगी कीचको निहतो यथा। तथा त्वां घातयिष्यामि पश्यत्सु सर्वराजसु। भीमस्य मतम् आज्ञाय कर्णो बुद्धिमतां वरः। विरराम रणात् तस्मात् पश्यतां सर्वधन्विनाम्। भीमो ऽपि रथिनां श्रेष्ठो धनदाच् छापम् आप्तवान्। गतः पद्मापहारेण प्रणामं नाकरोत् पुरा। अनेन कारणेनैव कर्णाद् भयम् अवाप्तवान्। कर्णेनापि तदोत्सृष्टो मातुर् वचनकारिणा।

gaccha vā yatra tau kṛṣṇau tau tvā rakṣiṣyato raṇe. gṛhaṃ vā gaccha kaunteya kiṃ te yuddhena bālaka. bhīma śabdārthasadbhāvī purāṇas tvaṃ hi me mataḥ. mārutir mārutasutaḥ śastreṣv astreṣu cottamaḥ. yajñaśāstrārthavidyāsu dharmapravacaneṣu ca. nipuṇo 'si sadā bhīma na tvaṃ yuddhaviśārada. tam utsmayan kaṇṭhadeśe pāṇinā saṃspṛśan vṛṣaḥ. chattravajrāṅkuśāṅkena mātur vākyam anusmaran. karṇasya vacanaṃ śrutvā bhīmaseno 'tidāruṇam. uvāca karṇaṃ prahasan sarveṣāṃ śṛṇvatāṃ vacaḥ. jitas tvam asakṛd duṣṭa katthase tvaṃ vṛthātmanā. jayājayau mahendrasya loke dṛṣṭau purātanaiḥ. mallayuddhaṃ mayā sārdhaṃ kuru duṣkulasaṃbhava. mahābalo mahābhogī kīcako nihato yathā. tathā tvāṃ ghātayiṣyāmi paśyatsu sarvarājasu. bhīmasya matam ājñāya karṇo buddhimatāṃ varaḥ. virarāma raṇāt tasmāt paśyatāṃ sarvadhanvinām. bhīmo 'pi rathināṃ śreṣṭho dhanadāc chāpam āptavān. gataḥ padmāpahāreṇa praṇāmaṃ nākarot purā. anena kāraṇenaiva karṇād bhayam avāptavān. karṇenāpi tadotsṛṣṭo mātur vacanakāriṇā.

एवं तं विरथं कृत्वा कर्णो राजन् व्यकत्थत। प्रमुखे वृष्णिसिंहस्य पार्थस्य च महात्मनः। तं ब्रुवाणं तु भीमस् तु काङ्क्षन् भीमपराक्रमः। न चाकार्षीद् द्रुतं स्मृत्वा ह्य् अर्जुनस्य महाबलम्। तस्य कार्मुकम् आरुज्य बभञ्जाशु पराक्रमी। ततो दृष्ट्वा महाराज वासुदेवो महाद्युतिः। संजयः। अर्जुनार्जुन पश्येमं भीमं कर्णेन बाधितम्। एवम् उक्तस् तदा पार्थः केशवेन महात्मना। भीमसेनं तथाभूतं क्रोधसंरक्तलोचनः। अमर्षवशम् आपन्नो निर्दहन्न् इव चक्षुषा। कर्णेन विरथीकृत्य तर्ज्यमानं वृकोदरम्। दृष्ट्वार्जुनो भृशं क्रुद्धः क्रोधसंरक्तलोचनः।

evaṃ taṃ virathaṃ kṛtvā karṇo rājan vyakatthata. pramukhe vṛṣṇisiṃhasya pārthasya ca mahātmanaḥ. taṃ bruvāṇaṃ tu bhīmas tu kāṅkṣan bhīmaparākramaḥ. na cākārṣīd drutaṃ smṛtvā hy arjunasya mahābalam. tasya kārmukam ārujya babhañjāśu parākramī. tato dṛṣṭvā mahārāja vāsudevo mahādyutiḥ. saṃjayaḥ. arjunārjuna paśyemaṃ bhīmaṃ karṇena bādhitam. evam uktas tadā pārthaḥ keśavena mahātmanā. bhīmasenaṃ tathābhūtaṃ krodhasaṃraktalocanaḥ. amarṣavaśam āpanno nirdahann iva cakṣuṣā. karṇena virathīkṛtya tarjyamānaṃ vṛkodaram. dṛṣṭvārjuno bhṛśaṃ kruddhaḥ krodhasaṃraktalocanaḥ.

ततो राजञ् शिलाधौताञ् शराञ् शाखामृगध्वजः। प्राहिणोत् सूतपुत्राय केशवेन प्रचोदितः।

tato rājañ śilādhautāñ śarāñ śākhāmṛgadhvajaḥ. prāhiṇot sūtaputrāya keśavena pracoditaḥ.

ततः पार्थभुजोत्सृष्टाः शराः काञ्चनभूषणाः। गाण्डीवप्रभवाः कर्णं हंसाः क्रौञ्चम् इवाविशन्।

tataḥ pārthabhujotsṛṣṭāḥ śarāḥ kāñcanabhūṣaṇāḥ. gāṇḍīvaprabhavāḥ karṇaṃ haṃsāḥ krauñcam ivāviśan.

स भुजंगैर् इवायस्तैर् गाण्डीवप्रेषितैः शरैः। भीमसेनाद् अपासेधत् सूतपुत्रं धनंजयः।

sa bhujaṃgair ivāyastair gāṇḍīvapreṣitaiḥ śaraiḥ. bhīmasenād apāsedhat sūtaputraṃ dhanaṃjayaḥ.

स छिन्नधन्वा भीमेन धनंजयशराहतः। कर्णो भीमाद् अपायासीद् रथेन महता द्रुतम्।

sa chinnadhanvā bhīmena dhanaṃjayaśarāhataḥ. karṇo bhīmād apāyāsīd rathena mahatā drutam.

भीमो ऽपि सात्यकेर् वाहं समारुह्य नरर्षभः। अन्वयाद् भ्रातरं संख्ये पाण्डवं सव्यसाचिनम्। सो ऽवप्लुत्य द्रुतं सूतो युयुधानरथं ययौ।

bhīmo 'pi sātyaker vāhaṃ samāruhya nararṣabhaḥ. anvayād bhrātaraṃ saṃkhye pāṇḍavaṃ savyasācinam. so 'vaplutya drutaṃ sūto yuyudhānarathaṃ yayau.

ततः कर्णं समुद्दिश्य त्वरमाणो धनंजयः। नाराचं क्रोधताम्राक्षः प्रैषीन् मृत्युम् इवान्तकः।

tataḥ karṇaṃ samuddiśya tvaramāṇo dhanaṃjayaḥ. nārācaṃ krodhatāmrākṣaḥ praiṣīn mṛtyum ivāntakaḥ.

स गरुत्मान् इवाकाशे प्रार्थयन् भुजगोत्तमम्। नाराचो ऽभ्यपतत् कर्णं तूर्णं गाण्डीवचोदितः।

sa garutmān ivākāśe prārthayan bhujagottamam. nārāco 'bhyapatat karṇaṃ tūrṇaṃ gāṇḍīvacoditaḥ.

तम् अन्तरिक्षे नाराचं द्रौणिश् चिच्छेद पत्रिणा। धनंजयभयात् कर्णम् उज्जिहीर्षुर् महारथः।

tam antarikṣe nārācaṃ drauṇiś ciccheda patriṇā. dhanaṃjayabhayāt karṇam ujjihīrṣur mahārathaḥ.

ततो द्रौणिं चतुःषष्ट्या विव्याध कुपितो ऽर्जुनः। तं परीप्सन् महाराज सत्यजित् पार्थम् अभ्ययात्। शरेणैकेन विव्याथ तं राजानं महाबलः। कर्णे पार्थेन विक्षिप्तं नाराचं द्रौणिर् अच्छिनत्। शिलीमुखैर् महाराज मा गास् तिष्ठेति चाब्रवीत्।

tato drauṇiṃ catuḥṣaṣṭyā vivyādha kupito 'rjunaḥ. taṃ parīpsan mahārāja satyajit pārtham abhyayāt. śareṇaikena vivyātha taṃ rājānaṃ mahābalaḥ. karṇe pārthena vikṣiptaṃ nārācaṃ drauṇir acchinat. śilīmukhair mahārāja mā gās tiṣṭheti cābravīt.

स तु मत्तगजाकीर्णम् अनीकं रथसंकुलम्। तूर्णम् अभ्याविशद् द्रौणिर् धनंजयशरार्दितः।

sa tu mattagajākīrṇam anīkaṃ rathasaṃkulam. tūrṇam abhyāviśad drauṇir dhanaṃjayaśarārditaḥ.

ततः सुवर्णपृष्ठानां धनुषां कूजतां रणे। शब्दं गाण्डीवघोषेण कौन्तेयो ऽभ्यभवद् बली।

tataḥ suvarṇapṛṣṭhānāṃ dhanuṣāṃ kūjatāṃ raṇe. śabdaṃ gāṇḍīvaghoṣeṇa kaunteyo 'bhyabhavad balī.

धनंजयस् तथा यान्तं पृष्ठतो द्रौणिम् अभ्ययात्। नातिदीर्घम् इवाध्वानं शरैः संत्रासयन् बलम्।

dhanaṃjayas tathā yāntaṃ pṛṣṭhato drauṇim abhyayāt. nātidīrgham ivādhvānaṃ śaraiḥ saṃtrāsayan balam.

विदार्य देहान् नाराचैर् नरवारणवाजिनाम्। कङ्कबर्हिणवासोभिर् बलं व्यधमद् अर्जुनः।

vidārya dehān nārācair naravāraṇavājinām. kaṅkabarhiṇavāsobhir balaṃ vyadhamad arjunaḥ.

तद् बलं भरतश्रेष्ठ सवाजिद्विपमानवम्। पाकशासनिर् आयस्तः पार्थः संनिजघान ह।

tad balaṃ bharataśreṣṭha savājidvipamānavam. pākaśāsanir āyastaḥ pārthaḥ saṃnijaghāna ha.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...

Project Home / Contents