महाभारत 7.113 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←द्रोण पर्व→

←अध्याय 113→

[mh-7-113] • 26 श्लोकाः

धृतराष्ट्र उवाच। महान् अपनयः सूत ममैवात्र विशेषतः। स इदानीम् अनुप्राप्तो मन्ये संजय शोचतः।

dhṛtarāṣṭra uvāca. mahān apanayaḥ sūta mamaivātra viśeṣataḥ. sa idānīm anuprāpto manye saṃjaya śocataḥ.

यद् गतं तद् गतम् इति ममासीन् मनसि स्थितम्। इदानीम् अत्र किं कार्यं प्रकरिष्यामि संजय।

yad gataṃ tad gatam iti mamāsīn manasi sthitam. idānīm atra kiṃ kāryaṃ prakariṣyāmi saṃjaya.

यथा त्व् एष क्षयो वृत्तो ममापनयसंभवः। वीराणां तन् ममाचक्ष्व स्थिरीभूतो ऽस्मि संजय।

yathā tv eṣa kṣayo vṛtto mamāpanayasaṃbhavaḥ. vīrāṇāṃ tan mamācakṣva sthirībhūto 'smi saṃjaya.

संजय उवाच। कर्णभीमौ महाराज पराक्रान्तौ महाहवे। बाणवर्षाण्य् अवर्षेतां वृष्टिमन्ताव् इवाम्बुदौ।

saṃjaya uvāca. karṇabhīmau mahārāja parākrāntau mahāhave. bāṇavarṣāṇy avarṣetāṃ vṛṣṭimantāv ivāmbudau.

भीमनामाङ्किता बाणाः स्वर्णपुङ्खाः शिलाशिताः। विविशुः कर्णम् आसाद्य भिन्दन्त इव जीवितम्।

bhīmanāmāṅkitā bāṇāḥ svarṇapuṅkhāḥ śilāśitāḥ. viviśuḥ karṇam āsādya bhindanta iva jīvitam.

तथैव कर्णनिर्मुक्तैः सविषैर् इव पन्नगैः। आकीर्यत रणे भीमः शतशो ऽथ सहस्रशः।

tathaiva karṇanirmuktaiḥ saviṣair iva pannagaiḥ. ākīryata raṇe bhīmaḥ śataśo 'tha sahasraśaḥ.

तयोः शरैर् महाराज संपतद्भिः समन्ततः। बभूव तव सैन्यानां संक्षोभः सागरोपमः।

tayoḥ śarair mahārāja saṃpatadbhiḥ samantataḥ. babhūva tava sainyānāṃ saṃkṣobhaḥ sāgaropamaḥ.

भीमचापच्युतैर् बाणैस् तव सैन्यम् अरिंदम। अवध्यत चमूमध्ये घोरैर् आशीविषोपमैः।

bhīmacāpacyutair bāṇais tava sainyam ariṃdama. avadhyata camūmadhye ghorair āśīviṣopamaiḥ.

वारणैः पतितै राजन् वाजिभिश् च नरैः सह। अदृश्यत मही कीर्णा वातनुन्नैर् द्रुमैर् इव।

vāraṇaiḥ patitai rājan vājibhiś ca naraiḥ saha. adṛśyata mahī kīrṇā vātanunnair drumair iva.

ते वध्यमानाः समरे भीमचापच्युतैः शरैः। प्राद्रवंस् तावका योधाः किम् एतद् इति चाब्रुवन्।

te vadhyamānāḥ samare bhīmacāpacyutaiḥ śaraiḥ. prādravaṃs tāvakā yodhāḥ kim etad iti cābruvan.

ततो व्युदस्तं तत् सैन्यं सिन्धुसौवीरकौरवम्। प्रोत्सारितं महावेगैः कर्णपाण्डवयोः शरैः।

tato vyudastaṃ tat sainyaṃ sindhusauvīrakauravam. protsāritaṃ mahāvegaiḥ karṇapāṇḍavayoḥ śaraiḥ.

ते शरातुरभूयिष्ठा हताश्वनरवाहनाः। उत्सृज्य कर्णं भीमं च प्राद्रवन् सर्वतोदिशम्।

te śarāturabhūyiṣṭhā hatāśvanaravāhanāḥ. utsṛjya karṇaṃ bhīmaṃ ca prādravan sarvatodiśam.

नूनं पार्थार्थम् एवास्मान् मोहयन्ति दिवौकसः। यत् कर्णभीमप्रभवैर् वध्यते नो बलं शरैः।

nūnaṃ pārthārtham evāsmān mohayanti divaukasaḥ. yat karṇabhīmaprabhavair vadhyate no balaṃ śaraiḥ.

एवं ब्रुवन्तो योधास् ते तावका भयपीडिताः। शरपातं समुत्सृज्य स्थिता युद्धदिदृक्षवः।

evaṃ bruvanto yodhās te tāvakā bhayapīḍitāḥ. śarapātaṃ samutsṛjya sthitā yuddhadidṛkṣavaḥ.

ततः प्रावर्तत नदी घोररूपा महाहवे। बभूव च विशेषेण भीरूणां भयवर्धिनी।

tataḥ prāvartata nadī ghorarūpā mahāhave. babhūva ca viśeṣeṇa bhīrūṇāṃ bhayavardhinī.

वारणाश्वमनुष्याणां रुधिरौघसमुद्भवा। संवृता गतसत्त्वैश् च मनुष्यगजवाजिभिः।

vāraṇāśvamanuṣyāṇāṃ rudhiraughasamudbhavā. saṃvṛtā gatasattvaiś ca manuṣyagajavājibhiḥ.

सानुकर्षपताकैश् च द्विपाश्वरथभूषणैः। शतकुम्भविचित्रैश् च। स्यन्दनैर् अपविद्धैश् च भग्नचक्राक्षकूबरैः।

sānukarṣapatākaiś ca dvipāśvarathabhūṣaṇaiḥ. śatakumbhavicitraiś ca. syandanair apaviddhaiś ca bhagnacakrākṣakūbaraiḥ.

जातरूपपरिष्कारैर् धनुर्भिः सुमहाधनैः। सुवर्णपुङ्खैर् इषुभिर् नाराचैश् च सहस्रशः।

jātarūpapariṣkārair dhanurbhiḥ sumahādhanaiḥ. suvarṇapuṅkhair iṣubhir nārācaiś ca sahasraśaḥ.

कर्णपाण्डवनिर्मुक्तैर् निर्मुक्तैर् इव पन्नगैः। प्रासतोमरसंघातैः खड्गैश् च सपरश्वधैः।

karṇapāṇḍavanirmuktair nirmuktair iva pannagaiḥ. prāsatomarasaṃghātaiḥ khaḍgaiś ca saparaśvadhaiḥ.

सुवर्णविकृतैश् चापि गदामुसलपट्टिशैः। वज्रैश् च विविधाकारैः शक्तिभिः परिघैर् अपि। शतघ्नीभिश् च चित्राभिर् बभौ भारत मेदिनी।

suvarṇavikṛtaiś cāpi gadāmusalapaṭṭiśaiḥ. vajraiś ca vividhākāraiḥ śaktibhiḥ parighair api. śataghnībhiś ca citrābhir babhau bhārata medinī.

कनकाङ्गदकेयूरैः कुण्डलैर् मणिभिः शुभैः। वलयैर् अपविद्धैश् च तथैवाङ्गुलिवेष्टनैः। चूडामणिभिर् उष्णीषैः स्वर्णसूत्रैश् च मारिष। तनुत्रैः सतलत्रैश् च हारैर् निष्कैश् च भारत।

kanakāṅgadakeyūraiḥ kuṇḍalair maṇibhiḥ śubhaiḥ. valayair apaviddhaiś ca tathaivāṅguliveṣṭanaiḥ. cūḍāmaṇibhir uṣṇīṣaiḥ svarṇasūtraiś ca māriṣa. tanutraiḥ satalatraiś ca hārair niṣkaiś ca bhārata.

वस्त्रैश् छत्रैश् च विध्वस्तैश् चामरव्यजनैर् अपि। गजाश्वमनुजैर् भिन्नैः शस्त्रैः स्यन्दनभूषणैः।

vastraiś chatraiś ca vidhvastaiś cāmaravyajanair api. gajāśvamanujair bhinnaiḥ śastraiḥ syandanabhūṣaṇaiḥ.

तैस् तैश् च विविधैर् भावैस् तत्र तत्र वसुंधरा। पतितैर् अपविद्धैश् च संबभौ द्यौर् इव ग्रहैः।

tais taiś ca vividhair bhāvais tatra tatra vasuṃdharā. patitair apaviddhaiś ca saṃbabhau dyaur iva grahaiḥ.

अचिन्त्यम् अद्भुतं चैव तयोः कर्मातिमानुषम्। दृष्ट्वा चारणसिद्धानां विस्मयः समपद्यत।

acintyam adbhutaṃ caiva tayoḥ karmātimānuṣam. dṛṣṭvā cāraṇasiddhānāṃ vismayaḥ samapadyata.

अग्नेर् वायुसहायस्य गतिः कक्ष इवाहवे। आसीद् भीमसहायस्य रौद्रम् आधिरथेर् गतम्। निपातितध्वजरथं हतवाजिनरद्विपम्।

agner vāyusahāyasya gatiḥ kakṣa ivāhave. āsīd bhīmasahāyasya raudram ādhirather gatam. nipātitadhvajarathaṃ hatavājinaradvipam.

गजाभ्यां संप्रयुक्ताभ्याम् आसीन् नडवनं यथा। तथाभूतं महत् सैन्यम् आसीद् भारत संयुगे। मेघजालनिभं सैन्यम् आसीत् तव नराधिप। विमर्दः कर्णभीमाभ्याम् आसीच् च परमो रणे।

gajābhyāṃ saṃprayuktābhyām āsīn naḍavanaṃ yathā. tathābhūtaṃ mahat sainyam āsīd bhārata saṃyuge. meghajālanibhaṃ sainyam āsīt tava narādhipa. vimardaḥ karṇabhīmābhyām āsīc ca paramo raṇe.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...