महाभारत 5.66 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 66→

[mh-5-66] • 15 श्लोकाः

संजय उवाच। अर्जुनो वासुदेवश् च धन्विनौ परमार्चितौ। कामाद् अन्यत्र संभूतौ सर्वाभावाय संमितौ।

saṃjaya uvāca. arjuno vāsudevaś ca dhanvinau paramārcitau. kāmād anyatra saṃbhūtau sarvābhāvāya saṃmitau.

द्याम् अन्तरं समास्थाय यथायुक्तं मनस्विनः। चक्रं तद् वासुदेवस्य मायया वर्तते विभो।

dyām antaraṃ samāsthāya yathāyuktaṃ manasvinaḥ. cakraṃ tad vāsudevasya māyayā vartate vibho.

सापह्नवं पाण्डवेषु पाण्डवानां सुसंमतम्। सारासारबलं ज्ञात्वा तत् समासेन मे शृणु।

sāpahnavaṃ pāṇḍaveṣu pāṇḍavānāṃ susaṃmatam. sārāsārabalaṃ jñātvā tat samāsena me śṛṇu.

नरकं शम्बरं चैव कंसं चैद्यं च माधवः। जितवान् घोरसंकाशान् क्रीडन्न् इव जनार्दनः।

narakaṃ śambaraṃ caiva kaṃsaṃ caidyaṃ ca mādhavaḥ. jitavān ghorasaṃkāśān krīḍann iva janārdanaḥ.

पृथिवीं चान्तरिक्षं च द्यां चैव पुरुषोत्तमः। मनसैव विशिष्टात्मा नयत्य् आत्मवशं वशी।

pṛthivīṃ cāntarikṣaṃ ca dyāṃ caiva puruṣottamaḥ. manasaiva viśiṣṭātmā nayaty ātmavaśaṃ vaśī.

भूयो भूयो हि यद् राजन् पृच्छसे पाण्डवान् प्रति। सारासारबलं ज्ञातुं तन् मे निगदतः शृणु।

bhūyo bhūyo hi yad rājan pṛcchase pāṇḍavān prati. sārāsārabalaṃ jñātuṃ tan me nigadataḥ śṛṇu.

एकतो वा जगत् कृत्स्नम् एकतो वा जनार्दनः। सारतो जगतः कृत्स्नाद् अतिरिक्तो जनार्दनः।

ekato vā jagat kṛtsnam ekato vā janārdanaḥ. sārato jagataḥ kṛtsnād atirikto janārdanaḥ.

भस्म कुर्याज् जगद् इदं मनसैव जनार्दनः। न तु कृत्स्नं जगच् छक्तं भस्म कर्तुं जनार्दनम्।

bhasma kuryāj jagad idaṃ manasaiva janārdanaḥ. na tu kṛtsnaṃ jagac chaktaṃ bhasma kartuṃ janārdanam.

यतः सत्यं यतो धर्मो यतो ह्रीर् आर्जवं यतः। ततो भवति गोविन्दो यतः कृष्णस् ततो जयः।

yataḥ satyaṃ yato dharmo yato hrīr ārjavaṃ yataḥ. tato bhavati govindo yataḥ kṛṣṇas tato jayaḥ.

पृथिवीं चान्तरिक्षं च दिवं च पुरुषोत्तमः। विचेष्टयति भूतात्मा क्रीडन्न् इव जनार्दनः। भस्मीकुर्याज् जगत् सर्वं निमेषेणेति मे मतिः। यत्र भावे ऽपि यद् राजन् पृच्छसे पाण्डवान् प्रति।

pṛthivīṃ cāntarikṣaṃ ca divaṃ ca puruṣottamaḥ. viceṣṭayati bhūtātmā krīḍann iva janārdanaḥ. bhasmīkuryāj jagat sarvaṃ nimeṣeṇeti me matiḥ. yatra bhāve 'pi yad rājan pṛcchase pāṇḍavān prati.

स कृत्वा पाण्डवान् सत्रं लोकं संमोहयन्न् इव। अधर्मनिरतान् मूढान् दग्धुम् इच्छति ते सुतान्।

sa kṛtvā pāṇḍavān satraṃ lokaṃ saṃmohayann iva. adharmaniratān mūḍhān dagdhum icchati te sutān.

कालचक्रं जगच्चक्रं युगचक्रं च केशवः। आत्मयोगेन भगवान् परिवर्तयते ऽनिशम्।

kālacakraṃ jagaccakraṃ yugacakraṃ ca keśavaḥ. ātmayogena bhagavān parivartayate 'niśam.

कालस्य च हि मृत्योश् च जङ्गमस्थावरस्य च। ईशते भगवान् एकः सत्यम् एतद् ब्रवीमि ते।

kālasya ca hi mṛtyoś ca jaṅgamasthāvarasya ca. īśate bhagavān ekaḥ satyam etad bravīmi te.

ईशन्न् अपि महायोगी सर्वस्य जगतो हरिः। कर्माण्य् आरभते कर्तुं कीनाश इव दुर्बलः।

īśann api mahāyogī sarvasya jagato hariḥ. karmāṇy ārabhate kartuṃ kīnāśa iva durbalaḥ.

तेन वञ्चयते लोकान् मायायोगेन केशवः। ये तम् एव प्रपद्यन्ते न ते मुह्यन्ति मानवाः।

tena vañcayate lokān māyāyogena keśavaḥ. ye tam eva prapadyante na te muhyanti mānavāḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...