महाभारत 5.51 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 51→

[mh-5-51] • 19 श्लोकाः

धृतराष्ट्र उवाच। यस्य वै नानृता वाचः प्रवृत्ता अनुशुश्रुमः। त्रैलोक्यम् अपि तस्य स्याद् योद्धा यस्य धनंजयः।

dhṛtarāṣṭra uvāca. yasya vai nānṛtā vācaḥ pravṛttā anuśuśrumaḥ. trailokyam api tasya syād yoddhā yasya dhanaṃjayaḥ.

तस्यैव च न पश्यामि युधि गाण्डीवधन्वनः। अनिशं चिन्तयानो ऽपि यः प्रतीयाद् रथेन तम्।

tasyaiva ca na paśyāmi yudhi gāṇḍīvadhanvanaḥ. aniśaṃ cintayāno 'pi yaḥ pratīyād rathena tam.

अस्यतः कर्णिनालीकान् मार्गणान् हृदयच्छिदः। प्रत्येता न समः कश् चिद् युधि गाण्डीवधन्वनः।

asyataḥ karṇinālīkān mārgaṇān hṛdayacchidaḥ. pratyetā na samaḥ kaś cid yudhi gāṇḍīvadhanvanaḥ.

द्रोणकर्णौ प्रतीयातां यदि वीरौ नरर्षभौ। कृतास्त्रौ बलिनां श्रेष्ठौ समरेष्व् अपराजितौ। माहात्म्यात् संशयो लोके न त्व् अस्ति विजयो मम।

droṇakarṇau pratīyātāṃ yadi vīrau nararṣabhau. kṛtāstrau balināṃ śreṣṭhau samareṣv aparājitau. māhātmyāt saṃśayo loke na tv asti vijayo mama.

घृणी कर्णः प्रमादी च आचार्यः स्थविरो गुरुः। समर्थो बलवान् पार्थो दृढधन्वा जितक्लमः। भवेत् सुतुमुलं युद्धं सर्वशो ऽप्य् अपराजयः।

ghṛṇī karṇaḥ pramādī ca ācāryaḥ sthaviro guruḥ. samartho balavān pārtho dṛḍhadhanvā jitaklamaḥ. bhavet sutumulaṃ yuddhaṃ sarvaśo 'py aparājayaḥ.

सर्वे ह्य् अस्त्रविदः शूराः सर्वे प्राप्ता महद् यशः। अपि सर्वामरैश्वर्यं त्यजेयुर् न पुनर् जयम्। वधे नूनं भवेच् छान्तिस् तयोर् वा फल्गुनस्य वा।

sarve hy astravidaḥ śūrāḥ sarve prāptā mahad yaśaḥ. api sarvāmaraiśvaryaṃ tyajeyur na punar jayam. vadhe nūnaṃ bhavec chāntis tayor vā phalgunasya vā.

न तु जेतार्जुनस्यास्ति हन्ता चास्य न विद्यते। मन्युस् तस्य कथं शाम्येन् मन्दान् प्रति य उत्थितः।

na tu jetārjunasyāsti hantā cāsya na vidyate. manyus tasya kathaṃ śāmyen mandān prati ya utthitaḥ.

अन्ये ऽप्य् अस्त्राणि जानन्ति जीयन्ते च जयन्ति च। एकान्तविजयस् त्व् एव श्रूयते फल्गुनस्य ह।

anye 'py astrāṇi jānanti jīyante ca jayanti ca. ekāntavijayas tv eva śrūyate phalgunasya ha.

त्रयस्त्रिंशत् समाहूय खाण्डवे ऽग्निम् अतर्पयत्। जिगाय च सुरान् सर्वान् नास्य वेद्मि पराजयम्।

trayastriṃśat samāhūya khāṇḍave 'gnim atarpayat. jigāya ca surān sarvān nāsya vedmi parājayam.

यस्य यन्ता हृषीकेशः शीलवृत्तसमो युधि। ध्रुवस् तस्य जयस् तात यथेन्द्रस्य जयस् तथा।

yasya yantā hṛṣīkeśaḥ śīlavṛttasamo yudhi. dhruvas tasya jayas tāta yathendrasya jayas tathā.

कृष्णाव् एकरथे यत्ताव् अधिज्यं गाण्डिवं धनुः। युगपत् त्रीणि तेजांसि समेतान्य् अनुशुश्रुमः।

kṛṣṇāv ekarathe yattāv adhijyaṃ gāṇḍivaṃ dhanuḥ. yugapat trīṇi tejāṃsi sametāny anuśuśrumaḥ.

नैव नो ऽस्ति धनुस् तादृङ् न योद्धा न च सारथिः। तच् च मन्दा न जानन्ति दुर्योधनवशानुगाः।

naiva no 'sti dhanus tādṛṅ na yoddhā na ca sārathiḥ. tac ca mandā na jānanti duryodhanavaśānugāḥ.

शेषयेद् अशनिर् दीप्तो निपतन् मूर्ध्नि संजय। न तु शेषं शराः कुर्युर् अस्तास् तात किरीटिना।

śeṣayed aśanir dīpto nipatan mūrdhni saṃjaya. na tu śeṣaṃ śarāḥ kuryur astās tāta kirīṭinā.

अपि चास्यन्न् इवाभाति निघ्नन्न् इव च फल्गुनः। उद्धरन्न् इव कायेभ्यः शिरांसि शरवृष्टिभिः।

api cāsyann ivābhāti nighnann iva ca phalgunaḥ. uddharann iva kāyebhyaḥ śirāṃsi śaravṛṣṭibhiḥ.

अपि बाणमयं तेजः प्रदीप्तम् इव सर्वतः। गाण्डीवेद्धं दहेताजौ पुत्राणां मम वाहिनीम्।

api bāṇamayaṃ tejaḥ pradīptam iva sarvataḥ. gāṇḍīveddhaṃ dahetājau putrāṇāṃ mama vāhinīm.

अपि सा रथघोषेण भयार्ता सव्यसाचिनः। वित्रस्ता बहुला सेना भारती प्रतिभाति मे।

api sā rathaghoṣeṇa bhayārtā savyasācinaḥ. vitrastā bahulā senā bhāratī pratibhāti me.

यथा कक्षं दहत्य् अग्निः प्रवृद्धः सर्वतश् चरन्। महार्चिर् अनिलोद्धूतस् तद्वद् धक्ष्यति मामकान्।

yathā kakṣaṃ dahaty agniḥ pravṛddhaḥ sarvataś caran. mahārcir aniloddhūtas tadvad dhakṣyati māmakān.

यदोद्वमन् निशितान् बाणसंघान्; स्थाताततायी समरे किरीटी। सृष्टो ऽन्तकः सर्वहरो विधात्रा; यथा भवेत् तद्वद् अवारणीयः।

yadodvaman niśitān bāṇasaṃghān; sthātātatāyī samare kirīṭī. sṛṣṭo 'ntakaḥ sarvaharo vidhātrā; yathā bhavet tadvad avāraṇīyaḥ.

यदा ह्य् अभीक्ष्णं सुबहून् प्रकाराञ्; श्रोतास्मि तान् आवसथे कुरूणाम्। तेषां समन्ताच् च तथा रणाग्रे; क्षयः किलायं भरतान् उपैति।

yadā hy abhīkṣṇaṃ subahūn prakārāñ; śrotāsmi tān āvasathe kurūṇām. teṣāṃ samantāc ca tathā raṇāgre; kṣayaḥ kilāyaṃ bharatān upaiti.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...