महाभारत 5.189 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 189→

[mh-5-189] • 18 श्लोकाः

दुर्योधन उवाच। कथं शिखण्डी गाङ्गेय कन्या भूत्वा सती तदा। पुरुषो ऽभवद् युधि श्रेष्ठ तन् मे ब्रूहि पितामह।

duryodhana uvāca. kathaṃ śikhaṇḍī gāṅgeya kanyā bhūtvā satī tadā. puruṣo 'bhavad yudhi śreṣṭha tan me brūhi pitāmaha.

भीष्म उवाच। भार्या तु तस्य राजेन्द्र द्रुपदस्य महीपतेः। महिषी दयिता ह्य् आसीद् अपुत्रा च विशां पते।

bhīṣma uvāca. bhāryā tu tasya rājendra drupadasya mahīpateḥ. mahiṣī dayitā hy āsīd aputrā ca viśāṃ pate.

एतस्मिन्न् एव काले तु द्रुपदो वै महीपतिः। अपत्यार्थं महाराज तोषयाम् आस शंकरम्।

etasminn eva kāle tu drupado vai mahīpatiḥ. apatyārthaṃ mahārāja toṣayām āsa śaṃkaram.

अस्मद्वधार्थं निश्चित्य तपो घोरं समास्थितः। लेभे कन्यां महादेवात् पुत्रो मे स्याद् इति ब्रुवन्।

asmadvadhārthaṃ niścitya tapo ghoraṃ samāsthitaḥ. lebhe kanyāṃ mahādevāt putro me syād iti bruvan.

भगवन् पुत्रम् इच्छामि भीष्मं प्रतिचिकीर्षया। इत्य् उक्तो देवदेवेन स्त्रीपुमांस् ते भविष्यति।

bhagavan putram icchāmi bhīṣmaṃ praticikīrṣayā. ity ukto devadevena strīpumāṃs te bhaviṣyati.

निवर्तस्व महीपाल नैतज् जात्व् अन्यथा भवेत्। स तु गत्वा च नगरं भार्याम् इदम् उवाच ह।

nivartasva mahīpāla naitaj jātv anyathā bhavet. sa tu gatvā ca nagaraṃ bhāryām idam uvāca ha.

कृतो यत्नो मया देवि पुत्रार्थे तपसा महान्। कन्या भूत्वा पुमान् भावी इति चोक्तो ऽस्मि शंभुना।

kṛto yatno mayā devi putrārthe tapasā mahān. kanyā bhūtvā pumān bhāvī iti cokto 'smi śaṃbhunā.

पुनः पुनर् याच्यमानो दिष्टम् इत्य् अब्रवीच् छिवः। न तद् अन्यद् धि भविता भवितव्यं हि तत् तथा।

punaḥ punar yācyamāno diṣṭam ity abravīc chivaḥ. na tad anyad dhi bhavitā bhavitavyaṃ hi tat tathā.

ततः सा नियता भूत्वा ऋतुकाले मनस्विनी। पत्नी द्रुपदराजस्य द्रुपदं संविवेश ह।

tataḥ sā niyatā bhūtvā ṛtukāle manasvinī. patnī drupadarājasya drupadaṃ saṃviveśa ha.

लेभे गर्भं यथाकालं विधिदृष्टेन हेतुना। पार्षतात् सा महीपाल यथा मां नारदो ऽब्रवीत्।

lebhe garbhaṃ yathākālaṃ vidhidṛṣṭena hetunā. pārṣatāt sā mahīpāla yathā māṃ nārado 'bravīt.

ततो दधार तं गर्भं देवी राजीवलोचना। तां स राजा प्रियां भार्यां द्रुपदः कुरुनन्दन। पुत्रस्नेहान् महाबाहुः सुखं पर्यचरत् तदा। सर्वान् अभिप्रायकृतान् कामांल् लेभे च कौरव।

tato dadhāra taṃ garbhaṃ devī rājīvalocanā. tāṃ sa rājā priyāṃ bhāryāṃ drupadaḥ kurunandana. putrasnehān mahābāhuḥ sukhaṃ paryacarat tadā. sarvān abhiprāyakṛtān kāmāṃl lebhe ca kaurava.

अपुत्रस्य ततो राज्ञो द्रुपदस्य महीपतेः। यथाकालं तु सा देवी महिषी द्रुपदस्य ह। कन्यां प्रवररूपां तां प्राजायत नराधिप।

aputrasya tato rājño drupadasya mahīpateḥ. yathākālaṃ tu sā devī mahiṣī drupadasya ha. kanyāṃ pravararūpāṃ tāṃ prājāyata narādhipa.

अपुत्रस्य तु राज्ञः सा द्रुपदस्य यशस्विनी। ख्यापयाम् आस राजेन्द्र पुत्रो जातो ममेति वै।

aputrasya tu rājñaḥ sā drupadasya yaśasvinī. khyāpayām āsa rājendra putro jāto mameti vai.

ततः स राजा द्रुपदः प्रच्छन्नाया नराधिप। पुत्रवत् पुत्रकार्याणि सर्वाणि समकारयत्।

tataḥ sa rājā drupadaḥ pracchannāyā narādhipa. putravat putrakāryāṇi sarvāṇi samakārayat.

रक्षणं चैव मन्त्रस्य महिषी द्रुपदस्य सा। चकार सर्वयत्नेन ब्रुवाणा पुत्र इत्य् उत। न हि तां वेद नगरे कश् चिद् अन्यत्र पार्षतात्।

rakṣaṇaṃ caiva mantrasya mahiṣī drupadasya sā. cakāra sarvayatnena bruvāṇā putra ity uta. na hi tāṃ veda nagare kaś cid anyatra pārṣatāt.

श्रद्दधानो हि तद् वाक्यं देवस्याद्भुततेजसः। छादयाम् आस तां कन्यां पुमान् इति च सो ऽब्रवीत्।

śraddadhāno hi tad vākyaṃ devasyādbhutatejasaḥ. chādayām āsa tāṃ kanyāṃ pumān iti ca so 'bravīt.

जातकर्माणि सर्वाणि कारयाम् आस पार्थिवः। पुंवद् विधानयुक्तानि शिखण्डीति च तां विदुः।

jātakarmāṇi sarvāṇi kārayām āsa pārthivaḥ. puṃvad vidhānayuktāni śikhaṇḍīti ca tāṃ viduḥ.

अहम् एकस् तु चारेण वचनान् नारदस्य च। ज्ञातवान् देववाक्येन अम्बायास् तपसा तथा।

aham ekas tu cāreṇa vacanān nāradasya ca. jñātavān devavākyena ambāyās tapasā tathā.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...