महाभारत 5.139 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 139→

[mh-5-139] • 57 श्लोकाः

कर्ण उवाच। असंशयं सौहृदान् मे प्रणयाच् चात्थ केशव। सख्येन चैव वार्ष्णेय श्रेयस्कामतयैव च।

karṇa uvāca. asaṃśayaṃ sauhṛdān me praṇayāc cāttha keśava. sakhyena caiva vārṣṇeya śreyaskāmatayaiva ca.

सर्वं चैवाभिजानामि पाण्डोः पुत्रो ऽस्मि धर्मतः। निग्रहाद् धर्मशास्त्राणां यथा त्वं कृष्ण मन्यसे।

sarvaṃ caivābhijānāmi pāṇḍoḥ putro 'smi dharmataḥ. nigrahād dharmaśāstrāṇāṃ yathā tvaṃ kṛṣṇa manyase.

कन्या गर्भं समाधत्त भास्करान् मां जनार्दन। आदित्यवचनाच् चैव जातं मां सा व्यसर्जयत्।

kanyā garbhaṃ samādhatta bhāskarān māṃ janārdana. ādityavacanāc caiva jātaṃ māṃ sā vyasarjayat.

सो ऽस्मि कृष्ण तथा जातः पाण्डोः पुत्रो ऽस्मि धर्मतः। कुन्त्या त्व् अहम् अपाकीर्णो यथा न कुशलं तथा।

so 'smi kṛṣṇa tathā jātaḥ pāṇḍoḥ putro 'smi dharmataḥ. kuntyā tv aham apākīrṇo yathā na kuśalaṃ tathā.

सूतो हि माम् अधिरथो दृष्ट्वैव अनयद् गृहान्। राधायाश् चैव मां प्रादात् सौहार्दान् मधुसूदन।

sūto hi mām adhiratho dṛṣṭvaiva anayad gṛhān. rādhāyāś caiva māṃ prādāt sauhārdān madhusūdana.

मत्स्नेहाच् चैव राधायाः सद्यः क्षीरम् अवातरत्। सा मे मूत्रं पुरीषं च प्रतिजग्राह माधव।

matsnehāc caiva rādhāyāḥ sadyaḥ kṣīram avātarat. sā me mūtraṃ purīṣaṃ ca pratijagrāha mādhava.

तस्याः पिण्डव्यपनयं कुर्याद् अस्मद्विधः कथम्। धर्मविद् धर्मशास्त्राणां श्रवणे सततं रतः।

tasyāḥ piṇḍavyapanayaṃ kuryād asmadvidhaḥ katham. dharmavid dharmaśāstrāṇāṃ śravaṇe satataṃ rataḥ.

तथा माम् अभिजानाति सूतश् चाधिरथः सुतम्। पितरं चाभिजानामि तम् अहं सौहृदात् सदा।

tathā mām abhijānāti sūtaś cādhirathaḥ sutam. pitaraṃ cābhijānāmi tam ahaṃ sauhṛdāt sadā.

स हि मे जातकर्मादि कारयाम् आस माधव। शास्त्रदृष्टेन विधिना पुत्रप्रीत्या जनार्दन।

sa hi me jātakarmādi kārayām āsa mādhava. śāstradṛṣṭena vidhinā putraprītyā janārdana.

नाम मे वसुषेणेति कारयाम् आस वै द्विजैः। भार्याश् चोढा मम प्राप्ते यौवने तेन केशव।

nāma me vasuṣeṇeti kārayām āsa vai dvijaiḥ. bhāryāś coḍhā mama prāpte yauvane tena keśava.

तासु पुत्राश् च पौत्राश् च मम जाता जनार्दन। तासु मे हृदयं कृष्ण संजातं कामबन्धनम्।

tāsu putrāś ca pautrāś ca mama jātā janārdana. tāsu me hṛdayaṃ kṛṣṇa saṃjātaṃ kāmabandhanam.

न पृथिव्या सकलया न सुवर्णस्य राशिभिः। हर्षाद् भयाद् वा गोविन्द अनृतं वक्तुम् उत्सहे।

na pṛthivyā sakalayā na suvarṇasya rāśibhiḥ. harṣād bhayād vā govinda anṛtaṃ vaktum utsahe.

धृतराष्ट्रकुले कृष्ण दुर्योधनसमाश्रयात्। मया त्रयोदश समा भुक्तं राज्यम् अकण्टकम्।

dhṛtarāṣṭrakule kṛṣṇa duryodhanasamāśrayāt. mayā trayodaśa samā bhuktaṃ rājyam akaṇṭakam.

इष्टं च बहुभिर् यज्ञैः सह सूतैर् मयासकृत्। आवाहाश् च विवाहाश् च सह सूतैः कृता मया।

iṣṭaṃ ca bahubhir yajñaiḥ saha sūtair mayāsakṛt. āvāhāś ca vivāhāś ca saha sūtaiḥ kṛtā mayā.

मां च कृष्ण समाश्रित्य कृतः शस्त्रसमुद्यमः। दुर्योधनेन वार्ष्णेय विग्रहश् चापि पाण्डवैः।

māṃ ca kṛṣṇa samāśritya kṛtaḥ śastrasamudyamaḥ. duryodhanena vārṣṇeya vigrahaś cāpi pāṇḍavaiḥ.

तस्माद् रणे द्वैरथे मां प्रत्युद्यातारम् अच्युत। वृतवान् परमं हृष्टः प्रतीपं सव्यसाचिनः।

tasmād raṇe dvairathe māṃ pratyudyātāram acyuta. vṛtavān paramaṃ hṛṣṭaḥ pratīpaṃ savyasācinaḥ.

वधाद् बन्धाद् भयाद् वापि लोभाद् वापि जनार्दन। अनृतं नोत्सहे कर्तुं धार्तराष्ट्रस्य धीमतः।

vadhād bandhād bhayād vāpi lobhād vāpi janārdana. anṛtaṃ notsahe kartuṃ dhārtarāṣṭrasya dhīmataḥ.

यदि ह्य् अद्य न गच्छेयं द्वैरथं सव्यसाचिना। अकीर्तिः स्याद् धृषीकेश मम पार्थस्य चोभयोः।

yadi hy adya na gaccheyaṃ dvairathaṃ savyasācinā. akīrtiḥ syād dhṛṣīkeśa mama pārthasya cobhayoḥ.

असंशयं हितार्थाय ब्रूयास् त्वं मधुसूदन। सर्वं च पाण्डवाः कुर्युस् त्वद्वशित्वान् न संशयः।

asaṃśayaṃ hitārthāya brūyās tvaṃ madhusūdana. sarvaṃ ca pāṇḍavāḥ kuryus tvadvaśitvān na saṃśayaḥ.

मन्त्रस्य नियमं कुर्यास् त्वम् अत्र पुरुषोत्तम। एतद् अत्र हितं मन्ये सर्वयादवनन्दन।

mantrasya niyamaṃ kuryās tvam atra puruṣottama. etad atra hitaṃ manye sarvayādavanandana.

यदि जानाति मां राजा धर्मात्मा संशितव्रतः। कुन्त्याः प्रथमजं पुत्रं न स राज्यं ग्रहीष्यति।

yadi jānāti māṃ rājā dharmātmā saṃśitavrataḥ. kuntyāḥ prathamajaṃ putraṃ na sa rājyaṃ grahīṣyati.

प्राप्य चापि महद् राज्यं तद् अहं मधुसूदन। स्फीतं दुर्योधनायैव संप्रदद्याम् अरिंदम।

prāpya cāpi mahad rājyaṃ tad ahaṃ madhusūdana. sphītaṃ duryodhanāyaiva saṃpradadyām ariṃdama.

स एव राजा धर्मात्मा शाश्वतो ऽस्तु युधिष्ठिरः। नेता यस्य हृषीकेशो योद्धा यस्य धनंजयः।

sa eva rājā dharmātmā śāśvato 'stu yudhiṣṭhiraḥ. netā yasya hṛṣīkeśo yoddhā yasya dhanaṃjayaḥ.

पृथिवी तस्य राष्ट्रं च यस्य भीमो महारथः। नकुलः सहदेवश् च द्रौपदेयाश् च माधव। धृष्टद्युम्नश् च पाञ्चाल्यः सात्यकिश् च महारथः।

pṛthivī tasya rāṣṭraṃ ca yasya bhīmo mahārathaḥ. nakulaḥ sahadevaś ca draupadeyāś ca mādhava. dhṛṣṭadyumnaś ca pāñcālyaḥ sātyakiś ca mahārathaḥ.

उत्तमौजा युधामन्युः सत्यधर्मा च सोमकिः। चैद्यश् च चेकितानश् च शिखण्डी चापराजितः।

uttamaujā yudhāmanyuḥ satyadharmā ca somakiḥ. caidyaś ca cekitānaś ca śikhaṇḍī cāparājitaḥ.

इन्द्रगोपकवर्णाश् च केकया भ्रातरस् तथा। इन्द्रायुधसवर्णश् च कुन्तिभोजो महारथः।

indragopakavarṇāś ca kekayā bhrātaras tathā. indrāyudhasavarṇaś ca kuntibhojo mahārathaḥ.

मातुलो भीमसेनस्य सेनजिच् च महारथः। शङ्खः पुत्रो विराटस्य निधिस् त्वं च जनार्दन।

mātulo bhīmasenasya senajic ca mahārathaḥ. śaṅkhaḥ putro virāṭasya nidhis tvaṃ ca janārdana.

महान् अयं कृष्ण कृतः क्षत्रस्य समुदानयः। राज्यं प्राप्तम् इदं दीप्तं प्रथितं सर्वराजसु।

mahān ayaṃ kṛṣṇa kṛtaḥ kṣatrasya samudānayaḥ. rājyaṃ prāptam idaṃ dīptaṃ prathitaṃ sarvarājasu.

धार्तराष्ट्रस्य वार्ष्णेय शस्त्रयज्ञो भविष्यति। अस्य यज्ञस्य वेत्ता त्वं भविष्यसि जनार्दन। आध्वर्यवं च ते कृष्ण क्रताव् अस्मिन् भविष्यति।

dhārtarāṣṭrasya vārṣṇeya śastrayajño bhaviṣyati. asya yajñasya vettā tvaṃ bhaviṣyasi janārdana. ādhvaryavaṃ ca te kṛṣṇa kratāv asmin bhaviṣyati.

होता चैवात्र बीभत्सुः संनद्धः स कपिध्वजः। गाण्डीवं स्रुक् तथाज्यं च वीर्यं पुंसां भविष्यति।

hotā caivātra bībhatsuḥ saṃnaddhaḥ sa kapidhvajaḥ. gāṇḍīvaṃ sruk tathājyaṃ ca vīryaṃ puṃsāṃ bhaviṣyati.

ऐन्द्रं पाशुपतं ब्राह्मं स्थूणाकर्णं च माधव। मन्त्रास् तत्र भविष्यन्ति प्रयुक्ताः सव्यसाचिना।

aindraṃ pāśupataṃ brāhmaṃ sthūṇākarṇaṃ ca mādhava. mantrās tatra bhaviṣyanti prayuktāḥ savyasācinā.

अनुयातश् च पितरम् अधिको वा पराक्रमे। ग्रावस्तोत्रं स सौभद्रः सम्यक् तत्र करिष्यति।

anuyātaś ca pitaram adhiko vā parākrame. grāvastotraṃ sa saubhadraḥ samyak tatra kariṣyati.

उद्गातात्र पुनर् भीमः प्रस्तोता सुमहाबलः। विनदन् स नरव्याघ्रो नागानीकान्तकृद् रणे।

udgātātra punar bhīmaḥ prastotā sumahābalaḥ. vinadan sa naravyāghro nāgānīkāntakṛd raṇe.

स चैव तत्र धर्मात्मा शश्वद् राजा युधिष्ठिरः। जपैर् होमैश् च संयुक्तो ब्रह्मत्वं कारयिष्यति।

sa caiva tatra dharmātmā śaśvad rājā yudhiṣṭhiraḥ. japair homaiś ca saṃyukto brahmatvaṃ kārayiṣyati.

शङ्खशब्दाः समुरजा भेर्यश् च मधुसूदन। उत्कृष्टसिंहनादाश् च सुब्रह्मण्यो भविष्यति।

śaṅkhaśabdāḥ samurajā bheryaś ca madhusūdana. utkṛṣṭasiṃhanādāś ca subrahmaṇyo bhaviṣyati.

नकुलः सहदेवश् च माद्रीपुत्रौ यशस्विनौ। शामित्रं तौ महावीर्यौ सम्यक् तत्र करिष्यतः। रथध्वजाश् च कल्पन्ते यूपाश् च वितते क्रतौ। मैत्रावरुण आग्नीध्रौ महावीर्यौ भविष्यतः।

nakulaḥ sahadevaś ca mādrīputrau yaśasvinau. śāmitraṃ tau mahāvīryau samyak tatra kariṣyataḥ. rathadhvajāś ca kalpante yūpāś ca vitate kratau. maitrāvaruṇa āgnīdhrau mahāvīryau bhaviṣyataḥ.

कल्माषदण्डा गोविन्द विमला रथशक्तयः। यूपाः समुपकल्पन्ताम् अस्मिन् यज्ञे जनार्दन।

kalmāṣadaṇḍā govinda vimalā rathaśaktayaḥ. yūpāḥ samupakalpantām asmin yajñe janārdana.

कर्णिनालीकनाराचा वत्सदन्तोपबृंहणाः। तोमराः सोमकलशाः पवित्राणि धनूंषि च।

karṇinālīkanārācā vatsadantopabṛṃhaṇāḥ. tomarāḥ somakalaśāḥ pavitrāṇi dhanūṃṣi ca.

असयो ऽत्र कपालानि पुरोडाशाः शिरांसि च। हविस् तु रुधिरं कृष्ण अस्मिन् यज्ञे भविष्यति।

asayo 'tra kapālāni puroḍāśāḥ śirāṃsi ca. havis tu rudhiraṃ kṛṣṇa asmin yajñe bhaviṣyati.

इध्माः परिधयश् चैव शक्त्यो ऽथ विमला गदाः। सदस्या द्रोणशिष्याश् च कृपस्य च शरद्वतः।

idhmāḥ paridhayaś caiva śaktyo 'tha vimalā gadāḥ. sadasyā droṇaśiṣyāś ca kṛpasya ca śaradvataḥ.

इषवो ऽत्र परिस्तोमा मुक्ता गाण्डीवधन्वना। महारथप्रयुक्ताश् च द्रोणद्रौणिप्रचोदिताः।

iṣavo 'tra paristomā muktā gāṇḍīvadhanvanā. mahārathaprayuktāś ca droṇadrauṇipracoditāḥ.

प्रातिप्रस्थानिकं कर्म सात्यकिः स करिष्यति। दीक्षितो धार्तराष्ट्रो ऽत्र पत्नी चास्य महाचमूः।

prātiprasthānikaṃ karma sātyakiḥ sa kariṣyati. dīkṣito dhārtarāṣṭro 'tra patnī cāsya mahācamūḥ.

घटोत्कचो ऽत्र शामित्रं करिष्यति महाबलः। अतिरात्रे महाबाहो वितते यज्ञकर्मणि।

ghaṭotkaco 'tra śāmitraṃ kariṣyati mahābalaḥ. atirātre mahābāho vitate yajñakarmaṇi.

दक्षिणा त्व् अस्य यज्ञस्य धृष्टद्युम्नः प्रतापवान्। वैताने कर्मणि तते जातो यः कृष्ण पावकात्।

dakṣiṇā tv asya yajñasya dhṛṣṭadyumnaḥ pratāpavān. vaitāne karmaṇi tate jāto yaḥ kṛṣṇa pāvakāt.

यद् अब्रुवम् अहं कृष्ण कटुकानि स्म पाण्डवान्। प्रियार्थं धार्तराष्ट्रस्य तेन तप्ये ऽद्य कर्मणा।

yad abruvam ahaṃ kṛṣṇa kaṭukāni sma pāṇḍavān. priyārthaṃ dhārtarāṣṭrasya tena tapye 'dya karmaṇā.

यदा द्रक्ष्यसि मां कृष्ण निहतं सव्यसाचिना। पुनश् चितिस् तदा चास्य यज्ञस्याथ भविष्यति।

yadā drakṣyasi māṃ kṛṣṇa nihataṃ savyasācinā. punaś citis tadā cāsya yajñasyātha bhaviṣyati.

दुःशासनस्य रुधिरं यदा पास्यति पाण्डवः। आनर्दं नर्दतः सम्यक् तदा सुत्यं भविष्यति।

duḥśāsanasya rudhiraṃ yadā pāsyati pāṇḍavaḥ. ānardaṃ nardataḥ samyak tadā sutyaṃ bhaviṣyati.

यदा द्रोणं च भीष्मं च पाञ्चाल्यौ पातयिष्यतः। तदा यज्ञावसानं तद् भविष्यति जनार्दन।

yadā droṇaṃ ca bhīṣmaṃ ca pāñcālyau pātayiṣyataḥ. tadā yajñāvasānaṃ tad bhaviṣyati janārdana.

दुर्योधनं यदा हन्ता भीमसेनो महाबलः। तदा समाप्स्यते यज्ञो धार्तराष्ट्रस्य माधव।

duryodhanaṃ yadā hantā bhīmaseno mahābalaḥ. tadā samāpsyate yajño dhārtarāṣṭrasya mādhava.

स्नुषाश् च प्रस्नुषाश् चैव धृतराष्ट्रस्य संगताः। हतेश्वरा हतसुता हतनाथाश् च केशव।

snuṣāś ca prasnuṣāś caiva dhṛtarāṣṭrasya saṃgatāḥ. hateśvarā hatasutā hatanāthāś ca keśava.

गान्धार्या सह रोदन्त्यः श्वगृध्रकुरराकुले। स यज्ञे ऽस्मिन्न् अवभृथो भविष्यति जनार्दन।

gāndhāryā saha rodantyaḥ śvagṛdhrakurarākule. sa yajñe 'sminn avabhṛtho bhaviṣyati janārdana.

विद्यावृद्धा वयोवृद्धाः क्षत्रियाः क्षत्रियर्षभ। वृथामृत्युं न कुर्वीरंस् त्वत्कृते मधुसूदन।

vidyāvṛddhā vayovṛddhāḥ kṣatriyāḥ kṣatriyarṣabha. vṛthāmṛtyuṃ na kurvīraṃs tvatkṛte madhusūdana.

शस्त्रेण निधनं गच्छेत् समृद्धं क्षत्रमण्डलम्। कुरुक्षेत्रे पुण्यतमे त्रैलोक्यस्यापि केशव।

śastreṇa nidhanaṃ gacchet samṛddhaṃ kṣatramaṇḍalam. kurukṣetre puṇyatame trailokyasyāpi keśava.

तद् अत्र पुण्डरीकाक्ष विधत्स्व यद् अभीप्सितम्। यथा कार्त्स्न्येन वार्ष्णेय क्षत्रं स्वर्गम् अवाप्नुयात्।

tad atra puṇḍarīkākṣa vidhatsva yad abhīpsitam. yathā kārtsnyena vārṣṇeya kṣatraṃ svargam avāpnuyāt.

यावत् स्थास्यन्ति गिरयः सरितश् च जनार्दन। तावत् कीर्तिभवः शब्दः शाश्वतो ऽयं भविष्यति।

yāvat sthāsyanti girayaḥ saritaś ca janārdana. tāvat kīrtibhavaḥ śabdaḥ śāśvato 'yaṃ bhaviṣyati.

ब्राह्मणाः कथयिष्यन्ति महाभारतम् आहवम्। समागमेषु वार्ष्णेय क्षत्रियाणां यशोधरम्। तेषाम् आयुश् च पुत्राश् च धनं चैव भविष्यति। शृण्वतां चापि मर्त्यानां स्वर्गस्थानं भविष्यति।

brāhmaṇāḥ kathayiṣyanti mahābhāratam āhavam. samāgameṣu vārṣṇeya kṣatriyāṇāṃ yaśodharam. teṣām āyuś ca putrāś ca dhanaṃ caiva bhaviṣyati. śṛṇvatāṃ cāpi martyānāṃ svargasthānaṃ bhaviṣyati.

समुपानय कौन्तेयं युद्धाय मम केशव। मन्त्रसंवरणं कुर्वन् नित्यम् एव परंतप।

samupānaya kaunteyaṃ yuddhāya mama keśava. mantrasaṃvaraṇaṃ kurvan nityam eva paraṃtapa.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...