महाभारत 5.115 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←उद्योग पर्व→

←अध्याय 115→

[mh-5-115] • 18 श्लोकाः

गालव उवाच। महावीर्यो महीपालः काशीनाम् ईश्वरः प्रभुः। दिवोदास इति ख्यातो भैमसेनिर् नराधिपः।

gālava uvāca. mahāvīryo mahīpālaḥ kāśīnām īśvaraḥ prabhuḥ. divodāsa iti khyāto bhaimasenir narādhipaḥ.

तत्र गच्छावहे भद्रे शनैर् आगच्छ मा शुचः। धार्मिकः संयमे युक्तः सत्यश् चैव जनेश्वरः।

tatra gacchāvahe bhadre śanair āgaccha mā śucaḥ. dhārmikaḥ saṃyame yuktaḥ satyaś caiva janeśvaraḥ.

नारद उवाच। तम् उपागम्य स मुनिर् न्यायतस् तेन सत्कृतः। गालवः प्रसवस्यार्थे तं नृपं प्रत्यचोदयत्।

nārada uvāca. tam upāgamya sa munir nyāyatas tena satkṛtaḥ. gālavaḥ prasavasyārthe taṃ nṛpaṃ pratyacodayat.

दिवोदास उवाच। श्रुतम् एतन् मया पूर्वं किम् उक्त्वा विस्तरं द्विज। काङ्क्षितो हि मयैषो ऽर्थः श्रुत्वैतद् द्विजसत्तम।

divodāsa uvāca. śrutam etan mayā pūrvaṃ kim uktvā vistaraṃ dvija. kāṅkṣito hi mayaiṣo 'rthaḥ śrutvaitad dvijasattama.

एतच् च मे बहुमतं यद् उत्सृज्य नराधिपान्। माम् एवम् उपयातो ऽसि भावि चैतद् असंशयम्।

etac ca me bahumataṃ yad utsṛjya narādhipān. mām evam upayāto 'si bhāvi caitad asaṃśayam.

स एव विभवो ऽस्माकम् अश्वानाम् अपि गालव। अहम् अप्य् एकम् एवास्यां जनयिष्यामि पार्थिवम्।

sa eva vibhavo 'smākam aśvānām api gālava. aham apy ekam evāsyāṃ janayiṣyāmi pārthivam.

नारद उवाच। तथेत्य् उक्त्वा द्विजश्रेष्ठः प्रादात् कन्यां महीपतेः। विधिपूर्वं च तां राजा कन्यां प्रतिगृहीतवान्।

nārada uvāca. tathety uktvā dvijaśreṣṭhaḥ prādāt kanyāṃ mahīpateḥ. vidhipūrvaṃ ca tāṃ rājā kanyāṃ pratigṛhītavān.

रेमे स तस्यां राजर्षिः प्रभावत्यां यथा रविः। स्वाहायां च यथा वह्निर् यथा शच्यां स वासवः।

reme sa tasyāṃ rājarṣiḥ prabhāvatyāṃ yathā raviḥ. svāhāyāṃ ca yathā vahnir yathā śacyāṃ sa vāsavaḥ.

यथा चन्द्रश् च रोहिण्यां यथा धूमोर्णया यमः। वरुणश् च यथा गौर्यां यथा चर्द्ध्यां धनेश्वरः।

yathā candraś ca rohiṇyāṃ yathā dhūmorṇayā yamaḥ. varuṇaś ca yathā gauryāṃ yathā carddhyāṃ dhaneśvaraḥ.

यथा नारायणो लक्ष्म्यां जाह्नव्यां च यथोदधिः। यथा रुद्रश् च रुद्राण्यां यथा वेद्यां पितामहः।

yathā nārāyaṇo lakṣmyāṃ jāhnavyāṃ ca yathodadhiḥ. yathā rudraś ca rudrāṇyāṃ yathā vedyāṃ pitāmahaḥ.

अदृश्यन्त्यां च वासिष्ठो वसिष्ठश् चाक्षमालया। च्यवनश् च सुकन्यायां पुलस्त्यः संध्यया यथा।

adṛśyantyāṃ ca vāsiṣṭho vasiṣṭhaś cākṣamālayā. cyavanaś ca sukanyāyāṃ pulastyaḥ saṃdhyayā yathā.

अगस्त्यश् चापि वैदर्भ्यां सावित्र्यां सत्यवान् यथा। यथा भृगुः पुलोमायाम् अदित्यां कश्यपो यथा। हिमवांश् चैव मेनायां गन्धवत्यां पराशरः।

agastyaś cāpi vaidarbhyāṃ sāvitryāṃ satyavān yathā. yathā bhṛguḥ pulomāyām adityāṃ kaśyapo yathā. himavāṃś caiva menāyāṃ gandhavatyāṃ parāśaraḥ.

रेणुकायां यथार्चीको हैमवत्यां च कौशिकः। मौद्गल्यश् चन्द्रसेनायाम् अदित्यां काश्यपो यथा। बृहस्पतिश् च तारायां शुक्रश् च शतपर्वया।

reṇukāyāṃ yathārcīko haimavatyāṃ ca kauśikaḥ. maudgalyaś candrasenāyām adityāṃ kāśyapo yathā. bṛhaspatiś ca tārāyāṃ śukraś ca śataparvayā.

यथा भूम्यां भूमिपतिर् उर्वश्यां च पुरूरवाः। ऋचीकः सत्यवत्यां च सरस्वत्यां यथा मनुः। शकुन्तलायां दुःषन्तो धृत्यां धर्मश् च शाश्वतः। दमयन्त्यां नलश् चैव सत्यवत्यां च नारदः। जरत्कारुर् जरत्कार्वां पुलस्त्यश् च प्रतीच्यया। मेनकायां यथोर्णायुस् तुम्बुरुश् चैव रम्भया। वासुकिः शतशीर्षायां कुमार्यां च धनंजयः। वैदेह्यां च यथा रामो रुक्मिण्यां च जनार्दनः। पुलस्त्यश् च भरद्वाज्यां वृत्त्यां धर्मश् च शाश्वतः।

yathā bhūmyāṃ bhūmipatir urvaśyāṃ ca purūravāḥ. ṛcīkaḥ satyavatyāṃ ca sarasvatyāṃ yathā manuḥ. śakuntalāyāṃ duḥṣanto dhṛtyāṃ dharmaś ca śāśvataḥ. damayantyāṃ nalaś caiva satyavatyāṃ ca nāradaḥ. jaratkārur jaratkārvāṃ pulastyaś ca pratīcyayā. menakāyāṃ yathorṇāyus tumburuś caiva rambhayā. vāsukiḥ śataśīrṣāyāṃ kumāryāṃ ca dhanaṃjayaḥ. vaidehyāṃ ca yathā rāmo rukmiṇyāṃ ca janārdanaḥ. pulastyaś ca bharadvājyāṃ vṛttyāṃ dharmaś ca śāśvataḥ.

तथा तु रममाणस्य दिवोदासस्य भूपतेः। माधवी जनयाम् आस पुत्रम् एकं प्रतर्दनम्।

tathā tu ramamāṇasya divodāsasya bhūpateḥ. mādhavī janayām āsa putram ekaṃ pratardanam.

अथाजगाम भगवान् दिवोदासं स गालवः। समये समनुप्राप्ते वचनं चेदम् अब्रवीत्।

athājagāma bhagavān divodāsaṃ sa gālavaḥ. samaye samanuprāpte vacanaṃ cedam abravīt.

निर्यातयतु मे कन्यां भवांस् तिष्ठन्तु वाजिनः। यावद् अन्यत्र गच्छामि शुल्कार्थं पृथिवीपते।

niryātayatu me kanyāṃ bhavāṃs tiṣṭhantu vājinaḥ. yāvad anyatra gacchāmi śulkārthaṃ pṛthivīpate.

दिवोदासो ऽथ धर्मात्मा समये गालवस्य ताम्। कन्यां निर्यातयाम् आस स्थितः सत्ये महीपतिः।

divodāso 'tha dharmātmā samaye gālavasya tām. kanyāṃ niryātayām āsa sthitaḥ satye mahīpatiḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...